Οι Παραβάσεις, η σειρά θεατρικών αναλογίων του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), επανήλθαν τη σεζόν 2023-2024 στον Φάρο με τον γενικό τίτλο Παραβάσεις/Αναγνώσεις. Mετά τις πέντε, πολύ επιτυχημένες, σκηνικές αναγνώσεις που παρουσιάστηκαν μέχρι σήμερα στο πλαίσιο της σειράς (του αφηγήματος «Ιογενής Πνευμονία» του Ζήσιμου Λορεντζάτου από τον Νίκο Κουρή, των πεζογραφημάτων του Φώτη Κόντογλου «Ο θεός Κόνανος» και «Ωσαννά!» από την Ηρώ Μπέζου, του διηγήματος του Δημήτρη Χατζή «Ο Ντέτεκτιβ» από τη Μαρία Σκουλά, του διηγήματος «Οι Ελαφροΐσκιωτοι» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη από την Αμαλία Μουτούση και αποσπασμάτων από τον «Ερωτόκριτο» του Βιτσέντζου Κορνάρου από τον Χρήστο Λούλη), τον Μάρτιο ο Ακύλλας Καραζήσης συνεργάζεται με τον Ιάσονα Άλυ και επιχειρεί μια σκηνική ανάγνωση αποσπασμάτων από την «Αρχιτεκτονική της σκόρπιας ζωής» του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη.
Φέτος, το θεατρικό αναλόγιο του ΚΠΙΣΝ -σειρά που ολοκληρώνεται τον Απρίλιο- επέστρεψε στον πυρήνα της σκηνικής ανάγνωσης αντλώντας έμπνευση από τον Καβαφικό στίχο «ιδανικές φωνές κι αγαπημένες». Επτά πρωταγωνιστές του θεάτρου, επτά «ιδανικές φωνές» συνεργάζονται με νέους θεατρικούς σκηνοθέτες, καταξιωμένους Έλληνες συνθέτες ή/και μουσικούς επί σκηνής και επιχειρούν ζωντανά θεατρικές αναγνώσεις λογοτεχνικών κειμένων (διηγήματα, νουβέλες, πεζογραφήματα), όλα κείμενα-ορόσημα της ελληνικής λογοτεχνίας.
Η σειρά αξιοποιεί, έτσι, την επιμελημένη δραματουργία των Αναγνώσεων που ηχογραφήθηκαν και παρουσιάστηκαν διαδικτυακά από το ΚΠΙΣΝ την περίοδο 2020-2021 προσελκύοντας το ενδιαφέρον του κοινού. Η πρόταση των κειμένων συγκροτήθηκε σε συνεργασία με τον ποιητή Νίκο Α. Παναγιωτόπουλο (Δεκέμβριος 1945 – Ιούλιος 2023), στη μνήμη του οποίου αφιερώνεται η σειρά.
Οι Παραβάσεις/Αναγνώσεις πραγματοποιούνται και φέτος χάρη στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ).
Την Κυριακή 10 Μαρτίου στις 18.00 ο Ακύλλας Καραζήσης συνεργάζεται με τον Ιάσονα Άλυ και διαβάζει αποσπάσματα από την «Αρχιτεκτονική της σκόρπιας ζωής» του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη. Στο πλαίσιο της σκηνικής ανάγνωσης, θα παρουσιαστεί, ακόμη, το κείμενο του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, «Περίπατος στην ακρογιαλιά».
Ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης (1908-1993) αποτελεί μια μοναδική ελληνική λογοτεχνική φωνή. Ανήκει στην ομάδα των συγγραφέων που είναι γνωστή ως «Σχολή της Θεσσαλονίκης», μία από τις σπουδαιότερες λογοτεχνικές σχολές στα σύγχρονα ελληνικά γράμματα. Για το έργο του «Το μυθιστόρημα της κυρίας Έρσης» (1966) έγραψε ένα σημαντικό δοκίμιο ο Γιώργος Σεφέρης στις «Δοκιμές» του. Παράλληλα, ο Πεντζίκης υπήρξε και σημαντικός ζωγράφος. Ο ίδιος αποκαλούσε τον εαυτό του «παιζω-γράφο».
Τα λογοτεχνικά του έργα κινούνται μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας. Ενδιαφέρεται για την αρχιτεκτονική του κειμένου, ενώ χρησιμοποιεί πρωτοποριακές τεχνικές, όπως ο εσωτερικός μονόλογος και η συνειρμική γραφή. Επηρεάστηκε πολύ από τον Στέφανο Μαλαρμέ, τον Τζέημς Τζόυς και τους βυζαντινούς χρονογράφους.
Η «Αρχιτεκτονική της σκόρπιας ζωής» εκδίδεται για πρώτη φορά το 1963 και αποτελεί ένα έργο-τομή, άνοιγμα προς τη σύγχρονη γραφή, όπου ο Πεντζίκης παντρεύει την παράδοση (αρχαία, βυζαντινή και δημοτική) με τη νεωτερικότητα.
Τα αποσπάσματα από την «Αρχιτεκτονική της σκόρπιας ζωής» επέλεξε και διαβάζει ο Ακύλλας Καραζήσης, ο οποίος έχει επανειλημμένα καταπιαστεί με το Πεντζικικό έργο, τόσο στην παράστασή του Selfie: στο βάθος πίσω η πόλη (Εθνικό Θέατρο, 2019), όσο και στην παράσταση Οι Ιστορίες του κυρίου Νίκου (BIOS, 2012). Ο ίδιος ανακαλεί τη γνωριμία του με τον Ν. Γ. Πεντζίκη, ως εξής: «Τον θυμάμαι σε μια εκδρομή στη Μεταμόρφωση της Χαλκιδικής να κάθεται και να κοιτάζει από ψηλά και από μακριά τη θάλασσα… Έχω μέσα μου την εικόνα ενός κυρίου που κοίταζε τον κόσμο».
