Δεν υπάρχει κανένας λόγος να αναζητούμε αφορμή για να αποκτήσουμε ή να προσφέρουμε ένα βιβλίο. Παντοτινός φίλος δίπλα μας κάθε στιγμή της ζωής μας, συνοδός στις σιωπές μας με τις ιστορίες του και πολύτιμος αρωγός στη διαπλάτυνση των οριζόντων μας. Εξ αφορμής ωστόσο των ημερών, δεν χάνουμε την ευκαιρία μαζί με λαμπάδα, το παπούτσι και το νέο επιτραπέζιο να προσθέσουμε και ένα χαρτονένιο φίλο. Kαι μετά το Πάσχα, αφορμές θα δοθούν πολλές. Εδώ συγκεντρώσαμε σε «συντροφιές» μερικoύς αγαπημένους τίτλους από τις πρόσφατες κυκλοφορίες που έχουμε ξεχωρίσει.
[1] Oνειροπολήσεις και παιδικοί στοχασμοί
Τρία βιβλία αναζήτησης και στοχασμού. Τρεις νέοι τίτλοι παιδικής λογοτεχνίας που ξεχωρίζουν για τις ονειρεμένες εικόνες αρμονικά ενταγμένες στα περιεκτικά τους κείμενα. Λέξεις και ερωτήματα που αναδύουν δημιουργικούς και πνευματώδεις προβληματισμούς, σκαλίζουν και ενεργοποιούν ψυχικές διεργασίες.
Το περίεργο μαξιλάρι – Μισέλ Φάις | Εκδόσεις Πατάκης
Όλα ξεκινούν από ένα απλό μονοσήμαντο ερώτημα: που πάνε τα όνειρα όταν ξυπνάμε; Αλήθεια έχετε αναρτηθεί ποτέ; Ε λοιπόν η μικρή μας ηρωίδα όχι μόνο έθεσε το ερώτημα αλλά έψαξε για τις απαντήσεις. Το μικρό κορίτσι θέτει το ερώτημα και οι σελίδες κατακλύζονται με τις απαντήσεις. Ένας άσπρος γάτος, ο Ερμής θα σύρει πρώτος το γαϊτανάκι των απαντήσεων. Ένα μπλε ποδήλατο (χωρίς βοηθητικές ρόδες), μια ξύλινη καρέκλα, ένα ασημένιο ρομπότ, ο κύριος Σίμος ο δάσκαλος του τζούντο, η κυρία Ελισάβετ η καθηγήτρια του πιάνου, ο Μιχάλης, η Δώρα, ένας άστεγος, η Μέλι, μια ξεναγός κι ένας καφέ αρκούδος.
Μα ποιος άραγε αναζητάει μια οριστική και αμετάκλητη ερώτηση σε ένα τόσο μαγικό, σχεδόν παραμυθένιο ερώτημα; Μια αστεία, συγκινητική και πρωτότυπη ιστορία για όλα αυτά που βλέπουμε με ανοιχτά και κλειστά μάτια, για όλα αυτά που άλλοι φαντάζονται.
Η εικονογράφηση της καταξιωμένης Ντανιέλας Σταματιάδη αποτυπώνει με τον ίδιο θαυμαστό τρόπο τις θαυμάσιες και ευφάνταστες απαντήσεις, που όρια δεν έχουν στο παιδικό αυτό ερώτημα. Και τώρα η δική σου σειρά αγαπημένε/η μικρέ/ή αναγνώστη/στρια: που πάνε τα όνειρα όταν ξυπνάμε;
Ευχαριστώ – Jarvis | Eκδόσεις Παπαδόπουλος
Ο αγαπημένος συγγραφέας και εικονογράφος Jarvis που μας έχει παραδώσει και το βιβλίο «Το αγόρι με τα λουλούδια στα μαλλιά» πριν από ένα περίπου χρόνο, τώρα παρουσιάζει το νέο βιβλίο του που ξεχειλίζει από ευγνωμοσύνη. Μέσα από τις πολύχρωμες εικόνες του και τα κολάζ, ο Jarvis συνθέτει μια σαγηνευτική ιστορία για να μάθει στα μικρά παιδιά να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν την ευγνωμοσύνη τους για όλες τις μικρές χαρές της καθημερινής ζωής. Αστέρια και δορυφόρους και δέντρα και δεινόσαυρους, ελέφαντες και χήνες, χρώματα και μπουρμπουλήθρες και φαγούρες και γατούλες…
Ευχαριστώ το φεγγάρι για το φεγγαρόφωτο.
