Μια πανανθρώπινη ιστορία τριών ομήρων που μιλά για τον φόβο και την ταυτότητα, διαλύει τα σύνορα των φύλων, διερευνά τις στρατηγικές επιβίωσης του ανθρώπου μέσα σε συνθήκες τρόμου και μας υπενθυμίζει πως είμαστε πιο δυνατοί όταν είμαστε ενωμένοι.
Το «Κάποιος να με Προσέχει» του Ιρλανδού Frank McGuinness είναι ένα έργο που ανήκει στην εποχή μας: Μια εποχή εξεγέρσεων, τρομοκρατίας αλλά και επαναπροσδιορισμού της ανδρικής συμπεριφοράς.
Οι τρεις ηθοποιοί, ΑντίνοοςΑλμπάνης, Σωτήρης Σκάντζικας, Δημήτρης Παπαγεωργίου και η σκηνοθέτιδα Αθανασία Καραγιαννοπούλου -όλοι απόφοιτοι του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν- διηγούνται μια ιστορία εγκλεισμού όπου… «Ο Παράδεισος είναι ο άλλος».
Το έργο στρέφεται γύρω από τους τρεις Δυτικούς ομήρους που είναι έγκλειστοι σ’ ένα κελί στο Λίβανο, υπό το άγρυπνο βλέμμα των τρομοκρατών – απαγωγέων τους. Η προσπάθειά τους ν’ αντιμετωπίσουν τις κακουχίες και τη μόνιμη αγωνία του θανάτου εκδηλώνεται με δαιμονικό χιούμορ ή «παιχνίδια» διαφυγής. Μέσα από συγκρούσεις ή συναισθηματικές εξάρσεις, οι τρεις τους, θα δεθούν με ισχυρότερα δεσμά και από τις αλυσίδες που τους κρατούν. Ο Frank McGuinness περιγράφει τους μηχανισμούς που υιοθετούν οι τρεις άντρες για να αντέξουν την πλήξη του ατέρμονου εγκλωβισμού τους, υμνεί την αγάπη που ξεπερνά εθνικές ή θρησκευτικές διαφορές, φωτίζει τον τρόπο που ο καθένας συμπεριφέρεται σαν μητέρα και πατέρας μαζί για τους άλλους και δείχνει τη συνταραχτική πραγματικότητα όταν ο αναπόφευκτος χωρισμός θα έρθει.
Η Αθανασία Καραγιαννοπούλου μοιράζεται το Ημερολόγιο Προβών για την παράσταση «Κάποιος να με προσέχει»:
«Τον πρώτο μήνα κρατάς ημερολόγιο. Και τον δεύτερο μήνα, το ίδιο. Τον τρίτο μήνα, ήρθε ο Έντουαρντ. Μέχρι να τον μάθεις, τέταρτος μήνας. Τον επόμενο μήνα σε μαθαίνει εκείνος. Ύστερα θέλεις να τον σκοτώσεις. Ή θες να σκοτωθείς. Και τον χειρότερο μήνα, αυτό το μήνα, τώρα, δεν θέλεις να σε σκοτώσουν εκείνοι. Θέλεις απλώς να πας πίσω στην πατρίδα σου.»
ΠΡΟΒΑ 1Η: Στο σπίτι του Σωτήρη, το πρώτο «τραπέζι». Δεν μιλώ για «σεάνς» όπου καλούμε τα πνεύματα, αλλά για την πρώτη ανάγνωση από τους Αντίνοο Αλμπάνη, Σωτήρη Σκάντζικα, Δημήτρη Παπαγεωργίου στους ρόλους του Ιρλανδού, του Άγγλου, του Αμερικανού. Τώρα που το σκέφτομαι, ναι, είναι και μία σεάνς: Στο μεγάλο τραπέζι του «Μάικλ» επικοινωνούμε μαγικά με τους αληθινούς ήρωες. Οι τρεις Δυτικοί, όμηροι των τρομοκρατών στο Λίβανο, αρχίζουν να διηγούνται την ιστορία τους. Σ’ ένα διάλειμμα μας, γυρίζω στο δωμάτιο της πρόβας και δεν είναι κανείς τους: Οι τρεις ενήλικοι και σοβαροί άντρες… μου έχουν κρυφτεί. Και δεν είναι μόνο πως εκείνοι έχουν στριμωχτεί στο μπαλκόνι σαν ανόητα παιδιά, είναι πως εγώ… Ουρλιάζω από τρόμο. Σίγουρη επιτυχία.
«Άφησέ με να σου δείξω ό,τι χειρότερο έχω μέσα μου και εγώ θα σ’ αφήσω να μου δείξεις ό,τι χειρότερο έχεις μέσα σου. Μόνο έτσι δεν θα καταφέρουν να μας λυγίσουν.»
ΠΡΟΒΑ 8Η: Στο θέατρο. Ο Αντίνοος, ο Δημήτρης και ο Σωτήρης έχουν γίνει «ένα» με τους ρόλους. Ο Δημήτρης- Άνταμ, ένας ψηλός Αμερικανός, έγκλειστος καιρό στο κελί, έχει βρει διέξοδο στη γυμναστική: Είναι μαγεία οι πυγμαχικές κινήσεις του Δημήτρη που έχουν –πώς το κάνει;- μια ποίηση. Ο Σωτήρης- Μάικλ είναι σε απίστευτο βαθμό ο ευπρεπής καθηγητής Πανεπιστημίου που ξαφνικά βρέθηκε στο άθλιο κελί. Έχει το κύρος και την ευαισθησία του δασκάλου, μόνο που δείχνει πολύ δυνατός για να δεχτεί μπούλινγκ (όπως πρέπει). Θα δουλέψει ώστε να γίνει ο τρομοκρατημένος άντρας που «δεν δείχνει τον τρόμο του». Ο Αντίνοος, γενναιόδωρα δίνει το 100% της ψυχής του στην πρόβα, ενώ θα μπορούσε κάλλιστα ως ο παλαιός της παράστασης, να «μαρκάρει». Έχει πανέμορφες ιδέες, κάνει υπέροχα πράγματα, παρασύρεται και παρασύρει.
