Επιμέλεια: Πέπη Νικολοπούλου
«Είμαι μια ιστορία που ταξιδεύει. Πετάω παντού, με τα φτερά του ανέμου ή τα φτερά των κυμάτων, καμιά φορά και με τα λεπτά φτερά της άμμου.
Πετάω βέβαια και με τα φτερά των μεταναστευτικών πουλιών, ακόμα και με τα φτερά των αεροπλάνων», αναφέρει η συγγραφέας Eiko Kadono που ανέλαβε να γράψει το φετινό μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού βιβλίου που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου, την ημέρα που γεννήθηκε ο μεγάλος Δανός παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν ρωτήσαμε 12 συγγραφείς παιδικών και εφηβικών βιβλίων να μοιραστούν μαζί μας μια αναγνωστική τους ανάμνηση ως παιδιά ή έφηβοι.
Και οι απαντήσεις που πήραμε από τους 12 συγγραφείς πετούν και αυτές, ταξιδεύουν μέσα στα χρόνια, απολαυστικές, φρέσκες και ολοζώντανες, από το παρελθόν πετυχαίνουν το παρόν.
Αγγελική Δαρλάση
Δώδεκα -δεκατριών ετών (ακόμη στο πρώτο μας σπίτι). Πάνω στο τραπεζάκι του καθιστικού ένα χοντρό βιβλίο. Μάλλον ήταν ο τίτλος που τράβηξε την προσοχή μου: «Εκατό χρόνια μοναξιά». Περίεργη, κι ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα βιβλία, άρχισα να διαβάζω. Και κάθε που έβρισκα ευκαιρία χανόμουν στις σελίδες του · γοητευμένη. Δεν ήταν μόνο η γοητεία απ’ το ότι διάβαζα ένα βιβλίο που δεν ήταν για παιδιά· ήταν, πάνω απ’ όλα η γοητεία από έναν κόσμο που ως τότε δεν φανταζόμουν ότι υπήρχε: ένας κόσμος αλλιώτικα μαγικός (τότε δεν ήξερα ότι αυτό ονομάζεται μαγικός ρεαλισμός).
Κι όταν εκείνο το βιβλίο επεστράφη, αφού ήταν δανεικό, χωρίς να έχω προλάβει να ολοκληρώσω την ανάγνωσή του, η απογοήτευσή μου ήταν αντιστρόφως ανάλογη της μικρής μου ηλικίας. Μέχρι που δυο τρία χρόνια αργότερα απέκτησα το δικό μου βιβλίο κι είναι από τότε από τα πιο αγαπημένα μου βιβλία.
Η Αγγελική Δαρλάση έκανε την πρώτη της συγγραφική εμφάνιση το 2000. Το 2004 εκδόθηκε το πρώτο της μυθιστόρημα για παιδιά και νέους «Ονειροφύλακες» (Εκδόσεις Πατάκη) που τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο. Ήταν υποψήφια για το Διεθνές Βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν 2024 (Hans Christian Andersen Award – HCAA). Ανάμεσα στα βιβλία της περιλαμβάνονται και τα «Το αγόρι στο θεωρείο» (Εκδόσεις Μεταίχμιο), «Το παλιόπαιδο», (Εκδόσεις Πατάκη, 2014), «Το δέντρο που είχε φτερά», (Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2010), «Τότε που κρύψαμε έναν άγγελο» (Εκδόσεις Πατάκη, 2009), «Με κλειστά μάτια» (Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2022)
Φώτης Δούσος
Εκείνο το μακρινό καλοκαίρι του ’92, στη μετάβαση από την πρώτη στη δευτέρα γυμνασίου, είχα μια αναγνωστική αποκάλυψη, που συνδυάστηκε και με μια μεγάλη στροφή στις μουσικές μου προτιμήσεις: έπεσα με μετωπική σύγκρουση πάνω στα άπαντα του Καρυωτάκη που σκονίζονταν μέχρι τότε, άθικτα, σε κάποια βιβλιοθήκη του σπιτιού μας.
