Λούκυ Λουκ μπορεί να μην διάβαζα -προτιμούσα τον Αστερίξ- μα Λουκιανό Κηλαηδόνη άκουγα. Ο ίδιος αυτοπροσδιορίστηκε ως μοναχικός κάου-μπόυ που αντί γι’ άλογο είχε τη μουσική του. Πάντως μοναχικός σίγουρα δεν ήτανε κι αυτό το μαρτυρούν οι γιομάτες κόσμο συναυλίες του.
Υπάρχουν δύο συναυλίες του Λουκιανού Κηλαηδόνη που θα ήθελα να ήμουν παρών. Η μία τον Ιούλιο του 1982 στον Λυκαβηττό και η άλλη τον Ιούλιο του 1983 στη Βουλιαγμένη. Κρίμα που δεν υπάρχει χρονομηχανή μα ευτυχώς υπάρχει αυτό το αρχείο της ΕΡΤ που μπορείτε να τις παρακολουθήσετε όπως τις παρακολούθησα και γω. Η συναυλία του Λυκαβηττού ήταν η πρώτη που φιλοξενούσε ο χώρος στη μεταχουντική περίοδο, εκεί του δόθηκε η ευκαιρία να τραγουδήσει τα λογοκριμένα του τραγούδια -μάλιστα αργότερα έγραψε και το βιωματικό τραγούδι Τετάρτη 28 Ιουλίου (Χαμηλή Πτήση) «Μες στα τόσα που ‘χω ζήσει, το ‘ζησα κι αυτό, ήτανε πολύ γλυκό το βράδυ στον Λυκαβηττό… και περνούσε η ώρα κι ανέβαιναν πολλοί, πιο πολλοί, πιο πολλοί πιο πολλοί».
Ανέβηκαν εκείνο το βράδυ δέκα χιλιάδες άνθρωποι, οι οποίοι αφού γέμισαν τις κερκίδες απλώθηκαν στην ορχήστρα και κάθισαν ανάμεσα στον Λουκιανό, την Αφροδίτη Μάνου και τους μουσικούς τους. Μια πολύ μεγάλη παρέα στα μάτια μου φαντάζει αυτή η συναυλία «ήρθαν μερικοί με φίλους, κι άλλοι χωριστά, ήρθαν κι οικογένειες με παιδιά. Ήρθαν μαθητές κι εργάτες, ήρθαν νεοδημοκράτες ήρθαν και κάμποσα φρικιά… κι όπου γύρω μου κοιτούσα, όση ώρα τραγουδούσα έβλεπα φάτσες γελαστές».
Η άλλη συναυλία, το ελληνικό γούντστοκ, όπως το αποκάλεσαν συγκέντρωσε στην πλαζ της Βουλιαγμένης εκατό χιλιάδες ανθρώπους. Ήταν ένα μεγάλο πάρτι με εξέδρα στη θάλασσα πολλούς διαφορετικούς τραγουδιστές και τον κόσμο να κολυμπάει, να κοιμάται ζαλισμένος στην παραλία και να επιστρέφει το επόμενο πρωί σπίτι του. «Πάμε μια βόλτα στη Βουλιαγμένη, η πόλη μου πέφτει στενή, κάτι θα πιούμε και στο τέλος πιωμένοι, κάνουμε μπάνιο γυμνοί», ήτανε ο προφητικός στίχος που έγραψε για το τραγούδι Στη Βουλιαγμένη το 1978 (Είμαι ένας φτωχός και μόνος κάου-μπόυ) και το όνειρο του έγινε πραγματικότητα το 1983:
«’Οσοι πηγαίνουν στη Βουλιαγμένη, λέει ένας νόμος παλιός, νύχτα με φεγγάρι κι είναι λίγο φτιαγμένοι, πάντα τη βρίσκουν αλλιώς».
