Περίμενα τον José James από το 2015, όταν τυχαία ανακάλυπτα μέσω του ραδιοφώνου, του μαγικού κουτιού της ζωής μου, το “Come To My Door” σε μια acoustic εκδοχή μαζί με την Emily King. Το Σάββατο 08/07/2023 στο Ηρώδειο έμαθα και την ιστορία πίσω από αυτή την υπέροχη μπαλάντα, η οποία εμπεριέχεται ως πρώτη εκτέλεση μόνο από τον José James στο τέταρτο άλμπουμ του με τίτλο “No Beginning No End”.
Ξεπερνάω την ροπή μου να ξεκινάω ανάποδα τα κείμενά μου, για να σας πω δυο λόγια γι’ αυτόν τον σπουδαίο συνθέτη και τραγουδιστή της σύγχρονης γενιάς. Γεννημένος τον Ιανουάριο του 1978 στη Μινεσότα των Ηνωμένων Πολιτειών αποφοίτησε από το New School for Jazz and Contemporary Music της Νέας Υόρκης και σήμερα θεωρείται ο μοναδικός jazz τραγουδιστής, ο οποίος συνδυάζει την jazz με την hip-hop. Επιτρέψτε μου όμως να πω πως, ο José James είναι πολλά παραπάνω από αυτή την περιγραφή, αρκεί μόνο να παρακολουθήσει κάποιος έστω και λίγο την δισκογραφία του, είτε την προσωπική, είτε τους αφιερωματικούς δίσκους που έχει επιλέξει να κάνει για τους μουσικούς του ήρωες Billie Holiday, Bill Withers και Erykah Badu. Νομίζω πως το τελευταίο μέρος της προηγούμενης πρότασης μπορείτε να το ακούτε ταυτόχρονα όσο διαβάζετε αλλά πάμε όμως να σας πω για την δια ζώσης βίωση της μουσικής του για να καταλάβετε τι εννοώ!
Είμαι πολύ χαρούμενη γιατί όσα αντιλαμβανόμουν από το ηχείο μου και όσα μου αποκάλυπτε η βελόνα του πικάπ ήταν όλα εκεί μπροστά μου. Γλυκός, ακομπλεξάριστος, επικοινωνιακός, εξαιρετικός αφηγητής. Το show ξεκίνησε με τη διασκευή του “God Bless The Child” της Billie Holiday και η πρώτη σκέψη μου ήταν πώς γίνεται η διασκευή σε ένα τόσο βαρύ κομμάτι με τέτοια βαριά φωνή μέσα του να μην με ξενίζει αλλά ταυτόχρονα να μου δημιουργεί σχεδόν το ίδιο συναίσθημα με το πρωτότυπο.
Ακολουθεί το “Body And Soul” από τον ίδιο tribute δίσκο “Yesterday I Had the Blues: The Music of Billie Holiday” και δεν προλαβαίνω να σκεφτώ περισσότερα. Ο James έχει αρχίσει να χαλαρώνει, μας καλωσορίζει, λέει πόσο χαρούμενος είναι που η πρώτη του εμφάνιση στην χώρα μας γίνεται σε αυτόν τον μεγαλειώδη χώρο! Μας προτρέπει να χαλαρώσουμε, να τραγουδήσουμε και να χτυπήσουμε παλαμάκια, γιατί η jazz είναι μια κοινωνική μουσική! Στις σημειώσεις του κινητού μου γράφω πως μου αρέσει πολύ η εξωστρέφεια του και η χημεία που ήδη διαφαίνεται να υπάρχει με την μπάντα. Μας λέει για τα κοινά σημεία που έχει με την Billie Holiday, την Αφροιρλανδή μητέρα, τον jazz τραγουδιστή μπαμπά και το γεγονός πως και οι δύο έμαθαν να τραγουδούν από τους δίσκους που άκουγαν.