Ευχαριστώ τον ήλιο για τη μέρα.
Ευχαριστώ τα μποτάκια μου που ξέρουν τον δρόμο.
Ευχαριστώ το δέντρο για τη σκιά.
Ευχαριστώ αυτό το φυτό για την κρυψώνα.
Θα ευχαριστήσω τον τυραννόσαυρο γιατί είναι η μεγαλύτερη λέξη που ξέρω.
Ευχαριστώ εμένα που είμαι εγώ…
Με παιδικότητα, αθώο βλέμμα και ταπεινότητα, ο Jarvis μας παραθέτει μια εξαίσια, απολαυστική λίστα ευγνωμοσύνης με όλα εκείνα που το παιδικό βλέμμα, απελευθερωμένο από τα πρέπει της ζωής συγκρατεί και αναγνωρίζει σημαντικά. Ακόμα και το πιο αυτονόητα. Eίναι αυτά τα σημαντικά, τα ουσιώδη που στο τέλος κάθε μέρας ευγνωμονούμε για την ύπαρξή τους.
Πώς είναι ο κόσμος – Κατερίνα Ζωντανού | Εκδόσεις Μεταίχμιο
Ένα μικρό χέρι κρατάει ένα μπαλόνι που θυμίζει τον κόσμο μας. Και η ιστορία μας αρχίζει.
Γύρεψα να μάθω πώς είναι ο κόσμος.
Ρώτησα τον σοφό, μα δε μου απάντησε.
Ρώτησα την πέτρα: «Πώς είναι ο κόσμος;».
«Σκληρός» μου είπε. «Μα με τα χρόνια λειαίνεται».
«Ο κόσμος είναι βαθύς. Πρέπει να σκάψεις» ψιθύρισε το χώμα.
Κι είπε το δέντρο: «Ο κόσμος είναι γερά ριζωμένος. Μη φοβάσαι. Ξαπόστασε».
Διόλου εύκολο ερώτημα όχι μόνο για ένα παιδί μα για κάθε άνθρωπο. Αδυναμία κοινής τοποθέτησης και απόδοσης μιας οριστικής απάντησης, το βλέμμα πάντα είναι προσωπικό, υποκειμενικό. Ο κόσμος έχει πολλές όψεις, ανάλογα με την πλευρά που τον κοιτάς, μοιάζει διαφορετικός, χαρίζει άλλα δώρα.
To παιδί με το μικρό χεράκι και το μπαλόνι ρωτάει και καθένας απαντάει μέσα από τα δικά του μάτια, μέσα από τον δικό του τρόπο θέασης του μικρόκοσμού του. Ένα οδοιπορικό ανακάλυψης του κόσμου. Μια εξαίσια ιστορία, περιεκτική, στοχαστική από την Κατερίνα Ζωντανού με τις εικόνες της Κέλλυ-Ματαθία Κόβο να συμπληρώνουν αρμονικά τις λέξεις.
[2] Φυσιολατρεία, νοσταλγία και αναπόληση
Μια φωλιά για μένα – Βαλεντίνα Παπαδημητράκη | Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο
Το μικρό λευκό σκιουράκι θέλει μια δική του φωλιά. Αναζητά λοιπόν το ιδανικό μέρος για να την χτίσει. Την άνοιξη φτιάχνει μια φωλιά σ’ ένα ξέφωτο του δάσους. Το καλοκαίρι στην ακροποταμιά.
Το φθινόπωρο στην κορφή του βουνού. Μα σαν ήρθε ο χειμώνας η φωλιά του πάγωσε από το κρύο. Σύντομα θα διαπιστώσει ότι η συνεχής αυτή διαδρομή αναζήτησης φωλιάς – σπιτιού δεν είναι ιδανική.
«Στάσου για μια στιγμή, πάρε μια ανάσα κι άνοιξε την καρδιά σου. Μάζεψε χρώματα και μυρωδιές, ήχους, αγγίγματα και γεύσεις. Διάλεξε ό,τι σου αρέσει, ό,τι αγαπάς κι ό,τι χρειάζεσαι. Και έτσι θα νιώσεις που είναι για σένα πιο καλά», θα του πει σοφά ένας γκιόνης.