Ευτυχώς όμως μου δόθηκε η ευκαιρία το 2002 και πήγα στο Cocktail Party του στον Λυκαβηττό. Εκεί που θα έπρεπε να είναι η σκηνή με τους μουσικούς ήτανε στημένο ένα λειτουργικό μπαρ κι εκεί που ήταν η ψηφιδωτή ορχήστρα είχε καλυφθεί από αληθινό γκαζόν και πάνω ο Λουκιανός με τους μουσικούς και τους τραγουδιστές του μας χάρισαν μια αξέχαστη βραδιά. Πήγαινα και έπαιρνα κοκτέηλ συνεχώς, μεθυσμένος έφυγα αλλά θυμάμαι τότε στην αποφώνησή του πριν μας αφήσει να χορέψουμε και εμάς πάνω στο γκαζόν που είπε:
«Ανανεώνουμε το ραντεβού μας για το καλοκαίρι του 2022 με καινούργια αυτή τη φορά ελπίζω τραγούδια. Ευχαριστώ τη φύση που μας επέτρεψε να γίνει αυτή η βραδιά. Σας ευχαριστούμε που ήρθατε γειά και χαρά». Το ραντεβού το είχα σημειώσει στο μυαλό μου μα δυστυχώς ο Λουκιανός Κηλαηδόνης έφυγε από τη ζωή το 2017 και στην προφητεία του έπεσε ένα χρόνο έξω. Το ραντεβού με τα τραγούδια του και δυστυχώς όχι με κείνον παρών είναι για το 2023 στις 25 Σεπτεμβρίου με την συναυλία Σ’ ευχαριστώ Λουκιανέ.
Είναι μερικοί καλλιτέχνες που μπορεί να φεύγουν από τη ζωή μα δεν φεύγουνε από τη ζωή μας. Τέτοιος είναι -δεν θα πω ήταν- και ο Λουκιανός. Ένας καλλιτέχνης που ‘χε τα μαλλιά του τ’ άσπρα μακριά, που φορούσε τα πουκαμισάκια του, που ‘χε ένα χαμόγελο ειρωνικό, σαρκαστικό όπως και οι στίχοι των τραγουδιών του, ήταν βιωματικοί οι περισσότεροι για να μην πω όλοι. Τραγουδούσε για την Αθήνα, για τις ζωές των Ελλήνων, γέμιζε όσους χώρους τραγουδούσε και ήτανε τόσο αντισυμβατικός που ουσιαστικά ήτανε πρωτοπόρος στη διοργάνωση συναυλιών κι αυτό το μαρτυρούν περίτρανα οι τρεις αυτές συναυλίες που σας προανέφερα.
Ο Λουκιανός ήτανε αστός Κυψελιώτης, ο πατέρας του κοιμόταν στην ίδια σκηνή με τον Μίκη Θεοδωράκη στη Μακρόνησο, επί χούντας συναντιόταν με τον Γιώργο Νταλάρα, τη Μαρία Δημητριάδη και την αδελφή της την Αφροδίτη Μάνου και τραγουδούσαν τ’ απαγορευμένα τραγούδια από το καθεστώς.
Ερωτεύεται την Άννα Βαγενά και δημιουργούν την οικογένειά τους και πολλά χρόνια αργότερα το 1999 τον χώρο καλλιτεχνικής τους έκφρασης το θέατρο Μεταξουργείο. Εμπλέκεται για δέκα χρόνια με το Ελεύθερο Θέατρο που με τις παραστάσεις στο Άλσος Παγκρατίου γράφουν ιστορία όπως τη μουσική που έγραψε για την επιθεώρηση του 1973 «Και συ χτενίζεσαι 1, 2, 3 στήθος. 1, 2, 3 μπούτι… όλα ωραία και καλά, κι εμείς απόψε τραλαλά. Στο άλσος να δροσίζεσαι, εδώ ο κόσμος καίγεται κι εσύ χτενίζεσαι, κι εγώ χτενίζομαι κι αυτός χτενίζεται». Όλα του τα τραγούδια είναι σε ματζόρε δηλαδή σε χαρούμενο τέμπο, γιατί ο ίδιος πίστευε ότι η ζωή είναι προτέρημα και όχι πρόβλημα.
