Οι Παραβάσεις, η σειρά θεατρικών αναλογίων του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), επανέρχονται τη σεζόν 2023-2024 – για έβδομη συνεχή χρονιά – στον Φάρο. Φέτος, με τον τίτλο «ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ/ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ», η σειρά επιστρέφει στον πυρήνα της σκηνικής ανάγνωσης και αντλεί έμπνευση από τον καβαφικό στίχο «ιδανικές φωνές κι αγαπημένες».
Επτά πρωταγωνιστές του θεάτρου, επτά «ιδανικές φωνές», συγκροτούν θιάσους δυϊκού αριθμού και συνεργάζονται με νέους θεατρικούς σκηνοθέτες, καταξιωμένους Έλληνες συνθέτες ή/και μουσικούς επί σκηνής και επιχειρούν ζωντανά θεατρικές αναγνώσεις λογοτεχνικών κειμένων (διηγήματα, νουβέλες, πεζογραφήματα) -όλα κείμενα ορόσημα της ελληνικής λογοτεχνίας. Η σειρά αξιοποιεί, έτσι, την επιμελημένη δραματουργία των Αναγνώσεων που ηχογραφήθηκαν και παρουσιάστηκαν διαδικτυακά από το ΚΠΙΣΝ την περίοδο της καραντίνας (2020-2021) προσελκύοντας το ενδιαφέρον του κοινού.
Η πρόταση των κειμένων συγκροτήθηκε σε συνεργασία με τον ποιητή Νίκο Α. Παναγιωτόπουλο (Δεκέμβριος 1945 – Ιούλιος 2023), στη μνήμη του οποίου αφιερώνεται η σειρά.
Τη σειρά εγκαινιάζει την Κυριακή 29 Οκτωβρίου στις 16.00 ο Νίκος Κουρής που συνεργάζεται με τον Μάριο Μπανούσι και διαβάζει την «Ιογενή Πνευμονία», το μοναδικό αφήγημα που επιχείρησε να γράψει ο Ζήσιμος Λορεντζάτος. Στη συνέχεια:
Η Ηρώ Μπέζου συνεργάζεται με τη Δανάη Σπηλιώτη και διαβάζει δύο πεζογραφήματα του Φώτη Κόντογλου: «O θεός Κόνανος και το μοναστήρι του το λεγόμενο καταβύθιση» και «Ωσαννά!» (12/11/2023).
Η Μαρία Σκουλά συνεργάζεται με τον Κορνήλιο Σελαμσή και διαβάζει το διήγημα «Ο Ντέτεκτιβ» του Δημήτρη Χατζή (10/12/2023).
Η Αμαλία Μουτούση συνεργάζεται με τον Εμμανουήλ Κοντό και διαβάζει τους «Eλαφροΐσκιωτους» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (28/01/2024).
Ο Χρήστος Λούλης συνεργάζεται με τον Δημήτρη και τον Ορέστη Σταυρόπουλο και διαβάζει αποσπάσματα από τον «Ερωτόκριτο» του Βιτσέντζου Κορνάρου (25/02/2024).
Ο Ακύλλας Καραζήσης συνεργάζεται με τον Ιάσονα Άλυ και διαβάζει αποσπάσματα από την «Αρχιτεκτονική της σκόρπιας ζωής», το έργο-τομή του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη (10/03/2024).
Η Άννα Κοκκίνου συνεργάζεται με το Νίκο Βελιώτη και διαβάζει τον «Μοσκώβ Σελήμ», το σπουδαιότερο διήγημα του Γεωργίου Βιζυηνού (28/04/2024).
Κυριακή 29/10 στις 16.00: Ο Νίκος Κουρής διαβάζει την «Ιογενή Πνευμονία» του Ζήσιμου Λορεντζάτου
Η «Ιογενής Πνευμονία» αποτελεί το μοναδικό αφήγημα που επιχείρησε να γράψει ο Ζήσιμος Λορεντζάτος, μολονότι ο ίδιος δεν θεωρούσε τον εαυτό του πεζογράφο. Στο σύντομο κείμενό του, αν και απέφευγε συνειδητά τις αυτοαναφορικές εξομολογήσεις, μιλά σε τρίτο πρόσωπο για τη μοναξιά του αρρώστου και για την περιπέτεια υγείας που έζησε τον Αύγουστο του 1981, η οποία άρχισε στην Κεφαλονιά και συνεχίστηκε στην Αθήνα με τη νοσηλεία του στο νοσοκομείο «Σωτηρία», έχοντας διαγνωστεί με ιογενή πνευμονία. Αυτό το σπάνιo –και χαμένο μέχρι σχετικά πρόσφατα– πεζό του φαίνεται πως δουλεύτηκε επανειλημμένα από τον κορυφαίο δοκιμιογράφο, κριτικό, ποιητή και μεταφραστή, αλλά δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Παραδόξως, το ανέκδοτο χειρόγραφο του Λορεντζάτου βρέθηκε σε ημιτελή –ίσως και σχεδόν τελική– μορφή ανάμεσα σε άλλα γραπτά του το 2016, όταν το αρχείο του παραδόθηκε στο Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης, το οποίο μάλιστα τύπωσε το βιβλίο την ίδια χρονιά.
Προσηλωμένος στην πνευματικότητα, εμμονικός αναζητητής λέξεων, κοσμοπολίτης με ευρύ πεδίο γνώσεων και βαθιά αγάπη και γνώση της ελληνικής παράδοσης, ο Ζήσιμος Λορεντζάτος (1915–2004) είναι ένας από τους κορυφαίους Έλληνες λόγιους. Γιος του δημοτικιστή πανεπιστημιακού καθηγητή της κλασικής φιλολογίας Παναγή Λορεντζάτου, καταπιάστηκε κυρίως με το δοκίμιο εκπονώντας μελέτες για σπουδαίους Έλληνες και ξένους συγγραφείς (Καβάφης, Κάλβος, Παπαδιαμάντης, Σεφέρης, Σολωμός, Σαραντάρης, Έλιοτ, Ζιντ, Βίτγκενσταϊν, Πάουντ κ.ά.). Τα Γράμματα Σεφέρη–Λορεντζάτου είναι μια από τις σπουδαιότερες ελληνικές αλληλογραφίες. Το 2001 τιμήθηκε με το Βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη για το σύνολο του έργου του, ενώ το 1988 του απονεμήθηκε το Α΄ Κρατικό Βραβείο Κριτικής-Δοκιμίου, το οποίο όμως δεν αποδέχτηκε, καθώς ήταν ένας σεμνός και εσωστρεφής άνθρωπος που αγαπούσε την απλότητα και δεν επιδίωκε τίτλους, αξιώματα και δημοσιότητα. Όπως έλεγε: «Τη ζωή τη ζούμε. Ο καρπός της τρώγεται, και το πολύ που κάνεις με το γράψιμο αναμασάς τα φλούδια της. Παίρνω το γράψιμο σαν μια τέχνη που πασχίζω να την κάνω όσο μπορώ σωστά, ώστε να χρησιμέψει σε κάτι στη ζωή μας […]».
