Εγώ το παθαίνω κυρίως με το σινεμά. Εσείς μπορεί να το παθαίνετε με κάτι άλλο. Με τη μουσική, το θέατρο, τα βιβλία, τη ζωγραφική. Ή μπορεί να είστε τίποτα ψυχικά υγιείς τύποι και να μην το παθαίνετε με οτιδήποτε. Εν πάση περιπτώσει, κάθε φορά που θα πάω σινεμά και μια προβολή θα με ενθουσιάσει, έχει μέσα μου ένα διπλό αντίκτυπο, καθώς λαμβάνουν χώρα δύο αντιφατικές μεταξύ τους λειτουργίες.
Από τη μια όταν αγαπώ πολύ μια ταινία αρχίζω και τη θεωρώ τόσο δικό μου πράγμα, ώστε γίνεται μέρος της ταυτότητάς μου. Το ότι την αγαπώ και το ότι νομίζω -βάσιμα ή μη, δεν αλλάζει κάτι- πως έχω καταλάβει τι θέλει να πει και να δείξει και με ποιον τρόπο το λέει και το δείχνει, με μετατρέπει πια σε αυτόν τον άνθρωπο που έχει στο ενεργητικό του, στο βιογραφικό του, στα συστατικά του, στο είναι του τη λατρεία του για τη συγκεκριμένη ταινία. Είμαι πιο πλούσιος κατά μία αγάπη, είμαι πιο πλούσιος κατά μία ταινία. Ναι, είναι σαν να είναι δική μου.
Από την άλλη δεν είναι δική μου. Εκεί στις μεγάλες οθόνες παρουσιάζεται ολοκληρωμένο ένα έργο κάποιων άλλων ανθρώπων, στο οποίο δεν είχα την παραμικρή ανάμειξη, στο οποίο μπορώ να συμμετέχω μόνο ως θεατής, άντε και ως κάποιος που θα ασχοληθεί εκ των υστέρων μαζί του, εκθέτοντας γραπτά τις σκέψεις και τα συναισθήματά που του προκάλεσε. Δεν παρακολουθώ μόνο ένα θρίαμβο, παρακολουθώ εξ αντιδιαστολής και τη δική μου αποτυχία να φτάσω ποτέ εκεί.
Όταν είμαστε μικροί οι μηχανισμοί της ταύτισης λειτουργούν αλλιώς. Βάζει γκολ ο Δημήτρης Σαραβάκος και γινόμαστε ο Δημήτρης Σαραβάκος. Αναπαριστούμε τον τρόπο που πανηγυρίζει. Ξανά και ξανά και ξανά. Μόνοι μας. Στο μυαλό μας και στην πραγματικότητα, κάπου που δεν μας βλέπουν. Το έχει βάλει αυτός, αλλά το έχουμε βάλει κι εμείς. Εδώ τα συναισθήματα είναι μονοδιάστατα, χωρίς να είναι αναγκασμένα να συνυπάρχουν με τα αντίθετά τους, εδώ δεν υπάρχει χώρος για οποιουδήποτε είδους ματαίωση. Η έλλειψή της δεν έχει να κάνει με όνειρα ότι μια μέρα όταν μεγαλώσεις μπορεί να γίνεις κι εσύ ποδοσφαιριστής. Δεν υπάρχει το μια μέρα, δεν υπάρχει κάτι άλλο. Σήμερα είναι η μέρα και εσύ είσαι αυτός. Τι γκολάρα έβαλε(ς). Πανηγυρίζεις. Σου φτάνει. Κάτι πολύ περισσότερο απ’ το σου φτάνει.
Μεγαλώνοντας όμως σαν να μη σου φτάνει τίποτα πια. Γιατί έφτασαν αυτοί στη θέση να λένε τις ιστορίες τους στο σινεμά και να μας συγκινούν; Γιατί δεν μπόρεσα να φτάσω δίπλα τους; Τι είχαν που δεν έχω; Τι πήγε τόσο λάθος και κάθομαι στη θέση του θεατή; Απ’ την άλλη και τι πήγε τόσο καλά ώστε να κάθομαι στη θέση του θεατή που είναι σε θέση να γράφει για μια ταινία που αγάπησε;
Κυρίως όμως τι έχει πάει τόσο καλά για να μπορούμε ακόμα να προσδοκούμε ταινίες (βιβλία, παραστάσεις κλπ), τι έχει πάει τόσο καλά ώστε ενίοτε να καταφέρνουν ακόμα να μας μαγεύουν, να μας σαγηνεύουν, να μας αποπλανούν; Και, όπως στον έρωτα, σημασία δεν έχει να κατακτάς εσύ, σημασία έχει αυτό που σε κάνει να νιώθεις το υποκείμενο της αποπλάνησής σου, έτσι και στην τέχνη, μεγαλύτερη ευλογία κι απ’ το να είχες εσύ την ικανότητα να αποπλανείς δημιουργικά τα πλήθη, είναι να σε αποπλανεί εκείνη ξανά και ξανά και ξανά.