Η αναζήτηση του ιδανικού τόπου γίνεται αφορμή για να αφουγκραστεί τα συναισθήματά του, να πάρει αποφάσεις, να κάνει λάθη, να δυναμώσει με νέες εμπειρίες και τελικά να εμπιστευτεί τη ζωή, που θα τον εκπλήξει… Όμορφες οι εικόνες της Μαρίνας Δημοπούλου που άλλοτε συμπληρώνουν το κείμενο με μικρές προσθήκες και άλλοτε κυριαρχούν στις σελίδες με τρυφερές ζωγραφιές.
Το βιβλίο συνοδεύεται από πλήθος δραστηριοτήτων και γρίφων για να διασκεδάσουν τα παιδιά μαθαίνοντας.
Το ταξίδι της άγριας ρίγανης – Χρυσικού Μαρία | Εκδόσεις Πατάκης
Όλα αρχίζουν μέσα σε ένα εστιατόριο. Πάνω από ένα πιάτο με φακή, τη στιγμή που ο κύριος Ιάκωβος ανακαλύπτει πως από το φαγητό του λείπει η άγρια ρίγανη. Ξεκινά τότε ένα ταξίδι, μια αναζήτηση μέσα από την οποία θα γευτεί, θα θυμηθεί και θα ανακαλύψει αυτό που πραγματικά λείπει από το φαγητό και τη ζωή του. Πρώτος προορισμός του η αποθήκη μπαχαρικών του Μπαχτιάρ όπου σύντομα θα διαπιστώσει ότι έχουν έλλειψη. Επόμενος προορισμός του το χωριό Αραπέλια. Συντροφιά του ένας γλυκύτατος παππούς που θα τον συνοδεύσει μέσα σε όμορφα δασικά μονοπάτια, κατηφορικούς δρόμους… και το οδοιπορικό του για την αναζήτηση θα συνεχιστεί.
Ο ήρωάς της ιστορίας μας δίχως να το καταλάβει θα ξεκινήσει ένα νοσταλγικό ταξίδι στην παιδική του ηλικία, εκεί που οι μυρωδιές της ρίγανης και της μητρικής αγάπης ανακατεύονται πάνω από μια κατσαρόλα.
Εξαιρετική η εικονογράφηση της Zafouko Yamamoto, αισθαντική, νοσταλγική και τέλεια εναρμονισμένη με το κείμενο.
[3] Εικαστικό πρελούδιο
Πάμε για ύπνο Μπο! -Kjersti Annesdatter Skomsvold | Εκδόσεις Key Books
Το αιώνιο βάσανο κάθε γονέα. Η στιγμή που έρχεται το βράδυ και μαζί η ώρα για τον ύπνο. Μπορεί να έχει νυχτώσει λοιπόν και εδώ στην ιστορία μας, αλλά ο Μπο δεν είναι έτοιμος να σταματήσει το παιχνίδι. Άλλωστε γιατί να κοιμηθεί; Υπάρχουν τόσα ενδιαφέροντα πράγματα να κάνει ακόμα. Μπορεί να μεταμορφωθεί σε καμηλοπάρδαλη, παπαγάλο ή θαλάσσιο ελέφαντα. Η μαμά ακολουθεί τον Μπο στον φανταστικό του κόσμο και τον οδηγεί μαεστρικά στη βραδινή του ρουτίνα μέχρι να κοιμηθεί σαν πουλάκι.
Ένα πολυβραβευμένο βιβλίο καληνύχτας για όσα παιδιά αρνούνται να πάνε για ύπνο και για τους γονείς που θέλουν απεγνωσμένα να τα βάλουν στο κρεβάτι. Ένα βιβλίο-ύμνος στις τρυφερές οικογενειακές στιγμές και στην παιχνιδιάρικη αγάπη μεταξύ μητέρας και παιδιού.
H εικονογράφος Mari Kanstad Johnsen έχει κάνει μια από τις πλέον εντυπωσιακές εικονογραφήσεις που έχουμε θαυμάσει. Eνέργεια, εκφραστικότητα, ένταση και δυναμισμός συνδυασμένα με μια παιδική αθωότητα που σε παρασύρουν.
