Μια παράσταση για το δικαίωμα στην αγάπη και την ύπαρξη, σε μια εποχή εξαιρετικά κρίσιμη για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα ζητήματα φύλου παρουσιάζεται από τις 24 έως τις 26 Σεπτεμβρίου στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.
Το ελculture απευθύνθηκε στους πέντε ηθοποιούς, που παρουσιάζουν τη θεατρική εκδοχή της φημισμένης ταινίας του Φασμπίντερ, αλλά και στη σκηνοθέτρια Κατερίνα Γιαννοπούλου για να τους ρωτήσει:
«Ποια είναι η διαδρομή από την οποία περνάμε για να αποδεχτούμε και να αγαπήσουμε έναν άνθρωπο για αυτό που είναι; Πώς το έργο του Φασμπίντερ δείχνει τον δρόμο;»
Κατερίνα Γιαννοπούλου
«Είμαστε μια κοινωνία νάρκισσων, κλεισμένοι στον εαυτό μας και την εικόνα μας. Ψάχνουμε στους άλλους επιβεβαίωση και όχι πραγματική αγάπη. Στο έργο του Φασμπίντερ οι ήρωες και οι ηρωίδες αγαπούν παράφορα, χάνονται μέσα στον άλλο άνθρωπο, παραδίνονται. Και το μόνο που ζητούν ως αντάλλαγμα είναι η αγάπη και η αποδοχή. Τα κοινωνικά στερεότυπα όμως τους στερούν αυτά τα δικαιώματα και τους τοποθετούν στο περιθώριο.
Έχουμε μάθει να ψάχνουμε στους άλλους την αντανάκλασή μας και αυτή η αναζήτηση μας καθιστά ανίκανους να αγαπήσουμε το διαφορετικό, να δούμε και να κατανοήσουμε πραγματικά τον άλλον».
Γιώργος Βαλαής
«Θα ήθελα, παρά τις διαφορές στον τρόπο που αγαπάει ο καθένας μας και χωρίς να έχω καμία πρόθεση να δημιουργήσω σύγχυση, να θυμίσω ότι πριν λίγο καιρό τελείωσε η δευτεροβάθμια δίκη για τον Βαγγέλη Γιακουμάκη, διαβάστε λίγο τις ποινές, διαβάστε για την κατηγορία ηθικής αυτουργίας πρώην υπουργού στην υπόθεση. Διαβάστε επίσης και για τον Ζακ Κωστόπουλο που σκότωσαν με κλωτσιές στο κέντρο της Αθήνας. Διαβάστε πως τα ΜΜΕ παρουσίασαν την είδηση.
Μετά αναρωτηθείτε πόση αγάπη μπορεί να χρειάζεται ένας άνθρωπος που δέχεται τον χλευασμό και την απόρριψη σε κάθε δευτερόλεπτο της ύπαρξής του. Αν σας περίσσεψε χρόνος αναρωτηθείτε, πόσο ανέχεστε αυτή τη βία;».
Γιώργος Κισσανδράκης
«Θα έλεγα ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένη διαδρομή, ούτε συγκεκριμένα βήματα, από τα οποία περνάει κανείς για να αποδεχτεί και να αγαπήσει πραγματικά έναν άνθρωπο όπως του παρουσιάζεται. Η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, οπότε από τη στιγμή που μιλάμε για τη συνάντηση δύο ανθρώπων, οι συνδυασμοί είναι άπειροι. Σίγουρα δεν βοηθάει να κάνουμε προβολές του τι θα θέλαμε να είναι ο άλλος. Καλύτερα να αφήνουμε τα πράγματα ως έχουν.
