Στη γειτονιά όλα μοιάζουν ήσυχα μέχρι την εμφάνιση 4 παιδιών που θέλουν … να παίξουν…Οι τέσσερις φίλοι, η Τζέλα, η Λέλα, ο Κόρνας και ο Κλεομένης, η πρόσφατη προσθήκη στην παρέα, αναζητούν ένα μέρος ανάμεσα στους κάδους, στα αυτοκίνητα, στις πολυκατοικίες και στις αγριοφωνάρες των γειτόνων, να βρουν μια παιδική χαρά, ακόμα και αν αυτή είναι αυτοσχέδια. Πάρκο δεν υπάρχει πουθενά, ούτε γήπεδο για καμιά μπαλιά. Δεν υπάρχει ελεύθερος χώρος.
Για αυτό και αποφασίζουν να μπουν σε ένα ερειπωμένο σπίτι που θα βρουν. Αυτό θα τους οδηγήσει σύντομα στο αστυνομικό τμήμα της γειτονιάς υπό τις απειλές των δύο πιο απίστευτων, και μάλλον λίγο «λοξών» αστυνομικών. Ο ένας μάλιστα μένει με τις δυο γιαγιάδες του στο ίδιο σπίτι που ολημερίς και ολονυχτίς παίζουν πινγκ πονγκ.
Όλα αυτά και άλλα πολλά τραγελαφικά, αστεία, συγκινητικά και υπέροχα συμβαίνουν πάνω στη σκηνή του Σύγχρονου Θεάτρου και εγώ βρίσκομαι σε μία από τις τελευταίες πρόβες της ομάδας Συντεχνίας του Γέλιου, που εκπροσωπώντας με πίστη και συνέπεια εδώ και 12 χρόνια την ιδέα ενός χειραφετημένου και κοινωνικού θεάτρου για παιδιά και νέους, επιλέγει το ξανανέβασμα της εμβληματικής κωμωδίας «Τζέλα, Λέλα, Κόρνας και … ο Κλεομένης» του Φόλκερ Λούντβιγκ.
Όλα ξεκίνησαν πριν από 10 χρόνια. «Άρχισα να γράφω και να διασκευάζω αυτό το έργο το 2013 που ήταν ο δεύτερος ή τρίτος χρόνος της κρίσης. Το 2011 και το 2012 μπορούσες να δεις τη συλλογική κατάθλιψη και απόγνωση του κόσμου, ενώ το 2013 άρχιζες να βλέπεις και τα αποτελέσματα. Μαγαζιά έκλειναν, κόσμος έχανε τις δουλειές του. Θυμάμαι τότε να περνάω από την Αγίας Ζώνης στην Κυψέλη όπου έβλεπα τα παιδιά να παίζουν έξω, κορίτσια και αγόρια, γιαγιάδες με τα εγγόνια βόλτες. Και γυρνώντας απολάμβανα το ίδιο σκηνικό και στην τότε γειτονιά μου στη Δεξαμενή στα Πετράλωνα. Τότε ήταν που πήραν μια απόφαση ο Δήμος, να το νοικιάσουν σε ένα tennis club. Όλος ο κόσμος χύθηκε στους δρόμους, απλά, πολύ απλά. Και δεν έγινε. Με αφορμή αυτό σκέφτηκα πόσο σημαντικός είναι ο δημόσιος χώρος».
Σήμερα μετά από εκείνη την άκρως επιτυχημένη παράσταση με τα θρυλικά τραγούδια του Φοίβου Δεληβοριά «Ένας ίσον κανένας» και «Αγόρια – Κορίτσια», η παρέα αυτή, με σύνθημα «’Ενας ίσον κανένας», επανέρχεται δυναμική, αντιστεκόμενη στο ασφυκτικό και αφιλόξενο αστικό τοπίο για να διεκδικήσει μέσα από το ελεύθερο παιχνίδι και τη δημιουργική φαντασία τον δικό της χώρο.
«Έχω αλλάξει λίγο το πρώτο μέρος προσθέτοντας κάποιους χαρακτήρες όπως έναν άστεγο, μια κυρία της γειτονιάς, θέλω να πληθύνω λίγο την έννοια της γειτονιάς. Μια γειτονιά που θα μπορούσε να είναι οποιαδήποτε γειτονιά στα Σεπόλια, στον Κολωνό, στα Κάτω Πατήσια, στον Άγιο Ανδρέα, ίσως και σε κάποια μέρη στα Πετράλωνα, εκεί δηλαδή που ακόμα μπορεί κανείς να συναντήσει γειτονιές», θα μου πει ο Βασίλης Κουκαλάνι που σκηνοθετεί την παράσταση.
«Δυστυχώς όλες οι πλατείες και τα πάρκα σταδιακά εξαφανίζονται. Το πάρκο Δρακόπουλου, η πλατεία Εξαρχείων, ο Βοτανικός. Οι πλατείες έπρεπε να είναι χώρος συνάντησης, σύμπραξης», συμπληρώνει.