Το τριαντάφυλλο για παράδειγμα – Ana Pessoa | Εκδόσεις Carnivorniños
Πάρε λέξεις, παίξε, φτιάξε εικόνες, προτάσεις, φτιάξε ιστορίες. Ένα βιβλίο για τις λέξεις που κάνουν να υπάρχουν ακόμα και τα πράγματα που δεν υπάρχουν και δεν φαίνονται. Για το πώς οι λέξεις και τα αντικείμενα συνδέονται μεταξύ τους, για το πώς δίνουμε ονόματα στα πράγματα και για τη σημασία που έχουν οι λέξεις για μας. Άνα, Ζωή και Μία: είναι λέξεις με τρία γράμματα. Εσύ ξέρεις άλλες λέξεις με τρία γράμματα; Eγώ, Εσύ, Ένα, Έξω, Έλα. Για σκέψου κι άλλες…
Απροσδόκητο, ολοζώντανο, αστείο, διασκεδαστικά διαδραστικό, παρακινεί μικρούς και μεγάλους να
παίξουν με τις λέξεις, τις εικόνες και τη σημασία τους, ακόμα και να διαλέξουν το τέλος που προτιμούν
για το βιβλίο. Περιλήφθηκε στα 100 καλύτερα εικονογραφημένα βιβλία παγκοσμίως από το φετινό Bologna Children’s Book Fair.
Η Madalena Matoso (Λισαβόνα 1974), εικονογράφος και εκδότρια, έχει κερδίσει δύο φορές το Prémio Nacional de Ilustração (2008 και 2018) και έχει λάβει επιπλέον τιμητικές διακρίσεις από τον ίδιο θεσμό (2006, 2007, 2009 και 2014).
Τα έργα της έχουν λάβει τιμητικές διακρίσεις από το Bologna Ragazzi Awards (2018 και 2022) και το New York Rights Fair (Children’s Picture Books 2018).
[4] Ακροβασία ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα
Το μικρό νησί – Έφη Λαδά – Εκδόσεις Παπαδόπουλος
Ένα μικρό νησί μικρό σαν κουβαρίστρα. Εδώ ζει ένα κορίτσι. Μαζί με τη γιαγιά της που άλλο δεν κάνει από το να φτιάχνει τραγούδια. Ένα νησί γεμάτο αγκαλιές, φιλιά, μυρωδιές, χρώματα, εποχές, χαμόγελα. Και να που ένας χειμώνας έφθασε. Και η γιαγιά έφυγε μαζί του αναζητώντας αλλού τις νότες. Και δεν ξαναγύρισε. Και το νησί γέμισε λύπες, δάκρυα. Πλέον το νησί είναι γεμάτο με όλα όσα έρχονται και προσπερνάνε. Μικρές ραφές που μας ενώνουν με όσα κρατάμε φυλαχτά στο μικρό νησί της ψυχής μας…
Μια ακόμη θεσπέσια δουλειά της Έφης Λαδά που πέρα από τις ονειρικές της εικόνες διαθέτει την ικανότητα να μαγεύει με τις ιστορίες της. Ιστορίες που φανερώνονται από τα κατάβαθα της ψυχής της φανερώνοντάς μας το προσωπικό της στίγμα.
Το ποδήλατό του – Χριστίνα Φραγκεσκάκη | Eκδόσεις Καλειδοσκόπιο
Ο Χασμ ζει στην πόλη του τη Χάφερ με τους γονείς, την αδελφή του τη Λενίς και το αγαπημένο του ποδήλατο. O Χασμ αγαπά πολλά πράγματα, μα πιο πολύ τα ποδήλατα. Το καβαλά και τρέχει κάθε μέρα στους δρόμους και στα σοκάκια, κάνει ορθοπεταλιά στις ανηφοριές, κατεβαίνει χωρίς πετάλι τις απότομες πλαγιές. Καμιά φορά παίρνει μαζί του και τη Λενίς. Φτάνουν στην εξοχή. Γυρνώντας σταματούν στην πλατεία και τρώνε παγωτό με σαντιγί. Μέχρι που μια νυχτα παγωμένη, άγρια και σκοτεινή κρότοι φθάνουν στα αυτιά του, λάμψεις πολέμου άδικου, ρουκέτες σφυρίζουν πάνω από τα κεφάλια τους, Σαν κλέφες μαζεύουν οτι μπορούν να μεταφέρουν, ότι τους είναι απαραίτητα και ξεσπιτώνονται. Φορτώνουν τα σώματα τους, τις αναμνήσεις, τον πόνο και την ελπίδα μέσα σε ένα λεωφορείο και φεύγουν. Μαζί και το ποδήλατο. Σύντομα θα αναγκαστούν και άλλα να ξεφορτωθούν. Μαζί και το ποδήλατο.
