Κάθε φορά που τραγουδά στον θρόνο του χρυσού παίρνει το αστέρι της στο διάδημα της ντίβας – Theophile Gaultier, 1852
Η λέξη «Ντίβα» στα ιταλικά σημαίνει Θεά, μια έννοια που στην πορεία των χρόνων άλλοτε αποθεώθηκε, άλλοτε παρερμηνεύτηκε, και κάποιες φορές αγκαλιάστηκε ανάλογα με τις κοινωνικές επιταγές της εκάστοτε στιγμής και κοινωνικής φάσης.
Η έκθεση DIVA ανοίγει σε μερικές ημέρες τις πόρτες της στο Λονδίνο με πρόθεση να γιορτάσει τη δύναμη και τη δημιουργικότητα εμβληματικών ερμηνευτών, εξερευνώντας και επαναπροσδιορίζοντας τον ρόλο της «ντίβας» και πώς αυτός έχει ανατραπεί με την πάροδο του χρόνου στην όπερα, τη σκηνή, τη δημοφιλή μουσική και τον κινηματογράφο.
Η DIVA, που εγκαινιάζεται στο Μουσείο Victoria and Albert (V&A) το Σάββατο 24 Ιουνίου, είναι η πρώτη έκθεση του είδους της που αποθεώνει την εξαιρετική δύναμη και δημιουργικότητα των εμβληματικών ερμηνευτών που έκαναν τη φωνή τους να ακουστεί από τον 19ο αιώνα έως σήμερα.
Η έκθεση εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο οι ερμηνευτές διασταυρώθηκαν με την κοινωνία και οδήγησαν στην αλλαγή μέσω της πλατφόρμας και του προφίλ τους για το κοινωνικό καλό και την πολιτική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων των παγκόσμιων πολιτικών δικαιωμάτων και του φεμινισμού.
Μια έκθεση που καταδεικνύει την πρωτοφανή ικανότητα της ντίβας να μεταμορφώνει, να εμπνέει και να αγκαλιάζει τις εξωτερικές και εσωτερικές δυνάμεις που συμβάλλουν στον ορισμό, τη διαμόρφωση και τη λατρεία μιας DIVA.
Οι εμφανίσεις εκτίθενται μαζί με 60 σύνολα και 250 αντικείμενα που προέρχονται από το V&A και δάνεια από όλο τον κόσμο, που καλύπτουν ένα ευρύ καλλιτεχνικό πεδίο από τη μόδα, τη φωτογραφία, το σχέδιο, τα κοστούμια, τη μουσική και ζωντανές παραστάσεις.
Στις σημαντικότερες εμφανίσεις συμπεριλαμβάνονται ένα μαύρο φόρεμα με κρόσσια που φορούσε η Marilyn Monroe στην ταινία Some Like It Hot (Μερικοί το προτιμούν καυτό) το 1959, εμβληματικά κοστούμια που δημιούργησε ο Bob Mackie για αστέρες όπως η Tina Turner, η Cher και η Pink, η εμφάνιση του Elton John για τα 50α γενέθλιά του που δημιούργησε ο Sandy Powell, το ροζ φόρεμα Julien MacDonald της Shirley Bassey (με μπότες wellington με διαμάντια) που φορέθηκε στο Glastonbury το 2007, αλλά και το μαύρο χρυσό φόρεμα της Whitney Houston που φορούσε για να παραλάβει τα τρία Grammy για το soundtrack του The Bodyguard, συμπεριλαμβανομένου του τραγουδιού της χρονιάς για το single I Will Always Love You, σχεδιασμένο από τον Marc Bouwer (1994), καθώς και φύλλα τραγουδιών, χειρόγραφοι στίχοι και προσωπικά αντικείμενα.
Πέντε εμφανίσεις του μουσικού παγκόσμιου φαινομένου Rihanna εμφανίζονται για πρώτη φορά μαζί για την έκθεση. Δανεικά για την έκθεση από την ίδια την καλλιτέχνιδα, τα αντικείμενα παρακολουθούν την εξέλιξη του στυλ της Rihanna ως καλλιτέχνιδας και εξυμνούν την ικανότητά της να μεταμορφώνει την προσωπική της εικόνα, διαμορφώνοντας το στυλ και τη λαϊκή κουλτούρα στην πορεία.
