Συνάντησα την Παυλίνα το πρώτο θερμό απόγευμα του Ιουνίου! Η ανάγκη για δροσιά μας έβγαλε στην αυλή του Καμπεθόν, έχοντας μπροστά μας ένα decaf και ένα ανθρακούχο με στημένο λεμόνι να μιλάμε για απλά καθημερινά πράγματα! Με ρωτάει με αγωνία αν άκουσα το «Θεός Σχωρέστον» αποκρίνομαι πως δεν έχω προλάβει να πάρω ανάσα και της ζητώ να κάνει αναπαραγωγή εκείνη την ώρα στο Spotify. Από τον τίτλο το μυαλό μου έχει αρχίσει να τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και να κάνει αναδρομές σε ατελείωτα τηλέφωνα με κολλητές, σε σουρεάλ καταστάσεις όπου η μια έστελνε στην άλλη συνταγές για κόλλυβα και ερωτήσεις για το πόσο βλάσφημο και αιρετικό θα ήταν, αν αντί για ελληνικό, σερβίραμε έναν «μακιάτο μόκα κάραμελ τριπλό» γιατί ήταν και κιμπάρης ο μακαρίτης. Οι πρώτοι στίχοι έρχονται σαν επισφράγισμα όλων αυτών και το ειρωνικό μειδίαμα μου δεν συγκρατείτε πια! Την κοιτάζω και νομίζω πως τα έχουμε πει όλα στον στίχο «Τη δική σου τελετή με φίλες μου ετοιμάζω».
Μου κάνει εντύπωση πως η δια ζώσης αύρα της, ταυτίζεται τόσο πολύ με αυτά που δημιουργεί και η φωνή της είναι τόσο γνώριμη στα αυτιά μου. Δεν την μελέτησα πολύ πριν τη συνάντηση αυτή γιατί ήθελα να δω αν η πρώτη εντύπωση θα είναι και αυτή που βγαίνει ακούγοντάς την από τα ηχεία μου. Θα ήταν ίδια η Παυλίνα που τραγουδάει τις «Χίλιες Ζωές», τους «Λαβύρινθους» και το «Έλα λίγο πιο κοντά» με την Παυλίνα που θα είχα απέναντι μου; Έχει και η συντάκτρια τα χούγια της για να καταλαβαίνει την αλήθεια των ανθρώπων!
Έχοντας μιλήσει στο τηλέφωνο μαζί της λίγες ημέρες πριν αντιλαμβάνομαι πως τρέφεται από την εφορία που προσφέρει το ταξίδι της αλλαγής, της απενοχοποίησης και της αναγέννησης. Αγαπώ τους ανθρώπους που προσπαθούν να ξεπερνούν τους εαυτούς τους. Όχι μέσω ενός αέναου κυνηγητού αποφυγής του κακού αλλά της όσο το δυνατόν περισσότερης συνειδητής απόρριψής του, αφού πρώτα έχουν κάτσει για λίγο εκεί, στις σκοτεινές γωνιές τους. Οι στίχοι της Παυλίνας με κάνουν πάντα να συγκινούμαι, ταυτίζομαι σε πολλά σημεία μαζί της και αναρωτιέμαι μήπως τελικά εκτός των ανθρώπων που έλκουμε, πιθανότατα έλκουμε και την τέχνη που έχει ανάγκη η ψυχή μας για να βγει στο φως, ενώνοντας τα σκοτάδια μας με των άλλων;
Γήινη, γλυκιά, βαθιά και ειλικρινά συναισθηματική, μου έδωσε απαντήσεις σε όλα ακόμα και σε αυτά που δεν τόλμησα να αναρωτηθώ φωναχτά! Την ρωτάω για το Μέγαρο και τι ετοιμάζει για εμάς στις 9 Ιουλίου και τη συναυλία της στον Κήπο και έτσι ξεκινάει μια πολλή ωραία κουβέντα. Απολαύστε τη!
