Για πρώτη φορά μετά από σαράντα χρόνια, το έργο του Ζαν Τινγκελί και της Νίκη ντε Σαιν Φαλ ανακαινίστηκε πλήρως. Αντιφατικό εκείνη την εποχή, εμβληματικό σήμερα της συνοικίας Μπομπούργκ και συνεχίζει να γοητεύει τους θεατές και τους περαστικούς.
40 χρόνια μετά τα εγκαίνιά του, το σιντριβάνι Στραβίνσκι και τα 16 γλυπτά Τέχνης του ξαναβρίσκουν τις κινήσεις και τους υδάτινους ήχους τους, όπως αρχικά είχαν σχεδιαστεί για να αποτίνουν φόρο τιμής στον μεγάλο μουσικό συνθέτη Ίγκορ Στραβίνσκι. Το σιντριβάνι του Στραβίνσκι, ή Fontaine des Automates, είναι ένα γιγαντιαίο μουσικό έργο τέχνης σε κίνηση που είχε χάσει για λίγο τη φωνή και τη λάμψη του.
Σχεδιασμένο από τη Νίκη ντε Σαιν Φαλ και τον Ζαν Τινγκελί, το σιντριβάνι ήταν η καρδιά της πλατεία Στραβίνσκι στο πλευρό του Κέντρου Πομπιντού, της πιο μουσικής πλατείας της Ville de Paris.
Το σιντριβάνι βρίσκεται πάνω από τα γραφεία του IRCAM, του Ινστιτούτου Μουσικής, ενός οργανισμού αφιερωμένου στην προώθηση της σύγχρονης μουσικής και της μουσικολογίας. Ο ιδρυτής του IRCAM, ο συνθέτης και μαέστρος Πιερ Μπουλέζ, πρότεινε τα έργα του συνθέτη Ιγκόρ Στραβίνσκι (1882-1971) ως θέμα για το σιντριβάνι.
Ο Ρώσος συνθέτης δεν είναι μόνο ένας από τους συνθέτες με τη μεγαλύτερη επιρροή, αλλά και ένας από τους πιο εκλεκτικούς και αντισυμβατικούς του 20ού αιώνα. Έτσι το σιντριβάνι του Στραβίνσκι αποτελεί φόρο τιμής στο ταλέντο του. Για τη δημιουργία τους, η Νίκη ντε Σαιν Φαλ και ο Τινγκελί εμπνεύστηκαν από την «Ιεροτελεστία της Άνοιξης» του Ιγκόρ Στραβίνσκι. Μια δύσκολη και αμφιλεγόμενη επιλογή που αρχικά στέφθηκε με μεγάλη κατακραυγή: κατά την πρώτη του παράσταση στο Θέατρο Σαμπ το 1913, το μπαλέτο προκάλεσε αντιδράσεις, με τους τότε επικριτές του να το αποκαλούν «σφαγή της άνοιξης» (έχει περάσει πλέον στην ιστορία).
Αρχικά, η ανάθεση για το σιντριβάνι δόθηκε στον Ζαν Τινγκελί, γνωστότερο για την κινητική τέχνη του, ή αλλιώς τις γλυπτικές μηχανές. Αρχικά, προβλεπόταν ότι το σιντριβάνι θα αποτελούνταν εξ ολοκλήρου από τα μαύρα ζωγραφισμένα μηχανικά γλυπτά του, αλλά, τον Μάιο του 1982, ο Τινγκελί ζήτησε να συμπεριληφθούν και έργα με έντονα χρώματα της δεύτερης συζύγου του, Νίκη ντε Σαιν Φαλ. Η πρόταση αυτή αν και όχι αρχικώς καλοδεχούμενη, επειδή θεωρήθηκε ότι τα έντονα χρωματιστά έργα της θα ξεχώριζαν οπτικά από τα σκοτεινά έργα του Τινγκελί, μετά από πολλές συζητήσεις, έγινε τελικά αποδεκτή και έτσι πρόκειται για ένα κοινό έργο του Τινγκελί και της Σαιν Φαλ..
