«Ελάτε να πάρoυμε την τέχνη στα χέρια μας», αυτό είναι το μότο του Handmade & Recycled Theater Festival, του πιο χειροποίητου και ανακυκλώσιμου φεστιβάλ τέχνης που ανοίγει σήμερα τις πόρτες του έως τις 24 Οκτωβρίου για ένατη χρονιά στη γειτονιά του Κεραμεικού.
Στα ηνία του φεστιβάλ η Πολυδραστική Ομάδα Τέχνης Fabrica Athens έχοντας συνθέσει ένα πλούσιο πρόγραμμα φωτισμένο από όλα τα είδη τέχνης και τη δύναμη της χειρωνακτικής εργασίας, που καλεί το κοινό όλων των ηλικιών, καλλιτέχνες και μη, να συμμετέχουν σε μια γιορτή με άρωμα γειτονιάς. Τα μέλη της Fabrica Athens, Τζοβάνα Μιχαλιάδη Σάρτι και Στεύη Θεοδοσίου μάς μιλούν για την αρχική ιδέα πάνω στην οποία τέθηκαν τα θεμέλια του φεστιβάλ, τις δράσεις της φετινής ένατης κατά σειρά διοργάνωσης, αλλά και το μέλλον του που προβλέπεται πολλά υποσχόμενο «όσο μεγαλώνει η οικογένεια και όσο υπάρχουν χέρια και άνθρωποι με νέα ψυχή».
Ποια ήταν η αρχική ιδέα πάνω στην οποία χτίστηκε πριν από 9 χρόνια το Handmade & Recycled Theater Festival;
Τζοβάνα Μιχαλιάδη Σάρτι: Εγώ είμαι από το 2015 στην ομάδα της Fabrica Athens. Η ιδέα γεννήθηκε από την αρχή της ομάδας μας, η οποία ξεκίνησε από μία ομάδα ηθοποιών που είχαν αποφοιτήσει από τη σχολή της Αγίας Βαρβάρας του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Στη συνέχεια έφτιαξε το χειροποίητο θέατρο της Fabrica Athens στην οδό Ευρυμέδοντος στον Κεραμεικό, ένα μικρό υπόγειο blackbox φτιαγμένο από second hand υλικά με δική τους χειρωνακτική εργασία. Εμπνευσμένοι από αυτή τη διαδρομή, το 2013 αποφάσισαν να μοιραστούν την εμπειρία τους και κάπως έτσι γεννήθηκε το Handmade & Recycled Theater Festival, με σκοπό να συσπειρωθούν ομάδες που και αυτές εργάζονται ολημερίς και οληνυχτίς για το θέατρο, επιδιώκουν μια ελεύθερη τέχνη και έναν χώρο, ένα μέρος να εκφράζεται.
Στεύη Θεοδοσίου: Εγώ ήρθα το 2018 στα μαθήματα που διοργανώνει η Fabrica Athens στο θέατρο της έρευνας και από τότε συμμετέχω ενεργά.
Τι σημαίνουν για εσάς οι έννοιες του χειροποίητου και του ανακυκλώσιμου και πώς τις προσεγγίζετε μέσα από την τέχνη σας;
Στεύη Θεοδοσίου: Για μένα οι έννοιες του χειροποίητου και του ανακυκλώσιμου μέσα σε αυτό το φεστιβάλ και κατά συνέπεια μέσα στην ομάδα είναι να χρησιμοποιείς τα υλικά και τα εργαλεία που έχεις, δηλαδή να βρίσκεις τους τρόπους, να δημιουργείς τις ευκαιρίες εκεί που δεν υπάρχουν ουσιαστικά. Όταν δεν υπάρχει κάποια εξωγενή στήριξη, όπως στην περίπτωση της Fabrica, η ομάδα στρέφεται προς τα πράγματα που έχει, που ξέρει και που μπορεί να κάνει. Αυτό είναι η χειρωνακτική εργασία, η εργασία που κάνουμε μόνοι μας, να χρησιμοποιούμε υλικά που έχουμε και να τους δίνουμε ενδεχομένως καινούργια ζωή με ένα διαφορετικό τρόπο.
Τζοβάνα Μιχαλιάδη Σάρτι: Όταν μιλάμε για χειροποίητο και ανακυκλώσιμο, μιλάμε και για υλικά χειροπιαστά, αλλά και για άυλα, όπως η έννοια του θεάτρου ή η εργασία που μπορεί ο καθένας να προσφέρει. Είναι ένα φεστιβάλ που βασίζεται στην αυτοδιαχείριση κατά βάση και στο πώς μια ομάδα που ξεκίνησε την περίοδο της κρίσης χωρίς στήριξη με πολύ λίγους πόρους, καταφέρνει να δημιουργήσει κάτι εκ του μηδενός.