Στον Κήπο του Μεγάρου στις 9 Ιουλίου;
Ναι! Κάθε χρόνο επιδιώκω να κάνω μια μεγάλη συναυλία τα καλοκαίρια. Πέρσι και πρόπερσι ήμουν στον κήπο του Σταύρος Νιάρχος. Φέτος προσεγγίσαμε το Μέγαρο, πάντα ήθελα να παίξω σε αυτόν το κήπο! Έχω παίξει αλλά ως καλεσμένοι άλλων! Είναι ένας πανέμορφος κήπος στο κέντρο της Αθήνας που τον αγαπώ πολύ και στον οποίο πολλές φορές πηγαίνω για να αράξω. Η συναυλία είναι μια ημέρα πριν τα γενέθλια μου αρά είναι και ένας λόγος να τα γιορτάσω! Επίσης έχω και μια νέα μπάντα τα τελευταία 2 χρόνια με την οποία έχουμε στήσει πολλά νέα δημιουργικά πράγματα και τώρα θα φανεί η αλλαγή στον ήχο. Και επίσης έχω και δύο καλλιτέχνες καλεσμένους τους οποίους αγαπώ και θαυμάζω πολύ για τη δουλειά τους. Ο ένας είναι ο Ρους, του οποίου είμαι κανονικά «γκρούπι», χωρίς να τον ξέρω προσωπικά, έχω ξεπεράσει έρωτες, χωρισμούς χωρίς να είμαστε φίλοι. Και ο δεύτερος είναι ο Leon Of Athens τον οποίο γνωρίζω και σε προσωπικό επίπεδο από κοινές παρέες, αλλά είναι και ένας καλλιτέχνης του οποίου τη δουλεία την θεωρώ υψηλής αισθητικής και κολλάει πολύ με εμένα και είμαι πολύ χαρούμενη γι’ αυτή τη σύμπραξη. Τα τελευταία δύο χρόνια κοχλάζει μια αλλαγή την οποία προσπάθησα να την δείξω ακόμα και με την επιλογή της αφίσας. Στο live αυτό λοιπόν θα φανεί ξεκάθαρα αυτή η αλλαγή την οποία κάπως αφήσαμε να εννοηθεί στις παραστάσεις στο Σταυρό του Νότου αλλά στον κήπο του Μεγάρου, θα είναι ξεκάθαρη αφού θα παρουσιάσω και νέα τραγούδια.
«Κόντρα σε όλους, μαζί σου»…. Θα ήθελα να αναλύσουμε λίγο τον τίτλο που επέλεξες για την συναυλία στο μέγαρο. Σε πρώτη ανάγνωση το είδα και είπα «Ω! Πόσο μαχητικά ρομαντικό». Μετά από δευτερόλεπτα όμως σκέφτηκα πως θα μπορούσαμε να το λέμε και στους εαυτούς μας;
Αρχικά να πω πως αυτό είναι στίχος από ένα κομμάτι που λέγεται «Χίλιες Ζωές». Τους στίχους τους έχω γράψει εγώ και την μουσική η Δήμητρα Γαλάνη και είναι για την μητέρα μου. Και ενώ η αλήθεια είναι πως δεν υποστηρίχθηκε από τα ραδιόφωνα πολύ, ο κόσμος που έρχεται στα live το αγάπησε πολύ! Έτσι λοιπόν είναι ένας συμβολισμός από όλα. Φυσικά το λέω στον εαυτό μου, τότε το έλεγα στη μητέρα μου που είχε ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας και μέσω αυτού ήθελα να της δώσω δύναμη για τον αξιακό κώδικά με τον οποίο με μεγάλωσε και μου έδωσε φτερά στη πλάτη να μπορώ να αντιμετωπίζω την καθημερινότητα, η οποία πλέον σε αυτούς τους καιρούς είσαι οριακά τρελός, αμφισβητείς και την λογική σου την ίδια, αν παραμένεις σταθερός σε πέντε αξίες. Έπειτα επέλεξα τον τίτλο αυτό και για τους ανθρώπους που στηρίζουν τη μουσική μου γιατί ενώ, όπως σου είπα, το συγκεκριμένο κομμάτι δεν έχει προβληθεί, δεν έχει γυριστεί καν κλιπ, ο κόσμος το αγάπησε! Έτσι λοιπόν είναι και ένας φόρος τιμής στους ανθρώπους που έρχονται στις συναυλίες και μοιραζόμαστε κάτι πολύ προσωπικό.
