Τα καλύτερα 150 ευρώ που ξαναδώσαμε
«Γεννήσαμε πριν από έξι ημέρες αλλά τελικά ενώ όλα πήγαινα καλά, είχαμε, έχουμε και θα έχουμε μια τεράστια περιπέτεια για το επόμενο διάστημα καθώς υπήρξαν επιπλοκές κατά τον τοκετό και αυτή τη στιγμή η γυναίκα μου βρίσκεται στη ΜΕΘ. Θα προσπαθήσω να μιλήσω όσο πιο στεγνά και με λιγότερους συναισθηματισμούς μπορώ, γιατί μας ακούει και μας βλέπει αυτή τη στιγμή και δεν θέλω να ζορίσει κι άλλο την καρδιά της. Αμέσως μόλις έμαθα ότι έκανε ένα υγιέστατο κοριτσάκι, ο γιατρός αμέσως πήρε τη γυναίκα μου. Πέρασαν πολλά από το κεφάλι μου. Είχαμε σύμφωνο συμβίωσης και η κύηση έγινε υποβοηθούμενα σε τράπεζα από τη γυναίκα μου ως μονογονέας, άρα έπρεπε να διαλύσουμε το σύμφωνο.
Ευτυχώς ξανακάναμε σύμφωνο συμβίωσης λίγο πριν γεννήσει. Ήταν τα καλύτερα 150 ευρώ που έχουμε δώσει. Έτσι ευτυχώς μπόρεσα να παρέμβω όπου χρειαζόταν για την ίδια, αλλά για το παιδί το απόλυτο κενό. Μπόρεσα να πάρω το παιδί μόνο βασιζόμενη στην καλή θέληση των γιατρών και επειδή η γυναίκα μου, δεν ήταν ναρκωμένη και μου έκανε μια εξουσιοδότηση. Φυσικά χρειαζόταν και η εξουσιοδότηση και ενός από τους γονείς της γυναίκας μου. Αν ακόμα ήταν ναρκωμένη, αν δεν είχαμε τους γονείς της, θα ήταν αδύνατο να πάρω το παιδί μας από το μαιευτήριο. Θα ήταν ακόμα εκεί», μοιράζεται η Άννα.
Ένα εκβιαστικό διαζύγιο προκειμένου να κάνουν παιδιά
«Είμαστε μια οικογένεια δύο μαμάδων. Είμαστε μαζί εδώ και δεκατέσσερα χρόνια και μαζί έχουμε αποκτήσει μέχρι σήμερα δύο παιδιά, τον Φοίβο (2020) και τον Ερμή (2023). Έχουμε σύμφωνο συμβίωσης και σύμφωνα με το νομοσχέδιο που πρόκειται να κατατεθεί, μπορούμε να συνάψουμε γάμο και μετά θα πρέπει να ακολουθήσουμε τη διαδικασία υιοθεσίας των παιδιών μας. Ωστόσο επιθυμία μας είναι να αποκτήσουμε και ένα τρίτο παιδί, αλλά ο δρόμος που μας οδηγεί το νομοσχέδιο είναι το διαζύγιο.
Η Ελένη, η σύντροφός μου και βιολογική μαμά των παιδιών θα πρέπει να καταφύγει σε τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ως μονογονέας. Και μετά θα πρέπει να ξαναπαντρευτούμε και να ξανακολουθήσουμε τη διαδικασία της υιοθεσίας. Είναι κατανοητό πως αυτό είναι περίπλοκο και δύσκολο. Είμαι πολύ χαρούμενη που έρχεται αυτό το νέο νομοσχέδιο που δίνει ορατότητα στα παιδιά μας και στις οικογένειες, μας δίνει δύναμη αλλά υπάρχει και αυτό το κενό. Δεν έχει δοθεί δηλαδή πρόσβαση τόσο σε γυναίκες όσο και σε άνδρες σε τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ως οικογένειες», μοιράζεται η Δέσποινα.
Αυτή είναι η καθημερινότητα δύο μόνο περιπτώσεων οικογενειών ΛΟΑΤΚΙ+ όπως οι ίδιες μοιράστηκαν. Και μπορεί το νομοσχέδιο που τίθεται σε διαβούλευση να επιλύει πολλά από τα οικογενειακά κενά που υπάρχουν στις οικογένειες ΛΟΑΤΚΙ+, ωστόσο εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά κενά που πρέπει να εξετάσουμε. Κενά που τέθηκαν σε δημόσιο διάλογο από την κοινότητα, κενά που βρεθήκαμε να συζητήσουμε πριν από μερικές ημέρες στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση συντροφιά με τις «Οικογένειες Ουράνιο Τόξο», κενά που φωτίζονται από αυτές τις δύο μαρτυρίες. Γιατί ακριβώς το ίδιο θα είχε συμβεί ακριβώς και στην πρώτη και στη δεύτερη περίπτωση ακόμα και μετά τις 16 Φεβρουαρίου που θα έχουμε ισότητα στον γάμο.