Το έργο του Φασμπίντερ μάλλον λειτουργεί τελείως ανάποδα από το να δίνει έναν οδηγό πετυχημένης και αρμονικής συνύπαρξης. Μας αφηγείται την ιστορία ενός ανθρώπου που πασχίζει να βρει την αγάπη, χωρίς καλά καλά να μπορεί ο ίδιος να αποδεχθεί αυτό που είναι. Μας μιλάει για έναν άνθρωπο που προσπαθεί πάρα πολύ να γίνει αυτο που θέλουν οι άλλοι, αρκεί κάποιος να βρεθεί να τον αγαπήσει. Επομένως δεν μας δείχνει κανέναν δρόμο, περισσότερο ένα χάσιμο σε ένα λαβύρινθο χωρίς τέλος».
Ρομάννα Λόμπατς
«Είναι πολύ δύσκολο όσο και αν αγαπάς τον άλλον, να τον αγαπάς με τους δικούς του όρους και όχι με τους δικούς σου όρους και τη δική σου κατανόηση. Αγαπάμε με τον δικό μας τρόπο αγνοώντας συχνά την ανάγκη του άλλου.
Το έργο του Φασμπίντερ δείχνει ακριβώς αυτή τη δυσλειτουργία που κανένας δεν κάνει πίσω για να συμπεριλάβει κάποιον που ζητάει απεγνωσμένα να αγαπηθεί με τον δικό του τρόπο».
Μάριος Παναγιώτου
«Βασική προϋπόθεση για να αποδεχτούμε έναν άνθρωπο για αυτό που είναι και να τον αγαπήσουμε είναι η αποδοχή και η αγάπη του ίδιου μας του εαυτού. Χρειάζεται δηλαδή μια προσωπική διαδρομή, ακραία, μια και στην ουσία αυτό που διακυβεύεται είναι η προσωπική μας ελευθερία και ευτυχία.
Σε συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στη γερμανική έκδοση του Playboy τον Απρίλιο του 1978 ο Φασμπίντερ λέει: “Μου φαίνεται ότι η κοινωνία στην οποία ζω διαμορφώνεται όχι από την ευτυχία και την ελευθερία αλλά από την καταπίεση, τον φόβο και την ενοχή. Κατά τη γνώμη μου, αυτό που μάθαμε να βιώνουμε ως ευτυχία είναι ένα πρόσχημα, το οποίο η καθορισμένη από διάφορες μορφές καταναγκασμού κοινωνία προσφέρει στο άτομο. Και δεν πρόκειται να αποδεχτώ αυτή την προσφορά”.
Πάντως νομίζω ότι, στο συγκεκριμένο έργο, ο Φασμπίντερ αποτυγχάνει να μας δείξει τον δρόμο˙ και πώς αλλιώς, αφού στο τέλος η ηρωίδα μας πεθαίνει μην αντέχοντας να είναι μέρος μιας τέτοιας κοινωνίας».
Μαρία Φιλίνη
«Υπάρχει μια φράση στο έργο που λέει “ένοιωθαν κάτι για αυτόν, εμπιστοσύνη κι υπομονή, κάτι σαν αγάπη λοιπόν…” Για μένα αυτή η φράση είναι η πορεία της αποδοχής ενός άλλου πλάσματος. Αυτή η παραχώρηση χρόνου κι εμπάθειας. Το να εμπιστεύεσαι τον εαυτό σου και τον άλλον στα χειρότερά του και να ‘χεις την υπομονή να τον περιμένεις να ξανασταθεί στα πόδια του. Μας γεννά τόσο μεγάλο τρόμο η πτώση.
Ίσως αυτό το έργο, όπως το διαβάζω εγώ, μας εξοικειώνει με αυτό τον τρόμο και μας συγχωρεί, αν δεν τον αντέξαμε κάποτε κι αφήσαμε πίσω τον εαυτό μας ή κάποιο άλλο πλάσμα αβοήθητο. Υπάρχει πάντα το μέλλον. Υπάρχει πάντα η δυνατότητα να αποτύχουμε καλύτερα. Υπάρχει πάντα η προσπάθεια κι αυτό για μένα είναι ο άνθρωπος και η αποδοχή της φύσης του».