Ένα δίδυμο εμφανίσεων που φόρεσε η καλλιτέχνιδα στο Met Gala του 2018 επίσης αναμένεται να κλέψει τις εντυπώσεις, διακοσμημένο με κοσμήματα και ασορτί μίτρα, σχεδιασμένη από τον John Galliano για τον οίκο Maison Margiela, και η μαύρη τουαλέτα υψηλής ραπτικής του 2021, σχεδιασμένη από τον Demna Gvasalia για την Balenciaga, αλλά και το διάφανο φόρεμα που φορούσε στα βραβεία CFDA το 2014, σχεδιασμένο από τον Adam Selman, και τονισμένο με πάνω από 200.000 κρύσταλλα Swarovski.
«Είναι υπέροχο να βλέπουμε την ντίβα να γιορτάζεται σε αυτή την έκθεση και να βλέπουμε το V&A να διεκδικεί τον τίτλο», δήλωσε η Dame Shirley Bassey. «Για μένα, η “ντίβα” έχει να κάνει με τη δύναμη της φωνής και την ικανότητα να διασκεδάζεις, να πετυχαίνεις ενάντια στις αντιξοότητες, να αγωνίζεσαι και να ξεπερνάς το ένα εμπόδιο μετά το άλλο: να ακούς τη φωνή σου».
Μια έκθεση που ξεδιπλώνεται σε δύο πράξεις
Η «Πρώτη Πράξη» παρέχει ιστορικό πλαίσιο για τη δημιουργία της Diva και εξερευνά τις θεές
της σκηνής και της οθόνης που άντεξαν και διαμόρφωσαν τη λαϊκή κουλτούρα σήμερα. Μια ενότητα που «υποκλίνεται» στις πρώτες ντίβες της όπερας Adelina Patti και Jenny Lind, οι οποίες ερμηνεύοντας εξαιρετικούς ρόλους θα αναγνωριστούν σε μια εποχή που η θέση της γυναίκας απείχε πολύ από την εκπαίδευση και την καριέρα.
Αυτή η ενότητα διερευνά επίσης πώς ηθοποιοί όπως η Ellen Terry, η Sarah Bernhardt και η Marie Lloyd διαμόρφωσαν το πρώτο κύμα του φεμινισμού και πώς οι ισχυρές γυναίκες του 20ού αιώνα βασίστηκαν σε αυτόν τον αγώνα για ισότητα, όπως οι σειρήνες του βωβού κινηματογράφου Clara Bow και Mary Pickford και οι σταρ της Χρυσής Εποχής του Χόλιγουντ Vivien Leigh, Mae West και Marilyn Monroe. Στην ενότητα αυτή διερευνάται επίσης ο αντίκτυπος της λατρείας, και ο ρόλος των στούντιο και του Τύπου στην τροφοδότηση του δημόσιου ενδιαφέροντος για την προσωπική ζωή των ντίβων.
Το φινάλε αυτής της ενότητας, αναδεικνύει τη διαχρονική ντίβα της όπερας και περιλαμβάνει κοστούμια που φορέθηκαν από τη Μαρία Κάλλας από την πρώτη και την τελευταία της παράσταση στη Βασιλική Όπερα, ως Norma στο Covent Garden Opera Company (1952) και στη θρυλική Tosca σε σκηνοθεσία Franco Zeffirelli (1964), το κόκκινο σατέν φόρεμα της Joyce DiDonato σχεδιασμένο από τη Vivienne Westwood (2012) και ένα γκρι σιφόν φόρεμα και τουρμπάνι διακοσμημένο με διαμάντια, που φορούσε η Jessye Norman ως Αριάδνη στην παραγωγή της Βασιλικής Όπερας Ariadne auf Naxos (1985).
H «Δεύτερη Πράξη» γιορτάζει την ντίβα σήμερα και διερευνά πώς οι ερμηνευτές όλων των φύλων έχουν επαναπροσδιορίσει και πώς διεκδίκησαν τον τίτλο «ντίβα» ως έκφραση της τέχνης, της φωνής και της αίσθησης του εαυτού τους. Εξετάζει τις ντίβες που περιηγούνται στις ιστορικά ανδροκρατούμενες επιχειρήσεις της μουσικής και του κινηματογράφου, εκείνες που έχουν επεκτείνει την παρουσία και τη δράση τους στον επιχειρησιακό χώρο, και αλλά και το φαινόμενο της έννοιας ντίβα μέσω καλλιτεχνών όπως η Rihanna, η Dolly Parton και η Barbra Streisand.
