Η Κωνσταντία Γουρζή στο ελculture.gr

Κάποιοι άνθρωποι καταφέρνουν να κυλούν σαν ποτάμια ορμητικά και ταυτόχρονα να είναι σταθεροί σαν βράχοι. Σε αυτούς μου φάνηκε να ανήκει η Κωνσταντία Γουρζή, μαέστρος, συνθέτρια και καθηγήτρια μουσικής. Μιλήσαμε λίγο πριν τη συναυλία που διηύθυνε με τα Μουσικά Σύνολα της ΕΡΤ, μια συνεργασία η οποία φαίνεται να έχει όλο και πιο τακτικό χαρακτήρα. Τον Απρίλιο είδαμε μέρος της δουλειάς της στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, μια δουλειά που έχει παρουσιαστεί σε πολλά φεστιβάλ και ορχήστρες κυρίως του εξωτερικού, έχει δεχθεί διεθνείς διακρίσεις, ενώ το πορτρέτο της παρουσιάζεται αυτές τις μέρες στην Εσθονία. Βάση της είναι το Μόναχο, όπου είναι καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο μουσικής και θεάτρου ως μαέστρος (μάλιστα είναι η μοναδική γυναίκα στη θέση αυτή στη Γερμανία). Επίσης έχει δημιουργήσει το διεθνές καλλιτεχνικό δίκτυο Opus21musikplus με προγράμματα που συνδυάζουν διάφορα είδη μουσικής αλλά και παιδαγωγικό μουσικό πρόγραμμα για μαθητές δημοτικού στη Γερμανία. Με αφορμή το Samos Young Artists Festival 2012 (6-12 Αυγούστου), του οποίου είναι Καλλιτεχνική Διευθύντρια, μίλησα μαζί της και επιβεβαίωσα ότι πίσω από μια καλή εικόνα δεν κρύβονται αναγκαστικά οι δημόσιες σχέσεις, αλλά η επίμονη και σοβαρή δουλειά με αγάπη και όρεξη.

ελc: Ποιοί είναι οι στόχοι που έχεις θέσει, έχοντας πρόσφατα αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ Σάμου;
Κ.Γ.: Ο σημαντικότερος στόχος του Φεστιβάλ είναι να φέρει κοντά νέους μουσικούς, νέα μουσικά σύνολα και έτσι να συμβεί μια συνάντηση πολιτισμών. Να γίνει το ακριτικό νησί της Σάμου ενα φωτεινό παράδειγμα διεθνών καλλιτεχνικών συναντήσεων απο Ανατολή και Δύση. Nα δημιουργηθεί στο νησί ενας καινούργιος πνευματικός χώρος δημιουργίας για νέα μουσικά και καλλιτεχνικά δρώμενα, συνειδητοποιώντας οτι ο χώρος της ιδιαίτερης γέννησής τους είναι η Σάμος και αυτά να ακτινοβολήσουν σε όλο τον κόσμο, δημιουργώντας έτσι μια συνέχεια και ένα θετικό θεσμό στο νησί. Αυτό το καλοκαίρι πέφτει ο πρώτος λίθος στο κτίσιμο αυτού του πνευματικού οικοδομήματος και φαίνεται ήδη να έχουν δημιουργηθεί οι βάσεις και οι προϋποθέσεις, ώστε να υπάρξει συνέχεια.

ελc: Πώς μπορείς να φέρεις το νέο ακροατήριο πιο κοντά στην κλασσική μουσική, αλλά και αντίστροφα;
Κ.Γ.: Δημιουργώντας π.χ. νέες μορφές παρουσίασης προγραμμάτων και νέες μορφές παρουσίασης μιας συναυλίας. Η καημένη κλασσική μουσική είναι τόσο παρεξηγημένη γιατί μεταξύ άλλων εξελίχθηκε μέσα στο χρόνο κυρίως για ενα γκέτο συγκεκριμένων ενηλίκων. Κι όμως οι περισσότερες μελωδίες των κλασσικών έργων είναι παραδοσιακές ή εμπνευσμένες απ;o την παράδοση. Η μνήμη μας χρειάζεται φρεσκάρισμα και η παρουσίαση χρειάζεται να απλοποιηθεί, να εκμοντερνιστεί, να τραγουδήσουμε ξανά αφήνοντας μέσα μας να ξυπνήσουν καινούργια συναισθήματα. Πολλοί δημιουργικοί τρόποι υπάρχουν για να προσεγγισθούν η κλασσική μουσική και το νέο ακροατήριο.

ελc: Το Φεστιβάλ Σάμου «ανήκει» στους νέους καλλιτέχνες. Τι βλέπεις και τι επενδύεις στη νέα γενιά;
Κ.Γ.: Βλέπω ένα υπέροχο υλικό, τεχνικά καταρτισμένο υψηλότερα από ποτέ, διψασμένο για γνώση και ανοιχτό για εύρεση χρυσού ακόμη και στα βάθη των ωκεανών. Άρα αυτό το υλικό χρειάζεται διοχέτευση και αναγνώριση της δύναμής του, την ύπαρξη της θετικής ενέργειας δημιουργώντας με συνείδηση πράξεως, εμφύτευση της ελπίδας αναδύοντας έτσι το „τσαγανό“, ενθύμιση της χαράς και της ανάγκης για έκφραση αλλιώτικης από την μέχρι τώρα… και περισσότερο γέλιο!

