Ο Περλιμπλίν είναι ένας άνθρωπος χωμένος στα βιβλία του, ζει με την οικονόμο του και μέχρι σήμερα δεν φαίνεται να έχει κάποια σπουδαία ερωτική επαφή στη ζωή του. Η οικονόμος θα τον «σπρώξει» να παντρευτεί με το επιχείρημα ότι σύντομα δεν θα μπορεί να είναι δίπλα του να τον βοηθάει και τα πράγματα έχουν φτάσει σε ένα οριακό σημείο. Τον ωθεί να παντρευτεί τη γειτονοπούλα του την Μπελίσα, πολύ νεαρότερή του.
Στα μάτια φυσικά της Μπελίσα, ο Περλιμπλίν μοιάζει κυριολεκτικά με κελεπούρι. «Αχ Μαρκόλφα Μαρκόλφα! Σε τι κόσμο πας να με ρίξεις”; “Στον κόσμο του γάμου αφέντη μου”», ακούμε στο έργο. Ο Περλιμπλίν είναι ένα άνθρωπος του πνεύματος, άρα και ένας άνθρωπος του φαντασιακού. Ο κόσμος του γάμου είναι ένας κόσμος πρακτικός και άγνωστος που δεν μπορεί να φανταστεί ότι ο έρωτας μπορεί να συνδυαστεί με αυτή την κοινωνική συνθήκη.
Πράγματι συμβαίνει αυτό, με τη μόνη διαφορά ότι ο Περλιμπλίν την ερωτεύεται σφόδρα, γίνεται ζηλότυπος και νιώθει την οδύνη που του προκαλούν οι σχέσεις της Μπελίσα με τους άλλους άνδρες που εκείνη διατηρεί παράλληλα.
Ο Περλιμπλίν δεν αντέχει να ζει χωρίς την αγάπη της Μπελίσα, η οποία ενδιαφέρεται αποκλειστικά για τη σωματική απόλαυση αδιαφορώντας για το πνεύμα και την ψυχή, και προσποιείται τον νεαρό εραστή της. Αυτό είναι το μεγαλεπίβολο σχέδιό του. Μέσα από τα γράμματα που της γράφει θέλει να την ωθήσει σε μια συνάντηση και να της κλέψει ένα φιλί της. Πράγματι θα συμβεί αυτό, αλλά το τέλος είναι μάλλον τραγικό.
«Η Μπελίσα στο τέλος του έργου ανακαλύπτει την ψυχή μέσα από τον πιο οδυνηρό και τραγικό τρόπο. Γίνεται θα μπορούσε κανείς να πει μια ολοκληρωμένη γυναίκα αλλά με την κυριολεκτική απουσία του αντικειμένου του πόθου της ενώ αντιθέτως ο Περλιμπλίν θα είναι εκείνος που θα εναποθέσει την ψυχή του στα χέρια της έτσι ώστε να υπάρχει για αυτήν για πάντα», αναφέρει στην κουβέντα μας ο Δημήτρης Τάρλοου. Η φράση που κοσμεί τον τάφο του παππού του λέει: «Οι μοναδικές ομορφιές είναι προνόμιο του θανάτου», μια φράση που θα σταθεί σημαντική έμπνευση για την επιλογή του έργου «Περλιμπλίν και Μπελίσα» που κάνει πρεμιέρα στο θέατρο Πορεία.
Το έργο του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα «Περλιμπλίν και Μπελίσα» γράφτηκε το 1929 και στην καρδιά του βρίσκεται ένα αγαπημένο θέμα του συγγραφέα, εκείνο του ανεκπλήρωτου έρωτα. Η πρώτη απόπειρα να ανέβει έγινε εκείνη τη χρονιά, όμως στη γενική δοκιμή η αστυνομία μπήκε στο θέατρο και γνωστοποίησε την κυβερνητική εντολή για απαγόρευσή του εξαιτίας του ερωτικού περιεχομένου του. Ο Λόρκα μας παραδίδει μια ιστορία τρυφερή και οδυνηρή από την αρχή μέχρι το τέλος της, γραμμένη στη μοναδική, τη γεμάτη ονειρικές εικόνες και λυρισμό γλώσσα του. Λίγες οι φορές που αυτό το έργο το έχει απολαύσει το ελληνικό θεατρόφιλο κοινό, μία από αυτές, ίσως και η πιο αξιομνημόνευτη αυτή του Κάρολου Κουν με μουσική του Μάνου Χατζιδάκι και το γνωστό τραγούδι «Θολό ποτάμι».
«Είναι ένα μικρό διαμάντι, μια μινιατούρα που απαιτεί έναν ειδικό χειρισμό. Δεν είναι εύκολο έργο. Δείχνει να είναι ένα παραμυθόδραμα, το οποίο αντλεί την καταγωγή του από τη Commedia dell’arte και ο ίδιος ο Λόρκα το χαρακτηρίζει σαν ένα μικρό αλληλούια αλληλούια στον υπότιτλό του, ένα κόμικ, μια φάρσα της εποχής. Άλλωστε και το ίδιο το όνομα Περλιμπλίν σημαίνει αφελής. Ο Λόρκα έχει πάρει αυτό το αφελές και χάρτινο κωμειδύλλιο και το μετατρέπει σε ένα σκοτεινό δράμα και μας αφήνει πραγματικά έκπληκτους. Είναι έργο με λίγα λόγια που απαιτεί από τον σκηνοθέτη να βρει τις κατάλληλες δράσεις, και μουσικές».
