Δύσκολες συνθήκες, πρωτόγνωρες καταστάσεις, οικονομική ασφυξία, αβέβαιο μέλλον είναι τα χαρακτηριστικά που αντιμετωπίζουν οι όπερες, τα θέατρα και οι μεγάλες ορχήστρες σε όλο τον κόσμο. Η Βασιλική Όπερα του Λονδίνου θα φιλοξενήσει την πρώτη της ζωντανή εκδήλωση από τότε που έκλεισε τις πόρτες της στο κοινό πριν από περισσότερες από 11 εβδομάδες στις 13 Ιουνίου και θα μεταδοθεί στο YouTube και στο Facebook και στο BBC Radio 3. Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει ερμηνείες από τους τραγουδιστές Louise Alder, Toby Spence και Gerald Finley και την παγκόσμια πρεμιέρα ενός νέου έργου του χορογράφου Wayne McGregor.
Η πρώτη συναυλία θα είναι διαθέσιμη δωρεάν, ενώ ακόμη δύο συναυλίες (στις 20 και 27 Ιουνίου) θα προβάλλονται live και on demand έναντι 4,99 αγγλικών λιρών. Η Βασιλική Όπερα έχει σχεδιάσει και την επανάληψη της μετάδοσης της φημισμένης σειράς Opera Italia του 2010 του Pappano σε ένα κύκλο που ονομάζει Culture in Quarantine.
Όμως όσα και αν είναι τα έσοδα από τις συνδρομές και τις δωρεές οι μεγάλοι καλλιτεχνικοί οργανισμοί προειδοποιούν για επικείμενη καταστροφή. Η Βασιλική Όπερα μπορεί να συνεχίσει «για μερικούς μήνες», λέει ο διευθύνων σύμβουλός της, Alex Beard. Αλλά αν η νέα μορφή της όπερας είναι 100 άτομα στην αίθουσα και η δημόσια επιχορήγηση είναι μόνο το 20% και όχι το 80% όπως έκανε η Γερμανία, η Βρετανία θα έχει σοβαρό πρόβλημα, να περάσει στην επόμενη μέρα.
«Ανησυχώ απεγνωσμένα για την ορχήστρα μου στο Λονδίνο», δήλωσε ο Simon Rattle, μαέστρος και μουσικός διευθυντής της Συμφωνικής Ορχήστρας του Λονδίνου από τον Σεπτέμβριο του 2017, ενώ δήλωσε την ανησυχία του και για τα οικονομικά προβλήματα που έχουν μπροστά τους και τα φυσικά πρόσωπα, τα μέλη της ορχήστρας. Η Kathryn McDowell, διευθύνουσα σύμβουλος της Συμφωνικής Ορχήστρας του Λονδίνου, σκέφτεται να δίνει η ορχήστρα συναυλίες της μιας ώρας που θα εκτελούνται δύο φορές το βράδυ σε ένα κοινωνικά απομακρυσμένο κοινό, με την αίθουσα να καθαρίζεται ενδιάμεσα.
Ο Martyn Brabbins, μουσικός διευθυντής της Εθνικής Όπερας της Αγγλίας εκφράζει την επιθυμία να ξεκινήσουν πάλι, οργανώνοντας μια νέα σειρά εκδηλώσεων, σχεδιάζοντας να παρουσιάσει την όπερα La Bohème στο Alexandra Palace στο Λονδίνο. Καθόλου αισιόδοξος ο David Burke, διευθύνων σύμβουλος της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Λονδίνου μιλά για τα έσοδα από το streaming που είναι για 200.000 θεάσεις περίπου 30.000 λίρες ετησίως, όσο στοιχίζουν οι πρόβες για μία μόνο μετάδοση.
Έτσι πολλοί βλέπουν ότι το άμεσο μέλλον της κλασικής μουσικής θα είναι ριζικά διαφορετικό με μικρές ομάδες μουσικών να φέρνουν την τέχνη τους σε κοινότητες έξω από παραδοσιακές αίθουσες συναυλιών. Τα πολυτελή κτίρια που φιλοξενούν την κλασική μουσική δε θα είναι πλέον βιώσιμα. Για πολλούς, η ύπαρξη αυτών των κτιρίων εμποδίζει τους ανθρώπους να σκεφτούν διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους μπορούν να ακούνε μουσική.
