Η ταινία που απέσπασε τον Χρυσό Λέοντα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, «Όλη η ομορφιά και η αιματοχυσία» παρουσιάστηκε στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης μια μέρα πριν την επίσημη έξοδό της στους κινηματογράφους. Πήγα στο ΕΜΣΤ την είδα και ξεστραβώθηκα.
Λέω ξεστραβώθηκα διότι αγνοούσα τη Ναν Γκόλντιν μα γνώριζα το έργο της, το γνώριζα οργανικά τολμώ να πω. Στη σχολή γραφιστικής που παρακολουθούσα ως φοιτητής ένας καθηγητής στο πρώτο έτος μου είχε πει «Παρρή εσύ την έχεις δει Ναν Γκόλντιν». Με είχε παρατηρήσει που φωτογράφιζα συνεχώς ανθρώπους περαστικούς, τους συμφοιτητές μου, τους ίδιους τους καθηγητές μου. Το είχα αυτό απ’ όταν πρωτοέπιασα φωτογραφική μηχανή στα χέρια μου, ήθελα ν’ αποτυπώνω ωμή την αλήθεια, την στιγμή ακόμα και την άκομψη, την αφτιασίδωτη. Δεν έβαζα τους φίλους μου ποτέ να ποζάρουν, το κλικ μου τους έπιανε δίχως να έχουν καν επίγνωση ότι τους φωτογραφίζει κάποιος.
Όσο παρακολουθούσα το καταπληκτικό ντοκιμαντέρ της βραβευμένης με Όσκαρ για το Citizenfour Λόρα Πόιτρας με βομβάρδιζαν προσωπικές θύμισες και παράλληλα πληροφορίες για τη διάσημη φωτογράφο Ναν Γκόλντιν. Αυτό το ντοκιμαντέρ που κατέκτησε τον Χρυσό Λέοντα της Βενετίας 2022 και τη δικιά μας Χρυσή Αθηνά στις Νύχτες Πρεμιέρας 2022 σε προσωπικό επίπεδο με ταρακούνησε. Η Ναν Γκόλντιν είναι μια φωτογράφος που έργα της υπάρχουν στις μόνιμες συλλογές μουσείων του εξωτερικού. Όταν όλοι έβγαζαν ασπρόμαυρες φωτογραφίες με σωστά καδραρίσματα και στημένα θέματα εκείνη έβγαζε πορτρέτα οικείων της που σαν χρονογραφήματα των συναισθημάτων τους λειτουργούσαν. Η ίδια τις έδειχνε στους φίλους της και αργότερα τις πρόβαλλε ως σλάιντ σόους με ηχητική υπόκρουση.
Έτσι κάπως ξεκίνησε η τέχνη της Ναν Γκόλντιν και όταν της δόθηκε η ευκαιρία να επιμεληθεί την πρώτη της έκθεση αποφάσισε να κάνει μια ομαδική έκθεση με έργα από φίλους της και γνωστούς της που τότε άρχιζαν να πεθαίνουν από τη νέα θανατηφόρα νόσο του έιτζ. Τότε ήταν που έγινε πέραν από φωτογράφος και ακτιβίστρια.
Αυτό είναι και το ενδιαφέρον στοιχείο του ντοκιμαντέρ Όλη η ομορφιά και η αιματοχυσία | All The Beauty and the Bloodshed, το πώς η Λόρα Πόιτρας καταφέρνει μέσα σε 120 λεπτά να μας παρουσιάσει το ταξίδι της ζωής και της τέχνης μιας κόρης που μεγάλωσε από ανίκανους να μεγαλώσουν παιδιά-γονείς, μιας αδελφής που η αδελφή της αυτοκτόνησε, μιας κοπέλας που σεξουαλικά πειραματίστηκε και εργάστηκε από σερβιτόρα ως σεξεργάτρια, μιας γυναίκας που έχασε τους φίλους της από τη νόσο του έιτζ, μιας πρωτοπόρας φωτογράφου και μιας τολμηρής ακτιβίστριας. Όλα αυτά μέσα από μια ταξιδιάρικη παράθεση φωτογραφιών της με την ίδια τη Ναν Γκόλντιν να αφηγείται την πολυτάραχη ζωή της μέσα στο χρονικό φάσμα των 70s – 80s – 90s και έτσι για το σασπένς εμβόλιμα ντοκιμαντερίστικα πλάνα από το σήμερα με τους αγώνες που δίνει μαζί με την ομάδα PAIN και τις ακτιβιστικές τους δράσεις.
