«Το Butoh με γοήτευσε από την αρχή με το βάθος και την ασυμβίβαστη φύση του… Μου έδειξε ότι το σώμα είναι ικανό για πολλά παρά τις δομικές βλάβες. Είμαστε μόνο στην αρχή των δυνατοτήτων του σώματος», λέει ο Imre Thorman.
Γεννημένος στην Βέρνη της Ελβετίας ο 57χρονός χορευτής του ιαπωνικού Butoh, της τέχνης – κραυγής του σώματος, δημιουργεί και παρουσιάζει από το 1993 solo παραστάσεις στην Ιαπωνία, στην Ευρώπη και στην Αμερική, έχοντας σπουδάσει στο Τόκιο δίπλα στον παγκοσμίως αναγνωρισμένο χορογράφο και χορευτή Kazuo Ohno, καθώς και την πρακτική του Νoguchi Taiso δίπλα στον Michizo Noguchi.
Στις 19 Δεκεμβρίου έρχεται στην Αθήνα για μία και μόνο παράσταση αντιμέτωπος ξανά μετά από 26 χρόνια με τον ”The False David”, τον ψεύτικο Δαβίδ, τον αντιήρωα που αναδύεται από τη σκιά της ύπαρξης μας και μέσα από τη φιγούρα του με την αντιηρωική διάσταση του ανθρώπινου σώματος.
Το ”The False David” παρουσιάστηκε για πρώτη φορα το 1997. Τι σας έκανε να επιστρέψετε σε αυτή την performance κια τι διαφορετικό θα έχει αυτό το solo;
Το 2019 έπαιξα ξανά τον “False David” για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια. Στην αρχική της εκδοχή, η μουσική περιελάμβανε έναν Ιάπωνα τραγουδιστή και έναν Ιάπωνα τσελίστα. Δεν έχουν αλλάξει πολλά στο βασικό της μήνυμα. Αλλά φυσικά η χορογραφία έχει αλλάξει πολύ. Έχω άλλα δύο έργα που παίζω σχεδόν είκοσι χρόνια. Γιατί να συνεχίσουμε να παράγουμε νέα πράγματα όταν τα παλιά είναι ακόμα γεμάτα ουσία και, πάνω απ’ όλα, εξακολουθούν να είναι σχετικά;
Περιγράψτε μας τη φιγούρα του ”The False David”. Με ποια συναισθήματα «παλεύει»;
Η ιστορία του Δαβίδ και του Γολιάθ ενσωματώνει την εικόνα του ήρωα που νικά το κακό. Ο ήρωας ενσαρκώνει τον αγώνα, τον πόλεμο και τα σαφή όρια μεταξύ καλού και κακού. Ο ήρωας που έχει γίνει θεός δηλώνει επίσης και τους ανθρώπους. Ο ψεύτικος Δαβίδ συμβολίζει τον αντιήρωα. Η απόρριψη του καλού και του κακού και ο εορτασμός της δικής του ανικανότητας και αδυναμίας. Η αποδοχή της παροδικότητας και της ασημαντότητας. Αναδύεται από τη σκιά της ύπαρξής του, όπου ο πόνος της γέννησης αντηχεί σε μια ατελείωτη ηχώ. Εκεί που η άνοδος σημαίνει πτώση, η χαρά πνίγεται στον πόνο και ο θάνατος αγκαλιάζει τη ζωή. Βρίσκει την ελευθερία του στην αιώνια επιστροφή. Αυτό δεν είναι σημάδι παραίτησης, αλλά μάλλον βασική προϋπόθεση της δομής μας. Αυτή η απομάκρυνση από την παραδοσιακή εικόνα του ήρωα αποτελεί προϋπόθεση για να επιβιώσει η ανθρωπότητα στο κοινωνικο-οικολογικό της σύνολο.
Τι είναι αυτό που σας έκανε να ασχοληθείτε με την τέχνη του butoh;
Μετά από αρκετά χρόνια εντατικής ενασχόλησης σε διάφορες πολεμικές τέχνες, στράφηκα στο χορό. Ήθελα να απελευθερωθώ από προκαθορισμένες μορφές. Αλλά αυτό που βρήκα στο σύγχρονο χορό ήταν είτε διαφορετικές μορφές είτε ένας υπερβολικός περιορισμός στη σωματική διάσταση της κίνησης. Έτσι αποφάσισα να κάνω τη δική μου έρευνα και πήγα στο δάσος όπου χόρεψα με τα άρρωστα δέντρα στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Αργότερα, ένας φίλος μου έδειξε ένα βιβλίο για τον Butoh και αναγνώρισα τις φωτογραφίες. Αυτό μου κίνησε την περιέργεια. Το Butoh με γοήτευσε από την αρχή με το βάθος και την ασυμβίβαστη φύση του. Δεν μου άφησε άλλη επιλογή από το να το οικειοποιηθώ.
