Επιτέλους Σεπτέμβρης πάλι, επιτέλους λήξη ημερολογιακή του καλοκαιριού, επιτέλους σχεδόν όλοι πίσω στο φυσικό μας περιβάλλον, στο αληθινά φυσικό μας περιβάλλον, δηλαδή στις πόλεις μας, στις πόλεις που ζούσαμε από παιδιά ή στις πόλεις που γίναν στην πορεία ο τόπος μας, πάντως στις πόλεις. Είστε τόσοι πολλοί εσείς που μεγαλώσατε σε χωριά; Είστε τόσοι πολλοί εσείς που μεγαλώσατε μέσα στη φύση; Μέσα σε τι περιβάλλον έχετε περάσει τη ζωή σας; Στα βουνά και στα λαγκάδια; Από που κι ως που το «φυσικό» σας περιβάλλον είναι τα δάση και όχι οι πόλεις;
Επιτέλους πίσω στις πόλεις μας. Με τα μαγαζιά τους και τις υπηρεσίες τους, με τα αυτοκίνητά τους και τις μηχανές τους, με τους κινηματογράφους και τα θέατρά τους, με τα σούπερ και τα μίνι μάρκετ τους, με τα γυμναστήρια και τα γήπεδά τους, με τα πεζοδρόμιά τους και τους δρόμους τους, με την άσφαλτό τους και το τσιμέντο του, με τις πολυκατοικίες τους και τα φωτισμένα παράθυρά τους τις βραδιές, με το θόρυβό τους και τη ζωή τους, το θόρυβο που κάνει η ζωή των ανθρώπων, η ζωή των ανθρώπινων κοινωνιών, η ζωή του πολιτισμού. Οι άνθρωποι έχτισαν πολιτισμό αλληλένδετο με τις πόλεις, έχτισαν πολιτισμό όταν επιτέλους άρχισαν να απομακρύνονται από τη φύση, την αγριάδα της, τους κινδύνους της.
Πόσες φορές έχετε επισκεφτεί δάση; Κάποιες λίγες που σας γέμισαν με ομορφιά; Ε, κι αυτό επειδή ήταν για λίγο, κι αυτό επειδή ήταν για τόσο όσο, κι αυτό επειδή ξέρατε ότι μετά θα φεύγατε και θα επιστρέφατε στις ανέσεις του πολιτισμού. Ακόμη κι έτσι όμως, ας βάλουμε στο ζύγι απ’ την μια μεριά την ομορφιά που εισπράξατε κι απ’ την άλλη τις μεγαδόσεις ενοχών και μαυρίλας που σας έχουν προσφέρει τα ελληνικά δάση όσα καλοκαίρια θυμάστε τον εαυτό σας. Κάθε, μα κάθε, μα κάθε καλοκαίρι, δεκαετία τη δεκαετία, οδυρμός και σπαραγμός για τα δάση που καίγονται.
Επιτέλους φέτος μοιάζει να μπήκαμε στην εποχή της απενοχοποίησης. Μας το εξηγούν αρμοδίως, ξανά και ξανά μέχρι να το εμπεδώσουμε. Η ιεράρχηση είναι σαφής: πρώτα η ανθρώπινη ζωή, μετά οι περιουσίες, ύστερα οι κρίσιμες υποδομές και τέταρτο το περιβάλλον. Μας το εξηγούν αρμοδίως ξανά και ξανά: τι δεν ξαναφτιάχνεται; Η ανθρώπινη ζωή και μόνο. Τα δάση φυσικά και ξαναφτιάχνονται, σταματήστε να κάνετε έτσι για τον τέταρτο της γενικής κατάταξης, ούτε στο βάθρο με τα μετάλλια δεν ανεβαίνει. Και εννοείται ότι μιλάμε για τις ανθρώπινες ζωές που, αν χαλάσουν, τότε όντως κάτι καταστράφηκε, που, αν χαθούν, τότε όντως κάτι χάθηκε. Οι μετανάστες που κάηκαν δεν συγκαταλέγονται στο μέτρημα, γιατί εκείνων οι ζωές ήταν ήδη χαμένες. Κι αυτό, στο καλό πάντα σενάριο. Γιατί, στο κακό σενάριο, ανήκουν σε εκείνους που ήρθαν από την άλλη άκρη της γης γιατί πάντα είχαν τον κρυφό καημό να κάψουν την πατρίδα μας.
Τέλος πάντων, ας γίνει αυτό το καλοκαίρι που μόλις πέρασε με τα ρεκόρ καμένων εκτάσεων η τελική ευκαιρία για να πούμε φτάνει με το μαράζι για τα καμένα δάση. Αρκετά. Νισάφι. Είδαμε πάρα, πάρα πολλά πράγματα λάθος από την Μεταπολίτευση και μετά. Η κοσμοθεωρία μας ήταν εντελώς άλλη από την τωρινή. Ένα σωρό ταμπού έσπασαν και συνεχίζουν να σπάνε. Τελευταίο ταμπού η στεναχώρια για τις φωτιές. Ως εδώ. Οι άνθρωποι να είμαστε καλά. Οι μη λαθραίοι άνθρωποι.