ελc: Οι καλλιτέχνες είναι από τους λίγους ίσως στην Ελλάδα που βλέπουν την κρίση ως μια δημιουργική ευκαιρία. Εσένα τι σε κάνει αισιόδοξη ή και απαισιόδοξη – για τι ελπίζεις και φοβάσαι, ίσως, εν μέσω κρίσης;
Κ.Γ.: Η κρίση όντως είναι μια δημιουργική ευκαιρία και του έλληνα του αρέσει με πολλαπλούς τρόπους να εκφράζεται. Έχει πείσμα και φαντασία. Όταν παράγουμε λοιπόν έργο, παράγουμε και θετικές δονήσεις ασχέτως αν η έμπνευσή μας προέρχεται από ένα δυσάρεστο γεγονός. Το αποτέλεσμα είναι η εξωτερίκευση, η έκφραση. Αυτό είναι πολύ σημαντικό και αισιόδοξο γιατί λειτουργεί συγχρόνως και ως αναλγητικό. Αυτό λοιπόν με κάνει αισιόδοξη.
Ελπίζω λοιπόν σε αυτό το γεγονός και δημιουργώ στο μεταξύ με αυτή την συνειδητότητα και συνάμα ευθύνη. Απαισιόδοξη δεν είμαι ούτε φοβάμαι κάτι παραπάνω από τον θάνατο. Όλα τ’ άλλα που θα μπορούσα να φοβόμουν, προσπαθώ να τα αντιστρέφω σε θετική εμπειρία, ελπίζοντας να μάθω κάτι περισσότερο από τα μυστικά της ζωής.

ελc:  Αν και διαπρέπεις στη Γερμανία, έχει τύχει παρ’ όλα αυτά να νιώσεις σε δύσκολη θέση ως ελληνίδα εκεί; Και αντιστρόφως να πρέπει να δικαιολογείς τη Γερμανία στους έλληνες;
Κ.Γ.: Για όλα τα γεγονότα της κρίσης υπάρχει τουλάχιστον μια ερώτηση και για όλα υπάρχει παραπάνω απο μια απάντηση. Και τα δύο υπάρχουν και τα ζω, αλλά προσπαθώ να κρατάω τις ισσοροπίες στις απαντήσεις γιατί τα αρνητικά συναισθήματα που ξυπνάνε με το συγκεκριμένο γεγονός της κρίσης, δεν μας βοηθούν να παίρνουμε νηφάλιες αποφάσεις και ούτε να δίνουμε νηφάλιες απαντήσεις. Και οι δύο πολιτισμοί είναι δικαιολογημένοι αλλά όμως και όχι δικαιολογημένοι. Πριν από δύο χρόνια οι ερωτήσεις ήταν καταιγιώδεις. Σήμερα ο γερμανός εχει αρχίσει και εκείνος να βλέπει τον εαυτό του όλο και περισσότερο ως μέρος του όλου συμβάντος, αφού ήδη αναρωτιέται, αν και πότε θα έρθει και σε αυτόν ο κλήρος. Ευτυχώς που ο έλληνας διατηρεί το χιούμορ του και μπορεί την εξαθλίωση να την κάνει ανέκδοτο και να γελάσει. Αυτό απο μόνο του του δίνει δύναμη και με τον έναν ή άλλο τρόπο του χαρίζει μια μοναδική ελαστικότητα στην καθημερινότητα. Ας θυμόμαστε όλοι, ότι οι πράξεις μας είναι οι απαντήσεις μας.

ελc: Έχεις σκεφτεί να υλοποιήσεις το πρόγραμμα Opus21musikplus στην Ελλάδα και σε ελληνικά σχολεία;
Κ.Γ.: Σκέψεις κάνω πολλές, αλλά πολλές φορές αυτό δεν είναι από μόνο του ικανό για να πραγματοποιηθούν εγχειρήματα. Όμως το πρόγραμμα αυτό είναι άκρως ικανό και πραγματοποιήσιμο στην Ελλάδα.

ελc: Εκτός από τη μουσική, τι σε συγκινεί γύρω σου; Και πώς αυτό επενδύεται με τη σειρά του στις μουσικές συνθέσεις σου;
 Κ.Γ.: Με συγκινούν η ομορφιά της φύσης, τα ιστορικά γεγονότα, οι ειλικρινείς και έντιμοι άνθρωποι, αυτοί που αναζητούν την αγάπη μέσα στο κάθε τι και πάνω απ’ όλα με συγκινεί πολύ βαθιά η ζωή αυτή καθαυτή. Η συγκίνηση είναι εξάλλου στενά συνδεδεμένη με το κλειδί της έμπνευσης που επενδύει τη μουσική στάση σαν μια στάση ζωής γενικότερα.

Για περισσότερες πληροφορίες:
www.konstantiagourzi.com
www.samosfestival.gr
www.opus21musikplus.de