Διάβαζα ήδη πολλή λογοτεχνία. Αλλά δεν είχα ξαναασχοληθεί με την ποίηση. Ξαφνικά όλα φωτίστηκαν (με ένα σκοτεινό φως, «αγγελικό και μαύρο» θα το έλεγε αργότερα άλλος ποιητής). Τα αδιέξοδα, το συναισθηματικό πλάνταγμα και οι μαυρίλες της εφηβείας βρήκαν το αισθητικό τους αντιστάθμισμα. Μπορεί ο κόσμος να φαινόταν μάταιος, ανόητος, ανούσιος και βαρετός αλλά τουλάχιστον έβγαζε ποιητές. Και μπορούσα να πάω να σταθώ και εγώ στην όχθη τους. Έτσι νόμιζα. Δεν ήμουν μετέωρος. Υπήρχε μέρος για μένα.
Η επαφή με τον Καρυωτάκη με έκανε και πιο απαιτητικό ακροατή. Παράτησα τον Μπίγαλη που άκουγα μανιωδώς πιο πριν και άρχισα να ακούω Nirvana.
Ο Φώτης Δούσος ασχολείται με το θέατρο για παιδιά και έχει κάνει παραστάσεις με τη θεατρική του ομάδα σε πολλά μέρη του κόσμου. Ανάμεσα στα παιδικά βιβλία που έχει κυκλοφορήσει είναι τα «Παβ- Ο φάλτσος τζίτζικας & η περιπέτεια με τα τυφλά μυρμήγκια» (Μικρή Σελήνη, 2018), «Κλεμμένα Αυτιά» (Μικρή Σελήνη, 2021), «Η πόλη των χαμένων ρομπότ» (Δωδώνη, 2022).
Μάνος Κοντολέων
Στη βιβλιοθήκη μου, έχω σε ξεχωριστό ράφι όλα τα βιβλία της παιδικής μου ηλικίας. Στα περισσότερα από αυτά υπάρχουν οι αφιερώσεις εκείνων που μου τα χαρίσανε. Η μητέρα, ο πατέρας, ο θείος, η δασκάλα μου. Δώρα τους για μια γιορτή, για τα γενέθλια, γιατί είχα αρρωστήσει ή έτσι απλώς για να περάσω ευχάριστα κάποιες ώρες.
Αυτά τα βιβλία τα θεωρώ τα πιο πολύτιμα όλης της βιβλιοθήκης μου. Από αυτά έμαθα να αγαπώ τις λογοτεχνικές αφηγήσεις. Από αυτά ίσως και να έγινα συγγραφέας.
Η αγάπη των δικών μου για μένα έπαιρνε τη μορφή τρυφερών αφιερώσεων. Κι έτσι το βιβλίο ενωνόταν με όσους με αγαπούσαν κι εγώ τους αγάπαγα.
Ποιο απ΄ όλα αυτά να ξεχωρίσω; Όλα τους το ίδιο σημαντικά. Όλα τους -ακόμα κι αυτά που ίσως να τα είχα βαρεθεί- είναι πολύτιμες αναμνήσεις από ανθρώπους που σφράγισαν τη ζωή μου. Οπότε… Ναι, μια μέρα σαν κι αυτή, εγώ προτείνω: Ας χαρίζετε βιβλία στα παιδιά σας. Και όλα ας έχετε φροντίσει να τα στολίσετε με μια προσωπική νότα αγάπης. Με μια αφιέρωση.
Ο Μάνος Κοντολέων είναι συγγραφέας και έχει τιμηθεί δύο φορές με το Κρατικό Βραβείο, για το εφηβικό μυθιστόρημα «Μάσκα στο φεγγάρι» (Εκδόσεις Πατάκη, 1997, Κρατικό Βραβείο λογοτεχνίας για παιδιά και για νέους) και για τα παραμύθια «Πολύτιμα δώρα» (Εκδόσεις Πατάκη, 2009, Κρατικό Βραβείο παιδικής λογοτεχνίας) όπως και με πολλά άλλα βραβεία και διακρίσεις. Υπήρξε υποψήφιος για το Διεθνές Βραβείο Άντερσεν. Πρόσφατη κυκλοφορία του στην εφηβική λογοτεχνία το «Ποτέ πιο πριν» (Εκδόσεις Πατάκη, 2023).
