Ο Έρωτας στα Χρόνια των Προσκόπων

1965, θερινή νησιώτικη Αμερική, ένα δωδεκάχρονο αγόρι κι ένα δωδεκάχρονο κορίτσι το σκάνε μαζί, ίσως επειδή ερωτεύτηκαν, ίσως επειδή ταίριαξαν, ίσως επειδή έτυχε, ποιός μπορεί να πει με σιγουριά τη διαφορά σε αυτήν (κι ίσως όχι μόνον σε αυτήν) την ηλικία;

Εκείνος το σκάει από την κατασκήνωση των «Χακί Προσκόπων». Φοράει κοκκάλινα στραβωμένα μαύρα γυαλιά, γούνινο σκούφο σαν του Ντέιβιντ Κρόκετ, τη χακί προσκοπική στολή του, μια καρφίτσα της μαμάς. Της αληθινής μαμάς του που την έχει χάσει. Είναι ορφανός και ζει με ανάδοχη οικογένεια που έχει τσούρμο ανάδοχα παιδιά. Δεν το ξέρει ακόμη, αλλά αυτή τον έχει ήδη αποκηρύξει και ζητά να σταλεί πίσω στην Πρόνοια. Εκείνο που ξέρει είναι ότι είναι ψιλοαπόβλητος και στην προσκοπική οικογένεια. Δεν του φέρονται καλά τα άλλα παιδιά κλπ. Όταν σε ένα σημείο της ταινίας θα ρωτήσει το παιδί που τον αντιπαθεί περισσότερο, γιατί τον αντιπαθεί, εκείνος του απαντά επειδή έτσι έκαναν και οι άλλοι και επειδή αυτό ήταν το φυσικό.

Εκείνη το σκάει από την οικογένειά της που κάνει κάθε χρόνο διακοπές στην περιοχή. Οι γονείς της (ο Μπίλ Μάρεϊ και η Φράνσις Μακ Ντόρμαντ) είναι ένα ζευγάρι δικηγόρων που η σχέση τους έχει νεκρώσει. Εκείνη μάλιστα έχει δεσμό και με τον τοπικό αστυνόμο, τον Μπρους Ουίλις (που παίζει κόντρα στον τύπο του, αλλά εντελώς μέσα στον τύπο των ηρώων των ταινιών του Γουές Άντερσον). Δύσκολο να αποφασίσεις ποιος από τους δύο -ο σύζυγος ή ο δεσμός- έχει πιο βαθιά κουρασμένο βλέμμα. Οι γονείς της εκτός από εκείνη έχουν και τρία μικρά αγόρια. Ανακαλύπτει ένα βιβλίο που έχουν αγοράσει για εκείνη και τιτλοφορείται «Πώς να αντιμετωπίσετε το πολύ προβληματικό παιδί». Εκείνη όταν το σκάει, κουβαλάει μαζί της το ψαλίδι της για αριστερόχειρες, τη γάτα της, πολλές κονσέρβες γατοτροφή, ένα μαγνητόφωνο που δανείστηκε από τον αδελφό της, τρία αγαπημένα κλεμμένα βιβλία από τη δανειστική βιβλιοθήκη και φυσικά τα κυάλια της, στα οποία θα επανέλθουμε σε λίγο. Ξέχασε με όλα αυτά να πάρει μαζί τη χτένα της, αλλά θα χτενίζεται με τα δάκτυλα αν δεν τον πειράζει.

Εκείνος και εκείνη πρωτογνωρίστηκαν το περασμένο καλοκαίρι στο ίδιο νησί, σε μια παιδική παράσταση για την Κιβωτό του Νώε. Εκείνος, ανήσυχος ων, άρχισε να περιφέρεται μέχρι να αρχίσει η παράσταση, τρύπωσε στα καμαρίνια κι έπεσε στα κορίτσια – πουλιά που βάφονταν μπροστά στον καθρέφτη. «Τι πουλί είσαι;», ρωτάει. Σπεύδουν να του απαντήσουν άλλες, αλλά τους κόβει αμέσως την κουβέντα. «Τι πουλί είσαι εσύ;», ξαναρωτά δείχνοντάς την. Έρωτας με την πρώτη ματιά. Έρωτας κάτω από μια στολή. Αναπτύσσουν μια αλληλογραφία που κρατά όλο τον επόμενο χρόνο και καταλήγει στο σχέδιο τους για την κοινή δραπέτευση λίγων ημερών στα δάση και τα ποτάμια, όπου εκτός του ότι θα ξεφύγουν από όλους και απ’ όλα, εκείνος θα έχει την ευκαιρία να επιδείξει τις αξιοζήλευτες προσκοπικές του ικανότητες. Μόλις χαθούν, θα κινητοποιηθούν οι γονείς της, ο αστυνόμος, οι ομαδάρχες των προσκόπων (ο Έντουαρτ Νόρτον, ο Χάρβεϊ Καϊτέλ, ο Τζέισον Σβάρτσμαν) ακόμα και η Τίλντα Σουίντον (υπεύθυνη της Πρόνοιας που στην ταινία τη λένε και «Πρόνοια»).

