-123640.jpg)
Ο Γκράουτσο Μαρξ είχε πει: «Ποτέ δεν θα γινόμουν μέλος μιας λέσχης που θα ήταν διατεθειμένη να δεχτεί μέλη σαν κι εμένα». Ο Χρύσανθος Πανάς, γνώριμός μας από τα Island, Dragoste, Central, αντιστρόφως λέει: «Δημιούργησα μια κοινότητα ανθρώπων με παρόμοια αισθητική που θεωρούν ότι η διασκέδαση μπορεί να είναι και ψυχαγωγία. Ένα κοινό που δεν είναι εχθροί του μυαλού!». Και φτιάχνει πριν δύο περίπου χρόνια τη λέσχη “Salon de Bricolage” σε έναν μικρό, ζεστό και προσεγμένο χώρο στο Κολωνάκι, που τροφοδοτεί τα μέλη και τους φίλους τους με ποιοτικά ερεθίσματα.
Ο Χρύσανθος είναι ένας καλλιεργημένος, ουσιαστικός και κοινωνικός νέος άνθρωπος που ξέρει να ακούει και να φέρνει τους ανθρώπους γύρω του σε επαφή μεταξύ τους. Όταν τον συνάντησα, κατάλαβα ότι ή εγώ έχω πέσει έξω στα στερεότυπα που υπάρχουν για τους επιχειρηματίες της διασκέδασης ή εκείνος ανήκει σε ένα είδος που σπανίζει.
ελc: Γιατί έφτιαξες τη λέσχη αυτή;
Χ.Π.: Πριν λίγα χρόνια αποφάσισα ότι θα τέλειωνα με το Central, που εξέφραζε μια άλλη εποχή που κακοφόρμισε. Εγώ φανταζόμουν ότι θα πηγαίνει ο άλλος μετά τη δουλειά του, να μιλήσει, να πιεί το ποτό του ήρεμα και πολιτισμένα. Δεν περίμενα ότι όλα θα γίνουν τύπου μπουζούκια. Προσπαθούσα μόνος μου για καιρό και δυστυχώς αντί να προχωράει το ρεύμα, έβλεπα να με σπρώχνει προς τα πίσω. Αποφάσισα λοιπόν ότι δεν μπορώ να απευθυνθώ στις μάζες – το Island έχει ένα ευρύ μεν, αλλά πολιτισμένο κοινό. Έτσι δημιούργησα μια κοινότητα ανθρώπων, με τους οποίους μπορείς να συνομιλήσεις, να αντλήσεις χαρά από μια βόλτα σε ένα μουσείο ή απ’ το να μοιραστείς ένα ωραίο φαγητό, να δεις την τρέχουσα έκθεση ή ένα μικρό live που έχουμε ανακαλύψει, να δεις μια performance ή να ακούσεις ένα νέο βιβλίο με τρόπο θεατρικό και καθόλου βαρετό.
ελc: Λες ότι στόχος της λέσχης είναι η ψυχαγωγία κι όχι η σαχλή πολυτέλεια. Τι εννοείς;
Χ.Π.: Σαχλή πολυτέλεια είναι να σταθείς στην επιφάνεια ενός πράγματος, να εκτιμάς μόνο την υπογραφή που φέρει. Ή να γεμίσεις έναν χώρο με πράγματα φαινομενικά ακριβά. Δεν είναι όλα τα προϊόντα έντιμα – από αντικείμενα μέχρι ανθρώπους! Προσπαθώ λοιπόν να ασχολούμαι εδώ με πράγματα ουσιαστικά. Πχ είχαμε φιλοξενήσει τον συγγραφέα Αλέξανδρο Ίσαρη. Θα μπορούσα να έχω διαλέξει έναν πολύ πιο εμπορικό συγγραφέα, αρεστό στα σαλόνια και να έρθουν όλες οι κυρίες με τις γούνες. Για μένα όμως αυτός έχει πραγματικά ουσία και ένα κοινό, που δεν είναι συνολικά τόσο ψαγμένο, δεν θα είχε τη δυνατότητα να τον γνωρίσει. Ας πούμε ο Κωστής Βελώνης είναι μέσα στους 100 καλύτερους καλλιτέχνες σε καταλόγους του εξωτερικού. Εδώ όμως το κοινό μπορεί να μην έχει ιδέα για αυτόν, κι ας έχουν πίσω τους δις ευρώ. Εγώ αυτό προσπαθώ: Να εκπαιδεύσω ανθρώπους σε αυτό που είναι ενδιαφέρον. Το να δεις άλλη μια φορά κάτι τετριμμένο, καθιερωμένο, αυτό εννοώ σαχλή πολυτέλεια που δεν έχει να σου δώσει κάτι παραπάνω.
