Μια νέα «νέα αρχή»

Ο Σεπτέμβρης των φρέσκων ξεκινημάτων και των αισιόδοξων υποσχέσεων. Δεν πρόλαβε να κλείσει βδομάδα από την «γκρίνια» για τη μονότονη ετήσια επανάληψη του πολιτισμικού φθινοπωρινού σάουντρακ της πόλης, και ο σημαντικότερος θεσμικός παίκτης σήκωσε το γάντι. Βέβαια, στην ουσία δεν πρόκειται για γκρίνια, αλλά ούτε και για μονομαχία. Η αμηχανία της πλειοψηφίας του κοινού της Θεσσαλονίκης να προσδιορίσει την ακριβή εικόνα και λειτουργία των Δημητρίων στη ζωή της πόλης, και να αισθανθεί τον σχεδόν πεντηκονταετή θεσμό ως κάτι που του ανήκει και το αφορά, μοιάζει να έχει μετατρεπεί σε οργανικό συστατικό της ετήσιας διοργάνωσής τους.

Στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του πλου της «Κλειούς» στα ρηχά της θεσσαλονικιώτικης Ριβιέρας – για να θυμίσει στους Θεσσαλονικείς την οργανική, αλλά παράξενη σχέση τους με τη θάλασσα που τους περιβάλλει- με σκοπό την παρουσίαση του προγράμματος των 49ων Δημητρίων η λέξη-κλειδί ήταν η «ταυτότητα». Με τον δήμαρχο Μπουτάρη να «κόβει την κορδέλα» των εγκαινίων μιας νέας αντίληψης και να επισημαίνει την ανάγκη για διερεύνηση και απόκτηση μιας νέας ταυτότητας, καθώς η ήδη υπάρχουσα, σύμφωνα με τη συντονίστρια του καλλιτεχνικού προγράμματος, ιστορικό Τέχνης, κα Θούλη Μισιρλόγλου απέχει τόσο από το όραμα των πολιτών όσο και από τη σύγχρονη παγκόσμια αντίληψη για την έννοια του Φεστιβάλ, ο ελέφαντας που χρόνια τώρα ζει στο δωμάτιό μας, βρήκε επιτέλους μια θέση και στην κουβέντα μας.

Η αφίσα της διοργάνωσης του 1996, σχεδιασμένη από τον Γιάννη Σβορώνο

Ορίζοντας τα Δημήτρια ως ένα εργοτάξιο ιδεών, σκέψεων και καλλιτεχνικών προτάσεων, η κα Μισιρλόγλου έθεσε ως κατευθυντήρια γραμμή της διοργάνωσης τη δημιουργία μιας πλατφόρμας για ζύμωση, μέσα από τη δημιουργία μιας διαφορετικής, πλουραλιστικής φεστιβαλικής εμπειρίας και την εντατικοποίησή της στο πλαίσιο ενός πλούσιου και ποικίλου καλλιτεχνικού προγράμματος που θέτει στο επίκεντρο τη διαδραστικότητα με το κοινό να λειτουργεί όχι ως απλός θεατής, αλλά ως φεστιβαλικός συμμέτοχος. Στην ανάγκη για συνεργασία και για άνοιγμα ενός διαλόγου με τους ανθρώπους και το καλλιτεχνικό δυναμικό της πόλης αναφέρθηκε και η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Παιδείας κα Έλλη Χρυσίδου, επισημαίνοντας ότι η διαμόρφωση της ταυτότητας του Φεστιβάλ είναι θέμα ολόκληρης της πόλης και όχι μόνο της διοίκησης. Σ’αυτή την κατεύθυνση, στο πλαίσιο της διοργάνωσης θα πραγματοποιηθεί ημερίδα με σκοπό τη χαρτογράφηση του θεσμού όπου θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα σχετικής έρευνας κοινού, θεσπίζονται Βραβεία Κοινού, ενώ μια mobile εφαρμογή επιστρατεύεται για να φέρει στον offline κόσμο των Δημητρίων τους οnline χρήστες.

Όσον αφορά στον καλλιτεχνικό σχεδιασμό, θέτοντας ως στόχο την καθιέρωση των Δημητρίων ως ενός θεσμού διεθνούς βεληνεκούς που θα παράγει σύγχρονο πολιτισμό και θα καταθέτει προτάσεις, με τη δική του φωνή και το δικό του στίγμα, ο προγραμματισμός της τριμελούς επιτροπής καλλιτεχνικών συμβούλων επικεντρώνεται στη συμπλοκή των τεχνών και τη σύγχρονη αντίληψη για τον πολιτισμό, ανανεώνοντας τα καθιερωμένα είδη εκδηλώσεων και ενσωματώνοντας νέα.

Η φετινή διοργάνωση, με προϋπολογισμό ύψους 400.000€, θα πραγματοποιηθεί από τις 25/09 έως τις 29/10 σε περισσότερα από 20 διαφορετικά σημεία της πόλης (αξιοποιώντας για πρώτη φορά τρεις νέους χώρους:  τα Σφαγεία, τη βίλλα Πετρίδη και το πρόσφατα ανακαινισμένο πρώην Maison Crystal) φιλοξενώντας παραστάσεις χορού, μουσικής, θεάτρου, εικαστικές εκθέσεις, performance, εργαστήρια και κινηματογράφο.