Ο βαρκάρης πλησιάζει. Όχι, λέει ο πατέρας, ο βαρκάρης τον κοιτάζει. Όχι, λέει ο Χασμ, ο βαρκάρης σπάει την αγκαλιά, παίρνει το ποδήλατο, Όχιιι! Ένα μαύρο πουλί πέφτει στα βαθιά. Αγκαλιάζονται πιο σφιχτά.
Μια ιστορία για ένα αγόρι και το ποδήλατό του. Μια ιστορία για όλα όσα αφήνουμε πίσω, για εκείνα που αγαπάμε, για εκείνα που μέσα μας έχουν την θέση της ελπίδας πως όλα θα πάνε καλά. Όλα όσα άνθρωποι ξεριζωμένοι με τη βία αφήνουν πίσω τους σαν φυλαχτό.
Η Χριστίνα Φραγκεσκάκη γράφει μια συγκινητική ιστορία για όλους όσους βίαια διώχντονται από τα σπίτια τους, από τη γη τους, από τις ρίζες τους. Όλους εκείνους που μέσα σε μια και μόνο στιγμή χάνουν τα πάντα, για τη μετανάστευση, τη δύσκολη πορεία τους προς τη Γη της Επαγγελίας που κάθε άλλο παρά φιλόξενη μοιάζει. Ο Πέτρος Μπουλούμπασης για μια ακομη φορά ποιοτική και απολαυστική σε κάθε της πινελιά.
[5] Χιουμοριστικά, απολαυστικά κείμενα για να διαβάσουν μόνα τους
ΠΦ! Με δρόμους, πανιά και φτερά – Μαρία Λοϊζίδου | Εκδόσεις Ψυχογιός
Για όσους αναρωτιούνται τι μπορεί να συμβαίνει στα παρασκήνια μιας ιστορίας έφθασε το κατάλληλο βιβλίο. Ο συγγραφέας θεωρεί ότι έχει γράψει την πιο τέλεια ιστορία. Ξέρεις αυτή τη γνωστή όπου μια πριγκίπισσα βρίσκεται κλειδωμένη και μόνη. Τότε ένας ιππότης θα βρεθεί να τη σώσει. Να όμως που τελικά το τέρας παραιτείται γιατί βρήκε καλύτερη δουλειά, ο πρίγκιπας εγκαταλείπει την ιστορία κι ο συγγραφέας βρίσκεται στα όρια της απελπισίας; Η πριγκίπισσα που έμεινε μόνη της μέσα στο κάστρο θα αναλάβει τότε τα ηνία. Παροτρύνει τον συγγραφέα να αναζητήσει νέο προσωπικό και παρόλο που και αυτή η απόπειρα θα πάει στα χαμένα, εκείνη θα πάρει την πένα και θα αρχίσει να γράφει.
Τη δική της ιστορία άραγε μπορεί να τη γράψει καλύτερα από εκείνη κάποιος άλλος;
Μια ιστορία που σπάζει τα στερεότυπα και δίνει θάρρος στον καθένα μας να γίνει πρωταγωνιστής.
Τη διασκεδαστική εικονογράφηση έχει φροντίσει η Ναταλία Καπατσούλια.
Η μυστική ζωή του Γιουτζίνιους Κάπα – Ελένη Κωνσταντινίδου | Εκδόσεις Πατάκη
Ο Ευγένιος πιστεύει ότι είναι αφόρητα συνηθισμένος και βαρετός. Από την άλλη, η Μιχαέλα τον βρίσκει τόσο υπέροχο και σπουδαίο, που τον κάνει ήρωα στα κόμικς της. Εκείνος όμως έχει μάτια μόνο για τη Λουκία, που μένει αδιάφορη. Ο Λουκιανός θα μπορούσε και να λείπει από την ιστορία, υπάρχει μόνο για να κοροϊδεύει τον Ευγένιο και να του δυσκολεύει τη ζωή. Είναι ν’ απορεί κανείς που μέσα σε τόσο δράμα το αγόρι με τη βαρετή ζωή προλαβαίνει να εξιχνιάσει ένα μυστήριο, να ξεσκεπάσει μια απίστευτη πλεκτάνη που απειλεί το οικοσύστημα της πόλης του, να γίνει πραγματικός ήρωας και να σώσει τον κόσμο. Κι όλα αυτά, χωρίς να βγάλει στιγμή το γελοίο καπέλο του.
Η νεαρή Χρυσανθακοπούλου Αλεξάνδρα έχει εικονογραφήσει τις σελίδες του βιβλίου.
