Ο Μιχάλης Αναστασιάδης στο ελculture.gr

Η λέξη «αφαίρεση» προσθέτει ταυτότητα στα έργα του Ελληνοκύπριου δημιουργού Μιχάλη Αναστασιάδη, τα οποία ισορροπώντας μεταξύ design και τέχνης συμπεριλαμβάνονται στις μόνιμες συλλογές των Museum of Modern Art στη Νέα Υόρκη, FRAC Centre στην Ορλεάνη της Γαλλίας, Victoria & Albert Museum και Crafts Council στο Λονδίνο και το ΜΑΚ στη Βιέννη. Στην πορεία της καριέρας του, με έδρα το Λονδίνο, σχεδίασε για πολλές εταιρίες που πρωτοστατούν στην κατασκευή design αντικειμένων όπως οι FLOS, Puiforcat, Lobmeyr και Svenskt Tenn, ενώ από το 2007 δημιουργεί αντικείμενα με την υπογραφή του μέσω του δικού του brand, MICHAEL ANASTASSIADES. Το 2014 τον βρίσκει μεταξύ των 5 υποψηφίων για τον τίτλο του «Designer of the year» από το περιοδικό Wallpaper. Η συμμετοχή του σαν κεντρικός ομιλητής στην ημερίδα ΕΣΩ: Interior Design & Αρχιτεκτονική, που θα πραγματοποιηθεί στις 11 Φεβρουαρίου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, ήταν μια καλή αφορμή να συναντήσω τον κορυφαίο designer και να διεισδύσω στο δημιουργικό του σύμπαν.

ελc: Ποια είναι η προσεγγισή σας στο design;
Μιχάλης Αναστασιάδης: Παραμένω ανοιχτός σε ένα γενικότερο πλαίσιο. Όσον αφορά στην αισθητική που ψάχνω στη δουλειά μου, η βασική αρχή είναι η αφαίρεση. Δηλαδή ακολουθώ μια αφαιρετική διαδικασία κατά την οποία απομακρύνεται καθετί το περιττό για να μείνει στο τέλος μόνο η ουσία του αντικειμένου. Επίσης, με ενδιαφέρει περισσότερο η εμπειρία και η σχέση που χτίζει ο χρήστης με το αντικείμενο.

ελc: Ποια είναι η σχέση της τέχνης με το design και τι είναι αυτό που τα διαχωρίζει;
Μ.Α.: Στο μυαλό μου δεν υπάρχουν τέτοιοι διαχωρισμοί. Ένας δημιουργικός άνθρωπος είναι ένας δημιουργικός άνθρωπος. Δυστυχώς αυτοί οι διαχωρισμοί είναι κουτάκια τα οποία έχουν ανάγκη κάποιοι για να σε τοποθετήσουν. Για παράδειγμα, σχεδιαστής «βαφτίστηκα» λόγω των σπουδών μου στο Royal College of Art πάνω στο Βιομηχανικό σχέδιο, αλλά προσωπικά προτιμώ να αποκαλώ τον εαυτό μου δημιουργικό άνθρωπο.

ελc: Είναι απαραίτητο τα αντικείμενα design να έχουν πρακτική χρήση;
Μ.Α.: Εξαρτάται πώς τοποθετεί κανείς τον όρο «πρακτική χρήση». Πιστεύω ότι ο σκοπός του design είναι να λύνει προβλήματα όχι μόνο σε πρακτικό, αλλά και σε συναισθηματικό επίπεδο. Δηλαδή ένα αντικείμενο μπορεί να ανταποκρίνεται είτε στις πρακτικές, είτε στις συναισθηματικές ανάγκες του χρήστη.

ελc: Ένω οι δημιουργίες σας έχουν λιτό και αφαιρετικό χαρακτήρα, γνωρίζω ότι έχετε ενστάσεις σχετικά με τη χρήση της λέξης μινιμαλιστικό σαν χαρακτηρισμό. Θέλετε να μου εξηγήσετε γιατί;
Μ.Α.: Ο μινιμαλισμός ξεκίνησε σαν ένα κίνημα της δεκαετίας του ’60 στο χώρο της τέχνης, όταν αργότερα τη δεκαετία του ’90 ο όρος υιοθετήθηκε στο χώρο του design, οποιοδήποτε αντικείμενο ή εσωτερικός χώρος χαρακτηριζόταν από κάποια απλότητα, ονομαζόταν αυτομάτως και αδιακρίτως μινιμαλιστικό. Αυτή η κατάχρηση είχε σαν αποτέλεσμα να απομακρύνει εντελώς τον όρο από τις βασικές ουσίες του μινιμαλισμού. Συνεπώς, πρόκειται για ένα πολύ παρεξηγημένο όρο που γενικά προσπαθώ να αποφεύγω.