Έφη Λαδά
Θυμάμαι εκείνο το καλοκαίρι στη μικρή επαρχιακή πόλη που μεγάλωνα. Είχα τελειώσει την πρώτη τάξη του Γυμνασίου και ένιωθα αρκετά μεγάλη κοιτάζοντας αφ’ υψηλού τα παιδιά του δημοτικού. Ο μπαμπάς μου έκανε συχνά ταξίδια στην πρωτεύουσα και εκτός από μικρά δώρα που μας έφερνε, έφερνε και βιβλία που δεν μπορούσαμε να βρούμε στο βιβλιοπωλείο της πόλης μας.
Έτσι και εκείνο το καλοκαίρι που μάλλον κι εκείνος θεώρησε πως μεγαλώνω, ήρθε απ’ το ταξίδι του μ’ ένα χοντρό σκληρόδετο βιβλίο, με γυαλιστερό κάλυμμα. Εντυπωσιακό! Πολλές σελίδες και οι δασείες, οι οξείες και οι περισπωμένες με ζάλιζαν στις πυκνογραμμένες του αράδες. Με μεγάλα πλαγιαστά γράμματα έγραφε στο εξώφυλλο «Περηφάνια και Προκατάληψη» της Τζέιν Όστεν.
Με τον Κύριο, την Κυρία Μπέννετ και τις πέντε κόρες τους, εκείνο το καλοκαίρι έκανα ένα υπέροχο ταξίδι. Είναι στη βιβλιοθήκη μου έχοντας τις μυρωδιές εκείνου του καλοκαιριού και της ανέμελης εφηβείας μου.
Η Έφη Λαδά, ήταν υποψήφια για το Astrid Lindgren Memorial Award και για το Hans Christian Andersen Award. Βιβλία της που έχουν ξεχωρίσει: «Τις Κυριακές στο Πάρκο» (Διόπτρα, 2021), «Μια ξεχωριστή Κυριακή» (Εκδόσεις Διόπτρα, 2021) «Οι μέρες της σιωπής» (Εκδόσεις Πατάκη, 2019). Πρόσφατη κυκλοφορία της «Το μικρό νησί» από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος.
Δέσποινα Μπογδάνη-Σουγιούλ
Θυμάμαι τη γιαγιά μου να με κυνηγάει με ένα κουτάλι στο χέρι.
-Έλα γιαβρί μου, φάε μια μπουκιά να χαρείς μην αρρωστήσεις.
Σιχαινόμουν την ώρα του φαγητού, ήταν χάσιμο χρόνου. Μια μέρα η γιαγιά ήρθε να με κυνηγήσει με το κουτάλι της μα αυτή τη φορά στις τσέπες της είχε ιστορίες και παραμύθια. Έτσι ξεκίνησα να βρίσκω την ώρα του φαγητού πολύ ελκυστική. Κι ήταν εκείνη η μέρα που η γιαγιά πια δεν μπορούσε να με κυνηγήσει με το κουτάλι της.
-Πού πήγαν οι ιστορίες της γιαγιάς; ρωτούσα.
-Στα βιβλία γιαβρί μου!
Τότε ήταν που άρπαξα από το ψηλότερο ράφι της βιβλιοθήκης ένα βιβλίο, το έβαλα αριστερά από το πιάτο μου και όπως καταβρόχθιζα τις μπουκιές από το φαγητό μου, καταβρόχθιζα και τις ιστορίες του βιβλίου. Έτσι έμαθα να τρώω το φαγητό μου παρέα με ένα βιβλίο.
Τα χρόνια πέρασαν. Η συνήθεια αυτή με ακολουθεί και σήμερα. Μεγάλωσα, έστησα την οικογένειά μου, γέννησα τον γιο μου κι ακόμα έχω αριστερά από το πιάτο μου ένα βιβλίο για να φάω. Το ίδιο έμαθε όμως και ο μικρός μου. Πλήθος συγγραφέων τόσα χρόνια κάθισαν να φάμε παρέα στο τραπέζι μας. Τρώγοντας λοιπόν έρχεται η όρεξη…
Η Δέσποινα Μπογδάνη-Σουγιούλ ασχολείται ενεργά με τη Μουσικοκινητική Αγωγή και στο συγγραφικό της έργο περιλαμβάνονται τα βιβλία «Μαρία Κάλλας. Ζώντας μόνο για την τέχνη» (Εκδόσεις Πατάκη, 2023), «Ο παππούς μου ο γίγαντας» (Υδροπλάνο, 2022) και «Μια φορά κι έναν καιρό ήταν το …βιβλίο» (Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, 2013.
