Αφετηρία της το πρώτο συνέδριο για την απελευθέρωση των γυναικών στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις φωτογραφίες της Chandan Fraser, τις διαμαρτυρίες κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού ομορφιάς “Miss World” στις 20 Νοεμβρίου 1970, όταν ο Αμερικανός κωμικός Μπομπ Χόουπ εξαπέλυσε την ατάκα του «πρόκειται για μια αρκετά μεγάλη αγορά βοοειδών», αναμεταδίδοντας ζωντανά στο BBC1, και τη δημιουργία της Ομάδας Μαύρων Γυναικών του Brixton. Women in Revolt! Η πρώτη μεγάλη έκθεση που αποκαλύπτει τον τρόπο που δίκτυα γυναικών μέσα από ποικίλα πεδία Τέχνης, χρησιμοποίησαν ριζοσπαστικές ιδέες και επαναστατικές μεθόδους για να συμβάλουν τελικά στον βρετανικό πολιτισμό.
Γυναικών που παρά τη μακρά δημιουργική σταδιοδρομία τους, παραλείφθηκαν, ξεχάστηκαν, αποσιωπήθηκαν και για πολύ καιρό παρέμειναν εκτός των καλλιτεχνικών αφηγήσεων της εποχής.
Women in Revolt! Τέχνη και Ακτιβισμός στην Αγγλία από το 1970 – 1990
Συγκεντρώνοντας έργα περισσότερων από 100 γυναικών καλλιτέχνιδων και συλλογικοτήτων που έζησαν και εργάστηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Tate Britain παρουσιάζει την έκθεση-ορόσημο για τη φεμινιστική τέχνη από το 1970 έως το 1990. Μια έκθεση που εκτείνεται γεωγραφικά εντός Ηνωμένου Βασιλείου και καλύπτει εύρος γεγονότων που ποικίλουν σε περιεχόμενο, από την απεργία των ανθρακωρύχων, τις διαμαρτυρίες κατά του κλεισίματος παιδικών σταθμών που μόλις είχαν ανοίξει, αλλά και τις προσπάθειες να τεθεί σε ισχύ ο νόμος περί ίσης αμοιβής του 1970 (δεν θα γίνει παρά μετά από πέντε χρόνια), μέχρι τις πορείες κατά της πορνογραφίας της δεκαετίας του ’70.
Η ζωγραφική, το σχέδιο, η φωτογραφία, η κλωστοϋφαντουργία, η χαρακτική, ο κινηματογράφος, η γλυπτική και το αρχειακό υλικό έχουν συγκεντρωθεί για να χαρτογραφήσουν ένα τοπίο δημιουργικής πρακτικής που σφυρηλατήθηκε σε ένα σκηνικό ακραίων κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών αλλαγών.
Εκτός από τον προβολή του έργου γνωστών καλλιτέχνιδων, όπως η Sonia Boyce, η Susan Hiller, η Chila Kumari Singh Burman και η Linder, το Women in Revolt! παρουσιάζει και για πρώτη φορά σε μεγάλη θεσμική έκθεση έργα των Poulomi Desai και Shirley Cameron μεταξύ πολλών άλλων.
Πρόκειται για ένα έργο πάθους για την επιμελήτρια της Tate, Linsey Young, η οποία ήθελε να κάνει αυτή την έκθεση εδώ και πολλά χρόνια και τώρα ήρθε η κατάλληλη στιγμή. Είναι μια έκθεση που αφιερώνει στην αείμνηστη μητέρα της, μια γυναίκα δυναμική με έντονη παρουσία στα φεμινιστικά κινήματα. Είναι μια ιστορία που, όπως λέει, δεν της διδάχθηκε και γι’ αυτό την φέρνει στο προσκήνιο εδώ. Πρόκειται, λέει, για αστερισμούς καλλιτεχνών, όχι για αστέρια, και για το βλέμμα των γυναικών.
Την περίοδο αυτή σημειώθηκε ραγδαία εξέλιξη στον ρόλο των γυναικών στην εργασία, το κοινωνικό αλλά και οικογενειακό περιβάλλον. Τόσα πολλά ταμπού έσπασαν εκείνα τα χρόνια. Οι γυναίκες εγκατέλειψαν την ιδέα ότι έπρεπε να συμπεριφέρονται με έναν συγκεκριμένο «θηλυκό» τρόπο.
Επέμειναν ότι το γυναικείο σώμα και όλα τα ζητήματα που το αφορούσαν -είτε ο τοκετός, η αντισύλληψη ή η έμμηνος ρύση- ήταν κοινωνικά και όχι ατομικά ζητήματα. Οι μεγάλες εκστρατείες γύρω από την άμβλωση από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 επέμεναν ότι επρόκειτο για ένα ταξικό ζήτημα που έπρεπε να τεθεί στα συνδικάτα. H σεξουαλική ταυτότητα έγινε πολιτικό ζήτημα.
Το Women in Revolt αντικατοπτρίζει όλες αυτές τις αλλαγές για τις γυναίκες. Υπάρχουν επίσης ενότητες για την τέχνη των μαύρων γυναικών, το Rock Against Racism, την απεργία των ανθρακωρύχων και το Greenham Common.
Οικιακή εργασία και μητρότητα
Η απογοήτευση από την προσδοκία της οικιακής εργασίας είναι το θέμα των έργων της Bobby Baker, των αφισών του See Red Women’s Workshop και της φωτογραφίας της Alexis Hunter, ενώ οι Hackney Flashers και Tina Keane εξετάζουν τις κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις της ανατροφής των παιδιών στα έργα Who’s Holding the Baby (1978) και Clapping Songs (1979). Τα γλυπτά της Rita McGurn και της Elizabeth Radcliffe προσφέρουν γοητευτικές φανταστικές εικόνες του εαυτού, χρησιμοποιώντας τεχνικές όπως το βελονάκι: συχνά υποτιμάται λόγω της σύνδεσής του με την οικιακή εργασία.