Με τον κινηματογράφο καταπιάστηκε λίγες φορές αλλά πραγματικά συλλεκτικές. Το 1975 με την ταινία Ο Θίασος του Θόδωρου Αγγελόπουλου, όπου έγραψε μουσική και έκανε τη μουσική επιμέλεια, ήταν μάλιστα παρών στα γυρίσματα μιας και η μουσική ηχογραφήθηκε ζωντανά κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων και το 1980 με την ταινία του Παντελή Βούλγαρη Ελευθέριος Βενιζέλος: 1910-1927, όπου εκεί γράφει τραγούδια που τα τραγουδά ο θρύλος της επιθεώρησης Άννα Καλουτά.
Συμβουλεύω αν δεν έχετε δει αυτές τις ταινίες να μπείτε στον κόπο, γιατί θα σας διδάξουν πολλά για την ιστορία της Ελλάδας. Ειδικά η ερμηνεία της Εύας Κοταμανίδου στον Θίασο είναι ανατριχιαστική όπως και η Άννα Καλουτά στον Ελευθέριο Βενιζέλο που μας μεταφέρει στην εποχή και πώς τα τραγούδια των επιθεωρήσεων λειτουργούσαν ως ενημέρωση για τον λαό.
Τηλεοπτικά γω θυμάμαι μόνο (γιατί σίγουρα θα ‘χει γράψει και γι’ άλλες) τη μουσική τίτλων που ‘χε συνθέσει για τη σειρά του 1987 «Το Κανάλι της Βαγγελίτσας» που πρόβαλε η ΕΡΤ2 – μια σειρά που σας εγγυώμαι θα γελάσετε. Φανταστείτε μόνο τη Δήμητρα Παπαδοπούλου να ‘χει το κυλικείο, τη Σοφία Φιλιππίδου ως Φέμυ Ανεμοδούρα να λέει τον καιρό, την Ελένη Γερασιμίδου να είναι μακιγιέζ και διευθύντρια καναλιού την Άννα Βαγενά με άπταιστη προφορά θεσσαλικού κάμπου.
Η πρώτη μουσική σύνθεση του Λουκιανού Κηλαηδόνη για το θέατρο ήταν για την παράσταση της Κωστούλας Μητροπούλου Η Πόλη Μας στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά το 1970. Στον δίσκο που κυκλοφορεί ακούμε για πρώτη φορά τον Μανώλη Μητσιά, ο οποίος θεωρεί ότι χρωστάει την καριέρα του στον Λουκιανό με το τραγούδι «Μην Χτυπάς να σ’ ανοίξουνε, μη χτυπάς σ΄ ένα σπίτι κλειστό που κανείς δε σ’ ακούει».
Μα για μένα τα καλύτερα τραγούδια του Λουκιανού είναι τα βιωματικά του, όπως εκείνο που τραγούδησε το 1978 η Βίκυ Μοσχολιού επικά ενώ ο ίδιος το ερμήνευε απλά «Φεύγουν τα καλύτερα μας χρόνια ώρα με την ώρα βιαστικά νιάτα που περνούν που δε θα ξαναρθούν και κείνο που μένει τελικά είναι κάτι νύχτες με φεγγάρι μες τα θερινά τα σινεμά». Ή το Κολλήγα Γιος που έγραψε τους στίχους ο Γιάννης Νεγρεπόντης από τον δίσκο του 1973 Μικροαστικά:
Κολλήγα γιος του παππού μου ο παππούς, κολλήγα γιος του παππού μου ο πατέρας κι ο παππούς μου κολλήγας κι αυτός…και μονάχα εγώ, του πατέρα μου γιος, είμαι πια ένας αστός, είμαι πια ένας αστός, είμαι πια ένας αστός, είμαι πια καθεστώς.