ελc: Από πού αντλείτε έμπνευση;
Μ.Α.: Δεν υπάρχει συγκεκριμένος χώρος έμπνευσης. Η έμπνευση υπάρχει παντού, φτάνει να είσαι ανοιχτός, να παρατηρείς, και να δέχεσαι τα ερεθίσματα. Εμπνέομαι, συνήθως, από εμπειρίες και από σχέσεις που είναι πολύπλοκες, σχέσεις που φαντάζομαι ότι δημιουργούνται μεταξύ του χρήστη και του αντικειμένου. Ας πούμε, στην σειρά IC Lights η έμπνευση ξεκίνησε από το θέμα της ισορροπίας. Ξεκίνησα να βλέπω στο youtube διάφορα βίντεο με contact juggling. Είναι πολύ όμορφο να παρατηρείς αυτή τη σφαίρα που ο ζογκλέρ προσπαθεί να ισορροπήσει πάνω στα χέρια και τις άκρες των δαχτύλων του με πολύ δεξιοτεχνικές κινήσεις. Και ξαφνικά παρά την τρομερή αυτή κίνηση έχεις την ψευδαίσθηση ότι η σφαίρα μένει σταθερή. Μ’ αρέσει να δημιουργώ αντικείμενα που εμπεριέχουν τέτοιες εντάσεις και δίνουν την αίσθηση ότι ανά πάσα στιγμή κάτι δεν θα ισορροπήσει. Κάτι πάει να πέσει, αλλά ταυτόχρονα είναι απόλυτα ισορροπημένο.

ελc: Είναι το Λονδίνο μητρόπολη του σύγχρονου design; Ποιες άλλες πόλεις ηγούνται του χώρου; Σε τι επίπεδο βρίσκεται η Αθήνα;
Α.Μ.: Υπάρχει πολύς δημιουργικός κόσμος που έχει επιλέξει σαν έδρα του το Λονδίνο και αυτό παρουσιάζει ένα ενδιαφέρον, εντούτοις η έξαπλωση του ίντερνετ και η εύκολη πρόσβαση που προσφέρει τείνει να καταργήσει τις διάφορες μητροπόλεις.
Πέρα από το Λονδίνο άλλες πόλεις-κέντρα για το design βρίσκονται, αν προσέξετε, εκεί που υπάρχουν πολύ καλές σχολές πάνω στο χώρο, όπως για παράδειγμα στο Eindhoven της Ολλανδίας ή στην Νέα Υόρκη, κι αυτό συμβαίνει γιατί έχουν την τάση να τραβάνε δημιουργικό κόσμο.
Η Αθήνα περνάει, δυστυχώς, δύσκολες εποχές. Υπάρχουν αρκετοί νέοι και δημιουργικοί άνθρωποι που θέλουν να κάνουν κάτι, όμως περιορίζονται από άλλα προβλήματα όπως η οικονομία. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι παρατηρείται ένα κλείσιμο οπουδήποτε δεν υπάρχει κάποια ενθάρρυνση για να προχωρήσεις.

ελc: Υπάρχει κάποια δουλειά στο χώρο του design που να σας εντυπωσίασε πρόσφατα;
Μ.Α.: Τα όσα έχω δει στο χώρο του design τον τελευταίο καιρό τα βρίσκω κάπως περιοριστικά. Δίνουν την εντύπωση ότι ο κόσμος έχει εξαντληθεί από ιδέες. Δεν μπορώ, λοιπόν, να ξεχωρίσω κάτι που να με συγκίνησε τελευταία. Γενικότερα, εμπνέομαι περισσότερο από καλλιτέχνες, γιατί πιστεύω ότι η δουλειά τους έχει μια άλλη ελευθερία.

ελc: Τι να περιμένουμε από την ομιλία σας στην ημερίδα «ΕΣΩ: Interior design & Αρχιτεκτονική»;
Μ.Α.: Θα είναι μια παρουσίαση της προσωπικής δουλειά μου για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Επίσης, θα εστιάσω στην άξια της ανεξαρτητοποίησης του δημιουργού. Προσωπικά επέλεξα να δημιουργήσω τη δική μου εταιρία design, και από σχεδιαστής να γίνω και κατασκευαστής των προϊόντων μου, για να αποκτήσω αυτή την ανεξαρτησία και ελευθερία που θεωρώ απαραίτητη μέσα στον δημιουργικό κύκλο.

Η τελευταία έκθεση του Μιχάλη Αναστασιάδη με τίτλο Reload the Current Page εγκαινιάστηκε στις 31 Ιανουαρίου στο Point Centre for Contemporary Art στη Λευκωσία της Κύπρου και διαρκεί μέχρι τις 26 Απριλίου.