“Alice at the Asylum” είναι η νέα site specific παραγωγή του Theatre Lab Company που πήρε τον τίτλο της ακριβώς επειδή έκανε την πρεμιέρα της στο “The Asylum”, ένα ιστορικό κτίριο του 1873 που λειτουργούσε σαν Άσυλο στο Λονδίνο. Το σύγχρονο έργο της Λυδίας Βη, εμπνευσμένο από το λατρεμένο παραμύθι του Λούις Κάρολ, «Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων», παίρνει θεατρική μορφή στα σκηνοθετικά χέρια της Αναστασίας Ρεβή και παρουσιάζεται στον καταλληλότερο θα έλεγα κτίριο, το Μπάγκειον στην Ομόνοια. Η Αναστασία Ρεβή μαζί με την καλλιτεχνική κολεκτίβα Theatre Lab Company εδώ και χρόνια χαράζει τη θεατρική της πορεία τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και σε διεθνή φεστιβάλ θεάτρου.
Με την «Αλίκη στο Άσυλο» μας φέρνει στην Αθήνα τον παράδοξο κόσμο της μέσα από τη σύνθεση των επτά διαφορετικών ηθοποιών και με συνοδεία live ηλεκτρικής κιθάρας σε πρωτότυπη μουσική γραμμένη για την παράσταση. Σημαντική σημείωση για τους αγγλόφωνους κατοίκους κι επισκέπτες της Αθήνας: η παράσταση παρουσιάζεται στα αγγλικά με ελληνικούς υπέρτιτλους.
Η Αναστασία Ρεβή μιλάει στο ελc για το τι είναι αυτό που ψάχνει «Η Αλίκη στο Άσυλο» και την ανταπόκρισή της στο λονδρέζικο κοινό:
Η δική σας Αλίκη τι είναι αυτό που ψάχνει;
Η δική μας Αλίκη φλερτάρει με τις πολλαπλές πραγματικότητες και την πολυδιάστατη αντίληψη της ζωής. Αυτό που για κάποιους ορίζεται με έναν τρόπο για κάποιους άλλους ορίζεται εντελώς διαφορετικά. Η ύπαρξη του καθένα είναι μοναδική και ο λαβύρινθος του ανθρώπινου μυαλού δαιδαλώδης και πιθανώς ανεξερεύνητος. Η παράσταση παίζει στο κάθε δευτερόλεπτο με τη φαντασία, το όνειρο, την αλήθεια και το είδωλό της. Αν υπάρχει.
Ποια είναι τα στοιχεία, οι «εικόνες» που έχετε κρατήσει στο έργο από το παραμύθι του Λούις Κάρολ;
Η τελετουργία του τσαγιού που σηματοδοτεί τη βρετανική ιδιοσυγκρασία, το παράδοξο των συναντήσεων, και η ουτοπία που για μένα είναι υπαρκτή και μάλιστα πολύ πιο γοητευτική από την πραγματικότητα. Επίσης κάποιους απο τους αγαπημένους χαρακτήρες του παραμυθιού, όπως τον Τρελοκαπελά, τον Άσπρο Λαγό, τον Γάτο του Τσεσάιρ, τη Βασίλισσα Ντάμα Κούπα, και τα Τραπουλόχαρτα. Οι Βρετανοί που παρακολουθούν και γράφουν για τις παραστάσεις του Theatre Lab Company όλα αυτά τα χρόνια, αναφέρονται στη μαγεία που τις χαρακτηρίζει.