Αντώνης Νικολόπουλος (aka Soloup)
Όχι μία αλλά τρεις, είναι οι πρώτες, έντονες αναγνωστικές αναμνήσεις μου. Οι δυο, πριν ακόμα αρχίσω να διαβάζω. Θυμάμαι ένα μεγάλο άλμπουμ με ζωγραφιές ζώων. Λιοντάρια, ιπποπόταμοι… Κι εγώ μ’ ένα στυλό είχα βαλθεί κουκουβιστός στο πάτωμα, με ιλαρά, σπυριάρης και κίτρινος, να ζωγραφίσω τον μεγάλο λαιμό της καμηλοπάρδαλης. Το βιβλίο το συναντούσα τα επόμενα χρόνια μισοκατεστραμμένο από τις μπλε άτσαλες γραμμές. Αλλά εμένα πάντα αυτά τα άδοξα σχήματα ήταν στο μυαλό μου ένας ψηλός λαιμός καμηλοπάρδαλης.
Η δεύτερη ανάμνηση, ένα λευκό άλμπουμ, «Τα σκίτσα του Μποστ». Υπήρχε από πάντα στη βιβλιοθήκη του πατέρα μου. Θυμάμαι χάζευα τα σκίτσα πριν ακόμα αρχίσω κι εδώ να διαβάζω. Και αργότερα, στο γυμνάσιο, ξεπατίκωνα τα σκίτσα του Μποστατντζόγλου για να φτιάχνω αφίσες για τις εκδηλώσεις του σχολείου. Είχα μάθει και πολλούς σατυρικούς στίχους απ’ έξω.
Τέλος, το πρώτο μου αγαπημένο μυθιστόρημα ήταν ο «Ροβινσών Κρούσος» από τις εκδόσεις Πεχλιβανίδη. Το διάβαζα και το ξαναδιάβαζα. Ακόμα τον έχω ξεχωριστά τον Ροβινσώνα. Και τι χαρά, όταν έφτιαχνα το «Αϊβαλί», συνάντησα την αγάπη του Φώτη Κόντογλου στο «Αϊβαλί η Πατρίδα μου» για τον παιδικό μου ήρωα. Να παίρνει κι αυτός, ο κυρ Φώτης, το βαρκάκι του και να ναυαγεί έξω απ’ το Μοσχονήσι, στα Εκκατόνησα. Αχ, πως τον ζήλεψα, ενήλικας πια, σ’ εκείνα του τα ναυάγια!
O Soloup μέχρι σήμερα έχει κυκλοφορήσει 14 συλλογές με γελοιογραφίες και κόμικς και τα graphic novels ανάμεσά τους το «Αϊβαλί» (Κέδρος, 2014), «Ο Συλλέκτης: Έξι διηγήματα για έναν κακό λύκο» (Ίκαρος, 2018) και «21 — H μάχη της πλατείας». Πρόσφατη κυκλοφορία του το βιβλίο «Ζοrμπάς – Πράσινη πέτρα ωραιοτάτη» (Εκδόσεις Διόπτρα, 2023)
Γιώργος Παναγιωτάκης
Μεσημέρι καλοκαιριού στο χωριό. Ακούγονται μόνο τα τζιτζίκια και ο άνεμος -και, πότε πότε, κάποιο περαστικό αυτοκίνητο. Οι περισσότεροι στο σπίτι κοιμούνται. Εγώ όμως βρίσκομαι στο Ομσκ της Σιβηρίας, έχοντας μόλις αιχμαλωτιστεί από τους Ταρτάρους. Διώχνοντας μια επίμονη μύγα από το αυτί μου, γυρνώ σελίδα και ανατριχιάζω: Με εντολή του Xαν, ο δήμιος περνά μπροστά από τα μάτια του Μιχαήλ Στρογκώφ ένα καυτό σίδερο και όλα σκοτεινιάζουν. Ο απεσταλμένος του τσάρου είναι πια τυφλός. Η καρδιά μου χτυπά δυνατά. Αφήνω το βιβλίο και αρχίζω να τριγυρνώ στην αυλή με τα μάτια κλειστά.
