H Eθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου αλλάζει τον τίτλο του έργου «Ρώσοι χορευτές» σε «Ουκρανοί χορευτές» του Έντγκαρ Ντεγκά. Και αυτή η μετονομασία απασχολούσε τους επιμελητές και τους ερευνητές εδώ και πολλά χρόνια. Και τώρα, ειδικά μετά τα γεγονότα της πολεμικής σύρραξης στην Ουκρανία, η απόφαση πάρθηκε και είναι οριστική. Μια απόφαση που προτρέπει και άλλα πολιτιστικά ιδρύματα να επανεξετάσουν τις «παρωχημένες» ερμηνείες ή την εσφαλμένη σήμανση της ουκρανικής τέχνης και κληρονομιάς.
Πολλοί είναι οι Ουκρανοί που έχουν ξεσηκωθεί στα social media κραυγάζοντας για την δίκαιη αντιμετώπιση και αναγνώριση της Ουκρανικής Τέχνης.
Pastel and charcoal on tracing paper laid onto millboard, 73 x 59.1 cm
Presented by the Sara Lee Corporation, Chicago, through the American Friends of the National Gallery, London, 1998
«Από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας στην Ουκρανία (24.02.2022) σκεφτόμουν συνέχεια το συγκεκριμένο κομμάτι. Το θέμα είναι ότι οι χορευτές δεν είναι Ρώσοι και δεν ήταν ποτέ. Είναι Ουκρανοί χορευτές που απεικονίζονται από έναν μεγάλο Γάλλο ιμπρεσιονιστή. Η Ρωσία / οι Ρώσοι οικειοποιούνται και εξακολουθούν να οικειοποιούνται πολλά στοιχεία της ουκρανικής κουλτούρας. Ένας από τους λόγους για τους οποίους το Κρεμλίνο και ο δικτάτοράς τους εισέβαλαν στη χώρα μου είναι η επιθυμία να αποκτήσω μια ιστορία της Ρωσίας του Κιέβου! Πρέπει να περιμένουμε την Ουκρανία να κερδίσει τον πόλεμο πριν ξεκινήσουμε μια μεγάλη αλλαγή στο πολιτιστικό μέτωπο;» θα αναφέρει η Ουκρανή Tanya Kolotusha στον λογαριασμό της στο Instagram και η Εθνική Πινακοθήκη θα απαντήσει θετικά ανακοινώνοντας αυτή την μετονομασία.
View this post on Instagram
Τον περασμένο μήνα, η ιστορικός Olesya Khromeychuk, και διευθύντρια του Ουκρανικού Ινστιτούτου στο Λονδίνο, έγραψε στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel: «Ο Πούτιν έχει έναν από τους μεγαλύτερους στρατούς στον κόσμο, αλλά έχει και άλλα όπλα. Ο πολιτισμός και η ιστορία κατέχουν εξέχουσα θέση στο οπλοστάσιό του. Και αν οι πύραυλοι κατευθύνονται στον ουκρανικό λαό, ο οπλισμένος πολιτισμός και η ιστορία μας στοχεύουν ουσιαστικά στη Δύση εδώ και αρκετό καιρό. Κάθε ταξίδι σε γκαλερί ή μουσείο στο Λονδίνο με εκθέματα τέχνης ή ταινίες κινηματογράφου από την ΕΣΣΔ παρουσιάζει εσκεμμένα την περιοχή ως μια ατελείωτη Ρωσία, όπως θα ήθελε δηλαδή να είναι ο σημερινός πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Οι επιμελητές δεν έχουν κανένα πρόβλημα να παρουσιάσουν την εβραϊκή, τη λευκορωσική ή την ουκρανική τέχνη και τους καλλιτέχνες ως Ρώσους. Σε μια σπάνια περίπτωση που ένας Ουκρανός δεν παρουσιάζεται ως Ρώσος, μπορεί να παρουσιαστεί ως «ουκρανικής καταγωγής», όπως συνέβη με τον σκηνοθέτη Oleksandr Dovzhenko, σε μια από τις μεγάλες εκθέσεις για την επαναστατική τέχνη στο Λονδίνο».
Ο Ντεγκά ασχολήθηκε με τον κόσμο του χορού σχεδόν εμμονικά, γι’ αυτό απεικονίζει τις κοπέλες σε πρόβες ή ντυμένες με φτερά, ενώ περιμένουν την έναρξη της παράστασης. Ήταν ένας οξυδερκής παρατηρητής και ένας παράξενος χρονικογράφος της καθημερινής ζωής των χορευτριών. Η σχέση του μαζί τους έχει συζητηθεί και αναλυθεί εκατοντάδες φορές.
Το αγαπημένο του θέμα συνήθως ήταν οι μπαλαρίνες κλασικού χορού, αλλά σε αυτό τον πίνακα που σχεδιάστηκε γύρω στα 1899 και αποκτήθηκε από την Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου το 1998, το θέμα είναι ένας από τους θιάσους χορού από την Ανατολική Ευρώπη που επισκέφθηκε το Παρίσι στα τέλη της δεκαετίας του 1890 και εμφανίστηκε στους πιο διάσημους χώρους της γαλλικής πρωτεύουσας, συμπεριλαμβανομένου του Moulin Rouge.
Στον πίνακα, οι νεαρές γυναίκες φορούν παραδοσιακή ουκρανική λαϊκή ενδυμασία και εμφανίζονται σε κίνηση, ενώ στα χέρια τους φαίνεται να κρατάνε μια γιρλάντα από μπλε και κίτρινα λουλούδια, τα επίσημα εθνικά χρώματα της Ουκρανίας.