Η ομάδα υποστήριξης PAIN (Prescription, Addiction, Intervention Now) της οποίας είναι ιδρυτικό μέλος η Ναν Γκόλντιν έχει σκοπό να κάνει την οικογένεια Σάκλερ να πληρώσουν για τα εγκλήματά τους. Ποιο το έγκλημα τους; Η υπερσυνταγογράφηση του βάλιουμ τότε και του οξικόντιν και άλλων οπιοειδών φαρμάκων σήμερα μέσα από την οικογενειακή φαρμακοβιομηχανία τους. Και σαν να μην φτάνει αυτό η οικογένεια αυτή χρηματοδοτεί μουσεία ανά τον κόσμο, έχει αίθουσες με το όνομα Σάκλερ στο ΜΕΤ, στο Γκούγκενχαϊμ, στο Λούβρο, στο Βρετανικό Μουσείο.
Δεν θέλω να προδώσω την πλοκή του ντοκιμαντέρ μα θα τα θέσω γω τα καίρια τα ερωτήματα: Θα καταφέρει η Ναν Γκόλντιν να νικήσει την οικογένεια Σάκλερ ή θα την σβήσουν από τον κόσμο της τέχνης; Μπορεί μια πάμπλουτη οικογένεια φαρμακοβιομηχάνων να ηττηθεί από μια «ασήμαντη» ομάδα υποστήριξης θυμάτων εθισμού; Πώς θ’ αντιδράσουν τα διάσημα μουσεία με τις ακτιβιστικές τους δράσεις; Όταν παρακολουθήσετε το ντοκιμαντέρ θα σας λυθούν όλες αυτές οι απορίες και θα ‘χετε γνωρίσει τη ζωή και το έργο μίας από τις διάσημες φωτογράφους της Αμερικής της Ναν Γκόλντιν.
Καθώς επέστρεφα σπίτι περπατώντας, προσπαθούσα να θυμηθώ που έχω καταχωνιάσει τόσα χρόνια φωτογραφιών που δεν τις έχω σε άλμπουμ. Δεν είναι οι καλές, οι οικογενειακές, είναι αυτές που πήγαινα να εμφανίσω το φιλμ σε άλλη γειτονιά. Είναι οι φωτογραφίες που έβγαζα κρυφά με τη μικρή την κόντακ στις εξόδους μου κακοφωτισμένες μα γεμάτες τα πρόσωπα των φίλων μου. Τα μεθυσμένα, τα ερωτευμένα, τα μισοκοιμησμένα. Τα ντυμένα σώματα που χόρευαν τη νύχτα, τα ημίγυμνα σώματα που άραζαν στην παραλία, τα γυμνά σώματα που ξάπλωναν στα μισοσκόταδα. Που να ‘ναι όλες αυτές και τι μπορώ να τις κάνω σήμερα αναρωτιόμουν. Απότομα όμως συνειδητοποίησα κάτι άλλο. Τότε που εμφάνιζα φιλμ παρακαλούσα να ‘ρθει το μέλλον και να βγάζω φωτογραφίες δίχως να τις εμφανίζω δίχως να περιμένω και συνειδητοποίησα ότι στο σήμερα με το κινητό μου μπορώ να βγάζω όσες φωτογραφίες θέλω και μέσα από το ίνστραγκραμ ας πούμε μπορώ να τις παραθέτω, όπως η Ναν Γκόλντιν ως σλαιντσόου με όποια μουσική υπόκρουση επιλέγω.
Είμαστε πια στο μέλλον, τα μέσα τα έχουμε, μένει η θέληση πια για να γίνουμε ό,τι ονειρευόμαστε. Από καλλιτέχνες που εκφράζονται και κοινωνούν τα σώψυχά τους έως ακτιβιστές που πολεμάνε το σαθρό σύστημα. Το σημαντικό που μας δείχνει και το ντοκιμαντέρ και η ίδια η Ναν Γκόλντιν είναι να εκφραστούμε με όποιον τρόπο μπορούμε. Να τολμήσουμε ν’ ακολουθήσουμε το ένστικτό μας και την εσωτερική μας φωνή όταν μας φωνάζει προχώρα. Μόνον έτσι προχωράμε και κερδίζουμε τις δύσκολες μάχες της ζωής. Όσοι δείτε το Όλη η ομορφιά και η αιματοχυσία δεν θα το μετανιώσετε και σίγουρα δεν θα σας φανεί αδιάφορο.
