Ο Γιάννης Γκανάς στο elculture.gr

Καθώς ο φωτορεαλισμός και η αφαιρετική διαδικασία, συνυπάρχουν στα ζωγραφικά έργα του Γιάννη Γκανά, το αποτέλεσμα θυμίζει illustrated γραφιστική εικόνα και άρα δεν μπορεί να μιλήσει κανείς παρά για ένα προσωπικό ζωγραφικό ιδίωμα το οποίο ξεχωρίζει για την άψογη αισθητική και τεχνική του. Τα έργα του αναπαριστούν κυρίως εικόνες από την πόλη που είναι συνδεδεμένες με τις καθημερινές του συνήθειες και που η ζεστή χρωματική παλέτα του τα καθιστά ιδιαιτέρως θελκτικά. Όμως πίσω από το πρώτο επίπεδο ανάγνωσης μοιάζει να κρύβεται κάτι το αδιόρατο – ίσως ανησυχητικό- που φαίνεται να σχολιάζει υποδόρια τον τρόπο με τον οποίο οργανώνουμε τη ζωή μας τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Ο Γκανάς δίνει το περιθώριο στον θεατή να αναγνωρίσει και να εξερευνήσει αυτή την αδιόρατη αίσθηση, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν επιβάλει τρόπο θέασης ή σκέψης. Συνειδητά, παρόλο που η θεματολογία του προέρχεται από τις φωτογραφικές σημειώσεις που κρατά στην καθημερινότητά του και αποτυπώνει τις σκέψεις του, ο τρόπος που ζωγραφίζει – αλλά και ο τρόπος που μιλά για τη δουλειά του – δεν επιτρέπει μια εύκολη προσέγγιση του εσωτερικού του κόσμου, ή των θεμάτων με τα οποία ασχολείται, δεν προσφέρει τα κλειδιά των σκέψεων του. Έτσι ο θεατής καλείται να ανασκάψει στα συναισθήματα που δημιουργούν τα έργα στον ίδιο ή απλώς να τα ευχαριστηθεί ως αισθητικά άρτια.

ελc: Πως προέκυψαν τα έργα της έκθεσης Conversational Pace;
Γιάννης Γκανάς: Υπάρχουν δύο άξονες. Ο πρώτος έχει να κάνει με το Καλλιμάρμαρο ως χώρο, όπου πηγαίνω και προπονούμαι. Ο δεύτερος έχει να κάνει με το τρέξιμο ως μία διαδικασία πολύ προσωπική και κυρίως με τα στοιχεία που εμπεριέχει, που είναι η επανάληψη, η αυθυποβολή, η κόπωση και που καθώς όλα αυτά εντείνονται κατά την προπόνηση, κάνεις μια άλλη ανάγνωση του χώρου.

ελc: Θα μπορούσε να παρομοιάσει κανείς το στάδιο με την πραγματική ζωή όπου αγωνίζεσαι καθημερινά;
Γ.Γκ.: Για μένα τα αθλήματα γενικότερα δεν έχουν τη βαρύνουσα σημασία που έχουν για άλλους ανθρώπους. Αλλά το τρέξιμο άρχισε να με ενδιαφέρει σε ένα προσωπικό επίπεδο. Είναι ένα δίωρο χωρίς κινητό, χωρίς τίποτα να με περισπά. Και το Καλλιμάρμαρο είναι ένα μπαλκόνι στην Αθήνα. Την πρώτη φορά που ανεβαίνεις στις κερκίδες του δεν πιστεύεις ότι πράγματι βλέπεις αυτό που αντικρίζεις. Η αίσθηση της απομόνωσης είναι σαφέστατη.

ελc: Άρα δεν σας ενδιαφέρει η κοινωνική διάσταση του χώρου, π.χ. η άμιλλα και  ο ευγενής συναγωνισμός.
Γ.Γκ.: Έχω πάντα την εντύπωση ότι όσο πιο προσωπικά πηγαίνει κανείς, όσο πιο προσωπικά ζει κανείς τη ζωή του -αλλά με μια συναίσθηση του τι συμβαίνει γύρω του- τόσο πιο κοντά έρχεται σε αυτά τα ζητήματα. Έχω έναν τεράστιο φόβο για ό,τι ονομάζουμε κοινωνικό. Ειδικά όπως το εννοούμε σ’ αυτή τη χώρα. Έχω την αίσθηση ότι όταν αφήνεις χώρο για το προσωπικό στοιχείο βρίσκεσαι τελικά πιο κοντά με ότι συμβαίνει γύρω σου.

ελc: Η πόλη πρωταγωνιστεί σχεδόν σε όλη τη μέχρι σήμερα δουλειά σας. Και πάλι δεν σας απασχολεί η κοινωνική πλευρά της πόλης;
Γ.Γκ.: Είναι το περιβάλλον στο οποίο ζω. Δεν με γοητεύουν  τα κτίρια, δεν μ’ αρέσουν οι κεραίες. Είναι καθαρά ο χώρος μέσα στον οποίο κινούμαι. Στα έργα μου αναπαριστάται σαν μέσα από την ματιά κάποιου που κοιτάζει προς τα πάνω. Δεν είναι το αστικό τοπίο όπως το βλέπουμε καθημερινά.