Σε ένα άλλο μέρος του κόσμου, στη Βιέννη, η Κρατική Όπερα της πόλης και μέρος με παγκόσμια ακτινοβολία και τουριστική απήχηση αποφάσισε την επαναλειτουργία της μόνο με 100 θεατές κάθε φορά αν και η αίθουσα διαθέτει 1.798 καθίσματα. Οι τιμές δεν έχουν αλλάξει αλλά αυτό λέει μόνο ένα πράγμα: Ότι δε μπορούν να γίνουν μεγάλες παραγωγές, μόνο ρεσιτάλ και συναυλίες μουσικής δωματίου και ότι τα έσοδα δε θα μπορούν να καλύψουν ούτε αυτές τις εκδηλώσεις. Η διάσημη Όπερα της Βιέννης που είναι κλειστή από τον Μάρτιο έχει προγραμματίσει 14 συναυλίες μέχρι τα τέλη Ιουλίου και ο νέος διευθυντής της Μπόγκνταν Ρότσιτς, σκοπεύει να αυξήσει τον αριθμό των θεατών στους 250 τον Ιούλιο και σε 500 θεατές τον Αύγουστο. Η Όπερα της Βιέννης προγραμματίζει συνήθως 350 παραστάσεις ανά σεζόν για 600.000 θεατές και συμβάλλει στην καλλιτεχνική και τουριστική προβολή της αυστριακής πρωτεύουσας. Όλα είναι σχεδιασμένα αλλά και στον αέρα καθώς κανένας δε γνωρίζει αν και κατά πόσο θα αυξηθούν οι θεατές, αφού όλα, και στην Αυστρία που είχε μικρή έξαρση της πανδημίας covid-19 και ήταν από τις πρώτες που χαλάρωσαν τους περιορισμούς εξετάζονται διαρκώς.
Και αν από την Αυστρία υπάρχει κάποιο αισιόδοξο μήνυμα, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού η Metropolitan Opera αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία της εδώ και σχεδόν ενάμιση αιώνα. Χωρίς έσοδα από τις 11 Μαρτίου και χωρίς σοβαρή ελπίδα να ξεπεράσει γρήγορα την κρίση της πανδημίας που έχει ως επίκεντρο τη Νέα Υόρκη, με τους καλλιτέχνες και το προσωπικό της να υποφέρουν ήδη οικονομικά, έκανε μια ανακοίνωση που φαίνεται ότι θα επηρεάσει την τύχη και άλλων οικονομικών ιδρυμάτων. Αφού ακύρωσε όλες τις προγραμματισμένες για το φθινόπωρο εκδηλώσεις της, ανακοίνωσε πως ανοίξει ξανά τις πύλες της με ένα μεγάλο γκαλά την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς, δηλαδή μετά από ένα μεγάλο διάστημα παύσης διάρκειας σχεδόν δέκα μηνών. Οι ζημιές της Metropolitan Opera ξεπερνούν τα 100 εκατομμύρια δολάρια και ο γενικός διευθυντής της είπε το αυτονόητο: ότι η κοινωνική αποστασιοποίηση σε μία μεγάλη όπερα δεν μπορεί να εφαρμοστεί και αυτό αφορά όχι τους θεατές αλλά και τους καλλιτέχνες. Ούτε μια Συμφωνική μπορεί να παίξει με αποστάσεις δύο μέτρων ο ένας από τον άλλο, δε χωράνε στο pit, ούτε η χορωδία μπορεί να έχει τόση απόσταση ο ένας από τον άλλο.
Οπότε και αυτονόητα τα θεάματα περιορίζονται, αφού η όπερα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα ζητήματα της εισόδου και της εξόδου των θεατών. Ο κόσμος είναι απείρως πιο φοβισμένος στη Νέα Υόρκη, σχεδόν από όσο σε όλο τον κόσμο, αφού είδαν πρωτόγνωρες σκηνές με το Σέντραλ Παρκ να γεμίζει λευκές τέντες ως πρόχειρα νοσοκομεία, το σύστημα υγείας να καταρρέει και ομαδικούς τάφους να ανοίγονται στο νησί Χαρτ, κοντά στο Μπρονξ, και σκηνές που προκάλεσαν αποστροφή και σοκ σε ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Όπως προβλέπεται, το μέλλον της Metropolitan Opera που είχε εύθραυστα οικονομικά και πολλά προβλήματα και πριν την πανδημία είναι σε μεγάλο κίνδυνο. Η ανάγκη να βρεθούν λύσεις είναι επείγουσα και οι εργαζόμενοι κινδυνεύουν να μείνουν και χωρίς περίθαλψη μετά τη διακοπή όλων των συμβάσεων τον Μάρτιο. Οι περισσότεροι ζουν με το επίδομα της αμερικανικής κυβέρνησης, κάποιοι ήδη έχασαν τα σπίτια τους και ελάχιστοι έχουν ελπίδα να βρουν δουλειά. Περιμένουν απλώς και ελπίζουν να επιστρέψουν στην όπερα μέχρι το τέλος Ιουλίου.