Ο κόσμος του Γουες Άντερσον κάνει ξανά την εμφάνισή του με όλη του την μεγαλοπρέπεια στον «Έρωτα του Φεγγαριού» (μπορείς επ’ ευκαιρία να δεις και το πολύ ενδιαφέρον επίσημο σάιτ της ταινίας). Δυσλειτουργικές οικογένειες, κυριολεκτικές και μεταφορικές, θέματα με τους γονείς, το ζήτημα του ανήκειν, παντός είδους και μορφής στολές, χόμπι, αντικείμενα φετίχ, λεπτομέρεια στο ντεκόρ, λειτουργικότατη χρήση της μουσικής, παράξενα ονόματα, παράξενοι επιστήμονες, το παγωμένο βλέμμα του αιώνιου πρωταγωνιστή του Μπιλ Μάρεϊ, καταθλίψεις, νευρώσεις, ανέκφραστες ερμηνείες, μικρομέγαλα χαρισματικά παιδιά. Με όλα τα καλά του και όλα τα κακά του, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει στον Άντερσον πως έχει πετύχει να φτιάξει μια εντελώς προσωπική σφραγίδα, έχει καταφέρει να χτίσει έναν εντελώς προσωπικό και ιδιαίτερο κινηματογραφικό σύμπαν. Ο «Έρωτας του Φεγγαριού» είναι (μαζί με τον «Απίθανο Κύριο Φοξ») η καλύτερη ταινία του μετά την εμβληματική «Οικογένεια Τενεμπάουμ», που ωστόσο αναρωτιέσαι αν θα καταφέρει ποτέ να την ξεπεράσει. Ίσως γιατί στους Τενεμπάουμ υπήρχε ένας ισχυρότατος συναισθηματικός πυρήνας που δεν επανήλθε έκτοτε, εξοβελιζόμενος για χάρη μιας πιο αποστασιοποιημένης και φορμαλιστικής προσέγγισης. Και στην περίπτωσή μας βέβαια, το γεγονός ότι η ταινία είναι πετυχημένη και ευφρόσυνη το οφείλει βασικά στο στυλ της, στην άνεση με την οποία κινείται σκηνοθετικά πια ο Άντερσον στον κόσμο του, σε μια αυξημένη δόση κεφιού και έμπνευσης στις λεπτομέρειες της κάθε σκηνής και πιθανότατα στη σεναριακή συνδρομή ενός ακόμη Κόπολα, του Ραμόν, που πιθανότατα δένει και συμμαζεύει το όλο πράγμα. Ωστόσο το στυλ δεν καταπνίγει το συναίσθημα, το οποίο χωρίς να αναδεικνύεται στο κυρίαρχο στοιχείο της ταινίας καταφέρνει και εντάσσεται οργανικά μέσα του.

Ένα δωδεκάχρονο αγόρι κι ένα δωδεκάχρονο κορίτσι λοιπόν, το ένα αληθινά απόβλητο, το άλλο απόβλητο από επιλογή. Το ενδιαφέρον στη σχέση τους -και μαζί της σε όλη την ταινία- είναι πως η σχέση τους είναι προεφηβική, προσεξουαλική ή μάλλον οριακά εφηβική και οριακά σεξουαλική, κάπου στο μεταίχμιο παιδικότητας και εφηβείας, με κυρίαρχο στοιχείο τον μικρομεγαλισμό τους. Συμπεριφέρονται και μιλούν σαν μικρομέγαλοι («Γιατί έχεις τέτοια εμμονή με τα κυάλια;». «Επειδή μου επιτρέπουν να βλέπω κοντά πράγματα που βρίσκονται μακριά. Είναι σαν να έχω τη δική μου υπερδύναμη». «Είναι ποιητικό αυτό που είπες. Ξέρεις, η ποίηση δεν είναι απαραίτητο να έχει ομοιοκαταληξία, αρκεί να πρόκειται για κάτι δημιουργικό»). Κι έχει πλάκα να τον ακούς να της λέει στο ξεκάρφωτο: «Σε αγαπάω, αλλά δεν ξέρεις τι λες». Είναι η πρώτη φορά που της λέει ότι την αγαπάει. «Κι εγώ σε αγαπάω», του απαντάει. Ξέρει τι λέει, απαντώντας του πως τον αγαπάει; Η σχέση τους μοιάζει περισσότερο με φιλία και με ταίριασμα χαρακτήρων. Ίσως μοιάζει ακόμη περισσότερο με την ανάγκη να βρουν ο ένας στον άλλο την οικογένεια που τους λείπει. Άρα, ναι, αγαπιούνται.