Εξερευνά πώς οι σύγχρονες ερμηνεύτριες συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τη φωνή τους για κοινωνική και πολιτική αλλαγή, προβάλλοντας καλλιτέχνες όπως η Billie Holiday, η Nina Simone και η Ella Fitzgerald που άντεξαν τις αντιδράσεις, την κριτική όταν εναντιώθηκαν στο status quo, και πώς ο ύμνος της Aretha Franklin “Respect” (1967) έγινε ύμνος της ενδυνάμωσης των γυναικών και των πολιτικών δικαιωμάτων των ΗΠΑ. Κίνημα των Πολιτικών Δικαιωμάτων.
Στην ενότητα παρουσιάζονται ντίβες που επαναπροσδιορίζουν τα όρια, όπως η Grace Jones, η Annie Lennox, ο Prince και ο Elton John, και πώς απεγκλωβίστηκαν από τους περιορισμούς των παραδοσιακής αναπαράστασης, χρησιμοποιώντας το κοστούμι, την ανδρογυνία και το στυλ ερμηνείας ως εργαλεία για να εκφράσουν τις σχέσεις τους με τη σεξουαλικότητα, το φύλο και το σώμα.
Τα σημαντικότερα στιγμιότυπα της δεύτερης πράξης περιλαμβάνουν το μικρό μαύρο φόρεμα της Edith Piaf (δεκαετία του 1960), εμβληματικά κοστούμια της CHER κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, συμπεριλαμβανομένου ενός λαμπερού κοστουμιού που φορέθηκε στα Rock Music Awards το 1975, σχεδιασμένο από τον Bob Mackie, το Flame Dress (1977) της Tina Turner, επίσης σχεδιασμένο από τον Mackie- μια κίτρινη και ροζ τουνίκ και ένα κολάν που φορέθηκε από την από την Debbie Harry στην ευρωπαϊκή περιοδεία των Blondie το 1979- μια εμφάνιση εμπνευσμένη από τον Λουδοβίκο XIV, με πανύψηλα που είχε φορέσει ο Elton John για τον εορτασμό των 50ων γενεθλίων του (1997), σχεδιασμένο από τον Sandy Powell, το ροζ φόρεμα υψηλής ραπτικής της Shirley Bassey, σχεδιασμένο από τον Julien MacDonald, ένα Valentino Haute Couture, της Björk.
Και η τελευταία «Τρίτη πράξη» που ανακοινώθηκε πριν από μερικές ημέρες, η “diva-valhalla”, θα έχει βλέμμα προς τα αστέρια. Μέσω τεχνικών χαρτογράφησης προβολής και σκηνικού φωτισμού, η αίθουσα θα προσομοιάζει σε ένα σύγχρονο πλανητάριο, παρουσιάζοντας συγκεντρωμένα πολυαγαπημένα αστέρια, όπως ο Freddie Mercury, η Kate Bush, η Whitney Houston και η
Beyoncé.
Οι επισκέπτες θα έχουν μια καθηλωτική, οπτικοακουστική εμπειρία, χάρη στα μουσικά κομμάτια που εναλλάσσονται μέσα σε ένα soundtrack ειδικά φτιαγμένο για την έκθεση, ανάλογα με το έκθεμα. Καθώς οι επισκέπτες κινούνται μέσα στις αίθουσες ακουστικά θα ενεργοποιούν παραστάσεις από μεμονωμένες ντίβες δημιουργώντας ένα εικονικό και συναισθηματικό soundtrack που θα παίζει καθ’ όλη τη διάρκεια της έκθεσης και θα περιλαμβάνει μουσική της Μαρία Κάλλας όπως η ερμηνεία της στη Norma του Μπελίνι στη Σκάλα το 1954, μέχρι τη Rihanna που τραγουδάει το Umbrella, αλλά και τις Jessye Norman, Aretha Franklin και Josephine Baker μέχρι τις Dolly Parton, Adele, Prince, Ella Fitzgerald, Sade, Beyoncé και Madonna.
Η έκθεση DIVA γιορτάζει τις δυνατές και προσωπικές ιστορίες δημιουργικότητας, φιλοδοξίας και της ανθεκτικότητας μερικών από τις πιο γνωστές ντίβες, από θεές της όπερας και σταρ του βωβού κινηματογράφου μέχρι σειρήνες της μεγάλης οθόνης και τις σημερινές παγκόσμιες μεγαθήριες.