Το φετινό φεστιβάλ Handmade & Recycled Theater Festival, το 9ο κατά σειρά διαθέτει ένα πλούσιο πρόγραμμά που φιλοξενεί όλα τα είδη τέχνης. Μιλήστε μας για τις φετινές δράσεις και τους στόχους του.
Στεύη Θεοδοσίου: Φέτος η αλήθεια είναι ότι δυσκολευτήκαμε πάρα πολύ, ήταν μια ευχάριστη δυσκολία όμως να χωρέσουμε όλους τους ανθρώπους που μας τίμησαν με την αίτησή τους και ήθελαν να είναι μέρος στο φεστιβάλ μας. Είχαμε πάρα πολλές συμμετοχές, κάτι που ήταν πρωτόγνωρο αλλά και πολύ ευχάριστο για μας, γι’ αυτό ήταν πυκνό το πρόγραμμά μας φέτος. Δεν είναι ένα φεστιβάλ αμιγώς θεάτρου, είναι ένα φεστιβάλ για όλες τις τέχνες και όπως λέει και το μότο του «’Ελάτε να πάρουμε την τέχνη στα χέρια μας». Αυτό δεν αφορά μόνο την τέχνη του θεάτρου.
Υπάρχουν στο πρόγραμμα εργαστήρια που ασχολούνται με την ανακύκλωση, την επαναχρησιμοποίηση, τις κατασκευές. Φέτος φιλοξενούμε ταινίες μικρού και μεσαίου μήκους σε αφιέρωμα. Πολλές από αυτές είναι φτιαγμένες με πολύ προσωπικό κόπο των καλλιτεχνών και κάποιες από αυτές μάλιστα είναι φτιαγμένες με stop motion με ανακυκλώσιμα υλικά, οπότε η έννοια του χειροποίητου επεκτείνεται πραγματικά σε όλες τις τέχνες. Επίσης έχουμε έναν διαγωνισμό για νέες θεατρικές ομάδες που λέγεται ”Green Object” και ουσιαστικά σχετίζεται με την έννοια του πράσινου με ό,τι σημαίνει αυτό για τον καθένα.
Τζοβάνα Μιχαλιάδη Σάρτι: Σκοπός του Handmade & Recycled Theater Festival είναι να συναντηθούν όλοι αυτοί οι κόσμοι, γιατί στην τελική όλα εμπεριέχουν τα πάντα και το θέατρο εμπεριέχει το κοστούμι, τη μουσική, κάθε είδος τέχνης. Προσπαθούμε κάθε χρονιά να εντάξουμε όλους τους καλλιτέχνες και να δημιουργήσουμε μια οικογένεια για αυτές τις μέρες. Κάποιοι μένουν, κάποιοι μπορεί να φύγουν αλλά στο τέλος μένει μια μεγάλη οικογένεια. Εγώ ας πούμε προέρχομαι από το τσίρκο και εκπαιδεύομαι informal στην τέχνη του θεάτρου. Οπότε το φεστιβάλ δημιουργεί μία κοινότητα καλλιτεχνών που έχει στο κέντρο της ως σημείο συνάντησης τον Τεχνοχώρο Φάμπρικα και ένα δίκτυο καλλιτεχνών. Είναι ένας ανοιχτός τόπος και η αλήθεια είναι ότι χρειαζόμαστε πολλούς ανοιχτούς τόπους ιδίως στις μέρες μας.
Πείτε μας για τις διεθνείς συμμετοχές που υπάρχουν για πρώτη φορά στο 9th Handmade & Recycled Theater Festival.
Τζοβάνα Μιχαλιάδη Σάρτι: Είμαστε πολύ χαρούμενοι, γιατί φιλοξενούμε κάποιους καλλιτέχνες που γνωρίζουμε στα ταξίδια που κάνουμε στο εξωτερικό για να φέρουμε στους μαθητές μας περαιτέρω γνώση και ευκαιρίες σε αυτά τα χρόνια που προχωράμε στον χώρο της τέχνης του θεάτρου. Πάντα υπήρχε συμμετοχή από το εξωτερικό, αλλά αυτή τη χρονιά υπάρχει και φυσική παρουσία και είναι σημαντικό για μας. Φέτος έρχονται καλλιτέχνες από την Ιταλία και τις ΗΠΑ. Ο μουσικός παραγωγός Joshua Sam Miller θα κάνει μια συναυλία – εργαστήριο που αφορά τους ήχους του ωκεανού, την υποθαλάσσια ζωή και το πώς οι άνθρωποι είμαστε συνδεδεμένοι με αυτή. Η άλλη δράση έρχεται από την Ιταλία, είναι η Compagnia PredAttori del Tempo που θα κάνουν ένα εργαστήρι τσίρκο για παιδιά και γονείς και την παράσταση “The Lord of the RingTones” που είναι τσιρκοθέατρο. Έχουμε και άλλους καλλιτέχνες που συμμετέχουν με ταινίες μικρού μήκους.