Οι πρώτες νότες του “Use Me” με κάνουν να φωνάξω δυνατά μαζί με το υπόλοιπο κοινό. Έχω αρχίσει ήδη να αντιλαμβάνομαι πως είναι μια από τις καλύτερες συναυλίες που είχα την τύχη να παρευρεθώ φέτος. Ακολουθεί το “Ain’t No Sunshine” και είμαστε επίσημα στον tribute δίσκο του Bill Withers με τίτλο “Lean On Me”. Μικρή παύση για να μας πει την ιστορία της συνάντησης του με τον Bill, το πόσο έξυπνος, προσγειωμένος, αιχμηρός και αστείος ήταν και πόσο έτρεμαν τα πόδια του όταν του έδωσε το χέρι του. Απίστευτη αγάπη έβγαινε από μέσα του όταν μας αφηγούταν όλα αυτά, ακριβώς ίση με αυτή που είχε και η ερμηνεία του στο “Grandma’s Hands”. Μας λέει πως γεννήθηκε το 1978 την χρυσή εποχή της hip-hop και όπως η Billie μιμούταν τον ήχο του σαξοφώνου για να τραγουδήσει έτσι και ο ίδιος μιμούταν τα scratches των DJs. Έτσι ξεκινάει ένα απίστευτο vocal scratching το οποίο οδηγεί στο κομμάτι της Erykah Badu “Didn’t Cha Know” και μετά στο εκπληκτικό δικό του “Trouble”. Για να επιστρέψει ξανά στον Bill και το “Lean On Me”, το “Just The Two Of Us” και την φανταστική διασκευή του “Everybody Loves the Sunshine” του Roy Ayers Ubiquity στην συνεργασία του με τον Takuya Kuroda, τον Ιάπωνα τρομπετίστα και εξαιρετικό jazz ενορχηστρωτή. Κάπου εδώ δράττομαι της ευκαιρίας να μιλήσω για άλλη μια υπέροχη μπάντα που συνόδευε τον lead singer της βραδιάς. Δεν γίνεται να μην ξεκινήσω από τον πιανίστα BIGYUKI! Νομίζω έχετε καταλάβει ως εδώ πόσο θαυμάζω καλλιτεχνικά τον José James αλλά οριακά η καλλιτεχνική αρτιότητα του BIKYUKI, έτεινε να τον κάνει πρωταγωνιστή της χθεσινής βραδιάς! Φυσικά και αυτό οφείλεται στο μηδαμινό ποσοστό ναρκισσισμού που διέπει τον James o οποίος σε αρκετές στιγμές που άφηνε την μαγεία του YUKI να διαθλασθεί στον χώρο, τον απολάμβανε σα να ήταν ένας από εμάς στο κοινό. Έπειτα ο κιθαρίστας Yves Fernandez και ο ντραμίστας Jharis Yokley δημιουργούσαν την αίσθηση ενός 100% soulful gig.
Η πιο μαγική στιγμή της βραδιάς ήταν όταν αποφάσισε να πει το “Come to My Door”. To τραγούδι αυτό λοιπόν γράφτηκε από την εξαιρετική Emily King σε ηλικία μόλις 17 ετών. Το έδωσε τότε στον παραγωγό της, ο οποίος το απέρριψε λέγοντάς της πως το τραγούδι αυτό δεν πάει πουθενά και έτσι έμεινε στο συρτάρι για αρκετά χρόνια. Όταν το πρότεινε στον James ο ίδιος την ρώτησε αν αυτόν τον θησαυρό δεν τον θέλει κανείς και όντως αν μπορούσε να το πει. Οι πρώτοι στίχοι ακούγονται “So long we’ve been distant now…” και δεξιά στο τέλος της ματιάς μου βλέπω έναν φακό να ανάβει. Δεν δίνω πολύ σημασία αναλογιζόμενη πόσο καταρρακωμένη άκουγα το τραγούδι αυτό το 2015. Ξαφνικά ο James λέει “Oh! Guys you are fantastic!” με ένα Ηρώδειο να είναι φωτισμένο από τα κινητά μας. Δεν έχασε την ευκαιρία να το αποθανατίσει και αυτός με το δικό του κινητό και να εκδηλώσει την συγκίνηση του. Για το τέλος της βραδιάς μας χάρισε το “Lovely Day” με όλους εμάς όρθιους να χορεύουμε να τραγουδάμε και να φωνάζουμε.
Στην αρχή του κειμένου είπα πως η διατύπωση ότι ο José James συνδυάζει την jazz με την hip-hop απλά τον αδικεί και τελειώνοντας αυτό το κείμενο θέλω να εξηγήσω τι ακριβώς εννοώ. Ο José James είναι ένα απίστευτο κράμα μαύρης μουσικής μπολιασμένο με απεριόριστο θαυμασμό και αγάπη για τις ρίζες του και μια ταυτόχρονη απίστευτη δύναμη στη δημιουργία πρωτογενούς υλικού, χωρίς αυτό να είναι αντιγραφή ή να προσπαθεί να τραβήξει τον ακροατή επικαλούμενο το ηχητικό συναίσθημα του παρελθόντος. Το υλικό που φτιάχνει και παραδίδει ο James θεωρώ πως είναι η φυσική συνέχεια όλων των μεγάλων John Coltrane, Marvin Gaye και Billie Holiday! Φανταστικές εναλλαγές από είδος σε είδος soul, jazz, funk, rnb… Ένας πραγματικός χαμαιλέοντας μαύρης μουσικής σε μια νέα εποχή που χαρακτηρίζεται από την σύγχυση και την ταχύτητα. Mέχρι την επόμενη φορά…. Thank you José! Yes! It was a lovely day!