Με το νέο νομοσχέδιο θα υπάρχει ένα χρονικό διάστημα ανάμεσα στη σύναψη γάμου και αναγνώρισης παιδιού που για μία ακόμη φορά αφήνει εκτεθειμένη μια οικογένεια. Έτσι ακόμα και στην περίπτωση της Άννας, η αναγνώσιμή της ως δεύτερη γονέας δεν θα γίνει αμέσως. Ενώ στην περίπτωση της Δέσποινας και πάλι, δεν θα μπορούν ως ζευγάρι που επιθυμεί να αποκτήσει παιδιά να καταφύγουν σε τράπεζα δωρεάς σπέρματος και η διαδικασία αναγνώρισης αυτού του παιδιού και από τους δύο γονείς θα είναι πολυδαίδαλη και πιο δύσκολη από τους υπόλοιπους. Ποτέ κανείς δεν έχει ζητήσει από ένα ετερόφυλο ζευγάρι να διακόψει τον έννομο δεσμό με τον σύντροφό του για να μπορέσει να τεκνοποιήσει.
Και εδώ ακριβώς εντοπίζεται το θέατρο του παραλόγου: πού ακούστηκε ένα ζευγάρι να παντρεύεται πρώτα και μετά να αποφασίζει να κάνει παιδιά; Αστείο δεν είναι. Όχι λοιπόν δεν είναι αστείο. Γιατί μπορεί τα ετερόφυλα ζευγάρια αυτή την οδό να ακολουθούν αιώνες τώρα, αλλά αυτό δεν ισχύει στα ομόφυλα. Στις περιπτώσεις των ΛΟΑΤΚΙ+ οικογενειών η συνειδητή, ώριμη συναπόφαση των δύο μερών να μεγαλώσουν με ευθύνη, στοργή και αγάπη ένα παιδί, έχει μεγάλο χρονικό ορίζοντα μέχρι να ολοκληρωθεί και για τα δύο μέρη η αναγνώριση.
«Είναι πολλά και σημαντικά τα προβλήματα που δημιουργούνται και με αυτή τη νέα ρύθμιση που έχει κατατεθεί. Ωστόσο οφείλω να αναγνωρίσω ότι ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δεν ήταν ανακόλουθος, πολλές φορές στο παρελθόν από πολλούς φορείς και κόμματα έχουμε εισπράξει ψεύτικες υποσχέσεις και είδε ότι υπάρχουν και τα παιδιά μας. Κάποια παιδιά θα καταφέρουν να μην περάσουν ό,τι βίωσαν τα δικά μου παιδιά, να έχουν δηλαδή δύο γονείς στο σπίτι, αλλά ένα γονιό να τους εκπροσωπεί.
Θα μπορούμε επιτέλους να κάνουμε παρεμβάσεις και τα παιδιά θα μπορούν να αισθάνονται ότι η οικογένειά τους δεν είναι χειρότερη ή κατώτερη από την ιεραρχικά καταπληκτική και καλύτερη ετεροκανονική πυρηνική οικογένεια. Είναι πλέον πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η ταυτότητα και η ετερότητα του άλλου δεν μας απειλεί. Οφείλουμε πλέον να βλέπουμε την ετερότητα όχι ως απειλή αλλά σαν πλούτο», δηλώνει η Στέλλα Μπελιά, Πρόεδρος της οργάνωσης Οικογένειες Ουράνιο Τόξο.
Η ετερότητα ως όπλο και όχι ως αδυναμία και απειλή – Το νομοσχέδιο, οι προβληματισμοί και τα κενά
Και για να πάρουμε τα πράγματα λίγο από την αρχή, πριν από μερικές ημέρες, τέθηκε στη δημόσια διαβούλευση ένα νέο σχέδιο νόμου με τίτλο : «Ισότητα στον πολιτικό γάμο, τροποποίηση του Αστικού Κώδικα και άλλες διατάξεις». Τη Δευτέρα 12 Φεβρουαρίου θα διεξαχθεί η δεύτερη ανάγνωση του νομοσχεδίου και θα εισαχθεί προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής στις 14 και 15 Φεβρουαρίου.
Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, το νομοσχέδιο πρόθεση έχει τη διασφάλιση της αρχής της ισότητας, επεκτείνοντας τη δυνατότητα σύναψης γάμου και σε πρόσωπα του ίδιου φύλου. Αντικείμενο του παρόντος νόμου αποτελούν: α) η τροποποίηση του Αστικού Κώδικα, προκειμένου να αναγνωρισθεί η δυνατότητα σύναψης γάμου από πρόσωπα του ίδιου φύλου, β) οι αναγκαίες παρεμβάσεις στην εργατική νομοθεσία για την προστασία των ομοφύλων συζύγων και γονέων, γ) η διεύρυνση της προστασίας από διακρίσεις και δ) η ειδικότερη ρύθμιση σχέσεων με στοιχεία αλλοδαπότητας.
Με απλά λόγια, υπάρχει ρητή η δυνατότητα τέλεσης γάμου, αλλά αναφορικά με τα παιδιά, απουσιάζει ένα βασικό τεκμήριο γονεϊκότητας που τα ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσωπα και οι οικογένειες περίμεναν. Τα παιδιά δηλαδή που γεννιούνται μέσα σε ένα γάμο, να είναι παιδιά αυτών των δύο ανθρώπων που ήρθαν εις γάμου κοινωνία. Θα πρέπει αυτό το παιδί να υιοθετηθεί από τον δεύτερο γονέα. Δεν υπάρχει δυνατότητα εκούσιας αναγνώρισης τέκνου, μια διαδικασία που απαιτεί μόνο μια συμβολαιογραφική πράξη, ώστε αυτοί οι δύο άνθρωποι να μη βρίσκονται διαρκώς σε αγωνία.
Έχουμε να κάνουμε με μια νομοθεσία που είναι πρακτικά ανεφάρμοστη, γιατί απαιτεί μεγάλη διαχείριση. Για να είναι ουσιαστικό το δικαίωμα πρέπει να είναι και εύκολο στην εφαρμογή του.
Επίσης υπάρχει ένα τεράστιο κενό για τα τρανς άτομα και είναι ένα μεγάλο αίτημα της κοινότητας να συμπεριληφθούν.
«O ιστορικός του μέλλοντος θα καταγράψει αυτές τις ημέρες ως ημέρες υπεράσπισης των δικαιωμάτων, ο νομικός όμως του μέλλοντος, αλλά και του παρόντος σίγουρα θεωρεί ότι θα μπορούσε να γίνει λίγο πιο συμπεριληπτική δουλειά που δεν έχει γίνει. Επιθυμία της κοινότητας δεν είναι η μείωση ή η απαξίωση της κυβερνητικής πρωτοβουλίας αναφορικά με το περιεχόμενο της νέας νομοθετικής πρωτοβουλίας, αλλά είναι ένας προβληματισμός σημαντικός για το εύρος του δικαιώματος που τελικά θέλει η παρούσα κυβέρνηση να εξασφαλίσει. Γιατί για μια ακόμη φορά τα δικαιώματα για τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα είναι τελικά ποιοτικά και ποσοτικά λιγότερα από τα ετερόφυλα πρόσωπα», αναφέρει η Κατερίνα Τρίμμη, Δικηγόρος και μέλος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
«Σε επίπεδο ληξιαρχικό, αυτή η νομοθεσία, όπως έρχεται, θέλει να ρυθμίσει τα παιδιά, που ήδη υπάρχουν. Ξεχνά, όμως, κάτι πολύ βασικό, ότι τα ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσωπα θα συνεχίσουν να κάνουν παιδιά και στο μέλλον. Επίσης ξεχνά τα τρανς άτομα, όταν η αλλαγή έγινε αφού έκαναν παιδιά. Έτσι μόνο το παιδί του τρανς γονέα μπορεί να υποστηρίξει τον γονιό του και έτσι μόνο τα χαρτιά του αποτυπώνουν την πραγματικότητα. Και αυτό δεν είναι θέμα μόνο δικαιώματος αλλά πρωτίστως αξιοπρέπειας», συμπληρώνει.