Ένα μέρος του προγράμματος του φετινού φεστιβάλ είναι αφιερωμένο στα παιδιά. Τι είδους δράσεις περιλαμβάνονται για τις μικρές ηλικίες;
Στεύη Θεοδοσίου: Η επαφή με τις τέχνες και την εκπαίδευση ξεκινά από μικρή ηλικία, είναι κάτι που στη Fabrica μας ενδιαφέρει, γι’ αυτό και μέλη της ομάδας ασχολούνται με εκπαιδευτικές δράσεις. Οπότε αποφασίσαμε τα Σαββατοκύριακα να είναι αφιερωμένα στους μικρούς μας φίλους με σεμινάρια που είναι για παιδιά ή για παιδιά με τους γονείς τους. Είναι μια ευκαιρία οι γονείς να έρθουν πιο κοντά με τα παιδιά τους και να γνωριστούν με διαφορετικό τρόπο μέσα από την τέχνη. Φιλοξενούμε παιδικές παραστάσεις, η μία μάλιστα είναι παράσταση κουκλοθεάτρου για ηλικίες από 15 μηνών κάτι που δεν βρίσκουμε συχνά.
Εκτός από τη διοργάνωση θα συμμετέχετε σε κάποια δράση του 9th Handmade & Recycled Theater Festival;
Στεύη Θεοδοσίου: Εγώ έχω ένα καλλιτεχνικό ντουέτο που λέγεται Τιραντέλες και ασχολούμαστε με την εμψύχωση παιδιών και τις παιδικές θεατρικές παραστάσεις. Οπότε θα συμμετάσχω φέτος στο φεστιβάλ με μία παιδική θεατρική παράσταση που λέγεται «Ιστορίες της Ποντικότρυπας» την Κυριακή 24 Οκτωβρίου στις 12.00 για παιδιά από 5,6 ετών.
Τζοβάνα Μιχαλιάδη Σάρτι: Εγώ με τον Φάνη Κατέχο φέτος αποφασίσαμε να κάνουμε τα μαθήματά μας πριν το φεστιβάλ σαν μια προφεστιβαλική γιορτή, κάναμε ένα 10ήμερο δωρεάν μαθημάτων. Εγώ έκανα hoop dance ως άνθρωπος του τσίρκο, μαθήματα γιόγκα και βοήθησα τον Φάνη στο θέατρο της έρευνας. Στην έναρξη και στο κλείσιμο του φεστιβάλ η ομάδα μας έχει αναλάβει να βάλει την πινελιά της καλλιτεχνικά. Είναι πολύ σημαντικό όταν φέρνεις ανθρώπους «σπίτι» σου να τους δείχνεις ποιος είσαι κι εμείς μπορούμε να μιλήσουμε μόνο μέσα από την τέχνης μας.
Μέσα από το φεστιβάλ αλλά και ως ομάδα προσεγγίζετε το επείγον ζήτημα του περιβάλλοντος και της προστασίας του. Θα θέλατε να μοιραστείτε τις σκέψεις σας για αυτό;
Τζοβάνα Μιχαλιάδη Σάρτι: Στην ουσία το φεστιβάλ κινείται γύρω από την τέχνη, το ζήτημα του περιβάλλοντος που δεκαετίες τώρα κρούει το καμπανάκι του κινδύνου, είναι επιλογή των καλλιτεχνών κατά πόσο θα το συμπεριλάβουν. Με έναν τρόπο οι καλλιτέχνες μέσα από τη στάση που έχουν στη ζωή τους αλλά και με τον τρόπο που αποφασίζουν να κάνουν τέχνη, μιλάνε για αυτό ή το υπερασπίζονται, όπως για παράδειγμα οι καλλιτέχνες που φτιάχνουν κοσμήματα με υλικά φιλικά προς το περιβάλλον. Ο καθένας με τον δικό του τρόπο μιλάει για αυτό το ζήτημα ή προστατεύει το περιβάλλον άμεσα.