Μιλάς για μια μεγάλη εσωτερική αλλαγή. Συνήθως πριν μια τέτοια αλλαγή όλοι φτάνουμε στο σημείο 0, ενίοτε και σε αρνητικούς αριθμούς μέτρησης. Για εσένα πoιο ήταν αυτό το σημείο;
Η αλλαγή δρομολογήθηκε τότε που θα σου πω αλλά συνειδητά ήρθε αργότερα. Πριν κάποια χρόνια έδωσα μια συνέντευξη στην τηλεόραση κατά την διάρκεια της οποίας έπαθα μια πολύ ισχυρή κρίση πανικού. Εκεί ήταν που τερμάτισα γιατί βρέθηκα στο νοσοκομείο εντελώς μόνη μου, χωρίς έναν δικό μου άνθρωπο λόγω covid. Η οικογένεια μου δεν μπορούσε να είναι δίπλα μου, οι φίλοι μου, κανείς! Και ενώ έχουν συμβεί αρκετά σοβαρά πράγματα στην ζωή μου, αυτή ήταν η αφορμή γιατί εκτέθηκα πάρα πολύ και γιατί βγήκαν πολύ λάθος συμπεράσματα για εμένα και ένιωσα πολύ μόνη! Εκεί έκατσα και αναλογίστηκα τι έκανα, ήθελα να είμαι σε αυτή την εκπομπή, πιέστηκα για να πάω, -που προς τιμήν τους οι άνθρωποι δέχτηκαν και την γυρίσαμε ξανά- είναι απαραίτητο να κάνω πράγματα που δεν θέλω; Τελικά τι καλλιτέχνης είμαι; Η μουσική που κάνω κατά πόσο αφορά εμένα ή τους άλλους ανθρώπους; Ή εμένα μόνο ή τους άλλους ανθρώπους μόνο; Δηλαδή μπήκα σε μια κατάσταση ανασύνταξης για το τι παράγω ως καλλιτέχνης και συνειδητοποίησα πως το να είσαι καλλιτέχνης χρειάζεται να έχεις φοβερή πίστη σε αυτό που κάνεις. Γιατί ένα δευτερόλεπτο πριν και εκατό χρόνια μετά μπορεί κανείς να μην αντιληφθεί ποτέ αυτό που κάνεις. Οπότε εσύ οφείλεις να έχεις εμπιστοσύνη και πίστη στον εαυτό σου. Όλη αυτή λοιπόν η αλλαγή άρχισε να δρομολογείται εκείνες τις ημέρες που ένιωσα τόσο μόνη και ευάλωτη.
Το συναίσθημα της αλλαγής πώς θα το περιέγραφες;
Η αλλαγή θέλει δουλειά. Η αλλαγή είναι δουλειά. Καμία νεράιδα δεν θα έρθει μαγικά να μου γράψει ένα τραγούδι, να μου φτιάξει ένα κλιπ ή να με βάλει σε ένα τραπέζι με ανθρώπους που αγαπώ και θαυμάζω!
Καλλιτεχνική ή καθολικά ιδιοσυγκρασιακή η αναγέννηση;
Ναι έπειτα ήρθε και η δεύτερη συνειδητοποίηση μέσω κάποιων μαθημάτων ενεργειακής φύσης που κάνω και με βοήθησε πάρα πολύ η Αποστολία Παπαδαμάκη. Υπάρχουν δύο ειδών καλλιτέχνες, αυτοί που είναι συνεπής σε αυτό που παράγουν γιατί αυτός είναι ο πυρήνας τους και η αλήθεια τους ταυτόχρονα και υπάρχουν και κάποιοι άλλοι που ο πυρήνας τους εμπεριέχει πολύ την αλλαγή και τον πειραματισμό. Εγώ είχα εγκλωβιστεί πολλά χρόνια στην πρώτη κατηγορία. Μέσα όμως στη δύσκολη συνθήκη του covid χωρίς live, χωρίς δισκογραφία, χωρίς τίποτα, κατάλαβα τελικά πως είμαι και τα δύο. Είμαι και «η πιο ακριβοθώρητη» των «Λαβυρίνθων» είμαι και το «Θεός Σχωρέστον», γιατί είμαι! Γιατί είμαι και μια γκοθού τύπισσα που θα βάλει τα μαύρα και θα κυκλοφορεί έξω τη νύχτα και θα ρωτάνε όλοι από πού το έσκασε. Είμαι και αυτό!