Προσανατολίζομαι με τους ήχους και τις μυρωδιές: Δεξιά η συκιά, αριστερά ο κισσός, στο βάθος ίσως αναγνωρίζω την υγρή μυρωδιά της λίμνης Αράλης. Ξαφνικά, μια κραυγή. Είναι η θεία μου, που μόλις έχει ξυπνήσει. Ανοίγω τα μάτια και συνειδητοποιώ πως στο επόμενο βήμα θα είχα κουτρουβαλήσει στη σκάλα. Επιστρέφω στο βιβλίο. Είχα πολύ δρόμο μπροστά μου μέχρι το Ιρκούτσκ.
Ο Γιώργος Παναγιωτάκης έχει λάβει διάκριση White Ravens της Διεθνούς Βιβλιοθήκης Νεότητας του Μονάχου και έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο για το «Όταν ήρθαν για εμένα», το δεύτερο βιβλίο της «Λέσχης Αλλόκοτων Πλασμάτων» και με το βραβείο του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου – Ελληνικού Τμήματος της IBBY για το βιβλίο «Ο Ισιντόρ και το φεγγάρι». Τελευταία κυκλοφορία του ο «Τίγκρε, με τα χέρια γυμνά» (Εκδόσεις Πατάκη, 2022).
Αργυρώ Πιπίνη
Κάθομαι στο τραπέζι της κουζίνας. Τα πόδια μου δεν φτάνουν στο πάτωμα. Τα κουνάω πέρα δώθε, πέρα δώθε. Είναι ζεστά. Όχι τόσο ήσυχα. Κάτι βράζει στη χύτρα. Από τον κήπο ακούγεται η φωνή της θείας μου. Είμαι στον βάλτο με τον Αποστόλη και τον Γιωβάν. Φοβάμαι λίγο. Είμαι στο βάλτο, είμαι όμως και στην κουζίνα. Διαβάζω Πηνελόπη Δέλτα ― Στα Μυστικά του βάλτου.
Κάθομαι στη σκάλα. Στο κτήμα. Οι εργάτες μαζεύουν πορτοκάλια. Διαβάζω ποιήματα. Λάμπρο Πορφύρα. Κλαίω.
{} κάτι σὰ μόσκου μυρωδιά, κι ἁπλώνεται
καὶ τὸ φτωχὸ σπιτάκι πλημμυρίζει,
κάτι σὰ φάντασμα, θολὸ κι ἀνέγγιχτο,
κι ὅπου περνᾷ σιγὰ τὸ κάθε ἀγγίζει.{}
Κάθομαι στην αυλή. Κάτω από τη λεμονιά. Μεσημέρι καλοκαιριού. Νιώθω κάτι παράφορο και ξεσηκωτικό. Είμαι η Κάθριν. Και η Αργυρώ ταυτόχρονα. Είμαι με τον Χήθκλιφ στους χερσότοπους. Είμαι ερωτευμένη.
Υπάρχουν βιβλία που θυμάσαι πότε τα διάβασες, πού ήσουν, τι φορούσες, τι ένιωθες.
Η Αργυρώ Πιπίνη, έχει τιμηθεί με βραβεία για τα βιβλία και τις μεταφράσεις της. Με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικού Βιβλίου και Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου για τα «Ζάζα» (Καλειδοσκόπιο, 2021) και «Μελάκ, μόνος», (Καλειδοσκόπιο, 2016) και με το βραβείο της ΙΒΒΥ Greece. Τα βιβλία «Το δικό τους ταξίδι, «Μελάκ, μόνος», «Μικρά Γατικά – Περικλής και Ασπασία» (Εκδόσεις Πατάκη), «Όταν ο ήλιος πάει για ύπνο» (Μάρτης, 2020) και «Ζάζα» έχουν συμπεριληφθεί στα White Ravens της Διεθνούς Νεανικής Βιβλιοθήκης του Μονάχου με τα διακόσια καλύτερα βιβλία παγκοσμίως. Το 2022 ήταν υποψήφια για ένα από τα μεγαλύτερα διεθνή βραβεία παιδικής λογοτεχνίας τo Astrid Lindgren Memοrial Award.