«Αγάπη. Πίστευα πως είναι τόσο φανερή αυτή η λέξη που δεν την είπα.»
ΠΡΟΒΑ 13Η: Σήμερα, ο Αντίνοος έφερε στην πρόβα την Μπλου. Η Μπλου είναι το πιο ήσυχο και καλό σκυλάκι του κόσμου. Δεμένη από το λουράκι της παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις ήρεμες σκηνές και ξαπλώνει αδιάφορα όταν στη Σκηνή γίνεται «πόλεμος». Αυτή τη φορά, όμως, ο Αντίνοος δουλεύει τις σκηνές βίας που έχουν. Δείχνει βήμα- βήμα στον Δημήτρη και τον Σωτήρη τις κινήσεις και μετά το κάνουν οι τρεις τους τόσο ρεαλιστικά, που ακόμα κι εγώ ρωτάω: Είστε καλά; Η Μπλου τότε πετάγεται ως εκεί που της επιτρέπει το λουρί της και τεντώνει τον λαιμό της, κοιτάζοντας αυστηρά τους ηθοποιούς που «κακοποιούν» το αφεντικό της. Είναι σ’ επιφυλακή μέχρι τέλους. Κάποιος προσέχει τον Αντίνοο, αυτό είναι σίγουρο.
«Εκείνοι κάνουν ό,τι τους διέταξαν. Εγώ κάνω ό,τι επιλέξω. Αλυσοδεμένος, σε κοινή θέα, αλλά εκεί – αλύγιστος.»
ΠΡΟΒΑ 20Η: Σήμερα, οι τελευταίες σκηνές. Ενθουσιάζομαι με τη γραφή του McGuinness, τη γνώση της αντρικής ψυχής, τον τρόπο που παίρνει ένα αληθινό και άγριο γεγονός και το μεταπλάθει σε ποιητική ιστορία. Δεν βλέπεις π.χ. ποτέ τους τρομοκράτες που φρουρούν τους ήρωες μας. Δεν βλέπεις ποτέ τα βασανιστήρια που τους κάνουν. Κι όμως, όλα αυτά είναι καθαρά και όχι μόνο από τη γραφή: Από τα μάτια, την κίνηση, τη στάση των τριών ηθοποιών. Στη σημερινή πρόβα, ο Αντίνοος έκανε τη σκηνή που «συναντά» κάποιον από το παρελθόν του. Δεν θυμάμαι να υπήρξε μία φορά που να μην έκλαψα μ’ αυτή τη σκηνή του. Σε μια παράσταση, πέρυσι, μία θεατής άρχισε να κλαίει με αναφυλλητά. Όταν της ψιθύρισα να τη βοηθήσω να βγει μου είπε: «Όχι, παρακαλώ, μου κάνει τόσο καλό».
«Όλη νύχτα, ανάμεσα στα στήθη μου θα τον κοιμίσω. Ο αγαπημένος μου, ένας σωρός από μύρο και μπουμπούκια χέννας από τα αμπέλια του Έιν Γκεντί… Η αγάπη μου είναι αυτή. Κι εγώ είμαι η αγάπη της.»
ΠΡΟΒΑ 30Η: Ο Δημήτρης έχει αποδεχτεί εκείνη την πλευρά του που μοιάζει στον Άνταμ: «Είναι σκληρός όταν φοβάται… Είναι αθώος. Είναι ο προστάτης όλων μας». Δεν «ακολουθεί» τον ρυθμό μιας δοκιμασμένης παράστασης αλλά δίνει τον δικό του –ηγετικό- ρυθμό. Τον βοηθά η αγάπη του προς τον Αντίνοο –από τα χρόνια κιόλας της Σχολής. Πριν αρχίσουν, ο Αντίνοος δίνει ένα φιλί στο μάγουλο στον Δημήτρη και αυτό νομίζω είναι καταλυτικό: Μ’ έναν υπέροχα δυνατό και ευαίσθητο τρόπο, εκείνος γίνεται ο ρόλος. Ο Σωτήρης έχει ξεπεράσει τα όρια της «συγκέντρωσης». Ακόμα και όταν διακόπτω, εκείνος εξασκεί τις αντιδράσεις του με «Βρετανικότητα» και στυλ. Είναι πολύ αστείος, είναι πολύ συγκινητικός. Και, όπως και το αστείο ή το κλάμμα που είναι «μισό εκείνου που το προκαλεί και μισό εκείνου που το δέχεται» στο Θέατρο, έτσι και στις κορυφαίες στιγμές του Αντίνοου -που έχει μετουσιωθεί σε Ιρλανδό «Έντουαρντ» κάνοντας τον επικίνδυνα απολαυστικό- ο Σωτήρης παίζει τον σημαντικό ρόλο του μισού εκείνου.
«Οι πιο γενναίοι άντρες, συχνά, συμπεριφέρονται σα γυναίκες.»
ΠΡΟΒΑ 40Η: Ετοιμάζομαι για την πρόβα. Trailer check. Spots check. Μουσικές check. Σκηνικό, κοστούμια, πρόγραμμα φωτισμών check. Τρεις άντρες. Μια αληθινή ιστορία αγάπης. Check.
*Τα αποσπάσματα είναι από το έργο «Κάποιος να με Προσέχει» σε μετάφραση Αθανασίας Καραγιαννοπούλου