Μετά από μία πολυετή διαδρομή στον κόσμο του butoh, ποια είναι για εσάς τα στοιχεία που απαιτεί αυτή η τέχνη για να ασχοληθεί κάποιος σε βάθος χρόνου;
Το Butoh στοχεύει να φανερώσει τη ζωή σε όλη της την έκταση. Προκειμένου να ανταποκριθούμε σε αυτή την απαίτηση, φυσικά, η συμφιλίωση με τον θάνατο είναι μέρος της. Το σύστημά μας, το οποίο χαρακτηρίζεται από καπιταλισμό, λογική και βελτιστοποίηση, έχει δημιουργήσει διάφορες έννοιες για την αντιμετώπιση αυτών των συχνά καταπιεσμένων θεμάτων, είτε πρόκειται για ασθένεια, πόνο ή θάνατο. Το Butoh απαιτεί απελευθέρωση από αυτές τις έννοιες. Όχι απλώς αναιρώντας τες, αλλά εκθέτοντας τον εαυτό μας σε αυτά τα θέματα, στρεφόμενοι σε αυτά και αποδεχόμενοι αυτά ως σημαντικό μέρος της δομής μας. Από τη μια στιγμή στην άλλη πρέπει να είσαι σε θέση να θυσιάσεις την ατομικότητά σας στο βωμό του ορθολογισμού, προκειμένου να βυθιστείς πλήρως στο βάλτο της συλλογικής συνείδησης. Ο σημερινός καπιταλισμός όχι μόνο έχει απομονώσει κάθε άτομο στη θριαμβευτική του πορεία, αλλά το έχει επίσης καταδικάσει να είναι αφεντικό και σκλάβος του εαυτού του ταυτόχρονα. Αλλά αν επρόκειτο να σκεφτούμε περισσότερο τις προ-ανθρώπινες, αρχαϊκές ρίζες μας, αυτό θα μπορούσε να είναι ένας τρόπος για να αποφύγουμε την επικείμενη αποκάλυψη. Μια εξέγερση της σάρκας ενάντια στον ζουρλομανδύα που της επιβλήθηκε. Για μένα, το Butoh αρχίζει σιγά-σιγά να γίνεται ενδιαφέρον. Ρέει όλο και περισσότερο στην καθημερινότητά μου, τη διαμορφώνει και τη γονιμοποιεί.
Υπάρχουν πράγματα που θυσιάσατε σε αυτή τη διαδρομή;
Ναι, τον χρόνο μου.
Τι ανακαλύψατε για το ανθρώπινο σώμα και σας εντυπωσίασε/ σόκαρε στη διάρκεια της ενασχόλησή σας με αυτόν τον χορό;
Είχα μια ασθένεια της πλάτης που ονομάζεται Scheuermann από τότε που ήμουν παιδί. Αυτό οδηγεί σε περίπου πέντε ρήξεις δίσκων. Οι μεμονωμένοι σπόνδυλοι είναι δομικά κατεστραμμένοι. Οι άνθρωποι με παρόμοια προβλήματα θα είχαν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση εδώ και πολύ καιρό και πιθανότατα θα είχαν εγκαταλείψει τον χορό. Αντιμετωπίζοντας εντατικά τον συχνά αφόρητο πόνο, ανέπτυξα ασκήσεις και έλυσα το πρόβλημα. Ένα από τα αγαπημένα μου πράγματα που πρέπει να κάνω είναι να ξαναχτίσω τις παλιές ξερολιθιές στον κήπο μου. Να τοποθετώ τις πέτρες τη μία πάνω στην άλλη για ώρες. Μερικές από αυτές ζυγίζουν από 30 έως 50 κιλά. Η αποδοχή του πόνου και η προσέγγισή του μου δίνει τη δύναμη να επωφεληθώ και να ανακαλύψω νέα πράγματα. Είναι ένα σημαντικό μέρος της δομής μας. Αλλά μου έδειξε επίσης ότι το σώμα είναι ικανό για πολλά πράγματα παρά τις δομικές βλάβες. Είμαστε μόνο στην αρχή των δυνατοτήτων του σώματος.
