Θερινή… λογοκρισία

Την προηγούμενη εβδομάδα παρουσιάστηκε στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο το σποτάκι που δημιούργησε ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, στο πλαίσιο της καμπάνιας για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από τις περικοπές σε κονδύλια και προσωπικό. Σύμφωνα με το σενάριο, ένα κοριτσάκι επισκέπτεται με τη μητέρα του το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Σταδιακά απομακρύνεται από αυτήν, περιφέρεται στις αίθουσες και βρίσκεται κοντά στην κόρη Φρασίκλεια. Το κοριτσάκι και το άγαλμα έχουν μια κρυφή συνομιλία και το κοριτσάκι χαμογελά. Ξαφνικά ένα χέρι τραβά απότομα το κορίτσι σαν να θέλει να το απαγάγει. Τότε εμφανίζεται στην οθόνη η φράση: Δεν υπάρχει μέλλον. Στην επόμενη σκηνή το κορίτσι είναι στη θέση του, λείπει όμως το άγαλμα, που τελικά έχει «απαχθεί». Εκεί εμφανίζεται η επόμενη φράση: Χωρίς παρελθόν. Το σποτ κλείνει με τη φράση «Τα μνημεία δεν έχουν φωνή, εσύ έχεις», η οποία είναι και το σύνθημα της διεθνούς εκστρατείας του ΣΕΑ. 

Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ομόφωνα, εκτός από την ψήφο της Γενικής Διευθύντριας Αρχαιοτήτων κ. Μαρίας Βλαζάκη, απέρριψε την προβολή του σποτ από τα τηλεοπτικά μέσα. Θεωρεί πως προκαλεί ανησυχία στο θεατή για τα μέτρα φύλαξης του Μουσείου, ασκείται βία προς το παιδί και μπορεί να δώσει τροφή για αρνητικά σχόλια.

Από την άλλη πλευρά, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων υποστήριξε ότι στόχος ήταν το σποτ να λειτουργήσει συμβολικά, όπως ένα έργο τέχνης. Το κοριτσάκι συμβολίζει το μέλλον, το άγαλμα συμβολίζει το παρελθόν. Χωρίς παρελθόν δεν υπάρχει μέλλον. Οι φιλόξενες αίθουσες του Μουσείου στην πρώτη σκηνή σταδιακά γίνονται απόκοσμες, ώστε να περάσει στο θεατή αυτή η συμβολική διάθεση.

Οι δύο αυτές αντικρουόμενες απόψεις με κάνουν τελικά να προβληματίζομαι για το τι από όσα περιγράφει αλληγορικά το συγκεκριμένο σποτ του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων δεν είναι χρόνιο πρόβλημα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, για το ποια είναι η πραγματική εικόνα που αντικρίζει ο επισκέπτης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, και όχι μόνο φυσικά, για την ευθύνη που έχουν τα υπουργεία, οι γραμματείς, τα συμβούλια, οι σύλλογοι για τον τρόπο προστασίας, συντήρησης, διαχείρισης και προβολής της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, αλλά και για τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τα πολιτιστικά μνημεία εμείς οι ίδιοι ως επισκέπτες.