Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης παρουσιάζει την έκθεση ”Maelee Lee: Homeostasis”, σε επιμέλεια της Δρ. Θάλειας Βραχοπούλου έως τις 8 Αυγούστου.
Ο όρος «ομοιόσταση» περιγράφει την ενδόμυχη λειτουργία μίας μορφής ζωής (life form), μέσω της οποίας, ο ζωντανός οργανισμός συντηρεί τις εσωτερικές του συνθήκες, σταθερές και όμοιες, ανεξάρτητα από όλες τις εξωτερικές μεταβολές. Η ομαλή διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος, η συγκέντρωση της γλυκόζης στο αίμα, όπως και η ρύθμιση της οξύτητάς (pH) του, αποτελούν πολύτιμα εργαλεία, δικλείδες ασφαλείας και βιολογικούς θερμοστάτες, μέσω των οποίων, προστατεύεται η εύθραυστη υγεία ενός ζωντανού όντος.
Παρομοίως, η φιλοσοφική ιδέα ότι ο πλανήτης μας συνιστά έναν ζωντανό οργανισμό, ο οποίος ενέχει ομοίως μία «ψυχή», τη γνωστή «anima mundi», υπάρχει ήδη στον Πλάτωνα, ή στον Στωικισμό, ενώ η ίδια σκέψη επανέρχεται ξανά σήμερα, διαφορετικά εκφρασμένη ως ”the Gaia Hypothesis”, ή ”Gaia Principle”. Ο James Lovecock, στο βιβλίο του, ”The Vanishing Face of Gaia: A Final Warning” την ορίζει ως εξής: «μία αντίληψη της Γης που εισήχθη τη δεκαετία του ‘80 και τη βλέπει ως ένα αυτορρυθμιζόμενο σύστημα που αποτελείται από το σύνολο των οργανισμών, τα επιφανειακά πετρώματα, τον ωκεανό και την ατμόσφαιρα, στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους ως ένα εξελισσόμενο σύστημα. Η θεωρία αναφέρει ότι αυτό το σύστημα έχει έναν στόχο – τη ρύθμιση των επιφανειακών συνθηκών έτσι ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο ευνοϊκές για τη ζωή».
Έτσι, η Γη περιέχει ομοίως τη δική της ομοιοστατική λειτουργία, η οποία φροντίζει πυρετωδώς να διατηρήσει ομαλά το πολύτιμο φαινόμενο της «ζωής» έναντι των «βλαβερών» ανθρώπινων, και μη-ανθρώπινων παθογενειών. Ο κτηνώδης χωρισμός του πλανήτη σε αντιμαχόμενα κράτη-έθνη, ο επικείμενος κίνδυνος των ατομικών όπλων, ή ενός επερχόμενου πυρηνικού ολοκαυτώματος, όπως και η διαφαινόμενη άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης εν μέσω παγκόσμιων οικονομικών, πολιτικών, τεχνολογικών και πολιτιστικών «συγκρούσεων», ή οι αδυσώπητες καταστροφές μιας ασταμάτητης κλιματικής αλλαγής συνιστούν έναν τρομερό κίνδυνο για την εξισορροπητική δραστηριότητα ολόκληρου του πλανήτη, καθώς και για τις πολλές κοινωνικές δομές, οι οποίες σιγά σιγά αποδομούνται ένεκα της ισχνής τους ανικανότητας να συγκρατήσουν τις αντικρουόμενες ορμές μίας μαινόμενης ανθρωπότητας.
Τα πολυσύνθετα έργα της Lee Mae Lee, από τη σειρά “Homeostasis”, επιλεκτικά εμποτισμένα με έναν οπτικό και υλικό «μαξιμαλισμό», παρόμοιο με τα έργα του Vik Muniz, εκφράζουν εξαιρετικά την αβάσταχτη ανησυχία για μία χαμένη «ομοιόσταση» ενός άρρωστου πλανήτη-οργανισμού: μία σύγχρονη, ακτιβιστική «Κραυγή» κατά των νοσοφόρων συνθηκών, οι οποίες καταστρέφουν τη λεπτεπίλεπτη ισορροπία της Γης, αλλά και ένα μοντέρνο, θριαμβευτικό ”memento mori” σε σχέση με την ατέρμονη ρευστότητα όλων των πραγμάτων, ή όπως η Lee Mae Lee δηλώνει: «To έργο μου αφορά στο οντολογικό ζήτημα, δηλαδή στα ερωτηματικά για τη ζωή και τον θάνατο καθώς και στη δημιουργία και την εξαφάνιση των λαών και των εθνών. Ξεκινά από το ζήτημα της οργανικής σχέσης μεταξύ της ανόδου και της παρακμής διαφόρων εθνών και της αντικατάστασης των λαών, της ιστορίας του πολιτισμού που έχει επαναλάβει τον κύκλο ολόκληρου του ανθρώπινου είδους και του πεπερασμένου της ζωής».
Για την έκθεση ”Maelee Lee: Homeostasis” μας μίλησε η Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Μουσείου, Μαρία Μαραγκού:
Ποια είναι η Maelee Lee. Πόσο σημαντική εικαστικός είναι;
Η Maelee Lee είναι μία διεθνής καλλιτέχνιδα με εκθέσεις στην Κορέα, το Πεκίνο και τη Νέα Υόρκη. Η δουλειά της αφορά σε σκέψεις και καταστάσεις της σύγχρονης εποχής όπως το φεμινιστικό κίνημα, τη μετανάστευση και την προσωπική της διάθεση να εμβαθύνει σε θρησκευτικά και οντολογικά ζητήματα.
Θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη καλλιτέχνης είναι σημαντική χάριν της συνέπειας που έχει το έργο της όπως εμφανίζεται τα τελευταία χρόνια στη διεθνή σκηνή.
Μπορείτε να μας μιλήσετε για το έργο που παρουσιάζει στο ΜΣΤΚ;
Το έργο που έχει τον τίτλο «Ομοιόστασις» είναι μία εγκατάσταση που αποτελείται από δύο κύρια σώματα, τη ζωγραφική και την site-specific εγκατάσταση που έστησε στον χώρο. Όπως γράφει η επιμελήτρια της έκθεσης: «.. Ο όρος ”ομοιόσταση” περιγράφει την ενδόμυχη λειτουργία μίας μορφής ζωής (life form), μέσω της οποίας ο ζωντανός οργανισμός συντηρεί τις εσωτερικές του συνθήκες, σταθερές και όμοιες, ανεξάρτητα από όλες τις εξωτερικές μεταβολές…» Το site-specific έργο αποτελείται από χώμα και οικοδομικά υλικά. Είναι ένα είδος τάφρου του πολιτισμού που σκεπάζεται με ζωγραφισμένα καλλιγραφικά κείμενα από ιερά βιβλία.
Τι άλλες εκθέσεις θα παρουσιαστούν στο ΜΣΤΚ το επόμενο διάστημα, πώς έγινε η επιλογή τους;
Πριν μιλήσουμε για το μέλλον καλό είναι να ξέρουμε τι υπάρχει αυτή τη στιγμή στο Μ.Σ.Τ. Κρήτης. Αυτή τη στιγμή παρουσιάζουμε ακόμη τρεις εκθέσεις:
Στον ισόγειο χώρο η έκθεση «Ετερογένειες». Νέα αποκτήματα όπου η δυναμική της συνομιλίας έργων των αρχών του 21ου αιώνα δηλώνουν τις τάσεις και την πορεία της τέχνης των καλλιτεχνών λίγο πριν από την εισβολή της εικόνας.
Στον πρώτο όροφο παρουσιάζεται μία μεγάλη έκθεση του Λευτέρη Κανακάκι με τίτλο Λ. Κανακάκις. Πολύτιμα καθημερινά με κύρια αναφορά στη νεκρή φύση, το αντικείμενο αλλά και τη μνημειακή ζωγραφική που αναφέρεται στην περίοδο της δικτατορίας στην Ελλάδα.
Τέλος στον τρίτο όροφο που αγαπούμε να ονομάζουμε πατάρι, μία μικρή πειραματική έκθεση του φωτογράφου Χριστόφορου Δουλγέρη με τίτλο «Χριστόφορος Δουλγέρης. Ανώνυμη ύλη», πάνω στο θέμα της ζωγραφικότητας μέσα από τον εκτυπωτή. Όπως περιγράφει στο κείμενό του ο επιμελητής της έκθεσης: «…..οι εκτυπώσεις του Δουλγέρη, αν και πλήρως εμπλεκόμενες με τη σημασία του χρώματος, αναδεικνύουν την πολυπλοκότητα ενός συγκεκριμένου ψυχισμού, ο οποίος υπερβαίνει την όποια ”ελευθεριότητα” του ματιού. Παραδόξως, το χρώμα παίζει ένα σημαντικό ρόλο καθώς η ενέργεια μετατοπίζει την αφήγηση από την υφή και την συναισθηματική έκφραση του υλικού στη συμβολική «προσωπικότητα» του εκτυπωτή, ως ένα φαινόμενο του αντικειμένου-συμβόλου που εκτελεί μία ανθρώπινα ελεγχόμενη λειτουργία…»
Είναι το περιβάλλον και ο δημόσιος χώρος ένα θέμα που σας απασχολεί στο μουσείο;
Το περιβάλλον και ο δημόσιος χώρος είναι θέματα που προκύπτουν μέσα από συγκεκριμένες δουλειές οι οποίες αντιμετωπίζονται ανάλογα. Κάποια γλυπτά του Μουσείου στον δημόσιο χώρο είναι υπαρκτά δεδομένου ότι μας ενδιαφέρει ο εσωτερικός και ο εξωτερικός χώρος της πόλης να επικοινωνούν με έναν τρόπο.
Αυτή την περίοδο με δύο γλυπτά της Μόνιμης Συλλογής μας σε χώρους και περάσματα της πόλης υλοποιείται το όραμα ενός διαλόγου του έργου τέχνης με τους περιπατητές.
Η «Ξύλινη Βάρκα με επτά φίδια» (2011) της Καλλιόπης Λεμού «φωλιάζει» στο κτήριο Ρέκτορα, στη Φορτέτσα Ρεθύμνου ενώ το Singapore D.1 (1996) του Μιχάλη Κατζουράκη, υψώνεται στην πλατεία Αγνώστου Στρατιώτη.
Πρόκειται για μία μεγάλη εγκατάσταση που τοποθετείται στους δύο ορόφους του Βενετσιάνικου Πυροβολικού στη Φορτέτσα του Ρεθύμνου, η οποία αναπτύσσεται με τη συμμετοχή πρωτογενών και έντεχνων υλικών.