Στην παρούσα στιγμή έχουμε την ιστορία της «Αλίκης στο Άσυλο» με ό,τι συνειρμούς μπορεί να φέρει ο τίτλος, που είναι εμπνευσμένη από το παραμύθι του Lewis Carroll και από τον καταπληκτικό χώρο που έκανε πρεμιέρα η παράσταση στο Λονδίνο, το “The Asylum” ιστορικό κτίριο του 1873 που λειτουργούσε σαν Άσυλο για εκείνους που είχαν ανάγκη στήριξης. Η νεαρή συγγραφέας Λυδία Βή κράτησε κάποιους από τους βασικούς χαρακτήρες της Αλίκης που όλοι γνωρίζουμε και μετέφερε την ιστορία στον συγκεκριμένο χώρο ή σε κάθε ερειπωμένο χώρο που κουβαλάει μια άλλη συνθήκη, μια άλλη εποχή. Τοποθετεί την ιστορία της στο 2023 όπου με έναν τρόπο μπλέκονται τόσο οι χρόνοι και οι ερωτήσεις, όσο και οι ψυχικές ανισορροπίες.
Ποιο είναι το σημείο εκείνο του ALICE AT THE ASYLUM που απολαμβάνετε ιδιαίτερα;
Η παράσταση έχει live μουσική, πρωτότυπες συνθέσεις του Άδη με ηλεκτρική κιθάρα. Υπάρχει λοιπόν μία σκηνή που αγαπώ ιδιαίτερα, όπου τόσο η κιθάρα όσο και οι ηθοποιοί αυτοσχεδιάζουν πάνω στο κείμενο και στην ιδέα του χρόνου, με μία τζαζ διάθεση από την υπέροχη φωνή της Rujenne Green και την ταυτόχρονη πρόζα του David Furlong.
Πώς έχετε νιώσει ότι έχει αντιληφθεί και ανταποκριθεί το ξενό κοινό την παράσταση αυτή;
Στη συγκεκριμένη παράσταση «Η Αλίκη στο Ασυλο», το βρετανικό κοινό έχει ανταποκριθεί καταπληκτικά, γιατί το συγκεκριμένο έργο είναι ιδιαίτερα βρετανικό. Είναι κομμάτι της ταυτότητάς τους, της ιστορίας τους και της συλλογικής τους μνήμης. Θέλω να πω η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων για τους Βρετανούς είναι όχι μόνο σύμβολο αλλά και η επιτομή της βρετανικής ψυχής. Είναι το παραμύθι που όλοι έχουν διαβάσει, ακούσει, αγαπήσει, είναι οι άπειρες διασκευές που έχουν γίνει, είναι η έμπνευση που έχει δώσει σε διαφορετικές καλλιτεχνικές εκφάνσεις, είναι οι αναλύσεις και οι ψυχολογικές προεκτάσεις του κάθε χαρακτήρα. Τόσο στο Λονδίνο που έκανε πρεμιέρα η Αλίκη στο Άσυλο, όσο και στην Οξφόρδη που παρουσιάστηκε, εκεί όπου ο Lewis Carroll έζησε και έγραψε το έργο, όσο και στο Guildford όπου πέθανε, υπάρχουν νήματα που συνδέουν το κοινό με την παράσταση. Οπότε η μέχρι τώρα εμπειρία μας ήταν πραγματικά υπέροχη.
Μοιραστείτε μαζί μας μία σκηνή αληθινή που σας έκανε εντύπωση από κάποια στάση σας σε περιοδεία.
Οι ιστορίες που έχω να πω απο τις περιοδείες μας όλα αυτά τα χρόνια τόσο στο Ηνωμένο βασίλειο όσο και στην Ευρώπη είναι πολλές και συναρπαστικές. Θα διαλέξω όμως μία πρόσφατη, μάλιστα συνέβη προχθές, που αντικατοπτρίζει την ομορφιά των καλλιτεχνών. Την στιγμή που είναι να ανοίξει η πόρτα για να μπει το κοινό, η ηθοποιός πρέπει να πάρει τη θέση της στη σκηνή. Εκείνη ακριβώς την στιγμή με έναν τρόπο στραμπούληξε τον αστράγαλο της. Ο πόνος προφανώς πολύ έντονος μα η χαρά της τέχνης εντονότερη. Η ηθοποιός αποφασίζει να παίξει χοροπηδώντας στο ένα πόδι καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης. Το κοινό λάτρεψε αυτό το στοιχείο και βρήκε την καλλιτεχνική πρόταση ιδιαίτερα ευφάνταστη!
