« Έψαχνα ένα ήσυχο μέρος για να πεθάνω», Paul Auster (στο βιβλίο του Brooklyn Follies)
Ο Paul Auster, συγγραφέας 34 βιβλίων, μεταξύ των οποίων και η φημισμένη «Τριλογία της Νέας Υόρκης», έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 77 ετών. Το τελευταίο διάστημα ταλαιπωρούταν από καρκίνο του πνεύμονα.
Οι ιστορίες του συχνά καταπιάνονται με θέματα σύμπτωσης, τύχης και μοίρας. Πολλοί από τους πρωταγωνιστές του είναι οι ίδιοι συγγραφείς και το έργο του είναι αυτοαναφορικό, με χαρακτήρες από τα πρώιμα μυθιστορήματα να εμφανίζονται ξανά σε μεταγενέστερα.
«Προσπάθησα στα βιβλία μου να στρέψω τον εαυτό μου όσο το δυνατόν περισσότερο προς τα έξω, να μην κρύβομαι πίσω από το στυλ, τα κόλπα της γραφής- όπως κι αν το αποκαλέσετε».
Γεννήθηκε στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ το 1947 και σύμφωνα με τον ίδιο τον Auster η συγγραφική του ζωή ξεκίνησε σε ηλικία οκτώ ετών, όταν δεν κατάφερε να πάρει αυτόγραφο από τον αγαπημένο του ήρωα του μπέιζμπολ, Willie Mays, επειδή ούτε ο ίδιος ούτε οι γονείς του είχαν μαζί τους μολύβι στον αγώνα. Από τότε, έπαιρνε παντού μαζί του ένα μολύβι.
«Αν υπάρχει ένα μολύβι στην τσέπη σας, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα μια μέρα να μπείτε στον πειρασμό να αρχίσετε να το χρησιμοποιείτε», έγραψε σε ένα δοκίμιο του 1995.
Ενώ έκανε πεζοπορία κατά τη διάρκεια μιας καλοκαιρινής κατασκήνωσης σε ηλικία 14 ετών, ο Auster έγινε μάρτυρας ενός συγκλονιστικού ατυχήματος. Ένα αγόρι που βρισκόταν λίγα εκατοστά μακριά του, χτυπήθηκε από κεραυνό και πέθανε ακαριαία – ένα γεγονός που, όπως είπε, «άλλαξε εντελώς» τη ζωή του και το οποίο σκεφτόταν «κάθε μέρα». Η τύχη, «όπως είναι λογικό, έγινε ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στη μυθοπλασία του», έγραψε η κριτικός Laura Miller το 2017.
Ένα παρόμοιο περιστατικό συμβαίνει στο μυθιστόρημα 4 3 2 1 (κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχιο), το οποίο το 2017 συμπεριλήφθηκε στη λίστα για το Booker: μία από τις τέσσερις εκδοχές του πρωταγωνιστή Άρτσι Φέργκιουσον στο βιβλίο τρέχει κάτω από ένα δέντρο σε μια καλοκαιρινή κατασκήνωση και σκοτώνεται από ένα κλαδί που πέφτει, όταν τον χτυπάει κεραυνός.
Ο Auster σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια πριν μετακομίσει στο Παρίσι στις αρχές της δεκαετίας του 1970, όπου εργάστηκε σε διάφορες δουλειές, μεταξύ των οποίων και στη μετάφραση, και έζησε με τη σύντροφό του, συγγραφέα Lydia Davis, την οποία είχε γνωρίσει όταν φοιτούσε στο κολέγιο. Το 1974 επέστρεψαν στις ΗΠΑ και παντρεύτηκαν. Το 1977, το ζευγάρι απέκτησε έναν γιο, τον Ντάνιελ, ο οποίος πέθανε το 2022 σε ηλικία 41 ετών. Το ζευγάρι θα χωρίσει λίγο αργότερα.
Η καριέρα του άρχισε να απογειώνεται το 1982, με τα απομνημονεύματά του «Η εφεύρεση της μοναξιάς», ένα στοιχειωμένο μυθιστόρημα για την απόμακρη σχέση του με τον πρόσφατα αποθανόντα πατέρα του. Το πρώτο του μυθιστόρημα, ”City of Glass”, απορρίφθηκε από 17 εκδότες προτού εκδοθεί από μια μικρή τυπογραφική εταιρεία στην Καλιφόρνια το 1985.
Το βιβλίο έγινε το πρώτο μέρος του πιο διάσημου έργου του, της «Τριλογίας της Νέας Υόρκης», τριών μυθιστορημάτων που αργότερα συσκευάστηκαν σε έναν ενιαίο τόμο. Αναφέρθηκε ως ένα από τα 25 σημαντικότερα μυθιστορήματα της πόλης της Νέας Υόρκης των τελευταίων 100 ετών σε μια σύνοψη στο T, το περιοδικό στυλ που εκδίδεται από τους New York Times.
Ο Auster, στις λογοτεχνικές επιρροές του οποίου περιλαμβάνονται ο Franz Kafka και ο Samuel Beckett, θα μείνει στη μνήμη μας για την καθαρότητα της γλώσσας του και τη σοβαρότητα της πρόθεσής του.
Σε ερώτηση που του έγινε από τον δημοσιογράφο Alex Preston το φθινόπωρο του 2021 για τη Guardian σχετικά με το ποιο βιβλίο θα έδινε σε ένα παιδί 12 ετών να διαβάσει εκείνος απάντησε: «Νομίζω ότι θα του έδινα την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων. Σε αυτή την ηλικία ένα παιδί μπορεί να διαβάσει μόνο του και να καταλάβει πόσο θαυμάσιο, ευφάνταστο, τρελό είναι αυτό το βιβλίο. Στους νέους ανθρώπους δίνεις βιβλία για να τους δείξεις την απόλυτη ευχαρίστηση που μπορεί να προσφέρει η ανάγνωση. Βιβλία που είναι χαρούμενα, ζωντανά, που καλλιεργούν την αγάπη για το διάβασμα. Κι αν έπρεπε να δώσω σε ένα δεκαπεντάχρονο κάποιο βιβλίο, θα επέλεγα τον Αγαθούλη του Βολταίρου. Σε αυτή την ηλικία το διάβασα κι εγώ και μου άλλαξε τη ζωή. Γέλασα, συγκλονίστηκα, εμπνεύστηκα απ’ αυτό. Όλα αυτά μπορεί να σου προσφέρει ένα σπουδαίο βιβλίο όταν είσαι νέος».
Πρόσφατη κυκλοφορία του στην Ελλάδα το βιβλίο Αιματοβαμμένο έθνος που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.