«Θεός Σχωρέστον» ε; (γέλια)
Nαι ναι! (γέλια)
Για πες μου την ιστορία πίσω από αυτό…
Είμαι σε ένα πάρτι στην Κρήτη, έχουν μπει ελληνικά και χορεύουμε ασύστολα. Ξαφνικά ακούω ένα κομμάτι που ο στίχος έλεγε «Δεν έχω σήμα» και γυρίζω και λέω στον αδελφό μου καλά πόσες φορές έχουμε πει αυτό το ψέμα. Εκεί μου μπήκε η ιδέα, σκέφτηκα πως ήθελα να γράψω έναν στίχο που να είναι αληθινός, στην αργκό και να φανερώνει αυτό που γίνεται και αυτό που λέμε μεταξύ μας η μια στην άλλη, γιατί η αλήθεια είναι πως στη παρέα μου τους πρώην τους λέμε μακαρίτες. Μετά από αυτό βρήκα τον Dude, τον Λεωνίδα Σώζο, που έγραψε το «Δεν έχω σήμα», έναν τύπο πολύ συμπαθητικό και του λέω «άκου εγώ νιώθω αυτά και θέλω να γράψω ένα τραγούδι για έναν μακαρίτη συγχωρεμένο που να το τραγουδάω και να γουστάρω»! Εκεί λοιπόν το γράψαμε παρέα και έπεσαν ιδέες, με την μόνη διαφορά ότι του ξεκαθάρισα πως η παραγωγή θα γίνει με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο. Παίρνω το κομμάτι το πηγαίνω στον Σεραφείμ Γιαννακόπουλο και του λέω έχω ένα κομμάτι που λέει «Θεός Σχωρέστον και καφέ βαρύ κερνάω άμα θες πιες τον…», ο οποίος χαρακτηριστικά μου απάντησε πως αν συνεχίσω να επιμένω στην ιδέα μου για πάνω από 24 ώρες τότε θα ασχοληθεί σοβαρά! Έτσι και έγινε! (γέλια)
Νομίζω πολλές τους λέμε «μακαρίτες»…. Εγώ συγκεκριμένα λέω «έλα πολύ τον έκλαψα φτάνει»….
Μα είναι δυνατόν, να γυρνάς το βράδυ σπίτι, να σου έχει σπάσει τα νεύρα όλη μέρα, να είσαι στο διαβάστηκε και να μην το πεις το «Θεός Σχωρέστον»;
Είναι δύσκολες οι σχέσεις; Ήταν πάντα; Εμείς τα έχουμε κάνει λίγο πιο δύσκολα;
Είναι! Είναι! Και από μια ηλικία και ύστερα, επειδή ξέρεις πλέον τι θέλεις, ξέρεις τι σου κάνει και τι όχι, ξέρεις πως να περάσεις καλά, τουλάχιστον εγώ δεν δίνω ευκαιρίες… Δεν ξέρω αν είναι κακό…. Αλλά το κάνω. Δηλαδή στις σχέσεις μου σε κόκκινες σημαίες φεύγω αμέσως! Από την άλλη το να επενδύεις σε μια υγιή σχέση θέλει 100% προσπάθεια και πίστη. Και ξέρεις τι βλέπω, ότι δυστυχώς δεν διατιθέμεθα να αφιερώσουμε χρόνο στον άλλον, να αφήσουμε τον άλλον να μας δείξει ποιος είναι και αντίστοιχα να το κάνουμε και εμείς. Μας είναι πλέον πολύ εύκολο να παραιτηθούμε και να φύγουμε και θα στο πάω και λίγο γενικότερα. Είμαστε σε μια φάση που βαριόμαστε και που μιλάμε! Κάνουμε ψέματα ότι ακούμε τον άλλον, απαντάμε μηχανικά και στον αυτόματο, χωρίς να έχει τελειώσει τις περισσότερες φορές. Το μόνο που μας νοιάζει είναι τι θα δούμε στο επόμενο scroll down. Είμαστε σε μια εποχή που θέλουμε όλα να γίνονται πολύ γρήγορα, πολύ επιφανειακά, πολύ αποτελεσματικά. Κοιτάμε να δούμε γρήγορα τι φταίει με τον άλλον, χωρίς να σκεφτόμαστε τι του έχει συμβεί. Βιαζόμαστε τόσο πολύ να κρίνουμε! Και είναι μεγάλη αλήθεια πως το πιο σημαντικό που έχεις να δώσεις στον άλλον είναι ο χρόνος σου και εκτιμώ πάρα πολύ όταν κάποιος μου αφιερώνει χρόνο. Δεν σπαταλάω τον χρόνο μου σε άσκοπους καφέδες και εξόδους, αλλά στο θέμα των σχέσεων είναι μια απόφαση που πρέπει να πάρεις!
