O Γιώργος Φουρτούνης στο ελculture.gr

Ο Γιώργος Φουρτούνης, σκηνοθέτης, είναι 27 χρονών και κατάγεται από τη Ρόδο. Το 2009 συμμετείχε στο digi τμήμα του Φεστιβάλ Δράμας με την ταινία « Δ». Φέτος πήρε το Α’ βραβείο στο διαγωνιστικό της Δράμας για την 18λεπτη ταινία του «Το πίστομα» βασισμένη στο ομώνυμο διήγημα του Θεοτόκη. Θα έχουμε την ευκαιρία να τη δούμε, μαζί με όλες τις ταινίες που συμμετείχαν στο Φεστιβάλ, στον κινηματογράφο «Τριανόν» από 20 Οκτώβρη.

ελc: Τι είναι αυτό που σε συγκίνησε στο διήγημα του Θεοτόκη και το επέλεξες ως θέμα για την ταινία σου;
Γ.Φ.: Είναι μεγάλη ιστορία. Όταν είχα πρωτοακούσει για το διήγημα και το διάβασα, ενώ είχε πολύ πρόζα, εγώ έμεινα με την αίσθηση μόνο μιας ατάκας: “Βάλ’το πίστομα μέσα». Για πολύ καιρό δεν ήξερα καν τι σημαίνει πίστομα και ούτε είχα ρωτήσει (σ.σ. Τελικά σημαίνει μπρούμυτα). Ήταν μια λιτή, δυνατή ιστορία βίας που μου είχε μείνει. Όταν μας το ξαναδιάβασε στη σχολή ο Περικλής ο Χούρσογλου μου αναθερμάνθηκε το ενδιαφέρον.

ελc: Στο διήγημα το μωρό παίζει ένα ρόλο πολύ δραματικό. Είναι το νόθο παιδί που βρίσκει ο άντρας όταν επιστρέφει στο χωριό του και αναγκάζει τη γυναίκα του να το θάψει ζωντανό. Εσύ απέφυγες να δείξεις καν το μωρό. Ποιόν προσπαθούσες να προφυλάξεις;
Γ.Φ.: Με το μωρό μέσα, θα ήταν μια άλλη ταινία. Πέρα από τα πρακτικά ζητήματα του να έχεις ένα μωρό στο γύρισμα, με ενδιέφερε το βάρος να δοθεί στο ζευγάρι κι όχι στο «άμοιρο παιδί». Η ταινία έχει να κάνει κυρίως με την απόφαση που παίρνουν δυο άνθρωποι.  Αυτό που με έπεισε ότι μπορούμε να το κάνουμε έτσι ήταν μια ταινία του Παύλου Τάσιου, το «Στίγμα». Δεν ήθελα πολύ σπαρακτικές εικόνες. Αν υπήρχε παιδί, θα ήταν και πάλι μια διακριτική παρουσία. Θα μας έκανε όμως να σκεφτόμαστε άλλα πράγματα, θα μας τράβαγε πιο κοντά, θα το έκανε όλο πιο σκληρό χωρίς λόγο. Τώρα είμαστε πιο αποστασιοποιημένοι.

ελc: Στην ταινία σου ο ρόλος της γυναίκας είναι ρόλος συνενοχής;
Γ.Φ.: Ναι, η γυναίκα είναι συνένοχη. Στο διήγημα δεν υπάρχει αυτό, εκεί εκλιπαρεί και σπαράζει για το παιδί. Κρατήσαμε την ουσία του διηγήματος. Η γυναίκα συμμετέχει σ’ αυτό που συμβαίνει, στη σύμβαση, συνειδητά όπως κι ο άντρας της. Αν βγάζαμε τα λόγια απ’ το διήγημα, πάλι στο ίδιο σημείο θα βρισκόμασταν. Δεν ήθελα να είναι η αδύναμη γυναίκα που σέρνεται, αλλά να έχει συναίσθηση κι επιλογή. Την ώρα που κοιμάται ο άντρας της μπορεί να φύγει, αλλά δεν το κάνει. Και στο δρόμο που πάνε για να θάψουν το μωρό, σκεφτόμουν ποιος θα ήταν μπροστά και ποιος πίσω. Μου άρεσε η ιδέα να είναι μπροστά η γυναίκα, γιατί έτσι θα ισορροπούσε την ευθύνη, σαν ένα τελετουργικό στο οποίο συμμετέχει απόλυτα. Όταν ήμασταν στην Καστοριά για τα γυρίσματα, μας έλεγαν ότι υπήρχαν μέρη για  ανεπιθύμητα παιδιά. Αυτή η λογική υπήρχε στις κοινωνίες. Δεν μπορώ όμως να σκεφτώ ότι μια γυναίκα κρύβεται πίσω από πατριαρχικές καταστάσεις και δεν έχει απολύτως καμία ευθύνη. Είναι απόλυτα συνένοχη σε μια αποτρόπαιη πράξη.

