«ΓΥΝΑΙΚΕΣ, μαζί» στο ΕΜΣΤ με την ομαδική έκθεση που αποτελεί την πρώτη επανέκθεση της συλλογής του Μουσείου μετά την εναρκτήρια παρουσίασή της, το 2019. Η έκθεση παρουσιάζει έργα από τη συλλογή του ΕΜΣΤ, μεταξύ αυτών και την πρώτη παρουσίαση μιας σειράς έργων από τη γενναιόδωρη Δωρεά της Συλλογής Δ.Δασκαλόπουλου στο ΕΜΣΤ.
Παρουσιάζονται 49 έργα από 25 καλλιτέχνιδες διαφορετικών γενεών και προέλευσης, δέκα από τις οποίες είναι Ελληνίδες. Με την έκθεση ΓΥΝΑΙΚΕΣ, μαζί το ΕΜΣΤ θέλει να δηλώσει με έναν ξεκάθαρο τρόπο την ανάγκη να ξαναγραφτεί η ιστορία της ελληνικής τέχνης, ώστε να αναδειχτούν έμφυλες όψεις της που έχουν μείνει στη σκιά. Αποτελείται αποκλειστικά από έργα γυναικών δημιουργών της συλλογής του και παίρνει θέση σε ένα κεφαλαιώδες ζήτημα που αντιμετωπίζουν όλα τα μουσεία στις μέρες μας: την υποεκπροσώπηση των γυναικών και την επιτακτική ανάγκη ανάληψης δράσης για την έμφυλη ισότητα – μία από τις κύριες και κοινές προβληματικές που διέπει όλα τα «κύματα» φεμινισμού ανά τα χρόνια, όσες διαφορές κι αν έχουν μεταξύ τους.
Με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας, ρωτήσαμε την ομάδα του Τhis is not a feminist project (Βάσια Ντούλια & Μάρη Σπανουδάκη) και επτά καλλιτέχνιδες που συμμετέχουν στην έκθεση «Γυναίκες, μαζί» να μας απαντήσουν:
Αν κυβερνούσες τον κόσμο για Μία Ημέρα ποιο θα ήταν το πρώτο πράγμα που θα προσπαθούσες ή θα έθετες τα θεμέλια για να αλλάξεις;
This is not a feminist project
Θα απαντήσουμε οικειοποιούμενες ένα μικρό απόσπασμα από το Δεύτερο Φύλο της Simone de Beauvoir: «Το θέμα δεν είναι να πάρουν οι γυναίκες την εξουσία από τα χέρια των ανδρών, αφού αυτό δεν θα άλλαζε τίποτα στον κόσμο. Το ζήτημα είναι να καταρρίψουμε την ιδέα της εξουσίας».
Πάκυ Βλασσοπούλου
Για να είμαι ειλικρινής η ερώτηση μου προκαλεί αμηχανία φέρνοντάς μου στον νου ερωτήσεις από τηλεπαιχνίδια ή καλλιστεία ομορφιάς. Νιώθω ότι ενισχύει μια λανθασμένη εντύπωση για το τι είναι διακυβέρνηση και ακόμα περισσότερο ότι αφαιρεί την πολυπλοκότητα του κόσμου και της συνύπαρξης. Αν παίξω όμως το παιχνίδι θα απαντούσα πως αν κυβερνούσα για μια μέρα θα επέλεγα πρώτα τη φορολόγηση του 1% με σκοπό την αναδιανομή του πλούτου και θα πριμοδοτούσα, με αύξηση μισθού κατά πολύ, όλες εκείνες τις εργασίες που αφορούν την κοινωνική αναπαραγωγή και παραδοσιακά γίνονταν στο παρελθόν από γυναίκες όπως η καθαριότητα σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους και η φροντίδα των παιδιών, των γέρων και όσων αδυνατούν να εργαστούν.
Χριστίνα Δημητριάδη
Αν κυβερνούσα τον κόσμο για μια ημέρα, θα επικεντρωνόμουν σε δύο κύριους τομείς: την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προαγωγή της ειρήνης. Σχετικά με την κλιματική αλλαγή, θα διοργάνωνα παγκόσμια διασκέψεις με επιστήμονες και παγκόσμιους ηγέτες για την ανάπτυξη συνολικών σχεδίων δράσης. Θα προωθούσα την έρευνα σε βιώσιμες τεχνολογίες και θα ενθάρρυνα την πράσινη ενέργεια.