ελc: Πώς γίνεται η επιλογή των μελών;
Χ.Π.: Υπάρχει επιτροπή και το σκεπτικό είναι να υπάρχει ένας καλός συνδυασμός ανθρώπων. Δηλαδή να μην είναι όλοι εφοπλιστές και γίνει σαν τη ναυτιλιακή λέσχη, να μην είναι όλοι καλλιτέχνες, ένα είδος ανθρώπων γενικά, να υπάρχει συνύπαρξη με αποφυγή στη σαχλαμάρα. Αποφεύγουμε τον τηλεοπτικό κόσμο έτσι όπως δυστυχώς έχει γίνει η τηλεόραση. Μέχρι στιγμής έχουμε απορρίψει 170 αιτήσεις. Την ίδια την επιτροπή τη διάλεξα με κριτήριο να είναι όλοι πολύ καλοί σε αυτό που κάνουν. Η Ελευθερία Ντεκώ, ο Γιώργος Γαβαλάς, ο αρχιτέκτονας μας, ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος, ο Κωνσταντίνος Ρήγος, η Θεανώ Πετρίδου, άλλοι λιγότερο άλλοι περισσότερο γνωστοί, αλλά όλοι σοβαροί.
ελc: Είχες κάποιο πρότυπο λέσχης στο μυαλό σου;
Χ.Π.: Σαν αισθητική χώρου, όχι. Είχα στο μυαλό μου να φτιάξω εγώ τον κόσμο μου, τους ανθρώπους που θέλω να συναναστρέφομαι και να είναι πελάτες μου. Πώς θα γίνει αυτό; Φτιάχνοντας μια λέσχη. Βασιστήκαμε σε ευρωπαϊκή νομοθεσία που δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσεις ιδιωτικές λέσχες. Έχω επισκεφθεί λέσχες και είμαι μέλος του Soho house στη ΝΥ, είχα στο μυαλό μου και το Groucho club στο Λονδίνο. Η λέξη «bricolage» καταρχήν σημαίνει κάτι που το κάνεις με τα χέρια σου. Στη Γαλλία τη συναντάς στα μαγαζάκια με είδη χειροτεχνίας. Η ιδέα είναι να κάνω τους ανθρώπους εδώ να συμμετέχουν, είτε φτιάχνοντας μόνοι τους τα κοκτέιλ, είτε μαθαίνοντας να μαγειρεύουν στην κάτω κουζίνα που έχει ένα κοινό τραπέζι και γίνονται μαθήματα μαγειρικής. Να μπορεί το μέλος και ως ερασιτέχνης να χρησιμοποιεί τον χώρο σαν να ήταν σπίτι του. Αυτό λοιπόν σαν concept ήταν πρωτοποριακό σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι ένα μέρος που δεν έχει επηρεαστεί από κάτι, γιατί θα μπορούσε να είναι παντού στον κόσμο.
ελc: Υπάρχει ίσως κάποια προκατάληψη και φόβος στην Ελλάδα με τις λέσχες. Αυτό ήταν πρόκληση για σένα;
Χ.Π.: Ιστορικά καταρχήν οι λέσχες ξεκίνησαν το 1600 στο Λονδίνο, ήταν αντρικές κι είχαν μορφή λογοτεχνική κυρίως. Μετά δημιουργήθηκαν και αθλητικές, εστίασης, κ.ά., και άρχισαν να το μοιράζονται αυτό με γυναίκες. Όλες οι παραπάνω λέσχες είχαν μια φιλοσοφική βάση, με στόχο να βοηθήσουν, να προάγουν τον πολιτισμό, άσχετα αν από ένα σημείο και μετά – επειδή είναι η φύση του ανθρώπου έτσι – κατέληγαν να βοηθούν ο ένας τον άλλον και λιγότερο το σύνολο. Αργότερα βέβαια έγινε το μπουμ με το Soho House στη Νέα Υόρκη ή πρόσφατα το Silencio του David Lynch στο Παρίσι. Όταν είπα ότι θα κάνω μια λέσχη, κάποιοι αντέδρασαν, λες και πήγαινα να κάνω κάτι τρομερό γιατί συνδύαζαν τη λέσχη με κακό, μασονία κλπ. Αν έχεις δει Sex & the city θα ‘χεις δει και το Soho Ηouse. Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο μυστικοφανή και ουάου! Αυτό με ερέθισε περισσότερο να αντιμάχομαι τις προκαταλήψεις κι όλα αυτά που ο έλληνας θεωρεί κλισέ. Είπαμε, πρέπει να είσαι σύγχρονος άνθρωπος.