Τον τελευταίο καιρό σκέφτομαι έντονα -εξαιρουμένων φυσικά των red flags και των κακοποιητικών συμπεριφορών- μήπως βιαζόμαστε να χαρακτηρίσουμε «τοξικό» τον άλλον, μήπως έχουν χάσει λίγο το όριο στο ότι και ο άλλος είναι μια ανεξάρτητη μονάδα με δικό του πράττειν και φέρεσθαι;
Δηλαδή αν βιαζόμαστε να αποδομήσουμε τον άλλον γρήγορα; Ναι! Προφανώς! Στη δική μου περίπτωση επειδή έχω ζήσει καταστάσεις τραυματικές στα ερωτικά μου όταν αναφέρομαι σε red flags, είναι όντως! Το δικό μου θέμα όμως είναι ότι μου είναι πολύ δύσκολο να βρω έναν άνθρωπο να υπάρχει ένα flow. Να έχει μια ροή η κουβέντα η παρέα τα αστεία, να είμαστε cool. Δηλαδή η αλήθεια και η ευαλωτότητα του καθένα να είναι πάνω στο τραπέζι! Βαριέμαι φρικτά και ξενερώνω με τα mind games, τις στρατηγικές και με οτιδήποτε είναι επιτηδευμένο, το αποδομώ σε δευτερόλεπτα!
Εκτός από το «Θεός Σχωρέστον», ετοιμάζεις και νέα κομμάτια τα οποία θα τα παρουσιάσεις στον Κήπο του Μεγάρου και τα οποία θα είναι μέρος μιας ολοκληρωμένης δουλειάς σωστά;
Ναι ετοιμάζω νέα πράγματα τα οποία θα κυκλοφορήσουν το φθινόπωρο. Εκτός λοιπόν από το «Θεός Σχωρέστον», είναι άλλα 3 κομμάτια. Η «Σφαίρα» ένα ερωτικό κομμάτι, βιωματικό, το οποίο περιγράφει το πώς βρήκα εγώ την δύναμη να φύγω από μια σχέση που μου έκανε κακό, όχι με φυσικά κακοποιητικό τρόπο, αλλά μιλάει για τοξικές χημείες. Το άλλο κομμάτι που λέγεται «Φρικιό» και αναφέρεται από τις υπερφαγίες μου, μέχρι στο ότι είμαι μια single γυναίκα και ότι βρέθηκα πια να είμαι η περίεργη και το φρικιό και να έχουν όλοι να πουν μια ιστορία για εμένα. Όλα αυτά βέβαια τα γράφω παρέα με τον Σεραφείμ Γιαννακόπουλο, ο οποίος επιμελείται των παραγωγών και κάνει φανταστική δουλειά σε πυρήνες κομματιών που ο άλλος θα περίμενε το εύκολο, την πεπατημένη οδό και αυτό που πιάνει εύκολα το αυτί του ακροατή, ειδικά για το «Θεός Σχωρέστον», που δεν είναι και καμιά βαριά κουλτούρα, τολμήσαμε να βάλουμε φυσικό ήχο οργάνων και να τον δημιουργήσουμε από την αρχή. Παράλληλα ετοιμάζουμε και έναν δίσκο με τον Σεραφείμ και είμαι πολύ χαρούμενη γι’ αυτό.
Ακούς και Anser!