ελc: Κυρίως ζωγραφίζετε,  χρησιμοποιώντας τη φωτογραφία ως αρχική πηγή έμπνευσης.
Γ.Γκ.: Οδηγήθηκα εκεί μέσα από τη δουλειά. Χρησιμοποιώ τη φωτογραφία ως σημείωση. Οι εικόνες που φτιάχνω είναι ένα μικρό ημερολόγιο. Βγάζω φωτογραφίες από διάφορα μέρη και όταν αρχίσω να αισθάνομαι ότι κάτι συμβαίνει είναι η ώρα για να μετατραπούν οι φωτογραφίες σε έργα. Ως προς την τεχνική δουλεύω με μάσκες και στένσιλ, και δουλεύω με μπογιές χωρίς υφή. Δεν θέλω να φαίνεται η χειρονομία, δεν θέλω να  φαίνεται πώς έχει προκύψει το έργο, αλλά να σου δίνει την ίδια εντύπωση με το αρχικό μέσο σύλληψης της εικόνας που είναι η ψηφιακή φωτογραφία. Χρησιμοποιώ αυτές τις εικόνες, τα έργα, σαν να ήταν επιγραφές, κάτι που παρουσιάζεται μπροστά σου και δεν μπαίνεις στη διαδικασία να σκεφτείς πώς έχει γίνει, που δεν σκέφτεσαι αν έχει κάποια ένταση η τεχνική αυτή, αλλά επικεντρώνεσαι στην ίδια την εικόνα. Επεξεργάζομαι ψηφιακές εικόνες με το χέρι, χωρίς όμως η διαδικασία να είναι εμφανής. Έτσι αναγκάζομαι να δουλεύω πάρα πολύ πάνω στην εικόνα θέλοντας πάντα το έργο στο τέλος να έχει μια απλότητα και τεχνικά να έχει μια αφαίρεση.

ελc: Αφαίρεση και γραμμικότητα. Μια προσπάθεια να αναδομήσετε τα πράγματα όπως θέλετε εσείς;
Γ.Γκ.: Δεν είναι ποτέ στις προθέσεις μου, αλλά φαντάζομαι ότι συμβαίνει αυτόματα. Κρύβεται προφανώς κάποια πονηριά στην τόσο απλή διαδικασία που χρησιμοποιώ…

ελc: Γενικότερα πως επιλέγετε το θέμα της επόμενης δουλειάς μέσα από τις φωτογραφικές σας σημειώσεις;
Γ.Γκ.: Δουλεύω μεθοδικά και ντοκουμεντάρω τα πάντα. Ξεκινώντας από τις φωτογραφίες που μπορεί να τραβήξω με το κινητό τηλέφωνο μέχρι τη διαδικασία παραγωγής των έργων. Μ’ αρέσει ό,τι προκύπτει μέσα από μια μεγάλη αλληλουχία πράξεων. ‘Ολα συμβαίνουν γραμμικά και προγραμματισμένα, όλα πρέπει να περάσουν από συγκεκριμένα στάδια χωρίς να μένουν ίχνη από αυτή τη διαδικασία.

ελc: Τι ρόλο παίζει η αισθητική στη δουλειά σας;
Γ.Γκ.: Στη δουλειά μου αποτυπώνω σχεδόν πάντα τη στιγμή που σκοτεινιάζει. Είναι η ώρα κατά την οποία παρατηρώ περισσότερο. Δεν έχω αγαπημένο χρώμα αλλά αγαπημένη ώρα και αγαπημένη πόλη. Γιατί η Αθήνα έχει ένα πολύ ιδιαίτερο φως. Όλη η παλέτα προκύπτει από αυτά τα δύο, την ποιότητα του φωτός και την ώρα που επιλέγω να απαθανατίζω τις εικόνες. Παράλληλα, παίρνω αισθητικές αποφάσεις, αλλά ενστικτωδώς. Έχω οδηγηθεί εκεί. Και είμαι πολύ ανοιχτός στα μέσα που χρησιμοποιώ. Αν νοιώσω ότι κάτι πρέπει να το προσεγγίσω φωτογραφικά το κάνω, αν πρέπει να το βιντεοσκοπήσω κάνω ένα φιλμ. Είναι απόρροια του πως σκέφτομαι τα πράγματα.

ελc: Πως σκέφτεστε τα πράγματα;
Γ.Γκ.: Πολύ απλά. Ξεκινάω με απλές παρατηρήσεις. Δεν θέλω να χρησιμοποιώ αυτά που βλέπω για να καταλήξω κάπου αλλού. Προσπαθώ να τα κρατήσω ακριβώς όπως είναι, να αποδώσω την ολότητα μέσα από λεπτομέρειες, μικρές εκφάνσεις της. Δεν με ενδιαφέρει η ανάλυση και τα πολλαπλά επίπεδα. Γοητεύομαι από εικόνες και λειτουργίες των πραγμάτων που με περιβάλουν. Έτσι έστησα και τη συγκεκριμένη έκθεση. Σκεπτόμενος  πόσες από αυτές τις παρατηρήσεις – φωτογραφίες  συνθέτουν την εμπειρία  που έχω από το Καλλιμάρμαρο και από το τρέξιμο. Αναφέρονται τα έργα στη συναισθηματική φόρτιση που έχει το μέρος για μένα. Φυσικά πρέπει να εξετάσω αν οι εικόνες αυτές έχουν να πουν κάτι και σε κάποιον άλλο. Πρέπει να το κρίνω.

ελc: Πως το κρίνετε;
Γ.Γκ.: Με το ένστικτο κυρίως. Εάν «μπάζει» για σένα θα «μπάζει» και για τους άλλους. Για μένα η τέχνη είναι μια εξερεύνηση του εαυτού με περιπετειώδη και λιγότερο κλινικό τρόπο.

Περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση του Γιάννη Γκανά «Conversational Pace» δείτε εδώ