Μια παρέμβαση της τελευταίας στιγμής από τον υπουργό Πολιτισμού της Γαλλίας Ρίμα Αμπντούλ Μαλάκ ανέστειλε την κατεδάφιση του κτηρίου Pavillon des Sources στη Rue d’Ulm 26, στη συνοικία Latin του Παρισιού που κάποτε αποτελούσε μέρος του παρισινού εργαστηρίου της πολωνικής καταγωγής Γαλλίδας επιστημόνισσας Μαρί Κιουρί.
Το κτήριο είχε προγραμματιστεί να κατεδαφιστεί στο πλαίσιο ενός αναπτυξιακού έργου που απειλεί επίσης φλαμουριές και πλατάνια που είχε φυτέψει η ίδια η Κιουρί.
Η υπουργός Πολιτισμού ανακοίνωσε την Παρασκευή (5 Ιανουαρίου) ότι η καταστροφή του κτηρίου θα «ανασταλεί, εν αναμονή της μελέτης εναλλακτικών λύσεων» για την ανάπτυξη ενός κέντρου βιολογικής χημείας για τον καρκίνο. Η παρέμβαση της τελευταίας στιγμής ήρθε μετά από αίτηση και εκκλήσεις προς τον πρόεδρο της χώρας, Εμανουέλ Μακρόν, και υπουργούς της κυβέρνησης. Οι ειδικοί σε θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς προειδοποιούν ότι παρά την αναστολή της κατεδάφισης, το κτήριο δεν θα προστατευτεί μέχρι να καταχωριστεί ως πολιτιστική κληρονομιά.
«Το περίπτερο πρέπει να κατεδαφιστεί», δήλωσε στο Radio France Info ο Joliot, διευθυντής έρευνας σε βιοϊατρικές εικόνες στην Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας. Μεταξύ άλλων αναφέρει πως «πρόκειται για μόνο ένα σπίτι 100 τ.μ. το οποίο είναι, σε κάθε περίπτωση, απρόσιτο λόγω των ραδιενεργών εκπομπών του». «Κανείς δεν μπορεί καν να το πλησιάσει», συμπληρώνει ο Raphael Rodriguez, ερευνητής από το Ινστιτούτο Κιουρί. «Προτιμούμε να προστατεύσουμε ένα μολυσμένο άχρηστο κτίριο ή να θεραπεύσουμε ανθρώπους που πάσχουν από καρκίνο;».
Οι ισχυρισμοί ότι το Pavillon des Sources είναι μολυσμένο με ραδιενεργά απόβλητα διαψεύδονται από πηγή προσκείμενη στο Ινστιτούτο Κιουρί, η οποία λέει ότι το σπίτι ήταν προσβάσιμο μέχρι πρόσφατα και ότι μια έρευνα του 2021 στο κτήριο δεν εντόπισε σημάδια ραδιενέργειας.
Το κτήριο, που σχεδιάστηκε από τον Henri-Paul Nénot το 1914, αποτελούσε μέρος του εργαστηρίου που χρησιμοποιούσε η Κιουρί για το πρωτοποριακό της έργο στη ραδιενέργεια. Τον Μάρτιο, το δημαρχείο του Παρισιού ενέκρινε τα σχέδια κατεδάφισης του κτηρίου -καθώς και των δέντρων που είχε φυτέψει η ίδια η Κιουρί- για την κατασκευή ενός πενταώροφου ερευνητικού κέντρου και τη διεύρυνση του χώρου του Ινστιτούτου Κιουρί. Η απόφαση προκάλεσε την κατακραυγή των ενώσεων πολιτιστικής κληρονομιάς, οι οποίες θεώρησαν ότι αποτελεί προσβολή για τη μνήμη και το σπουδαίο έργο της σπουδαίας επιστημόνισσας.
Η Κιουρί, γεννήθηκε το 1867 στη Βαρσοβία ως Μαρία Σκλοντόφσκα, ήταν η μικρότερη από μια οικογένεια πέντε παιδιών, των οποίων οι γονείς ήταν δάσκαλοι. Μετακόμισε στη Γαλλία σε ηλικία 24 ετών και σπούδασε στη Σορβόννη φυσική, χημεία και μαθηματικά, ενώ αργότερα θα γινόταν η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο.
Αυτή και ο επιστήμονας σύζυγός της, Πιέρ, ήταν οι πρώτοι που διαχώρισαν το πολώνιο και το ράδιο από το ουράνιο, μια ανακάλυψη για την οποία και οι δύο έλαβαν το βραβείο Νόμπελ Φυσικής μαζί με τον Ανρί Μπεκερέλ το 1903. Ο Πιέρ Κιουρί πέθανε σε τροχαίο ατύχημα το 1906- πέντε χρόνια αργότερα, η Μαρί κέρδισε το δεύτερο βραβείο Νόμπελ, αυτή τη φορά για τη χημεία.
Το 1909, το Ινστιτούτο Παστέρ και το Πανεπιστήμιο του Παρισιού συνεργάστηκαν για να κατασκευάσουν ένα ερευνητικό εργαστήριο για τη Μαρί Κιουρί. Το Pavillon des Sources χρησιμοποιήθηκε από την Κιουρί για την προετοιμασία ραδιενεργών υλικών για την έρευνά της. Ήταν ένα από τα τρία κτήρια που αποτελούσαν το Ινστιτούτο Ραδίου (σήμερα γνωστό ως Ινστιτούτο Κιουρί)- τα άλλα ήταν το Περίπτερο Κιουρί, όπου είχε το εργαστήριό της, το οποίο σήμερα είναι μουσείο, και το Περίπτερο Παστέρ, όπου στεγαζόταν το εργαστήριο βιολογίας.
Η Κιουρί ήταν διευθύντρια του εργαστηρίου φυσικής και χημείας στο περίπτερο Κιουρί μέχρι τον θάνατό της το 1934. Το ινστιτούτο έγινε ένα παγκοσμίως πρωτοπόρο κέντρο για την έρευνα σε ραδιενεργά σώματα και βοήθησε στην ανάπτυξη της χρήσης της ακτινοβολίας στην καταπολέμηση του καρκίνου. Κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, η Κιουρί ανέπτυξε κινητές μονάδες ακτίνων Χ που χρησιμοποιούνταν για τη διάγνωση τραυματισμών από το μέτωπο της μάχης. Πέθανε από λευχαιμία σε ηλικία 66 ετών, σχεδόν σίγουρα λόγω της πολυετούς έκθεσης σε ακτινοβολία και ακτίνες Χ.
