Τα «Παγώνια» της Στέλλας Ζαφειροπούλου, ένα θεατρικό έργο γραμμένο το 2022 που μιλά για το σήμερα με χιούμορ, αγωνία κι ανατροπές, ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Τάσου Πυργιέρη από τις 22 Φεβρουαρίου στην κεντρική σκηνή του Bios.
Τρεις φίλοι (Φιόνα Γεωργιάδη, Γιώργος Παπαπαύλου, Πέτρος Σκαρμέας), που οι συνθήκες της ζωής τους τούς έκαναν συγκάτοικους προσπαθούν να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους και να την ρουφήξουν μέχρι το μεδούλι της. Ο Παναγιώτης, ηθοποιός, θέλει να ξεφύγει από τη μιζέρια της μέχρι τώρα ζωής του και να πετύχει στο χώρο της σόου μπιζ. Η Φανή, η κοπέλα του, ηθοποιός και αυτή δεν θέλει να γίνει διάσημη αλλά αποδεκτή. Ο Μπίλυ, μουσικός, στον οποίο ανήκει και το σπίτι, για να μπορεί να πληρώνει τα έξοδα τα δικά του, αλλά και τα περισσότερα των φίλων του, εργάζεται ως οδηγός σε φορτηγά, μεταφέροντας φορτία αγνώστου προελεύσεως και ειδών. Όλα θα ανατραπούν μια νύχτα που ο Μπίλυ θα αντιληφθεί πως το φορτίο του είναι γυναίκες και ανήλικα αγόρια και συμμετέχει εν αγνοία του σε κύκλωμα trafficking.
Τρία νέα παιδιά προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στα θέλω τους και στα πρέπει, στο σωστό και το λάθος, το δίκαιο και το άδικο. Ένα θεατρικό έργο που αποτυπώνει με γλαφυρότητα τις σκληρές συνθήκες που οι νέοι άνθρωποι προσπαθούν να φτιάξουν τη ζωή τους. Σε μια εποχή που οι ήρωες είναι αφανείς και η εικόνα του άλλου παραπλανά τελικά τί είναι καλύτερο; Να είναι περήφανοι οι άλλοι για σένα ή εσύ για τον εαυτό σου;
Λίγα λόγια για τα παγώνια…
«Θα μας κλείσουν σαν τα παγώνια στον ακάλυπτο; Θα μας βγάζουν φωτογραφίες;»
Το Παγώνι αποτελεί ίσως τον κορυφαίο εκπρόσωπο και το απόλυτο παράδειγμα ενός φαινομένου οπτικής ψευδαισθήσεως στον κόσμο των πτηνών. Η πληθώρα των χρωμάτων που βλέπουμε επάνω στο πτέρωμά του, είναι αποκλειστική συνέπεια και διεργασία ενός διαρθρωτικού χρωματισμού. Οι μικροδομές των κεράτινων στρωμάτων και πλαισίων στα φτερά, έχουν τέτοια αρχιτεκτονική, που τους επιτρέπεται η σκέδαση συγκεκριμένων μηκών κύματος, καθιστώντας σε εμάς έναν πολύχρωμο φαινότυπο διαμέσου της παραπλάνησης. Αν όμως, δεν είναι το παγώνι που παραπλανεί αλλά ο άνθρωπος που θέλει να παραπλανηθεί; Θα μπορούσε η πραγματικότητα να είναι μία παραπλάνηση, όπου ο καθένας από εμάς τη βιώνει μόνος του;
Τα «Παγώνια» της Στέλλας Ζαφειροπούλου, απευθύνεται σε κάθε άνθρωπο που ονειρεύεται ακόμη αλλά οι συνθήκες γύρω του δεν του επιτρέπουν να πραγματοποιήσει τα όνειρα του. Επομένως, αναγκάζεται είτε να τα μυθοποιήσει και να στέκεται απέναντι τους παθητικός, είτε να κάνει πράγματα για να τα πετύχει, δοκιμάζοντας όμως, τα όρια και τους ηθικούς του κώδικες. Οι τρεις πρωταγωνιστές, η Φανή, ο Παναγιώτης και ο Μπίλυ, θέλουν να ασχοληθούν με την τέχνη. Τα χρήματα που χρειάζονται για να το πετύχουν πρέπει να είναι σίγουρα περισσότερα από το ταλέντο τους. Όταν συνειδητοποιούν ότι τα πράγματα ξεφεύγουν από τον έλεγχο τους, θα κληθούν να επιλέξουν: ανάμεσα στο μύθο και τον άνθρωπο.