Ένας σκεπτόμενος άνθρωπος όπως ο Λουκιανός όταν συνέθετε και έγραφε στίχους τα τραγούδια του γινότανε ύμνοι. Όπως το τραγούδι που ερμήνευσε η Αφροδίτη Μάνου το 1982 Μια μέρα της Μαίρης «Είμαι η Μαίρη Παναγιωταρά μια εργαζόμενη μητέρα μια καλή νοικοκυρά, δεν είμαι τίποτα το σπέσιαλ το καταπληκτικό είμαι αυτό που λέμε δείγμα τυπικό…κι αν γίνω έξαλλη σαν πέσω στο κρεβάτι και τον δω πως είν΄ο νους του στο κακό είναι καθήκον σου γυρίζει και μου λέει συζυγικό…δεν είμαι τίποτα το σπέσιαλ το καταπληκτικό είμαι ένα ζώον δηλαδή κανονικό».
Ή το τραγούδι του 1978 Είμαι ένας φτωχός και μόνος κάου-μπόυ «όλοι μου οι φίλοι παντρευτήκανε, γίνανε ρεζίλι, γι’ αυτό κρυφτήκανε. Πιάσαν μια δουλίτσα κι όλοι τους κρατούν κλειδιά, απόκτησαν κοιλίτσα κι από ‘να δυο παιδιά…τώρα σαν τους βλέπω δεν τους χαιρετώ, ούτε και γουστάρω εγώ να παντρευτώ. Κι άμα μου την δίνει κάτι τέτοια δειλινά, παίρνω τ’ άλογο μου και πάμε στα βουνά». Το Τζιν τζιν τζιν του 1979 που λειτουργούσε και ως νανούρισμα “Τζιν τζιν τζιν, τζιν τζιν τζιν, πως του παν’ καλέ τα τζιν…Νου νου νου, νου νου νου βρε τι κάνει το Νουνού”. Αυτά είναι μόνο μερικά τραγούδια του που μου έρχονται στο μυαλό.
Δεν μπορώ φυσικά ν’ αφήσω απέξω από τη λίστα αυτή το Αρχίζει το Ματς του 1979 «Αρχίζει το ματς αδειάσαν οι δρόμοι η ώρα ζυγώνει αρχίζει το ματς. Αρχίζει το ματς ερήμωσε η πόλη τρεχάτε κι αρχίζει το ματς. Πω πω γουστάρω να βλέπω κασκόλ, να βλέπω σημαίες να μπαίνουνε γκολ. Πως μας ενώνει και πως μας δονεί του Διακογιάννη η φωνή». Τελευταίο αφήνω τον Ύμνο των Μαύρων σκυλιών του 1986 το τραγούδι που μας λέει σε τι λέμε ΝΑΙ και σε τι ΟΧΙ.
Φεύγουν τα καλύτερα μας χρόνια και υπάρχουν νύχτες που περνούν και που δεν θα ξαναρθούν. Μια από αυτές θα είναι η συναυλία Σ’ ευχαριστώ Λουκιανέ, η οποία μπορεί να μην έχει αγιόκλημα και γιασεμί μήτε καν τον Λουκιανό εκεί μα ελπίζω πως θα είναι νύχτα μαγική. Θα σας δω εκεί στον Λυκαβηττό, εκεί που όλοι μαζί θα σιγοτραγουδάμε τα τραγούδια του. Τραγούδια που συνδέθηκαν με τις ζωές μας, τραγούδια ικανά να αφυπνίσουν και τη νέα γενιά που δεν πρόλαβε τον Λουκιανό Κηλαηδόνη να τραγουδά ζωντανά σε έναν χώρο που αγάπησε πολύ και συνδέθηκε μαζί του. Ραντεβού λοιπόν στον Λυκαβηττό στις 25 του Σεπτέμβρη για να του πούμε έτσι ένα πολύ πολύ μεγάλο ευχαριστώ.