Μαρία Παπαγιάννη
Στο παιδικό μου δωμάτιο στη Λάρισα, η μαμά μας διαβάζει από ένα μεγάλο ανθολόγιο παραμύθια του Άντερσεν και η αδελφή μου κι εγώ κλαίμε και παρακαλάμε να βρεθεί κάποιος καλός άνθρωπος να προσκαλέσει το κοριτσάκι με τα σπίρτα, να νικήσει η μάνα τον Χάρο, να φτάσουμε επιτέλους στο ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.
Λίγα χρόνια μετά διαβάζω κρυφά στο σπίτι του ξαδέλφου μου τις ιστορίες του Μπλεκ γιατί στο σπίτι μας τα κόμικς ήταν απαγορευμένα. Στον Πλαταμώνα, κάποιο καλοκαίρι, θυμάμαι να κλαίω με λυγμούς διαβάζοντας το «Τότε που κυνηγούσα τους ανέμους» του Λουντέμη και να ζηλεύω την αδελφή μου που ταξίδευε με Ιούλιο Βερν ενώ εμένα δεν μου άρεσε καθόλου. Τελευταίες τάξεις του δημοτικού ανακαλύπτω τη Ζωρζ Σαρή και την Άλκη Ζέη και καταλαβαίνω πως θα αγαπάω για πάντα τα βιβλία, πως βρήκα το εισιτήριο διαρκείας για να ταξιδεύω για πάντα και όπου θέλω.
Η Μαρία Παπαγιάννη έχει αποσπάσει Κρατικό Βραβείο για το βιβλίο της «Το Δέντρο το Μονάχο» , Βραβείο Ελληνικού Τµήµατος της IBBY («Ως διά µαγείας», «Παπούτσια µε φτερά», «Στο Πικεφί» ), και αναγραφή στον κατάλογο White Ravens με το βιβλίο «Είχε απ’ όλα και είχε πολλά» (Εκδόσεις Πατάκη, 2017). Ήταν δυο φορές υποψήφια για το Hans Christian Andersen Award το 2020 και το 2022 και Πρέσβειρα για το Παιδικό Βιβλίο για τη διετία 2021-2022. Πρόσφατη κυκλοφορία της το βιβλίο «Η Διδώ και η μαύρη βίβλος» (Εκδόσεις Πατάκη, 2023).
Μισέλ Φάις
Δεν μεγάλωσα με παραμύθια. Οι γονείς μου, αν και διάβαζαν (ειδικά η μητέρα μου), δεν μου διάβαζαν παιδικές ιστορίες. Με το που έμαθα να διαβάζω άρχισα να διαβάζω μανιωδώς εικονογραφημένα: από Μίκυ Μάους έως την εξαιρετική εικονογραφημένη σειρά του Πεχλιβανίδη «Κλασικά Εικονογραφημένα». Γύρω στα δώδεκα ανακάλυψα τον Κάφκα κι έκτοτε έπεσα στο πηγάδι του εαυτού.
Αυτό που θυμάμαι έντονα, στις τελευταίες τάξεις του δημοτικού, είναι η προσπάθειά μου να διασκευάσω το παραμύθι του Χ.Κ. Άντερσεν «Η πριγκίπισσα και το μπιζέλι» και την εικονογραφημένη εκδοχή του μυθιστορήματος του Ουγκό «Ο άνθρωπος που γελά». Και οι δυο ιστορίες με είχαν ταράξει για διαφορετικούς λόγους. Θυμάμαι ότι είχα δει στον ύπνο μου να γνωρίζονται και να παντρεύονται τελικά ο ευγενής, παραμορφωμένος και ανθεκτικός Γκουιπλαίν του Ουγκώ με την όμορφη, υπερευαίσθητη, μη πειστική ως πριγκίπισσα ηρωίδα Άντερσεν. Αγνοώ, πλέον, αν έζησαν αυτοί καλά και ’μείς καλύτερα ή αν χώρισαν…
Ο Μισέλ Φάις είναι συγγραφέας και δάσκαλος δημιουργικής γραφής. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το πρώτο του παιδικό βιβλίο «Το περίεργο μαξιλάρι» (εικ. Ντανιέλα Σταματιάδη, Εκδόσεις Πατάκη, 2023).
Άλκηστη Χαλικιά
Το Δημοτικό τελείωσε με συγκινήσεις και μπουγελώματα. Αγκαλιαστήκαμε, δακρύσαμε, ανταλλάξαμε ευχές, κυνηγηθήκαμε για τελευταία φορά στην αυλή.