Η έκθεση εκτείνεται ακόμη και στους κήπους του μουσείου, όπου η Bobby Baker σερβίρει τσάι στους επισκέπτες σε μια πλήρη αναπαράσταση του διάσημου έργου της εποχής του 1976 An Edible Family in a Mobile Home. Ένα μικροσκοπικό προκατασκευασμένο σπίτι, στο οποίο ζούσε τότε η καλλιτέχνις, είναι «ντυμένο» από το πάτωμα μέχρι την οροφή με άρθρα που προβάλλονταν στον Τύπο της δεκαετίας του ’70, από τα αφιερώματα του περιοδικού Jackie στο υπνοδωμάτιο της κόρης, που λένε στα κορίτσια πώς να ξεπεράσουν την απόρριψη ενός αγοριού, μέχρι τα σοκαριστικά άρθρα της Daily Mail. Όλα τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, από τον πατέρα που χαλαρώνει στην καρέκλα του, μέχρι τον γιο στο μπάνιο, είναι φτιαγμένα από κέικ και μπισκότα. Μόνο η μητέρα είναι κινούμενη, μια πλαστική κούκλα που μπορεί να τρέχει παντού, με σνακ διαθέσιμα στο στομάχι της – μια κούκλα, ένας διανομέας σε φυσικό μέγεθος.
Μια ενότητα για τη μητρότητα περιλαμβάνει την τεκμηρίωση της δικής της εγκυμοσύνης από τη Susan Hiller σε κοκκώδεις φωτογραφίες του αναπτυσσόμενου στομάχου της ως μια παράξενη τοπογραφία. Εξετάζεται επίσης η έννοια του σεξ στην πρακτική των καλλιτεχνών, από το έργο της Cosey Fanni Tutti μέχρι το Potent Female της Jill Westwood (1983).
Η διαμαρτυρία ενώνει πολλές γυναίκες – Κατεβαίνουν στους δρόμους
Η έκθεση διερευνά τη δημιουργική επίδραση του πανκ και του μετα-πανκ με κολάζ, φωτογραφίες και ταινίες από καλλιτέχνες και μουσικούς όπως η Marianne Elliott-Said (γνωστή και ως Poly Styrene), οι The Neo Naturists και η Gina Birch.
Η διαμαρτυρία υποκινούμενη από γυναίκες αποτελεί βασικό θέμα σε όλη την έκθεση. Πανό, αφίσες και ημερολόγια από τις διαμαρτυρίες Greenham Common και Section 28, καθώς και από τις εκστρατείες κατά του ρατσισμού και του AIDS συνοδεύονται από φωτογραφίες-ντοκουμέντα από το Format Photography Agency, τη Mumtaz Karimjee, την Bhajan Hunjan και την Caroline Coon, επιβεβαιώνοντας τον κεντρικό ρόλο των γυναικών. Ένα μεγάλο γλυπτό της Margaret Harrison που παραπέμπει στους φράχτες του Greenham Common είναι εγκατεστημένο μαζί με πανό διαμαρτυρίας της Thalia Campbell.
Διερευνάται επίσης ο αντίκτυπος των γυναικών καλλιτέχνιδων που συμμετείχαν σε βασικά κινήματα όπως η BLK Art Group και η ομάδα υπεράσπισης και το αρχείο Panchayat, καθώς και ο ρόλος τους στην πρώτη Εθνική Σύμβαση Μαύρης Τέχνης το 1982 και η συνεχιζόμενη συμβολή τους στον βρετανικό μαύρο και νοτιοασιατικό φεμινιστικό διάλογο για την τέχνη.
Μαζί με έργα βασικών προσωπικοτήτων όπως οι Lubaina Himid, Sutapa Biswas, Claudette Johnson, Pratibha Parmar, Joy Gregory και Rita Keegan υπάρχουν έργα που συντηρούνται ειδικά για την έκθεση, όπως το Snakes and Ladders (1985) της Nina Edge, μια εγκατάσταση από μπατίκ σε χαρτί και κεραμικά, η οποία παρά το γεγονός ότι εμφανίζεται στο εξώφυλλο του βιβλίου-ορόσημο του 1990 Passion της Maud Sulter: Discourses on Blackwomen’s Creativity, δεν έχει παρουσιαστεί εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες.
Η έκθεση κλείνει με έργα που δημιουργήθηκαν προς το τέλος της διακυβέρνησης Θάτσερ, με επίκεντρο την αντίδραση των γυναικών στο άρθρο 28, την ορατότητα των λεσβιακών κοινοτήτων και την επιδημία του AIDS από καλλιτέχνιδες όπως η Del LaGrace Volcano, η Tessa Boffin και η Jill Posener. Το Women in Revolt! ολοκληρώνεται με έργα που προβληματίζονται σχετικά με το μεταβαλλόμενο οικονομικό τοπίο και τη θέση των γυναικών σε αυτό από τις Franki Raffles και Roshini Kempadoo.
Οι γυναίκες σε αυτή την έκθεση προκάλεσαν τον κόσμο της τέχνης και την κοινωνία, ενώ παράλληλα αγνοήθηκαν. Αυτή η έκθεση όχι μόνο αναγνωρίζει τη συμβολή τους, αλλά και αποδεικνύει τη συνεχιζόμενη σημασία της.