Η τεκνοθεσία είναι ένα μείζον ζήτημα καθώς βάσει των νέων ρυθμίσεων, δεν θα υπάρχει καμία αλλαγή στη νομοθεσία για την Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή (Υ.Α.), γεγονός, που ενισχύει τις διακρίσεις και τις στρεβλώσεις, που προϋπήρχαν από το 2015 με τον νόμο για το σύμφωνο συμβίωσης:
«Σε μια χώρα γερόντων, με τόσο έντονο το δημογραφικό, το τελευταίο που θα περιμέναμε από μια φιλελεύθερη κυβέρνηση είναι να αποκλείει ανθρώπους λόγω φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου από τη γονεϊκότητα, μειώνοντας τον αριθμό των γεννήσεων», η Στέλλα Μπελιά σχολιάζει τον αποκλεισμό των ομόφυλων ζευγαριών ανδρών από το να γίνουν γονείς.
Παιδιά δύο ταχυτήτων – Διακρίσεις και κοινωνική απόρριψη για κάτι που δεν ευθύνονται
Ο Παναγιώτης Καγκάρης, Πανεπιστημιακός από το Λονδίνο με την εξ αποστάσεως παρεμβολή του θα μεταφέρει τις θέσεις περισσότερων από 150 Ελλήνων Πανεπιστημικών:
«Ως επιστημονική κοινότητα, μετά από πλήθος ερευνών που έχουμε διεξάγει καταλήγουμε σε μία και μόνη πραγματικότητα. Η προαγωγή των δικαιωμάτων προς οικογένειες που έχουν ΛΟΑΤΚΙ+ γονείς αποτελεί θεμέλιο ελευθερίας, δικαιοσύνης και ειρηνικής συνύπαρξης σε κάθε κοινωνία. Αυτό άλλωστε προβλέπεται και από τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του παιδιού και κάθε Κράτος έχει την ευθύνη να προάγει μέσα από κοινωνικές πρακτικές για ίσα και αναφαίρετα δικαιώματα όλων των μελών των οικογενειών ασχέτου μορφής.
Τα παιδιά των ΛΟΑΤΚΙ+ γονέων δέχονται διακρίσεις όχι για κάτι που τα ίδια ευθύνονται αλλά λόγω της ταυτότητας και του φύλου των γονέων τους. Και αυτό επιβάλλει κοινωνικοπολιτικές παρεμβάσεις. Για εμάς, είναι αδιανόητο πώς μια παιδοκεντρική κοινωνία όπως είναι η Ελλάδα, ο κρατικός και νομικός μηχανισμός επιτρέπουν να υπάρχουν παιδιά δύο ταχυτήτων».
Είναι κρίμα, σε κοινωνίες φιλελεύθερες και έννομες να εξακολουθούν να υπάρχουν διακρίσεις και κοινωνική απόρριψη των οικογενειών ΛΟΑΤΚΙ+ και των παιδιών τους:
«Το ειρωνικό είναι ότι η καταδικαστική απόρριψη των οικογενειών ΛΟΑΤΚΙ+ και των παιδιών τους πηγάζει κυρίως από προσωπικές ή θρησκευτικές πολλές φορές απόψεις που δεν έχουν καμία επιστημονική υπόσταση. Εμείς με την πολυετή μας γνώση αλλά και τα ευρήματα πολυετών ερευνών, γνωρίζουμε ξεκάθαρα πως τα παιδιά αυτά, τόσο κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας όσο και στην ενήλικη ζωή τους δεν επηρεάζεται από την ταυτότητα φύλου και τη σεξουαλικότητα των γονέων τους», συνεχίζει ο Παναγιώτης Καγκάρης.
Είναι ένα ζήτημα που μας αφορά ή θα έπρεπε να μας αφορά όλους μας κα να μην περιορίζεται στους κόλπους της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Αφορά όλους τους γονείς, κάθε ξεχωριστή οικογένεια, κάθε παιδί. Πολύ απλά γιατί μπορεί να ενισχύσει τη μετάβαση σε μια πιο ελεύθερη, πιο συμπεριληπτική κοινωνία και τα παιδιά μπορούν να μεγαλώσουν με μεγαλύτερο σεβασμό το ένα απέναντι στο άλλο.
«Περιμένουμε μια ένωση όλου του δημοκρατικού τόξου και όσους καταλαβαίνουμε αυτά που λέμε και αναγνωρίζουν ότι δεν υπάρχει διαφορά ούτε στον συμβολισμό που έχει η οικογένεια, ούτε στον συμβολισμό που έχει ο γάμος, παραμένει ο ίδιος ως αξία και ανάγκη προστασίας στο συλλογικό μας υποσυνείδητο άσχετα από τον σεξουαλικο προσανατολισμό ή τα φύλα των προσώπων που τον συνάπτουν. Για αυτό και πρέπει να είναι καθολική η εξασφάλιση του δικαιώματος του γάμου».