Anser και Novel 729! Είμαι φανατική του Novel 729! Γουστάρω γενικά όλο το ελληνικό ραπ το οποίο ήταν ένα έναυσμα για εμένα, γιατί από ελληνικά δεν ακούω κάτι άλλο και γιατί οι άνθρωποι μιλάνε και λένε αυτά που σκέφτονται. Και εγώ που αυτούς ακούω είπα οκ ραπ δεν κάνω άλλα γιατί να μην μπορώ να γράφω αυτά που σκέφτομαι ελεύθερα;
Μου λες τώρα «να γράφω αυτά που σκέφτομαι ελεύθερα» και καταλαβαίνω πως θέλεις εκτός της αλλαγής σου να γίνουμε κοινωνοί και της απελευθέρωσής σου. Πρώτα απελευθερωνόμαστε και έπειτα αναγεννιόμαστε;
Νομίζω πως αυτά τα πράγματα γίνονται ταυτόχρονα. Πρέπει να φτάσεις στα έγκατα και δεν ελευθερώνεσαι μαγικά! Κάθεσαι εκεί σιγά σιγά το χτίζεις ξανά και κατά την διάρκεια της αναγέννησης έρχεται και η απελευθέρωση, αρκεί να είσαι κοντά στον πυρήνα σου και να ξέρεις ότι αυτό που θέλεις μπορείς να το στηρίξεις. Γυρίζω ξανά στο «Θεός Σχωρέστον» γιατί όταν το πήγα στην εταιρεία πραγματικά έπαθαν εγκεφαλικό! Αλλά το αγαπώ και το στηρίζω 1000%! Φυσικά και θα κάνω μουσική για τους ανθρώπους που μέχρι τώρα είναι δίπλα στην πορεία μου, αλλά θα κάνω και αυτό, γιατί είμαι και αυτό και γιατί είναι και αυτό κομμάτι μου. Ένα κομμάτι επίσης ακυκλοφόρητο που θα ακούσετε στο Μέγαρο λέγεται «Κάρμα», θα κυκλοφορήσει μετά το καλοκαίρι και σε αυτό ραπάρω γιατί δεν τόλμησα να πω σε κάποιον ράπερ να πει κάτι που έχω γράψει εγώ! Και μάλλον μπορεί να το λέω και χάλια, αλλά είπα γιατί όχι!
Ποια βαρίδια πέταξες από πάνω σου για να φτάσεις σήμερα ως εδώ;
Αν το πιστεύεις ήταν ένα τόσο βαθύ κουβάρι…. Ξεκινάει από το σύνδρομο του καλού παιδιού και φτάνει στο στερεοτυπικό γεγονός του ότι έχω φτάσει πλέον τα τριάντα και θα έπρεπε να έχω μια σχέση η οποία να οδεύει κάπου…! Μύριαμ άφησα πάρα πολλά βαρίδια πίσω μου για να μπορέσω να βγάλω τη μουσική που θέλω και είναι η πρώτη φορά που το κάνω 1000% και είναι πρώτη φορά που με εκφράζει απόλυτα ακόμα και η παραγωγή. Έπρεπε να πετάξω πάρα πολλά και να βγω από πολλά κουτάκια, αλλά το κυριότερο να μπορώ να υπάρξω με την πάρτη μου καλά. Όταν συνέβη αυτό και ενώ λένε το αντίθετο για τους καλλιτέχνες, δηλαδή ότι όταν είσαι σε σκοτεινά μονοπάτια γράφεις καλά -που ισχύει και αυτό- αλλά όταν είσαι στη φωτεινή πλευρά του δρόμου, έχεις άλλη επαφή με την δημιουργία. Είναι πιο παθιασμένη και πιο φωτεινή και τολμάς πιο εύκολα. Είναι πιο συνειδητή. Αυτή είναι σωστή λέξη!
Σύνδρομο του καλού παιδιού, 30 χρονών με μια σχέση που πρέπει να δρομολογείται για οικογένεια… Σε ακούω και σκέφτομαι πως μεγαλώσαμε σε ένα καλά δομημένο αφήγημα το οποίο έχω αρχίσει να αποδομώ!
Και εγώ!!!
