Η καριέρα της ως ζωγράφος, επισκιάστηκε από την ερωτική της σχέση με τον σπουδαίο και κατά πολύ μεγαλύτερό της Pablo Picasso. Τα απομνημονεύματά της για την κοινή τους πορεία, που εκδόθηκαν το 1964, έγιναν διεθνές μπεστ σέλερ. Η κόρη της, Aurelia Engel θα δηλώσει για τον θάνατό της: «Ήταν μια εξαιρετικά ταλαντούχα καλλιτέχνιδα και θα εργαστούμε πάνω στην κληρονομιά της και στους απίστευτους πίνακες και τα έργα που μας αφήνει».
Η Françoise Gilot, αφοσιωμένη ζωγράφος και σπουδαία διασημότητα, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 101 ετών με προβλήματα καρδιάς και πνευμόνων. Σε μία από τις τελευταίες της συνεντεύξεις, θα δηλώσει τους New York Times: «Δεν πρόκειται να κάνω μεγάλο θέμα για το αν είμαι περισσότερο από αυτό που είμαι – ή λιγότερο».
Η Marie Françoise Gilot, όπως ήταν το κανονικό της όνομα, γεννήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 1921, στο Neuilly-sur-Seine, προάστιο του Παρισιού, μοναχοπαίδι του Emile Gilot, γεωπόνου και χημικού παραγωγού, και της Madeleine Renoult-Gilot. Από μικρή ηλικία γοητεύτηκε από την τέχνη, υπό την καθοδήγηση της μητέρας της, η οποία είχε σπουδάσει ιστορία της τέχνης, κεραμική και ζωγραφική ακουαρέλας. Ο πατέρας της, είχε όμως άλλες ιδέες για την κόρη του και φανταζόταν μια καριέρα στην επιστήμη ή στη νομική για εκείνη, αναγκάζοντάς την να γραφτεί στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, όπου πήρε το πτυχίο της το 1938 σε ηλικία 17 ετών.
Τα επόμενα βήματά της θα την οδηγήσουν στο Βρετανικό Ινστιτούτο στο Παρίσι όπου και θα λάβει πτυχίο αγγλικής λογοτεχνίας από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Θα συνεχίσει τις νομικές σπουδές ενώ παράλληλα απολαμβάνει τη ζωγραφική. Τον Ιούνιο του 1941, έχασε το ενδιαφέρον για τις σπουδές της, αποφασίζοντας να αφοσιωθεί στην τέχνη. Ξεκίνησε ιδιαίτερα μαθήματα με τον Ούγγρο ζωγράφο Endre Rozsda, ενώ παρακολούθησε μαθήματα στην Académie Julian, της οποίας μαθητές υπήρξαν οι: Matisse, Bonnard, Léger και Duchamp.
Αφοσιωμένη πλέον ζωγράφος, θα γνωρίσει τον κατά 40 χρόνια μεγαλύτερό της Picasso σε ένα γαλλικό εστιατόριο, σε ηλικία 21 ετών. «Ήμουν 21 ετών και ένιωθα ότι η ζωγραφική ήταν ήδη ολόκληρη η ζωή μου», γράφει στο βιβλίο της Η ζωή με τον Πικάσο. Όταν ο Πικάσο ρώτησε τη Gilot και τη φίλη της τι δουλειά έκαναν, η φίλη απάντησε ότι ήταν ζωγράφοι, οπότε ο Πικάσο απάντησε:
«Αυτό είναι το πιο αστείο πράγμα που άκουσα όλη μέρα. Κορίτσια που μοιάζουν έτσι δεν μπορεί να είναι ζωγράφοι», γράφει η Gilot.
Οι δυο τους προσκλήθηκαν να επισκεφθούν τον Πικάσο στο στούντιό του και σύντομα θα αρχίσει η σχέση τους.
Αργότερα, θα γίνει η μόνη ανάμεσα στις πολλές ερωμένες του που θα τον εγκαταλείψει το 1953, μετά από 10 χρόνια και δύο παιδιά μαζί. «Ήμουν εκεί με τη θέλησή μου και έφυγα με τη θέλησή μου», θα δηλώσει σε συνέντευξή της σε ηλικία 94. Και συνέχισε: «Του είχα πει: Πρόσεχε, γιατί ήρθα όταν ήθελα, αλλά θα φύγω όταν θέλω».
«Φαντάζεσαι ότι ο κόσμος θα ενδιαφέρεται για σένα;», θυμάται ότι της είπε ο καλλιτέχνης όταν τον άφησε. «Δεν θα ενδιαφερθούν ποτέ, πραγματικά.. Ακόμα κι αν νομίζεις ότι αρέσεις στους ανθρώπους, θα είναι μόνο ένα είδος περιέργειας που θα έχουν για ένα άτομο του οποίου η ζωή άγγιξε τόσο στενά τη δική μου».
