-617193.jpg)
Το μότο των συμβούλων καριέρας ήταν πάντα: «Βρες ένα πράγμα, στο οποίο είσαι πιο καλός, και επένδυσε σε αυτό». Στην περίπτωση, όμως, της Μάρθας Φριντζήλα θα σήκωναν τα χέρια τους ψηλά… Ασχολείται με τη σκηνοθεσία, το σύγχρονο και αρχαίο δράμα, δημιουργεί το Baumstrasse, παίζει, διδάσκει, τραγουδά και μάλιστα με ποικίλες και σημαντικές καλλιτεχνικές συνεργασίες. Και ασχολείται σοβαρά, με ποιότητα και ουσία σε ό,τι κάνει. Τη ρωτώ πώς ισορροπεί και κατανέμει το χρόνο και την ενέργειά της ανάμεσα σε αυτά: «Δύσκολα», μου απαντά. «Αλλά δεν μπορώ να κάνω κι αλλιώς. Κάνω ακριβώς αυτό που επέλεξα να κάνω στη ζωή μου. Είναι φυσικό να δυσκολεύομαι». Αφορμή για την κουβέντα μας υπήρξε ο τρίτος χρόνος λειτουργίας του θερινού Αττικού Σχολείου (1-10 Ιουλίου) στην Ελευσίνα. Επίσης, στις 10 Ιουλίου θα πραγματοποιηθεί μεγάλη συναυλία των Mazaher Ensemble από την Αίγυπτο και της Μαρίας Φαραντούρη με τη συμμετοχή της Μάρθας Φριντζήλα. Οι γυναίκες μουσικοί του συγκροτήματος είναι από τις τελευταίες εν ζωή μουσικούς της θεραπευτικής μουσικής Ζαρ στην Αίγυπτο. Η τελετουργία περιλαμβάνει χορό με τη συνοδεία κρουστών και τραγουδιού, με στόχο «τη συμφιλίωση και την αρμονική συμβίωση με τις πνευματικές δυνάμεις που κατοικούν μέσα μας»…
ελc: Πώς λειτούργησε η σχέση σου με την Ελευσίνα, από την οποία κατάγεσαι, στη διοργάνωση του Αττικού Σχολείου;
Μάρθα Φριντζήλα: Η σχέση μου με την Ελευσίνα ήταν ένας από τους σημαντικότερους λόγους για τη διοργάνωση του Αττικού Σχολείου. Έχω στο πλευρό μου την τοπική κοινωνία και το δήμο. Αγαπώ πολύ την πόλη και με ενδιαφέρει η ιστορία της. Πρόκειται για μία από τις ιερές πόλεις της αρχαιότητας που καταφέραμε να την καταστρέψουμε με τον πιο βάναυσο τρόπο. Η Ελευσίνα βιώνει εδώ και πολλά χρόνια την τραγωδία στο πετσί της μαζί με την υπόλοιπη Ελλάδα. Βιώνει την ασυδοσία της εξουσίας, την αχαριστία των αρχόντων, την προχειρότητα, την αγριότητα, τα σκάνδαλα, τη διαφθορά.
ελc: Πώς παντρεύεις το αρχαίο με τις σύγχρονες αναφορές, και επιμένεις σε αυτές τις αναφορές, σε μια εποχή όπου πλέον οι αρχαιοελληνικές ρίζες μας και η «γνήσια» καταγωγή μας έχει γίνει αντικείμενο μεγάλης πολιτικής εκμετάλλευσης και ακρότητας;
Μ.Φ.: Είναι γελοίο να μιλάμε για τη γνήσια καταγωγή μας. Είναι ανόητο. Δεν ασχολούμαι με αυτήν τη γελοιότητα. Ο λόγος που εργαζόμαστε στο αρχαίο δράμα είναι η γλώσσα που μάθαμε να μιλάμε και ο τόπος που επιλέξαμε να ζούμε. Νιώθω τυχερή γιατί τα ελληνικά είναι η μητρική μου γλώσσα. Αλλά μέχρι εκεί. Δεν μπορώ να νιώσω και ανωτερότητα. Δεν είμαι τόσο ηλίθια.