Κάθε ένα από τα γλυπτά φέρει ένα όνομα που θυμίζει άμεσα ή έμμεσα ένα έργο του Ιγκόρ Στραβίνσκι, τόσο εικαστικά όσο και ακουστικά, καθώς είχαν την ιδιότητα παραγωγής μιας σειράς ήχων που παραπέμπουν στις μουσικές δημιουργίες του Στραβίνσκι : Η Γοργόνα, το Ragtime, το Καπέλο του κλόουν, η Αλεπού, η Καρδιά, η Διαγώνιος, ο Ελέφαντας, η Ζωή, το Αηδόνι, το Φίδι, ο Θάνατος, το Πουλί της Φωτιάς, το Τρίγωνο Κλειδί, η Αγάπη, η Σπείρα και ο Βάτραχος. Όλα είναι μηχανοποιημένα και κινούνται με πίδακες νερού, οι οποίοι παραπέμπουν στα μπαλέτα και στη μουσική γενικότερα. Ως εκ τούτου, αυτό το σιντριβάνι δεν αποτελείται από ένα, αλλά δεκαέξι μικρά μουσικά σιντριβάνια συγκεντρωμένα σε μια ρηχή λεκάνη μήκους 33 μέτρων και πλάτους 17 μέτρων. Η Νίκη ντε Σαιν Φαλ σχεδίασε τα 6, ο Τινγκελί τα υπόλοιπα και 3 είναι κοινά.
Σε συνέντευξή του στο περιοδικό Beaux-Arts Magazine το 1983, ο Ζαν Τινγκελί εξήγησε:
«Τη νύχτα, όλο το φως πέφτει στα χρωματιστά στοιχεία, είναι ένα σιντριβάνι της Νίκη και οι μηχανές μου εξαφανίζονται, γίνονται φαντάσματα… Τις μέρες, το μαύρο είναι πιο εμφανές, ειδικά σε κακές καιρικές συνθήκες, και τότε είναι που βλέπουμε τις λεπτομέρειες των μηχανών με μεγαλύτερη ακρίβεια».
Η συνεργασία των δύο καλλιτεχνών ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1960, λίγα χρόνια μετά τη συνάντησή τους, το 1955, στα εργαστήρια της Impasse Ronsin (Παρίσι, 15ο ):
«Είμαστε δύο γλύπτες προσκολλημένοι ο ένας στον άλλον, που ζουν σε δύο πολύ διαφορετικούς κόσμους, αντίθετοι στα υλικά, αντίθετοι ιδεολογικά, αντίθετοι επίσης στην αρρενωπότητα από τη μια πλευρά και τη βαθιά μητρότητα της θηλυκότητας από την άλλη …». , εξήγησε ο Τινγκελί. Εκείνη, πρώην μοντέλο από αστική οικογένεια, εκείνος, εργατικής καταγωγής, θα ενωθούν τόσο στη ζωή όσο και στο εργαστήριο.
Το Σιντριβάνι Στραβίνσκι αποτελούσε μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος γλυπτικής, το οποίο δρομολογήθηκε από τον Δήμο του Παρισιού το 1978, για την κατασκευή επτά σύγχρονων σιντριβανιών με γλυπτά σε διάφορες πλατείες της πόλης. Εκτός από το Σιντριβάνι Στραβίνσκι, το πρόγραμμα περιελάβανε νέα σιντριβάνια στο Οτέλ ντε Βιλ και στους κήπους του Παλέ Ρουαγιάλ. Αυτά ήταν τα πρώτα δημόσια σιντριβάνια που κατασκευάστηκαν στο Παρίσι μετά την κατασκευή των σιντριβανιών του Palais de Chaillot για την Έκθεση του Παρισιού το 1937.
Με την ευκαιρία της αποκατάστασης του σιντριβανιού του Στραβίνσκι και της επαναλειτουργίας του στο κοινό, η IRCAM ανέθεσε δύο έργα που αφορούν το ζεύγος καλλιτεχνών: Η συγγραφέας Hélène Frappart συνέβαλε με τις Επτά ιστορίες του σιντριβανιού, συνοδευόμενες από μαγευτική μουσική του Mikel Urquiza. Το Water, Column, Iron είναι ένα ηλεκτρονικό έργο φόρος τιμής στους δύο γλύπτες, που ανατέθηκε στον συνθέτη Sivan Eldar και στη συγγραφέα Laura Vazquez. Αυτά τα μουσικά έργα είναι προσβάσιμα στο διαδίκτυο, χάρη στην ειδική εφαρμογή Ircam Circus.
