Steve Swallow και Carla Bley. Δύο εκρηκτικοί μουσικοί, μέρος της σύγχρονης ιστορίας της τζαζ, επισκέπτονται τη χώρα μας για μια συναυλία στο Παλλάς, με το Steve Swallow Quintet ft. Carla Bley. Ο γεννημένος το 1940 Steve Swallow, ανέπτυξε έναν πολύ ξεχωριστό ήχο, μέσα από το ιδιαίτερο παίξιμο του ηλεκτρικού μπάσου. Το ενδιαφέρον στην περίπτωσή του είναι ότι ενώ αρχικά ξεκίνησε με πιάνο και τρομπέτα, σταδιακά πέρασε στο ακουστικό μπάσο, ενώ τη δεκαετία του ’70 αρχίζει να πειραματίζεται με τον ήχο του ηλεκτρικού μπάσου, φέρνοντας έναν εντελώς νέο ήχο στη τζαζ. Παράλληλα έχει διδάξει στο Berklee College of Music, όπου φημολογείται ότι αναμείχθηκε στη διαδικασία δημιουργίας του –απαγορευμένου τότε- Real Book (βιβλίο με παρτιτούρες κλασικών jazz standards). Στο κουιντέτο θα τον απολαύσουμε μαζί με την εξαιρετική πιανίστα Carla Bley και τους Chris Cheek στο τενόρο σαξόφωνο, τον Steve Cardenas στην κιθάρα και του Jorge Rossy στα ντραμς.
ελc: Πώς προέκυψε η μπάντα Steve Swallow Quintet και πόσο καιρό παίζετε μαζί;
Steve Swallow: Το Swallow Quintet ξεκίνησε ως κουαρτέτο τον Σεπτέμβρη του 2009, ως απάντηση στην πρόταση της Φιλαρμονικής του Essen. Σκεφτόμουν τη δημιουργία αυτής της μπάντας και τους συγκεκριμένους μουσικούς εδώ και καιρό και είχα μάλιστα ήδη συνθέσει μουσική ειδικά για αυτούς. Εκείνη την περίοδο κάναμε ένα σύντομο τουρ στην Ευρώπη, όταν ο Jorge Rossy, στενός φίλους του Chris Cheek και του Steve Cardenas, έμαθε για μας και μου συνέστησε ότι αυτό που χρειαζόταν για να ολοκληρωθεί η μπάντα ήταν ένας ντράμερ. Συμφώνησα αμέσως και έτσι γίναμε κουιντέτο.
ελc: Έχετε ένα ιδιαίτερο ύφος παιξίματος του ηλεκτρικού μπάσου, με το οποίο έχετε εισάγει ένα νέο και άκρως ενδιαφέρον ήχο στην jazz. Πώς ανακαλύψατε τον ήχο σας και πώς θα τον περιγράφατε;
S.S.: Ακόμα ανακαλύπτω τον ήχο μου. Πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι που το δουλεύεις σε όλη σου τη ζωή. Πριν να ανακαλύψω το ηλεκτρικό μπάσο, στην ηλικία των 30, έπαιζα ακουστικό μπάσο και αυτό που έμαθα σχετικά με τον ήχο του ακουστικού οργάνου επηρέασε τον τρόπο με τον οποίο προσέγγισα το ηλεκτρικό. Όταν ήμουν νέος, οι ήρωές μου ήταν οι μεγάλοι bebop ακουστικοί μπασίστες και αυτοί παραμένουν τα πρότυπά μου μέχρι σήμερα. Το να μεταφέρω αυτή τη γλώσσα στο ηλεκτρικό μπάσο είναι ένα ενθουσιώδες έργο ζωής. Όπως λέει και ένα παλιό jazz standard, “It ain’t watcha do, but the way thatcha do it” (σημασία δεν έχει τι κάνεις, αλλά πώς το κάνεις).
ελc: Με ποιο τρόπο έχει εξελιχθεί το παίξιμό σας κατά τη διάρκεια των χρόνων;
S.S.: Θα ήθελα να πιστεύω ότι έχω βελτιωθεί. Ίσως έχω μάθει να ακούω καλύτερα τους μουσικούς με τους οποίους παίζω μαζί, πράγμα το οποίο είναι πολύ σημαντικό για την ανάπτυξη της μουσικής ικανότητας. Νομίζω ότι έχω μάθει να χαλαρώνω μέσα στη μουσική μεγαλώνοντας, να δίνω τον εαυτό μου ολοκληρωτικά σε αυτή.