Πόσο εξωστρεφείς θεωρείτε ότι είμαστε στο θέατρο οι Έλληνες καλλιτέχνες;
Αυτό δεν μπορώ να το πω με σιγουριά γιατί στην Ελλάδα έχω σκηνοθετήσει ελάχιστες παραγωγές σε σχέση με τις 50 που έχω σκηνοθετήσει στο Λονδίνο. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα έχω κάνει τον “Μακμπέθ” και την “Επιστροφή στον Παράδεισο” στο ΚΘΒΕ, το “ Cuba Libre” και τη “Μέλισσα” στο θέατρο Αγγέλων Βήμα και το “Γλυκό Πουλί της Νιότης” στο θέατρο Άλμα. Έχω φέρει από το Λονδίνο στο πλαίσιο περιοδείας μόνο δύο παραγωγές, το “Velvet Scratch” στο θέατρο Χώρα και τη “Σαλώμη” στο Cabaret Voltaire. Αυτή είναι η τρίτη παραγωγή που φέρνω στην Ελλάδα και το επιλέγω μόνο όταν είμαστε σε διαδικασία περιοδείας. Δεν γνωρίζω αν οι Έλληνες καλλιτέχνες είμαστε εξωστρεφείς ή όχι. Για να υπάρχουν όμως τόσες πολλές κι ωραίες παραστάσεις στην Ελλάδα, σίγουρα υπάρχει δυναμική και κατά συνέπεια εξωστρέφεια.
Γιατί έχετε επιλέξει το Λονδίνο ως τόπο καλλιτεχνικής δημιουργίας και διαμονής;
Γιατί το Λονδίνο είναι η πόλη των συνθέσεων και των αντιθέσεων. Έχει την αίγλη της βρετανικής ιστορίας, τη φρεσκάδα και την ταχύτητα της εφηβείας και την τόλμη της αμφισβήτησης των δεδομένων. Είναι η πόλη που ανακάλυψα μαζί με τη νιότη μου και στη συνέχεια αγάπησα. Μερικές φορές αναρωτιέμαι αν είμαι εγώ που επέλεξα το Λονδίνο ή το Λονδίνο που επέλεξε εμένα.
Πώς αντιμετωπίζει το αρχαίο ελληνικό δράμα το λονδρέζικο κοινό κι εσείς τι οραματίζεστε με τις παραστάσεις σας;
Έχω αφιερώσει αρκετά χρόνια στην έρευνα του αρχαίου ελληνικού θεάτρου. Πρόκειται για φιλοσοφικά, αρχετυπικά κείμενα, τεράστιας εμβέλειας. Πρόκειται για κείμενα που οριοθετούν την ανθρώπινη υπόσταση στο κύτταρό της. Για πέντε χρόνια από το 2009-2014 έκανα έρευνα πάνω στην αρχαία ελληνική γραμματεία και σκηνοθέτησα την «Αντιγόνη», του Σοφοκλή , την τριλογία «Ορέστεια», του Αισχύλου, τη «Μήδεια», του Ευρυπίδη και τη «Λυσιστράτη», του Αριστοφάνη, πάντα στα αγγλικά και με διεθνές καστ, στο Riverside Studios -το σπουδαίο αυτό θέατρο στο Λονδίνο με το οποίο είχαμε μια σταθερή συνεργασία όλο αυτό το διάστημα. Οι παραστάσεις έγιναν με χρηματοδότηση του Arts Council of England.