Και επίσης βλέπω να καταρρέει κάθε φορά που καταφέρνω να πω όχι. Αλλάζουμε οι γυναίκες; Τι νιώθεις; Από τις φίλες σου και τη μητέρα σου, στις ευρύτερες κοινωνικές συναναστροφές σου, μέχρι και τυχαία στην περαστική στον δρόμο;
Η πατριαρχία περνάει από γενιά σε γενιά και δυστυχώς διδάσκεται και είναι πολύ βαθιά μέσα στις ρίζες της κοινωνίας, δεν μπορούμε να πούμε ότι εξαλείφεται. Παρόλα αυτά οι γυναίκες που συναναστρέφομαι και γνωρίζω, -δεν ξέρω αν αυτές έλκω- είναι πάρα πολύ ωραίες τύπισσες! Πολύ ελεύθερες! Έτσι λοιπόν ο δικός μου κύκλος γυναικών, οι φίλες μου, με τις οποίες συζητάμε φτάνουμε σε σημεία να λέμε πως αν ζούσαμε σε άλλες εποχές θα μας έλεγαν μάγισσες! Και μου αρέσει που αυτές είναι οι δικές μου προσλαμβάνουσες.
Στις κόρες μας τι νέο ερέθισμα πρέπει να δώσουμε για να αλλάξουμε λίγο τη ροή ενοχών, γιατί νιώθω πως οι ενοχές είναι σύμφυτες της γυναικείας υπόστασης. Γεννιόμαστε με αυτές.
Κοίταξε, η ενοχή όχι μόνο στις γυναίκες, γενικά στα παιδάκια είναι κάτι που δημιουργείται πάρα πολύ εύκολα. Είναι και το πιο σύνηθες συναίσθημα γιατί εξαρτιόμαστε από τους γονείς μας για να μεγαλώσουμε και οι οποίοι είναι οι φροντιστές μας. Άρα το δευτερόλεπτο που δεν προσαρμοζόμαστε σε αυτά που μας ζητάνε, εμείς μαθαίνουμε να δημιουργούμαι ενοχές και να δυσκολευόμαστε να πούμε όχι. Από εκεί και πέρα οι γυναίκες θεωρώ ότι το μεγάλο θέμα της ενοχής το έζησαν οι παλαιότερες γενιές και ευτυχώς τα τελευταία χρόνια υπάρχει έστω μια αφύπνιση. Δηλαδή ούσες οι μητέρες μας κοριτσάκια, δεχόντουσαν μια σεξουαλική κακοποίηση, από κάποιο οικογενειακό φίλο και τότε οι εποχές ήταν «ντροπή μην το πεις αυτό παραέξω παιδί μου». Αυτόματα η ντροπή γυρνούσε στο θύμα και κυρίως στη γυναίκα και αυτό είναι στο πλαίσιο της πατριαρχικής κοινωνίας που είπαμε και πριν.
Παρόλα αυτά αν σε έναν άνθρωπο συμβεί ένα τραυματικό γεγονός, περισσότερο θα τον επηρεάσει το ότι θα κληθεί να αντιμετωπίσει τις πληγές του μόνος του σαν παιδάκι. Αν λοιπόν εγώ είχα μια κόρη, κάθε φορά που κάτι την πλήγωνε ή την έκανε να νιώθει ενοχή, το ίδιο το τραυματικό γεγονός όσο μεγάλο και αν είναι, το θεωρώ μικρότερο από το ότι θα κληθεί να το αντιμετωπίσει μόνη της. Έτσι θεωρώ πολύ σημαντικό μέσα στις οικογένειες να δημιουργείται ένα περιβάλλον ασφάλειας, μέσα στο οποίο τα παιδιά θα μπορούν να μιλήσουν και όταν μιλήσουν αυτό να γίνεται ισάξια. Γιατί ναι μεν είναι παιδιά και δεν είμαστε ίδιοι με τα παιδιά, αλλά είμαστε ίσοι και είναι πολύ σημαντικό ένα παιδί να σου πει τι το πλήγωσε, τι τον πρόσβαλε, τι το έκανε να νιώσει ντροπή. Νομίζω ότι αυτό ξεκινάει από το κάθε σπίτι ξεχωριστά, γιατί τα σπίτια είναι που φέρνουν τους ανθρώπους σε μια ηλικία στην κοινωνία και έπειτα γίνεται ο καθένας ο άνθρωπος που θέλει να γίνει.