ελc: Πώς ξεκίνησε η ιδέα, η έρευνα και η προσέγγιση με το σύνολο Mazaher από την Αίγυπτο;
Μ.Φ.: Οι Mazaher Ensemble είναι ένα συγκρότημα που τελεί το αρχαίο τελετουργικό της θεραπευτικής μουσικής zar που έχει τις ρίζες του στη μητριαρχία. Το θέμα του Αττικού Σχολείου φέτος είναι οι Βάκχες του Ευριπίδη. Η δύναμη της μουσικής και η εξουσία της πάνω στους ανθρώπους είναι ένα από τα θέματα που πραγματεύεται το έργο. Ο θίασος του Διονύσου έρχεται από την Ανατολή φέρνοντας μαζί του τη μουσική «που θεραπεύει τους ταλαίπωρους θνητούς από τη λύπη» μαζί με τη γλυκιά μέθη του κρασιού «που ύπνο και λήθη δίνει στα δεινά της κάθε μέρας». Όταν είδα πρώτη φορά τις Mazaher το 2006 στο φεστιβάλ Voix des femmes στις Βρυξέλλες συγκλονίστηκα. Έψαχνα από τότε τρόπο να τις φέρω στην Ελλάδα. Οι Βάκχες μου έδωσαν την τέλεια αφορμή. Το δρώμενο zar είναι διονυσιακό. Οι συμμετέχοντες καλούνται να χορέψουν μέχρι να βρουν παρηγοριά από το βάσανο της ύπαρξης.
ελc: Διαβάζοντας ότι «Το μουσικό δρώμενο της μουσικής Ζαρ δίνει το βήμα στις γυναίκες να εξαλείψουν τις πιέσεις και το άγχος που τους δημιουργούν διάφοροι κοινωνικοί περιορισμοί που περιορίζουν την κίνηση, το ντύσιμο, τη φωνή ακόμη και τα όνειρά τους», αναρωτιέμαι αν αυτό απευθύνεται και σε αντρικό πληθυσμό και επίσης πόσο έντονοι θεωρείς ότι είναι αυτοί οι περιορισμοί για τις γυναίκες στη δική μας κοινωνία;
Μ.Φ.: Φυσικά και απευθύνεται σε άνδρες, για συναυλία πρόκειται. Όποιος αγαπά τη μουσική και το χορό είναι ευπρόσδεκτος. Όσο για τις γυναίκες στη σύγχρονη κοινωνία μπορώ να μιλήσω με αριθμούς: Στην υπέροχη και δημοκρατική κοινωνία μας, μία στις τρεις γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα αντιμετωπίσει σωματική, ψυχολογική ή σεξουαλική βία από το σύντροφό της. Μία στις πέντε γυναίκες θα πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού και 40% με 50% των γυναικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αναφέρει κάποια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας. Είναι σημαντικό οι γυναίκες τόσο στην Αίγυπτο όσο και παντού στον κόσμο να διεκδικήσουν τη φωνή τους και τα όνειρά τους.
ελc: Μετά από 3 χρόνια στο δικό σου χώρο, τη Baumstrasse, ποιος είναι ο ισολογισμός οφελών και δυσκολιών και ποιοι οι επόμενοι στόχοι αλλά και ανα-στοχασμοί;
Μ.Φ.: Και πριν το Baumstrasse δίναμε μάχες. Από το 2002 στον Κρατήρα, το προηγούμενο σπίτι μας. Όπως στον Κρατήρα, έτσι και στο Baumstrasse τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι μόνον οικονομικά. Τα έντεκα χρόνια που δουλεύουμε έχουμε καταφέρει να φτιάξουμε μια ομάδα, έτοιμη να δώσει όσες μάχες χρειαστεί σ’ αυτόν τον πόλεμο που κρατάει χρόνια. Για το κράτος δεν υπάρχουμε ούτως ή άλλως. Είμαστε όμως πολλοί και αυξανόμαστε συνεχώς. Και αυτοί που μας υποστηρίζουν είναι κάθε χρόνο περισσότεροι. Οι στόχοι μας παραμένουν οι ίδιοι: Να εκπαιδευτούμε και να εκπαιδεύσουμε, να ερευνήσουμε, να ψυχαγωγηθούμε και να ψυχαγωγήσουμε, να αγωνιστούμε. Να ζήσουμε δηλαδή τη ζωή που θέλουμε.
ελc: Διδάσκεις σε σπουδαστές θεάτρου. Είναι μια εποχή δύσκολη για την προοπτική της τέχνης ως επιβίωση, αλλά ίσως ευνοϊκή για την καλλιτεχνική έκφραση. Ποιες είναι οι δικές σου εντυπώσεις από την επαφή μαζί τους;
Μ.Φ.: Τους μαθητές μου στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου τους έχω μαζί μου και στο Αττικό Σχολείο. Νιώθω μεγάλη παρηγοριά που οι νέοι ηθοποιοί είναι ρομαντικοί και δε φοβούνται τη δουλειά. Αν δεν είσαι ρομαντικός, δεν τη βγάζεις καθαρή σ’ αυτήν τη χώρα.
Περισσότερες πληροφορίες: www.attikosxoleio.gr, www.dentra.gr
