Μετά την παρουσίασή της στο o.art.ath στην Αθήνα, η έκθεση ”(m)otherness” της Μαρίας Κουμιανού παρουσιάζεται στην Poseidon Art Gallery στην Μύρινα της Λήμνου από τις 6 έως τις 16 Ιουλίου.
Η εικαστικός φωτογράφος κλείνει φέτος 10 χρόνια μόνιμης κατοικίας στην Λήμνο, διάρκεια
κατά την οποία διαμόρφωσε το προσωπικό της ύφος και θεματολογία. Με την έκθεση αυτή
αποσκοπεί να συνεχίσει τον δημόσιο διάλογο σε σχέση με την καλλιτεχνική πρακτική, τη ζωή
στην επαρχία και τη μητρότητα αυτή τη φορά στον τόπο έμπνευσής της.
Ο τίτλος της έκθεσης εμπνέεται από τη δήλωσης της Simone de Beauvoir: “He is the Subject,
he is the Absolute—she is the Other.” Με την εισαγωγή του γράμματος (m) σε παρένθεση η
δημιουργός επιχειρεί να διαπραγματευτεί τον όρο μητρότητα σε σχέση με το «Άλλο» όρος
στον οποίο αναφέρεται η φιλόσοφος στο σύγγραμμά της «Το Δεύτερο Φύλο». Προτείνει σαν
προσωπική κριτική έναντι της κοινωνίας μας την παράφραση του ρητού της συγγραφέα:
They are the Subject, They are the Absolute— mother is the Absolute Other.
Στην έκθεση επιλέγει έργα από το αρχείο της που αναπαριστούν την κριτική της σκέψη έναντι
του εαυτού της και του κοινωνικού πλαισίου που την περιβάλλει. Εφευρίσκει και κατασκευάζει οπτικές αφηγήσεις αξιοποιώντας το φυσικό τοπίο της ελληνικής επαρχίας και το οικείο περιβάλλον της οικογένειάς της. Ο Szarkowski στο The Photographer’s Eye σημειώνει ότι η φωτογραφία είναι ένα μέσο απόδοσης σημασίας σε αντικείμενα παρατήρησης και τονισμού των τυπικών ιδιοτήτων και ποιοτήτων τους. Η αλήθεια του φωτογράφου, εκτός στούντιο, θα μπορούσε να καταγραφεί μόνο ως εύρημα το οποίο θα χρησιμοποιήσει έπειτα ως τεκμήριο ώστε να διεκδικηθεί στη συνέχεια μία ιδιαίτερη σημασία, ένα νόημα που ξεπερνάει την απλή καταγραφή. Η δημιουργός αξιοποιεί αυτόν τον τρόπο χρήσης του μέσου με αποτέλεσμα να προβάλλονται ασυνείδητα οι καθημερινές προκλήσεις της μητρότητας και η ζωή στην ελληνική επαρχία.
H εικαστικός δημιουργεί δυο αφηγηματικούς άξονες που βρίσκονται σε επικοινωνία. Στον πρώτο παρουσιάζει ασπρόμαυρα αυτοπορτρέτα. Σε αυτά επικοινωνείται η ανάγκη να στρέψει τον φακό πάνω της, να διαπραγματευτεί τη μορφή της και να αναζητήσει την αλήθεια της, αφημένη στην τυχαιότητα που της προσφέρει η χρήση του μέσου. Στον δεύτερο άξονα επιλέγει έγχρωμες και ασπρόμαυρες φωτογραφίες άλλοτε σκηνοθετημένες και άλλοτε όχι. Σε αυτές οπτικοποιεί οικειοποιημένες και χειραγωγημένες φωτογραφικά θεάσεις της καθημερινότητάς της, που λειτουργούν ως εφαλτήρια σε ιδέες που συνδέονται με την απομυθοποίηση του στερεοτυπικά εξιδανικευμένο ρόλου της γυναίκας ως μητέρας σήμερα.
Στόχος της Μαρίας Κουμιανού δεν είναι να προσφέρει μέσα από τη σειρά των φωτογραφιών κάποιο συγκεκριμένο αφήγημα. Προσδοκά να μοιραστεί με το κοινό μία μορφή δημιουργίας που είναι ατμοσφαιρική, δυνητικά υπαινικτική και πάνω απ’ όλα, μια πρόσκληση προς τον θεατή για συνεργασία και εξερεύνηση όπου θα επιτραπεί το ατομικό βίωμα να γίνει ένα σύμβολο για το συλλογικό. Όπως λέει ο φωτογράφος Alec Soth, «Η φωτογραφία, όπως και η ποίηση, δεν παρέχει καμία δεξαμενή αφήγησης, προσφέρει τον βατήρα!»