Όσον αφορά την ειρήνη, θα προσπαθούσα να τερματίσω τις συγκρούσεις μέσω διαπραγματεύσεων και διπλωματικών προσπαθειών. Θα υποστήριζα εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες για τον διαπολιτισμικό διάλογο και την κατανόηση. Αυτές οι δράσεις θα αποτελούσαν το πρώτο βήμα για τη δημιουργία ενός καλύτερου και πιο αειφόρου μέλλοντος για όλους τους κατοίκους του πλανήτη μας.
Ελένη Καμμά
Μια ημέρα δεν φέρνει την άνοιξη. Θα καταργούσα την παγκόσμια ημέρα της γυναίκας, που μαζί με τις διάφορες άλλες γιορτές της μίας ημέρας αποτελεί τρανή απόδειξη ότι το παραδοσιακό πατριαρχικό μοντέλο καλώς κρατεί.
Μαρία Λοϊζίδου
Να συμβάλω στη συλλογική προσπάθεια δημιουργίας συνθηκών αμεσότητας και άρθρωσης λόγου σε ό,τι μας φοβίζει και μας πληγώνει. Μέσα από πλατφόρμες συζήτησης να ελευθερωθεί χώρος στη δυνατότητα της κοινωνικής σχέσης του βλέμματος ως συνθήκη αμοιβαιότητας, στη δυνατότητα της αναμονής και της συνέχειας, στην ελπίδα να δούμε τον εαυτό μας μέσα από αυτό που κοιτάμε, να αισθανθούμε την αύρα που διακινείται, που μεγαλώνει και μικραίνει ανάλογα, χωρίς να εξαφανίζεται, στη δυνατότητα να την αντιλαμβανόμαστε γιατί είμαστε ζωντανοί, στην ικανότητα μας να κοιτάμε, να σηκώνουμε τα μάτια μας σε αυτό που μας κοιτάζει, στην αναγνώριση του κρυμμένου.
Δέσποινα Μεϊμάρογλου
Δραστικός Επαναπροσδιορισμός των Αξιών.
Ελένη Μυλωνά
Αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο για μια μέρα θα φρόντιζαν να εμπνεύσουν σεβασμό προς τη μητέρα γη και να θεμελιώσουν ισότητα και προστασία για κάθε ζωντανό οργανισμό στον πλανήτη.
Χριστιάνα Σούλου
Θα έκανα σαφές ότι ο πλανήτης μας βρίσκεται στην καρδιά μιας πολιτισμικής κατάρρευσης. Ότι αυτό δεν είναι ένας φόβος για τα παιδιά μας αλλά μια διαπίστωση για το τώρα. Υπό αυτάς τας συνθήκας, μόνο μία «συμπαντική» ανανέωση και αλλαγή των επιθυμιών και των συμβόλων μας μπορεί να έχει νόημα. Η λύση δεν μπορεί να εναπόκειται μόνο στην ατομική πρωτοβουλία αν δεν λάβει χώρα μία επανάσταση και αλλαγή των αξιών μας. Η στροφή θα πρέπει να είναι φιλοσοφική και πολιτική. Θα πρέπει να αλλάξουν οι κανόνες του παιχνιδιού.
Η πρώτη μου επιδίωξη θα ήταν να αλλάξει το πνεύμα της επιστήμης, ώστε η επιστήμη να πάψει να συμβάλλει στο να δίνει την αυταπάτη ενός κόσμου –απόλυτα μετρήσιμου- και να προσφέρεται χωρίς αντίσταση στη χρήση ενός θανατηφόρου συστήματος. Θα προσπαθούσα, η αποστολή της επιστήμης να είναι το να παίξει δραστικό ρόλο σ’ έναν επαναπροσδιορισμό του πραγματικού και όχι αυτόν της τροφοδότησης της παραγωγικής μηχανής προκειμένου να «κρατάει σε διάρκεια» έναν κόσμο που δεν είναι καν επιθυμητός.
Αν η στροφή αυτή επιτευχθεί – τότε πιστεύω και η τέχνη θα μπορέσει να ξαναγεννηθεί. Θα καλούσα όλους να σκεφτούν τα λόγια του Γάλλου αστροφυσικού, ειδικού στην κβαντική βαρύτητα Aurélien Barrau, μία από τις πιο δυνατές φωνές αντίστασης σήμερα, απέναντι στην οικολογική – κλιματική και πολιτισμική καταστροφή:
«Εμείς οι σύγχρονοι δυτικοί είμαστε ο πιο δολοφονικός πολιτισμός όλων των εποχών από την άποψη της βιόσφαιρας. Και το χειρότερο; Εκτός του ότι αυτό συνιστά ένα λάθος της λογικής και μια ηθική χρεωκοπία, -δεν μας κάνει καν ευτυχισμένους». (Aurélien Barrau: L’ Hypothese K. 2023 editions grasset)