Ο Δημήτρης Τάρλοου αναθέτει για αυτό το ανέβασμα στον Φοίβο Δεληβοριά τη σύνθεση μιας ολοκληρωτικά νέας μουσικής επένδυσης, σε ποιητική σύνθεση του ίδιου του Δημήτρη Τάρλοου, βασισμένοι σε στίχους του Λόρκα που έχουν κατά λέξη μεταφραστεί από την Έρη Κύργια.
Ένα έργο γραμμένο ως ένα ερωτικό ποίημα που περιλαμβάνει θεατρικούς διαλόγους. Κάτι απαιτητικό για τους ηθοποιούς της παράστασης καθώς καλούνται να εκφέρουν ποιητικά τον θεατρικό λόγο και να συνδιαλέγουν με τη μουσική.
Η ξεχωριστή γοητεία του έργου, τα ζητήματα κοινωνικής υποκρισίας που ήθελε να θίξει αλλά και το γεγονός ότι λίγες φορές έχει παρουσιαστεί μέχρι σήμερα, είναι βασικοί λόγοι που ώθησαν τον Δημήτρη Τάρλοου να καταπιαστεί για πρώτη φορά με αυτό το «Περλιμπλίν και Μπελίσα». «Είναι ένα έργο που αφορά τόσο τη γυναίκα όσο και τον άνδρα, αφορά τη διαφορά ηλικίας, την ψυχή και το σώμα όπως και το ζήτημα της κοινωνικής υποκρισίας. Μην ξεχνάμε ότι ο Λόρκα έγραψε το έργο λίγο πριν δολοφονηθεί στη Γρανάδα στις αρχές του εμφυλίου πολέμου το 1936, αφότου ο Φράνκο κατέλαβε την εξουσία. Και ένα από τα σημαντικά θέματα που θίγονται στο έργο είναι και εκείνο της ντροπής της ομοφυλοφιλίας. Ζητήματα που ήθελα πολύ να τα αντιμετωπίσουμε. Μάλιστα μέσα σε αυτό το παραμυθώδες έργο, υπάρχουν δύο δαιμόνια στο έργο που σε μια σκηνή, εν είδει παραβάσεως μας λένε για τα κουκουλώματα και τα ξεκουκουλώματα σε μια κοινωνία. Τι πρέπει δηλαδή να βλέπουμε, τι να κρύβουμε, ποια στοιχεία δηλαδή κοινωνικής υποκρισίας υπάρχουν στη ζωή μας».
Αν και συνήθως ο Δημήτρης Τάρλοου επιλέγει μια παράσταση ώστε να έχει χρόνο για έμπνευση, σκέψη και ξεκούραση, η φετινή χρονιά ήταν διαφορετική. Μια θεατρική χρονιά με δύο μεγάλα έργα. Από τη μια το «Έγκλημα και τιμωρία» του Ντοστογιέφσκι και τώρα «Περιμπλίν και Μπελίσα», του Λόρκα:
«Ήταν μια χρονιά που με δυσκόλεψε και από πλευράς σωματικών δυνάμεων και από πλευράς αλλαγής περιβάλλοντος. Βλέπω άλλους σκηνοθέτες που καταφέρνουν να ανεβάσουν τρεις και τέσσερις παραστάσεις μέσα σε μια χρονιά, κάτι με το οποίο συχνά απορώ. Είναι ένα απαιτητικό επάγγελμα, μια δοκιμασία αθλητικού τύπου που κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει».
Οι επιλογές του πάντα βασισμένες σε ένα προσωπικό κριτήριο, «έτσι όπως τις φαντάζομαι και όχι με γνώμονα του τι αρέσει ή του τι φαντάζομαι ότι θα αρέσει», τον έχουν μέχρι σήμερα αποζημιώσει με τον κόσμο να χειροκροτεί κάθε βράδυ τα έργα, επιβεβαιώνοντας του πως βρίσκεται στον ασφαλέστερο δρόμο. «Αυτοί οι οποίοι έρχονται κάθε βράδυ είναι εκείνοι που πραγματικά εκτιμούν αυτό που κάναμε, όχι εκείνοι που ψαρέψαμε στα θολά νερά του λαϊκισμού, της πολιτικής ορθότητας και του αισθητικού πολτού. Είναι παραστάσεις που ξεχωρίζουν για την αισθητική τους και το υψηλό επίπεδο παραγωγής δίχως καμία έκπτωση. Μπορεί αυτό να μεταφράζεται κάποιες φορές σε μικρές απώλειες εσόδων αλλά πολλαπλασιαστικά μεταφράζεται σε αξιοπιστία και φήμη».
Cover photo: Βάσια Αναγνωστοπούλου