«Και κοίτα τώρα. Είσαι έτοιμος για μεγάλα πράγματα. Αλλά πάντα αναρωτιόμουν τελικά ποια είναι αυτά τα μεγάλα πράγματα. Και σήμερα καθώς οδηγούσα το ίδιο σκεφτόμουν. Τι είναι πιο μεγάλο. Να κάνεις κάτι που όλοι θα είναι περήφανοι για σένα ή κάτι που θα είσαι εσύ περήφανος για τον εαυτό σου;»
Πράγματι, ο άνθρωπος αγαπά τη παραπλάνηση. Και αυτό, διότι είναι ένα παυσίπονο που τρέφει την ματαιοδοξία και τα αδιέξοδα του. Είναι ένας τρόπος για να μην βλέπει την πραγματικότητα, τον ίδιο τον εαυτό του απογυμνωμένο. Η πραγματικότητα όμως, βρίσκεται εκεί, όσο κι αν προσπαθείς να της ξεφύγεις. Δεν είναι εκείνη που γίνεται αντικείμενο παραπλάνησης αλλά η αντανάκλαση της, όταν δηλαδή ο άνθρωπος πρέπει, όχι να δράσει, αλλά να βγάλει συμπεράσματα από τη δράση του. Τα παγώνια είναι εντυπωσιακά πουλιά, καθώς τα χρώματα τους αποπνέουν μία παιδικότητα,
αφυπνίζουν την ανάγκη του ανθρώπου να αντικρίζει στον άλλο, αυτό που εκείνος θέλει να πιστέψει, να αναλωθεί περισσότερο στα ψώνια της εβδομάδας για το γιορτινό τραπέζι παρά στον πόλεμο που γίνεται στα τρία σημεία του ορίζοντα σήμερα. Η ανάγκη του αυτή, να ελαφρύνει την ψυχή του, να γίνει αποδεκτός, ωστόσο τον αποξενώνει από τα ουσιώδη, τα σημαντικά, τα μεγάλα πράγματα, με αποτέλεσμα να αισθάνεται μόνος, εγκλωβισμένος και αβοήθητος, ανάμεσα στο πλήθος.
«Την θηλιά ή τη φοράς εσύ στους άλλους ή στη φοράνε»
Το έργο αυτό, είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Η Φανή, ο Παναγιώτης και ο Μπίλυ δεν έρχονται αντιμέτωποι με ένα λάθος, μία ατυχία, μία απλή αναποδιά. Έρχονται αντιμέτωποι με μία αντίφαση, μία κοινωνία, ένα σύστημα που έχει πλέον σαπίσει και το κουφάρι του μυρίζει. Γίνονται μέρος του αλλά παράλληλα προσπαθούν να απεγκλωβιστούν από αυτό. Γίνονται θύτες και θύματα, θυσιάζουν και θυσιάζονται για τη Τέχνη, που δεν έχει τίποτα να πει, γιατί τα έχει πει όλα. Γιατί έχει καταντήσει ένα κυνήγι ευκαιριών, που ο καθένας έχει διαφορετική αφετηρία. Για το μέλλον τους που στέκεται αβέβαιο και ετοιμόρροπο μπροστά τους και για τον εαυτό τους που σιγά σιγά αλλοτριώνεται ανάμεσα στις τόσες βοές και συναναστροφές. Και έρχεται κάποια μέρα, η στιγμή του απολογισμού. «Ακούγεται ένα γυαλί που σπάει». Και το παγώνι μαζεύει τα φτερά του, κουλουριάζεται, μικραίνει. Το μυαλό θολωμένο σκέφτεται με διαύγεια. Δεν απορεί για τις επιλογές που έγιναν εκβιασμοί. Μονάχα φαντασιώνεται αυτό που θα μπορούσε να είχε γίνει και αυτό που τελικά απομένει.
Σημείωμα Σκηνοθέτη
Στην αναζήτηση μου για νέα σύγχρονα θεατρικά κείμενα της εγχώριας δραματουργίας, έπεσαν στα χέρια μου τα «Παγώνια» της Στέλλας Ζαφειροπούλου. Ακόμα και ο τίτλος μου τράβηξε την προσοχή, και δεν μπορούσα να φανταστώ πως σε αυτό το θεατρικό έργο, θα έβρισκα κομμάτια της δικής μου προσωπικότητας και της δικής μου ζωής, σε άλλη βέβαια κλίμακα. Οι τρεις ήρωες, καλλιτέχνες, δύο ηθοποιοί και ένας μουσικός, αναζητούν τη τύχη τους, αναζητούν μια καλύτερη ζωή μέσα από τις τέχνες τους. Αντιμετωπίζουν τα προβλήματα του κάθε καλλιτέχνη, ταλανίζονται από τις ίδιες αγωνίες, που είχα κι εγώ όταν ξεκινούσα ως ηθοποιός, παλεύοντας να επιβιώσουν στις δύσκολες εργασιακές συνθήκες της εποχής και κάνουν σχεδόν τα πάντα για να
εκπληρώσουν τα όνειρά τους ώσπου φτάνουν σε ένα ηθικό αδιέξοδο. Αυτή η εσωτερική μάχη που δίνουν οι ήρωες για να επιλέξουν ανάμεσα στα θέλω και στα πρέπει τους, αυτό το κυνήγι εργασιακών ευκαιριών, πιστεύω έχει ταλαιπωρήσει τον καθένα από εμάς και για αυτό μπορούμε να ταυτιστούμε μαζί τους σε αρκετές στιγμές της παράστασης. Είμαι χαρούμενος για τη συνεργασία με τους εξαίρετους συναδέλφους μου, Φιόνα Γεωργιάδη, Γιώργο Παπαπαύλου και Πέτρο Σκαρμέα που τους ευχαριστώ για την γενναιόδωρη διαθεσιμότητά τους. Συμπορευτήκαμε για να δημιουργήσουμε μια παράσταση για το σήμερα, ανθρώπινη, με χιούμορ, αγωνία, ανατροπές, που θα αφήσει στους θεατές μας, που θα την παρακολουθήσουν, μια γλυκόπικρη γεύση.
Cover photo ©Κωνσταντίνος Λέπουρης