ελc: Τελευταία δημιούργησες ένα νέο διαδικτυακό project, το related art.
Χ.Π.: Το σχεδιάσαμε με την Άννα Χατζηνάσιου, ιστορικός τέχνης, που έχει αναλάβει τα εικαστικά του Salon. Ήθελα να δω ποια είναι η δική μου σχέση με την τέχνη – γιατί με απασχόλησε η τέχνη από παιδί, το πρώτο μου έργο το αγόρασα από 19 ετών. Η οικογένειά μου ήταν κοντά στην τέχνη κι εγώ το κληρονόμησα, αλλά δεν θεωρώ τον εαυτό μου συλλέκτη. Όταν κάτι μου αρέσει, είναι περισσότερο ανάγκη επικοινωνίας παρά ανάγκη να το κατέχω ιδιοκτησιακά. Δηλαδή την ίδια χαρά παίρνω και να δω τα έργα σε άλλες συλλογές, σε μουσεία. Και αν τα αποκτήσω, η μανία μου είναι να τα δει περισσότερος κόσμος. Γι’ αυτό έφτιαξα και την ιστοσελίδα, που έχει και διαδραστικότητα. Μπορείς να μπεις, να δεις τα έργα, να σχολιάσεις, αν είσαι επιμελητής να πάρεις έργο και να το χρησιμοποιήσεις. Τώρα πχ σε μια αρκετά σημαντική έκθεση στη Σουηδία έχουμε δώσει έργο του Βελώνη και μάλιστα η έκθεση πήρε τον τίτλο της από αυτό. Απ’ την ιστοσελίδα μπορεί κάποιος επίσης να κατεβάσει μια εικόνα από έργο σε υψηλή ανάλυση και να το εκτυπώσει σε αφισέτα.
ελc: Η εικόνα σου απέχει πάντως πολύ από αυτή των ανθρώπων «της νύχτας»…
Χ.Π.: Εγώ το περί νύχτας που λένε όλοι δεν το αντιλήφθηκα ποτέ έτσι. Πρώτον γιατί ξεκινήσαμε με τον αδερφό μου από πιτσιρίκια, στα είκοσί μας. Η μητέρα μας δεν το ήξερε την πρώτη χρονιά, θα διαφωνούσε. Είχαμε την κάλυψη του πατέρα μας που πίστευε ότι με αυτόν τον τρόπο θα ανδρωθούμε και θα αναπτύξουμε μια επιχειρηματική σκέψη. Ήμασταν μέλη στον Ναυτικό Όμιλο Βουλιαγμένης και μας πρότειναν να επιμεληθούμε το μπαράκι. Όταν είσαι 20 και το κάνεις αυτό με επιτυχία, ενθουσιάζεσαι. Αλλά συνεχίσαμε και τις σπουδές μας – ο αδερφός μου ήταν στο Πολυτεχνείο, εγώ ΑΣΟΕΕ και Deree. Καταφέραμε και επιβιώσαμε χωρίς να αλλοτριωθούμε. Δε φοροδιαφύγαμε, διατηρούμε οικολογική συνείδηση. Μεγάλωσα βέβαια λίγο σε χρυσό κλουβί: σε καλή συνοικία, με καλές παρέες, καλό σχολείο… Ένα κλουβί πάντως, είτε σκουριασμένο είτε χρυσό, σε περιορίζει. Και θέλει πολλή δουλειά και απώλειες για να το σπάσεις και να απελευθερωθείς.
Περισσότερες πληροφορίες
Μέχρι 29 Ιανουαρίου 2012 παρουσιάζονται έργα του Απόστολου Γεωργίου
1 – 29 Φεβρουαρίου 2012 θα παρουσιαστούν έργα της Αμαλίας Σωτηροπούλου
1 Μαρτίου 2012 μέχρι τέλος σαιζόν θα παρουσιαστούν έργα του Αλέξανδρου
Γεωργίου.
