Πρόσκληση σε Πύργο

Στην αγκαλιά της νύμφης του Θερμαϊκού ορθώνεται επιβλητικός ο Λευκός Πύργος. Χτίστηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ως οχυρωματικό έργο χωρίς να είναι γνωστή η ακριβής χρονολογία ανέγερσης του. Ωστόσο, σήμερα ως πιθανότερη εμφανίζεται η άποψη πως χτίστηκε το 1470 στη θέση παλαιότερου πύργου που προϋπήρχε  ήδη από το 12ο αιώνα. Μέσα στους αιώνες ο Πύργος του Λέοντος, όπως ονομαζόταν κάποτε, μετονομάστηκε σε Πύργο των Γενίτσαρων, όταν χρησιμοποιήθηκε ως κοιτώνας τους. Αργότερα, πριν από την απελευθέρωση το 1912 λειτούργησε ως φυλακή βαρυποινιτών και έγινε γνωστός ως  Πύργος του αίματος εξαιτίας των βασανιστηρίων και των εκτελέσεων. Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, το 1914 προτάθηκε η κατεδάφιση του πύργου, που είχε ήδη πάρει τη σημερινή ονομασία του, η οποία δεν πραγματοποιήθηκε τελικά λόγω της υψηλής της δαπάνης.
Αυτό το εμβληματικό κτίσμα με το μάλλον ζοφερό και χαμένο στην ομίχλη του χρόνου παρελθόν επέλεξε η Θεσσαλονίκη για να διηγηθεί την ιστορία της.
Το μουσείο του Λευκού Πύργου, τμήμα του μουσείου Βυζαντινού πολιτισμού, ανασυνθέτει κυρίως με τη  χρήση πολυμέσων στους έξι ορόφους του όλη την ιστορική διαδρομή της πόλης από την ίδρυση της το 315π.Χ. Ταυτόχρονα, οι πέτρινοι τοίχοι, οι χαμηλοί και στενοί χώροι, σε συνδυασμό  με το   χαμηλό φωτισμό και  ήχους που εντείνουν την επιβλητικότητα του μνημείου, δημιουργούν μια ατμόσφαιρα άκρως επιβλητική.
 
Κάθε όροφος είναι αφιερωμένος σε μια θεματική ενότητα. Μετά το ισόγειο όπου υπάρχει ένα χρονολόγιο της ιστορίας της Θεσσαλονίκης και ένας ψηφιακός χάρτης, ο πρώτος όροφος ανήκει στις μεταμορφώσεις της ανά τους αιώνες έως τις αρχές του 20ου αιώνα. Σε αυτή την ενότητα, ανάμεσα στα άλλα εκθέματα, προβάλλεται  ένα συγκλονιστικό οπτικο-ηχητικό ντοκουμέντο από την πυρκαγιά του 1917.
Στην κεντρική αίθουσα του δεύτερου ορόφου μέσα από οθόνες αφής παρουσιάζονται τα κυριότερα μνημεία (Ρωμαϊκή αγορά, Επταπύργιο, βυζαντινοί ναοί).  Περιμετρικά δε ο Μακεδονικός Αγώνας, το κίνημα των Νεότουρκων, η απελευθέρωση του 1912 και το κίνημα της Εθνικής Άμυνας το 1916 ξαναζωντανεύουν μέσα από φωτογραφίες και βίντεο της εποχής.
Συνεχίζοντας, η τρίτη ενότητα αναδεικνύει το πολυπολιτισμικό παρελθόν της μέσα από τις ιστορίες των, διαφόρων εθνικοτήτων, κατοίκων της. Ταυτόχρονα, χάρη σε ένα ευφάνταστο εύρημα, στο τζάμι μιας πόρτας εναλλάσσονται φωτογραφίες από τις γενέθλιες πατρίδες των προσφύγων που εγκαταστάθηκαν σε αυτή στις αρχές του 20ου αιώνα.
Η Θεσσαλονίκη αποτελούσε πάντα εμπορικό κόμβο εξαιτίας του λιμανιού της. Οι δρόμοι του εμπορίου, λοιπόν, ιχνηλατούνται στον τέταρτο όροφο μέσα από οθόνες αφής και πλούσιο φωτογραφικό υλικό ενώ μέσα από ένα φινιστρίνι μπορεί κάποιος να δει εικόνες της πόλης .
Με την ψυχαγωγία  στο επίκεντρο η επόμενη θεματική ενότητα συνδυάζει την καλλιτεχνική ιστορία της πόλης με το αρχειακό υλικό από τον Τύπο της. Παράλληλα, προβάλλονται οπτικο-ηχητικά ντοκουμέντα από τον πρώτο ραδιοφωνικό σταθμό της Ελλάδας, καθώς και από την πρώτη πειραματική εκπομπή τηλεόρασης.
Ο έκτος και τελευταίος όροφος είναι αφιερωμένος στις γεύσεις. Στα μικρά τραπεζάκια του προβάλλονται, μέσω οθόνης, ορισμένα από τα πιο γνωστά πιάτα της πόλης και ο τρόπος παρασκευής τους. Εδώ φιλοξενείται επίσης και το πωλητήριο του μουσείου.
Για όσους βρίσκεστε μακριά ή για οποιονδήποτε λόγο δεν μπορείτε να επισκεφθείτε το μουσείο υπάρχει η καλαίσθητη ιστοσελίδα του στο διαδίκτυο. Μέσα από το lpth.gr μπορεί κάποιος να έχει μια συνοπτική, συνολική εικόνα του, να ξεναγηθεί-αν και ίσως υπερβολικά σύντομα-σε κάθε όροφο χωριστά, να βρει έναν ψηφιακό χάρτη με τα κυριότερα μνημεία και πληροφορίες για αυτά, να διαβάσει κείμενα ακαδημαϊκών για τη ζωή της Θεσσαλονίκης, και τέλος, να ρίξει μια ματιά σε συνταγές εδεσμάτων της πόλης.