Στον τομέα των εικαστικών, η ομαδική έκθεση «Η ομορφιά γεννιέται στο σκοτάδι», ανοίγει το Φεστιβάλ και βγάζει  βόλτα την πόλη στους νυχτερινούς δρόμους, σημαντικά ονόματα της διεθνούς σκηνής, όπως οι Bernard Pourriere, Wolfgang Stiller και Ulay έρχονται στη Θεσσαλονίκη για εκθέσεις, masterclass και εργαστήρια, ενώ το κοινό της πόλης θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει και την Ιστορία να φτάσει στο σημείο μηδέν στην ομώνυμη, μπιεναλική, έκθεση του Στέφανου Τσιβόπουλου.

Έργο του Bernard Pourriere που θα παρουσιαστεί στην ομαδική έκθεση «Η ομορφιά γεννιέται στο σκοτάδι»

Στον τομέα της μουσικής, η βελόνα ταξιδεύει σε συχνότητες τζαζ αυτοσχεδιασμών, σε πρωτοποριακά fusion μουσικής και κινηματογράφου με τους Art Zoyd να ξαναγράφουν τη μουσική για το «Vampyr» του Δανού πατέρα του σινεμά Καρλ Ντράγιερ, στην οπερατική θεσσαλονικιώτικη εκδοχή της Κάρμεν του Bizet, στην πολυαναμενόμενη ζωντανή μουσική εκδοχή της «Εποχής στην Κόλαση» του Ρεμπώ από τον Γιώργο Χριστιανάκη και στην περιπλάνηση στον κόσμο της νέας ελληνικής ψυχεδελικής μουσικής μέσα από το Φεστιβάλ «ΨΧ»  στο πλαίσιο της ενδιαφέρουσας συνεργασίας με το Bios.

Ο τομέας του θεάτρου και των performance θα συμπεριλάβει μεταξύ άλλων σωματικό θέατρο με το Τhe Notebook της ουγγρικής Forte Company, το Lysistrata Project του Γιάννη Παρασκευόπουλου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Δημαρχείο της Θεσσαλονίκης, την εκδοχή του ιψενικού Peer Gynt από την ομάδα «3rd Person Theatre Group» που κέρδισε την Υποτροφία Ίψεν για το 2013, την 4.48 Ψύχωση της Σάρα Κέιν από την Άντζελα Μπρούσκου και το Θέατρο Δωματίου, μία από τις 10 καλύτερες γερμανικές παραστάσεις για το 2013, το Χ-Freunde σε σκηνοθεσία Stephan Thiel και την ποιητική performance Attends, Attends, Attends του Jan Fabre.

Η ομάδα RootlessRoot θα παρουσιάσει το γλυπτικό δρώμενο “W Memorabilia”

Στον τομέα του χορού, θα παρακολουθήσουμε το εργαστήριο κοινωνικής χορογραφίας του Michael Klien με τίτλο «Propositions to dance differently», τη συμπλοκή χορού και εικαστικών στην παράσταση «Stations» από την ομάδα Clockworks Dance και τη Μαριάννα Καβαλλιεράτου, την παράσταση Atomos από τον Wayne McGrecor και την ομάδα Random Dance, τον Σοπέν να ερωτεύεται σε ένα δίπρακτο μπαλέτο και το γλυπτικό δρώμενο W Memorabilia από την ομάδα RootlessRoot.

Τέλος, στο πλαίσιο των φετινών Δημητρίων θα πραγματοποιηθούν το Thessaloniki International Short Film Festival, το 3ο Poetry Slam της Θεσσαλονίκης και εργαστήρια αρχιτεκτονικής.

Όσο για το τέλος αυτού του φεστιβαλικού μήνα, που απ’ ό,τι φαίνεται θα μας αφήσει κατάκοπους αλλά χορτάτους, παρά την επιμονή του δημάρχου Μπουτάρη να χρησιμοποιεί την επιχειρηματική lingo για να μιλά για τις δραστηριότητες της πόλης, κάνοντας λόγο για τον πολιτισμό που δεν είναι μόνο μια τρύπα για να πέφτουν λεφτά, αλλά και πηγή εσόδων, για την ιδέα που μένει να δούμε «αν θα την αγοράσει το κοινό» και για το στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί, δε χρειάζεται να μας βρει με την αγωνία εάν κερδίσαμε το στοίχημα, αλλά με την ανακούφιση ότι, καταρχάς, επιτέλους το βάλαμε. Και ότι από ‘δω και πέρα, ο ελέφαντάς μας έχει όνομα, ταυτότητα, φωνή, και γιατί όχι, και πρόσωπο, γιατί τόσα χρόνια, από τα φωτοστέφανα στις κρεμάστρες, πολύ ήθελε να χαθεί το παιχνίδι;

Δείτε εδώ το αναλυτικό πρόγραμμα των 49ων Δημητρίων

—

Κεντρική φωτογραφία άρθρου: Το πλοίο «Κλειώ», όπου πραγματοποιήθηκε η Συνέντευξη Τύπου