Στεύη Θεοδοσίου: Θεωρώ και εγώ ότι όλο αυτό αντανακλάται στις πράξεις μας, αυτό που είμαστε στην καθημερινή μας ζωή οπότε νομίζω και ως Fabrica Athens και ως φεστιβάλ επιλέγουμε τον δικό μας τρόπο και παίρνουμε θέση. Κι εδώ σχετίζεται η έννοια του χειροποίητου και του ανακυκλώσιμου, ότι ουσιαστικά επιλέγοντας να λειτουργούμε με αυτόν τον τρόπο, να μην αφήνουμε τίποτα να πηγαίνει χαμένο και να δίνουμε σε όλα μια καινούργια ζωή, αυτό είναι το πιο δυνατό σχόλιο που μπορούμε να κάνουμε.
Ποια είναι τα μελλοντικά σχέδιά σας ως Fabrica Athens και οι στόχοι σας για το Handmade & Recycled Theater Festival;
Τζοβάνα Μιχαλιάδη Σάρτι: Για το μέλλον προσωπικά θεωρώ ότι η κατάσταση της πανδημίας ήταν μια πολύ ωραία υπενθύμιση ότι τίποτα δεν είναι βέβαιο και σταθερό. Όσα χρόνια είμαι στην ομάδα αυτό που βλέπω είναι ότι έρχονται συνέχεια καινούργιοι άνθρωποι, νέοι άνθρωποι όπως είμαι εγώ και η Στεύη. Η ομάδα έχει το βλέμμα της προς τους νέους ανθρώπους, σε όσους ανθρώπους έχουν νέα ψυχή βασικά και δεν περιορίζονται από ηλικίες. Όσο μεγαλώνει η οικογένεια κι έχουμε όνειρα, το φεστιβάλ θα συνεχίζεται. Είναι ένα φεστιβάλ που θέλει απλώς χέρια. Επίσης είμαστε στη γειτονιά του Κεραμεικού σύνορα με Μεταξουργείο που υπάρχει μεγάλη ανάγκη των ανθρώπων για αγκάλιασμα διότι υπάρχουν άνθρωποι με λιγότερες ευκαιρίες, είτε είναι οικονομικές, είτε εμπόδια λόγω γλώσσας. Θέλουμε ακόμα περισσότερο να μπορέσουν αυτές οι ομάδες να ενταχθούν και είναι κάτι που ήδη συμβαίνει, γιατί είναι ένα γειτονικό φεστιβάλ. Ένας από τους στόχους είναι να μπορέσουμε όλες οι ομάδες της γειτονιάς με έναν τρόπο σε αυτή τη γιορτή, να συνομιλήσουμε.
Εκτός αυτού στοχεύουμε στη δράση της ομάδας πέρα από τα αστικά κέντρα. Είναι πολύ σημαντικό για μας να βρισκόμαστε στην επαρχία και σε πιο απομακρυσμένα μέρη για να έρθουμε σε επαφή με ανθρώπους που πραγματικά διψάνε για πολιτισμό. Η Fabrica Athens επενδύει πολύ χρόνο και ενέργεια στην informal και non-formal εκπαίδευση σε προγράμματα ευρωπαϊκά, Erasmus+, μαθήματα που κάνουμε στον χώρο μας, αλλά και σε άλλους. Θέλουμε να συνεχίσουμε να βάζουμε ένα μικρό λιθαράκι, ώστε να μοιράζεται η γνώση.
Στεύη Θεοδοσίου: Ως ομάδα αυτό που θέλουμε να κάνουμε σχετίζεται με την ακαδημαϊκή διερεύνηση του θεάτρου της έρευνας που διδάσκει ο Φάνης Κατέχος, με στόχο να μοιραστεί αυτή η μέθοδος, να μην είναι μόνο κομμάτι και γνώση δική μας, αλλά να φτάσει όσο πιο μακριά γίνεται. Σχετικά με το φεστιβάλ που είναι από τις σημαντικές δράσεις της ομάδας σίγουρα θέλουμε να συνεχίσει και του χρόνου, να ανανεωθεί, να εξελιχθεί στα βήματα που είναι φέτος και να γίνει ακόμα καλύτερο. Αυτό που βλέπω είναι ότι και οι καλλιτέχνες που έρχονται αλλά και το κοινό το βιώνει όλο αυτό σαν ανάγκη, το να γνωριστούν οι άνθρωποι μεταξύ τους, να βρουν διαφορετικούς τρόπους να δημιουργήσουν και να επικοινωνήσουν.