ελc: Παίζετε μαζί με την εκπληκτική Carla Bley. Ποιες μουσικές ποιότητες ξεχωρίζετε και θαυμάζετε στην κυρία Bley;
S.S.: Η Carla Bley είναι μια ολοκληρωμένη μουσικός. Κάνει τα πάντα σωστά. Την παρατηρώ προσεκτικά εδώ και πολλά χρόνια (συναντηθήκαμε πρώτη φορά το 1959) και μέχρι σήμερα εντυπωσιάζομαι από την επίμονη, καθημερινή αφοσίωσή της στον έλεγχο κάθε λεπτομέρειας στο μουσικό παίξιμο. Είναι εξαιρετικά πειθαρχημένη και αφοσιωμένη σε αυτό που κάνει. Μου έχει δώσει να καταλάβω ότι η μουσική πρόοδος γίνεται με μικρά βήματα και ότι δεν υπάρχει κανένα υποκατάστατο για τη σκληρή δουλειά.
ελc: Πείτε μας την αληθινή ιστορία πίσω από το μύθο του Real Book. Είχατε κάποια σχέση με τη διαμόρφωση του περιεχομένου του βιβλίου τη δεκαετία του ’70;
S.S.: Είχα πολύ μικρό ρόλο στη δημιουργία του Real Book. Στην πραγματικότητα δημιουργήθηκε από δύο φοιτητές του Berklee College of Music, στα μέσα της δεκαετίας του ’70, όπου εκείνη την περίοδο ήμουν Καθηγητής. Μου ζήτησαν να κάνω κάποιες προτάσεις σχετικά με το ρεπερτόριο και ασχολήθηκα λίγο με την εξέταση του τρόπου μεταφοράς των κομματιών. Το Real Book είχε μια αξιοσημείωτη και άμεση επίδραση στην ποιότητα των jam sessions στους χώρους εξάσκησης του Berklee, επίδραση η οποία σύντομα εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Ακόμη έχω το δικό μου πολυ-χρησιμοποιημένο αντίγραφο της πρωτότυπης έκδοσης.
ελc: Μαζί με το Swallow Quintet δίνετε μία συναυλία στην Αθήνα, στις 2 Νοεμβρίου. Τι να περιμένουμε από αυτό το live;
S.S.: Ένα από τα πράγματα που αγαπώ στη jazz είναι ότι είναι απρόβλεπτη. Όταν βρίσκονται οι μουσικοί στη σκηνή τα πάντα είναι πιθανά. Ελπίζω ότι η μουσική που θα σας παρουσιάσουμε θα είναι πολύ καλή, αλλά το μόνο που ξέρω στα σίγουρα είναι ότι θα διαφέρει από οποιαδήποτε άλλη συναυλία που δίνουμε.
ελc: Η Ελλάδα βρίσκεται σε περίοδο βαθιάς οικονομικής κρίσης, με αποτέλεσμα το Κράτος να έχει μειώσει στο ελάχιστο τις επιχορηγήσεις και τον προϋπολογισμό για τον πολιτισμό. Πιστεύετε ότι η τέχνη είναι πολυτέλεια ή αναγκαιότητα για μια κοινωνία;
S.S.: Μπορώ να μιλήσω μόνο για την προσωπική μου εμπειρία. Η τέχνη είναι απολύτως απαραίτητη για μένα. Θα ήμουν χαμένος χωρίς την τέχνη.
ελc: Μετά από τόσα χρόνια στη μουσική βιομηχανία και καθώς θεωρείστε ως ένας από τους σημαντικότερους jazz μουσικούς της εποχής μας, τι συμβουλή θα δίνατε σε νέους μουσικούς που θέλουν να ασχοληθούν επαγγελματικά με τη jazz;
S.S.: Είναι δύσκολο να απαντήσω αυτή την ερώτηση, καθώς η εμπειρία μου ως δάσκαλος μου έχει δείξει ότι κάθε νέος μουσικός χρειάζεται μια διαφορετική συμβουλή, ανάλογα με τις ανάγκες του. Η ζωή ενός jazz μουσικού δεν είναι εύκολη και θα συνιστούσα στους νέους, εάν δεν έχουν την απόλυτη ανάγκη να αφιερώσουν τη ζωή τους στη μουσική, να κάνουν κάτι άλλο. Αλλά θα ήθελα ακόμη να προσθέσω ότι μια ζωή αφιερωμένη στη jazz μπορεί να σε γεμίσει με απίστευτη ικανοποίηση και δεν μετανιώνω καθόλου για το δρόμο που διάλεξα να ακολουθήσω. Αν αισθάνεσαι ότι δεν έχεις καμία επιλογή από το να αφιερώσεις τη ζωή σου στη μουσική, τότε κάντο!
Πληροφορίες για τη συναυλία του Steve Swallow Quintet δείτε εδώ.