Αλλά η Gilot καταφέρνει παρά τις αντιξοότητες να ξαναχτίσει την καριέρα της μετά τη σχέση που επισκίασε το έργο της, ακόμη και όταν ο Πικάσο πίεζε τις γκαλερί να μην παρουσιάζουν το έργο της. Συνέχισε να εκθέτει τα έργα της, τα οποία σήμερα βρίσκονται σε περισσότερα από δώδεκα μουσεία, συμπεριλαμβανομένων του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης και του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη και του Κέντρου Πομπιντού στο Παρίσι, και οι πίνακές της συνέχισαν να πωλούνται – ένα πορτρέτο της κόρης της, Paloma à la Guitare, του 1965, πωλήθηκε για 1,3 εκατομμύρια δολάρια σε διαδικτυακή δημοπρασία το 2021.
Ο Πικάσο απέτυχε στις προσπάθειές του να εμποδίσει τα απομνημονεύματά της για τη δεκαετή σχέση τους, το 1964, με τίτλο Life with Picasso (Ζωή με τον Πικάσο), τα οποία έγιναν διεθνές μπεστ σέλερ και επανεκδόθηκαν από το New York Review Book Classics το 2019. Τα απομνημονεύματα εξόργισαν τόσο πολύ τον Ισπανό καλλιτέχνη που διέκοψε οριστικά την επαφή με την Gilot και τα δύο τους παιδιά. Χρησίμευσε ως έμπνευση για την ταινία Surviving Picasso του 1996, σε σκηνοθεσία Merchant Ivory, με τον Anthony Hopkins στον ρόλο του Πικάσο και τη Natascha McElhone στον ρόλο της Gilot.
Η Gilot παντρεύτηκε τον καλλιτέχνη Luc Simon το 1955, με τον οποίο μοιράστηκε μια κόρη, την Aurelia. Το ζευγάρι χώρισε το 1962. Το 1970 παντρεύτηκε τον Jonas Salk, τον Αμερικανό ερευνητή ιατρικής που ήταν υπεύθυνος για ένα από τα πρώτα επιτυχημένα εμβόλια κατά της πολιομυελίτιδας. Το ζευγάρι μοιραζόταν τον χρόνο του μεταξύ του La Jolla της Καλιφόρνια και του στούντιό της στη νότια Γαλλία. Το 1976 ανέλαβε τη θέση του προέδρου του τμήματος καλών τεχνών στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, μια θέση που διατήρησε μέχρι το 1983.
Παρότι ο Πικάσο είχε φύγει από τη ζωή της και είχε πεθάνει προ πολλού, παρέμενε μια επιβλητική, επισκιάζουσα παρουσία. Έτσι το 1990, η Gilot, συνεχίζοντας να προβληματίζεται γι’ αυτόν, δημοσίευσε το “Matisse and Picasso: A Friendship in Art”, μια περιγραφή της ανταγωνιστικής φιλίας των δύο καλλιτεχνών που επικεντρώθηκε στα χρόνια κατά τα οποία ήταν μάρτυρας. Το 2012, η ίδια και ο βιογράφος του Πικάσο John Richardson επιμελήθηκαν την έκθεση “Picasso and Françoise Gilot: Paris-Vallauris, 1943-1953” στην γκαλερί Gagosian στο Μανχάταν, παρουσιάζοντας έργα που δημιούργησαν εκείνη και ο Πικάσο κατά τη διάρκεια των χρόνων της συνεργασίας τους.
«Και οι δύο πίστευαν ότι η τέχνη ήταν το μόνο πράγμα στη ζωή που άξιζε να κάνει κανείς. Και μαζί του, ήταν σε θέση να είναι ο αληθινός της εαυτός, παρόλο που η ζωή μαζί του δεν ήταν εύκολη», θα δηλώσει η Aurelia Engel.
Μετά τον θάνατο του Salk το 1995, μετακόμισε στο Upper West Side του Μανχάταν, όπου συνέχισε να ζωγραφίζει και να επιβλέπει εκθέσεις κατά τη διάρκεια μιας αναγέννησης της καριέρας της. Το 2018, σε ηλικία 96 ετών, δημοσίευσε ένα βιβλίο με σκίτσα που έκανε κατά τη διάρκεια πολυάριθμων ταξιδιών στην Ινδία, τη Σενεγάλη και τη Βενετία μεταξύ 1974 και 1981.
Και για την Aurelia Engel, η βασική κληρονομιά της μητέρας της δεν ήταν μόνο η δημιουργικότητά της, αλλά και το θάρρος της, που αντανακλάται στην τέχνη της, η οποία πάντα άλλαζε, χωρίς ποτέ να μένει ασφαλής. «Δεν ήταν χωρίς φόβο. Αλλά πάντα αντιμετώπιζε τους φόβους της και πηδούσε στο κενό και έπαιρνε ρίσκα, ό,τι κι αν συνέβαινε», θα δηλώσει στο Associated Press.
Μία Απάντηση
Αν θέλετε να φωτισετε το έργο της δε χρειάζεται να αναφέρετε το όνομα που την επισκίασε στις δέκα πρώτες λέξεις και στον τίτλο. Έτσι απλά διαιωνίζετε με άλλο τρόπο το ίδιο φαινόμενο.