Ένα μεγάλο καλοκαίρι ξεκινούσε. «Θα έχετε πολλά μαθήματα και διαφορετικούς καθηγητές. Πολλά νέα βιβλία» μας είπε η δασκάλα. Ένα από αυτά, βρέθηκε στα χέρια μου, καινούργιο, ατσαλάκωτο, με μικρά γράμματα. Άρχισα να το διαβάζω τις επόμενες μέρες του Ιούνη.
Είχα ένα μωρό γατί στα γόνατα που με ζύμωνε με τις πατούσες του, μα εγώ το αδιαφορούσα. Είχα μαγευτεί από αυτό το τεράστιο ποίημα που μόνο φωναχτά μπορούσα να το διαβάσω. Μιλούσε για θεούς κι ανθρώπους, για πόνο και δάκρυα, αποχωρισμούς και σμίξιμο, ζήλειες κι έρωτες και πλάγιασμα στο κρεβάτι! Κι είχε κι αυτές τις «παντρεμένες» λέξεις, που με ξάφνιαζαν όπου τις συναντούσα: ο πολύχαλκος ουρανός, το βραχόσπαρτο νησί, η κουκουβαγιόθωρη θεά κι ο ασπιδοφόρος Δίας. Ήταν η Οδύσσεια, σε μετάφραση Ζήσιμου Σιδέρη. Ως ποίημα την αγάπησα. Κι ακόμη, ως ποίημα την σκέφτομαι.
Η Άλκηστη Χαλικιά απέσπασε το 2011 το Κρατικό Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων για παιδιά, με το βιβλίο της «Στο πάρκο με τα ζώα» (Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο). Ανάμεσα σε πολλά παιδικά βιβλία της είναι «Το κουτί του Σιλάν» (Εκδόσεις Ίκαρος, 2017), «Τα παπούτσια των άλλων» (Εκδόσεις Ίκαρος, 2019) και «Ένα σχολείο ταρακουνημένο» (Εκδόσεις Ίκαρος, 2021). Πρόσφατη κυκλοφορίας της το βιβλίο «Σαν Διακοπές ρεύματος» (Εκδόσεις Ίκαρος, 2023)
Κυριάκος Χαρίτος
Στο χωριό της γιαγιάς μου, τη Λάρυμνα πηγαίναμε συχνά. Εκεί μέναμε στο σπίτι της αδερφής της, της γιαγιάς Μαρίνας. Μένανε σε ένα χαμόσπιτο γεμάτο ντιβάνια και κασέλες. Στην πίσω μεριά της πόρτας που οδηγούσε στη γούρνα της κουζίνας υπήρχε μια πλαστική σακούλα από κάποιο κατάστημα της εποχής. Κρεμόταν από ένα σκουριασμένο καρφί. Εκεί μέσα υπήρχε το θαύμα και το όνειρο. Τα παραμύθια της ξαδέρφης μας της Μαρίνας. Ή μάλλον τα παραμύθια που της είχε αγορασμένα η γιαγιά που πιθανώς ξεπέρασε ηλικιακά γιατί είχαμε και πέντε χρόνια διαφορά. Είχαν όλα χαρτονένιο εξώφυλλο με έντονα χρώματα κι ήταν δεμένα με καρφίτσα.
Θυμάμαι το δάγκωμα της καρδιά μας μου κάθε φορά που άνοιγα αυτή τη σακούλα και το δάγκωμα της καρδιάς μου όταν τα έβαζα πάλι στη θέση τους μην τολμώντας να τα κλέψω. Το μόνο που με παρηγορούσε ήταν που θα τα έβρισκα πάλι στη θέση τους όταν θα ξαναπηγαίναμε στο χωριό.
Ο Κυριάκος Χαρίτος έχει γράψει παιδικά βιβλία ανάμεσά τους «Το βιβλίο των δικών σου Χριστουγέννων» (Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2010) «Το Τραγούδι του Ύπνου» (Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2014), «Ο μικρός Μανού και το φεγγάρι» (Εκδόσεις Ποταμός, 2014), «Το όλο και το λίγο» (Εκδόσεις Καστανιώτης, 2022) και το «Για φαντάσου» (Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2022) με το οποίο και απέσπασε το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου 2023.