Το έργο, που γράφτηκε το 1971 και παραμένει απόλυτα επίκαιρο, επαναφέρει το αίτημα για επανοικειοποίηση των δημόσιων χώρων και για διεκδίκηση του ελεύθερου χρόνου και του παιχνιδιού, αναδεικνύει τις αξίες της αλληλοϋποστήριξης και της αλληλεγγύης μεταξύ των παιδιών, και κυρίως, όπως αναφέρει και ο ίδιος ο συγγραφέας, «θέλει να ερεθίσει την κοινωνική τους φαντασία, να τα κάνει να νιώθουν πως δεν είναι μόνα στις δυσκολίες τους και προπάντων ότι οι συνθήκες μπορούν να αλλάξουν».
Ένα έργο πολυεπίπεδο που καταπιάνεται με πληθώρα κοινωνικών θεμάτων που αφορούν όλους μας. Δεν περιορίζεται μόνο στον ελεύθερο χώρο αλλά και στον ελεύθερο χρόνο. Ταυτόχρονα υπάρχει και το θέμα της αυθόρμητης φιλίας:
«Το έργο αυτό δεν έχει ένα μόνο μήνυμα αλλά πολλά. Και κυρίως υπογραμμίζει πως η δουλειά των παιδιών είναι να παίζει, διαρκώς. Το ελεύθερο παιχνίδι που αναζητάς την περιπέτεια. Δεν ξέρεις τι σε περιμένει. Που είναι σήμερα οι εμπειρίες αυτές που σε καθορίζουν, πέρα από το υλικό του σχολείου, και σε πάνω λίγο πιο κάτω ως άνθρωπος. Πού είναι λοιπόν το ελεύθερο αβίαστο παιχνίδι; Η ελευθερία του ανθρώπου από εκεί ξεκινάει. Αν θέλεις να έχεις έναν άνθρωπο ανελεύθερο, στέρησε του τον χρόνο, τους χώρους και τις συναντήσεις. Και όπως προχωρούν τα πράγματα, έχουμε συνεχώς λιγότερες συναντήσεις με τους ανθρώπους και λιγότερο χρόνο».
Μια φαρσοκωμωδία με σοβαρά κοινωνικά μηνύματα από μια ομάδα που έχει ταυτιστεί με το κοινωνικό θέατρο. Γεμάτος αγωνία και άγχος για το ανέβασμα που έρχεται σε λίγες μέρες ο Βασίλης Κουκαλάνι δίνει τις τελευταίες οδηγίες στους ηθοποιούς του, τραγουδάει μαζί τους, κρατάει το ρυθμό, δίνει ορμή και ώθηση στην ομάδα ενώ συχνά ανεβαίνει στη σκηνή και μπαίνει στα παπούτσια κάθε ρόλου:
«Μου αρέσει να κουρντίζομαι, δεν είναι τυφλό πάθος γιατί έχει και γνώση πίσω του». Το έργο το γνωρίζει απ’ έξω και ανακατωτά. Μάλιστα στο προηγούμενο ανέβασμα του έργου, υποδυόταν έναν εκ των δύο αστυνομικών: «Παίζοντας, κατάλαβα αργότερα ότι λειτουργούσα σαν πομπός ανάλογα με τη δική μου ανάγνωση. Τότε έδινα χοροθετικές και ρυθμικές λύσεις. Αυτό άλλωστε είχαμε συμφωνήσει και τότε με τον Παλούμπη που ήταν και ο καλύτερος συνεργάτης. Εγώ να είμαι η ανάγνωση και αυτός να το θέτει σε πρακτική εφαρμογή».
Άνθρωπος της τόλμης, της ελευθερίας, του θάρρους αλλά κυρίως του πάθους ο Βασίλης Κουκαλάνι έχει συγκεντρώσει όλα αυτά τα χρόνια δίπλα τους νέους που μοιράζονται αυτές ακριβώς τις ίδιες αξίες. Γνωρίζονται χρόνια, έχουν αποκτήσει οικειότητα, νοιάζονται και αγαπιούνται κάτι που μόνο θετικό αποτύπωμα μπορεί να έχει πάνω στη σκηνή.
Το σκηνικό, μια ξύλινη μεταβαλλόμενη πλάτη που λειτουργεί σαν μια κορνίζα της ζωής, το φόντο, είναι ζωγραφισμένο με graffiti. Ένα πρόσωπο, κάποιες σκόρπιες πινελιές και ένας σκύλος:
«Αυτός ο σκύλος είναι η Κίρκη, η σκύλα μου που πέθανε πριν από δύο χρόνια στα 16 της χρόνια. Και φέτος οι σκηνογράφοι μου το έκαναν έκπληξη. Όλοι έκλαιγαν όταν μου το έδειξαν ακόμα και εκείνοι που δεν ήξεραν την Κίρκη», μοιράζεται μαζί μου ο Βασίλης στη κουβέντα μας.
Τελικά δεν θα μπορούσαν να διαλέξουν καλύτερο υπότιτλο για τη φετινή τους παράσταση: Το πιο ωραίο πράγμα στον κόσμο, είναι ο ίδιος ο κόσμος. Μια παράσταση που μιλάει για την ίδια τη ζωή – την ελευθερία, τη φιλία, την αγάπη.
