Iσόβια υποστηρίκτρια των δικαιωμάτων των γυναικών, λάτρης του χρώματος, η Yevonde υπήρξε πρωτοπόρος φωτογράφος του Λονδίνου που πρωτοστάτησε στη χρήση της έγχρωμης φωτογραφίας τη δεκαετία του 1930. Ασχολήθηκε με τη φωτογραφία το 1914 ως μια οδό προς την ανεξαρτησία. «Σε καμία φάση της σύγχρονης ζωής η επιρροή των γυναικών δεν έχει αποδειχθεί τόσο τονωτική όσο στη φωτογραφία. Η φωτογραφία πορτρέτων χωρίς γυναίκες θα ήταν μια θλιβερή επιχείρηση» θα δηλώσει το 1921.
Με έμφαση στη γυναικεία εκπροσώπηση, η έκθεση «Yevonde: Ζωή και χρώμα» στην Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων της Μεγάλης Βρετανίας, έρχεται να εξερευνήσει τη ζωή και τη σταδιοδρομία της φωτογράφου του 20ου αιώνα, Yevonde, πρωτοπόρας στη χρήση της έγχρωμης φωτογραφίας τη δεκαετία του 1930, μια εποχή που η έγχρωμη φωτογραφία δεν είχε φανατικούς οπαδούς. Μια ζωντανή παρουσίαση του ξεχωριστού έργου της που συνηγορεί υπέρ του ρόλου της ως πρωτοπόρου του χρώματος στη φωτογραφία.
«Αν πρόκειται να έχουμε έγχρωμες φωτογραφίες, για όνομα του Θεού, ας έχουμε μια πανδαισία χρωμάτων, χωρίς τα χειροποίητα χρωματιστά εφέ σας», είχε δηλώσει το 1932 σε μια ομιλία της στη Royal Photographic Society.
Γεννημένη ως Yevonde Cumbers στο Νότιο Λονδίνο το 1893, ήταν γνωστή επαγγελματικά ως Madame Yevonde, σπάνια με το όνομα του γάμου της (Mrs. Edgar Middleton). Υιοθετώντας τους δικούς της όρους, μακριά από τα στερεότυπα και τις συμβάσεις της εποχής, χρησιμοποιούσε το μικρό της όνομα Yevonde, με το οποίο υπέγραφε τις εκτυπώσεις της, τις προσκλήσεις εκθέσεων και την αυτοβιογραφία της με τίτλο “In Camera”.
Η Yevonde ξεκίνησε την καριέρα της το 1910, ως βοηθός της Lallie Charles (1869-1919), μιας γυναίκας φωτογράφου με κλίση προς τον «πικτοριαλισμό». Είναι η χρονιά που θα ενταχθεί δυναμικά στο κίνημα των σουφραζετών, συμμετέχοντας στην εκστρατεία για το δικαίωμα ψήφου των γυναικών.
Δημιουργώντας το προσωπικό της στούντιο, το οποίο δημιούργησε λίγο πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, επιδιώκει με τη δουλειά της να διαφέρει από τα παραδοσιακά πρακτορεία πορτρέτων.
Το 1914, σε ηλικία μόλις 21 ετών, η Yevonde άνοιξε ένα στούντιο με τη βοήθεια του πατέρα της Frederick Cumbers, συνιδρυτή μιας εταιρείας παραγωγής μελανιού, ίσως η αγάπη της για το χρώμα να ήταν κληρονομική. Η νεαρή φωτογράφος σύντομα θα ενθέσει στα εικονογραφημένα περιοδικά της εποχής, πορτραίτα επιφανών προσώπων, συμπεριλαμβανομένων βασιλικών.
Τη δεκαετία του 1930, έλαβε πολλές διαφημιστικές και εμπορικές παραγγελίες, τις οποίες εκτέλεσε με καινοτόμο τρόπο, ιδίως μέσω της χρήσης του χρώματος, που την έκανε διάσημη. Πεπεισμένη ότι η φωτογραφία συνδυάζει επιστήμη και τέχνη, εντατικοποίησε την τεχνική της έρευνα και, στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ανακάλυψε τη διαδικασία Vivex, που αρχικά περιφρονήθηκε ως τέχνασμα από τους φωτογράφους της εποχής. Για την Yevonde, το χρώμα θα γίνει ένας αχαρτογράφητος κόσμος πειραματισμού: «Τα κόκκινα μαλλιά, οι στολές, η εξαίσια επιδερμίδα και τα χρωματιστά νύχια βρήκαν τη θέση τους. Ζήτω! Μας περίμεναν συναρπαστικοί καιροί! Χωρίς ιστορία, χωρίς παράδοση, χωρίς παλιούς δασκάλους, αλλά μόνο ένα μέλλον», θα γράψει αργότερα στα απομνημονεύματά της.
Το πιο διάσημο έργο της είναι μια σειρά από γυναίκες ντυμένες ως θεές που ποζάρουν σε σουρεαλιστικούς πίνακες, η οποία εκτέθηκε το 1935. Η σειρά ”Goddesses and Others”, περιελάμβανε 26 φωτογραφίες – μερικές από τις οποίες παρουσιάζονται σε αυτή την έκθεση για πρώτη φορά καθώς η National Portrait Gallery, κατάφερε να τις αποκτήσει προσφάτως. Ανάμεσά τους το πορτρέτο μιας από τις πρώτες παρουσιάστριες του BBC, της Elizabeth ‘Betty’ Cowell και της Phyllis Panting (‘Ann Seymour’), της πρωτοπόρου δημοσιογράφου μόδας και εκδότριας του Woman and Beauty. Εντυπωσιακά είναι και τα πορτρέτα που προέκυψαν μετά την ανάθεση από το αμερικανικό επιχειρηματικό περιοδικό Fortune, να φωτογραφίσει την κατασκευή των εργασιών στο εσωτερικό του υπερωκεάνιου πλοίου RMS Queen Mary, μια απαιτητική φωτογράφιση σε τοποθεσία που κατέληξε σε ένα εντυπωσιακό χαρτοφυλάκιο που περιλαμβάνει οικεία πορτρέτα των ζωγράφων Anna και Doris Zinkeisen, οι οποίες εργάστηκαν για τη διακόσμηση του εσωτερικού του πλοίου.
Η διαδικασία της έγχρωμης εκτύπωσης θα σταματήσει κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και η Yevonde θα επιστρέψει σε πιο συμβατικά ασπρόμαυρα πορτρέτα. Θα πειραματιστεί αργότερα με παιχνιδιάρικα φωτομοντάζ της και πορτρέτα με ηλιακή ακτινοβολία που αν και δεν θα αποτελέσουν δυνατά έργα της, ωστόσο θα επιβεβαιώσουν, ότι το φωτογραφικό στούντιο της Yevonde παρέμεινε ένας χώρος ανοιχτός σε πειραματισμούς, και καλλιτεχνικές αναζητήσεις με κοινό παρονομαστή την ελευθερία και την προσωπική εξέλιξη. Ένα δικό της παράθυρο στον κόσμο.
Πληροφορίες έκθεσης
Yevonde: Life and Colour
National Portrait Gallery, Λονδίνο | Από τις 22 Ιουνίου έως τις 15 Οκτωβρίου