Αναφέρω ότι στο κοινό είχαμε ελάχιστους Έλληνες, σε σχέση με την πληθώρα των Βρετανών θεατών, οι οποίοι πραγματικά λάτρεψαν τις παραστάσεις μας αυτήν την πενταετία.Τα κείμενα αυτά πάλλονται και οφείλουν να παρουσιάζονται σαν τέτοια μιας και ο στόχος είναι να οδηγήσουν τον θεατή στους λαβυρίνθους των μεγάλων ερωτήσεων της ζωής. Οι εποχές αλλάζουν διαρκώς, το θέατρο είναι και οφείλει να είναι ζωντανός οργανισμός ανατροφοδότησης του θεατή με υψηλή αισθητική, ποιότητα και επίπεδο. Τόσο ως δημιουργός όσο και ως θεατής αναζητώ παραστάσεις «στην κόψη του ξυραφιού».
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά για να κρατήσει μία ομάδα και να χαράξει τη δική της πορεία στο θέατρο;
Το Theatre Lab Company είναι μια καλλιτεχνική κολεκτίβα με διεθνή ταυτότητα. Οι καλλιτέχνες που συνεργάζονται μαζί μας τόσο οι Βρετανοί, οι Ελληνες όσο και όλοι οι υπέροχοι άνθρωποι που έρχονται από τα διαφορετικά μέρη του κόσμου -μιας και το Λονδίνο είναι μητρόπολη- έχουν μία κυτταρική θα έλεγα σύνδεση με την Τέχνη, την υψηλή αισθητική και την ποιότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι το Theatre Lab έχει διακριθεί με βραβεία και υποψηφιότητες τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και σε διεθνή φεστιβάλ θεάτρου.
Οι παραγωγές μας προκαλούν το ενδιαφέρον του κοινού, των κριτικών και των συναδέλφων, γιατί δεν είναι mainstream. Δεν είναι αυτό που η πλειοψηφεία του κοινού έχει συνηθίσει να βλέπει, γιατί η μέθοδός μας βασίζεται κυρίως στο σωματικό θέατρο, στην ιδιαίτερη αφήγηση της ιστορίας, στις εσωτερικές διακυμάνσεις, στη χωροταξική και κινησιολογική ακρίβεια και στη συνολική συμμετοχή των αισθήσεων. Δεν αρκεί ένας καλός ηθοποιός ή ένας καλός σχεδιαστής, ενδυματολόγος, συνθέτης ή φωτιστής για να δουλέψει μαζί μας. Χρειάζονται περισσότερα πράγματα. Καταρχάς ταλέντο, στη συνέχεια σκληρή δουλειά,πειθαρχία, ευελιξία, ενσυναίσθηση, προσωπική και κοινωνική ευαισθησία, διαθεσιμότητα, φυσική ευγένεια, σωματική και φωνητική εκπαίδευση, ικανότητα, γνώση, αντίληψη, παρατήρηση, ανάλυση, κατανόηση και γενναιοδωρία. Γι’ αυτό και είμαστε αρκετά προσεκτικοί στις επιλογές των συνεργατών μας.
Οι παραστάσεις μας επίσης πολύ συχνά μετατοπίζουν τα όρια ανάμεσα στο διαφορετικό ύφος των Καλών Τεχνών μιας και η μουσική, η κίνηση και η εικαστική προσέγγιση είναι το ίδιο σημαντικοί άξονες με το θεατρικό κείμενο, τους χαρακτήρες που παρακολουθούμε και την ιστορία που λέμε. Ενίοτε είμαστε σε μη θεατρικούς χώρους ή εχουμε την ελευθερία να χρησιμοποιήσουμε πολλές και διαφορετικές γλώσσες θεατρικής αφήγησης. Οι παραστάσεις μας τις περισσότερες φορές αποτελούν εμπειρία για τον θεατή.
Μοιραστείτε μαζί μας μια φράση που ξεχωρίζετε από το έργο;
Και πόσο διαρκεί το για πάντα; -Μερικές φορές , αρκεί ένα δευτερόλεπτο.