ελc: Έχεις σπουδάσει στη Φιλοσοφική, είσαι σκακιστής, ανήκεις σε οικογένεια μαθηματικών. Ο κινηματογράφος πώς προέκυψε;
Γ.Φ.: Η αλήθεια είναι ότι το σκάκι μοιάζει με τη σκηνοθεσία: Έχουν και τα δυο μια λογική, ένα σκεπτικό πίσω από κάθε κίνηση, που προσπαθείς να το εκτελέσεις βήμα-βήμα.Θεωρητικά επίσης είμαι ακόμα στη Φιλοσοφική. Ποτέ όμως δεν μπήκα στο κλίμα, της σχολής και το γενικότερο του πανεπιστημίου. Γύρω στο 2004 μπλέχτηκα με τον κινηματογράφο κι έτσι οι σπουδές μου έμειναν στην άκρη. Πήγα σε συγκεκριμένο ΙΕΚ γιατί με βόλευε από θέμα χώρου. Οι ιδιωτικές σχολές είναι θέμα γούστου περισσότερο, παρά αποτελέσματος, παράδοσης κλπ. Επίσης είναι θέμα βαλαντίου και νοοτροπίας: Πώς θα σου πάρουν τα χρήματα και πώς εσύ θα τα δώσεις. Ο σεναριογράφος Παναγιωτόπουλος μας είχε πει ότι τις σχολές τις κάνουν οι σπουδαστές. Οι καθηγητές πάνω κάτω κινούνται σε διάφορες σχολές ταυτόχρονα, κι όλα εξαρτώνται απ’ το κατά πόσο ενδιαφέρονται να κάνουν πράγματα ή όχι. Το πιο σημαντικό όμως είναι σε τι κύκλο τελικά θα βρεθείς με κοινά ενδιαφέροντα.

ελc: Τι σημαίνει το Φεστιβάλ Δράμας για σένα;
Γ.Φ.: Η Δράμα είναι ιδιαίτερη περίπτωση. Παραμένει σχεδόν το μόνο αυθεντικό, παραδοσιακό φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους.  Αξίζει υποστήριξης, αλλά μπορεί και να βελτιωθεί. Να επιλέξει, αν θα παρουσιάζει ελληνικές παραγωγές ή θα κάνει επιλογή ταινιών. Αν δεις τις δηλώσεις συμμετοχής και τις ταινίες που παίρνουν, θα καταλάβεις. Όλοι στέλνουν ταινίες και παίρνουν ένα μεγάλο ποσοστό. Στο Διαγωνιστικό γίνονται 38 περίπου αιτήσεις και παίρνουν τις 27-30! Η συμμετοχή παύει να σημαίνει πια κάτι ιδιαίτερο. Επίσης νομίζω ότι πρέπει να γίνει ένα ενιαίο διαγωνιστικό τμήμα. Πλέον οι περισσότερες ταινίες είναι ανεξάρτητες παραγωγές γυρισμένες ψηφιακά, που μετατρέπονται σε φιλμ, ώστε να συμμετέχουν στο διαγωνιστικό με καλύτερες συνθήκες.

ελc: Η διάκριση όμως, δεν μπορεί, κάτι θα σου λέει!
Γ.Φ.: Η διάκριση είναι πιο πολύ ψυχολογικό ζήτημα. Στην πράξη ο κόσμος κι ο παραγωγός δε σε αντιμετωπίζουν διαφορετικά. Στο προσωπικό σου όμως κομμάτι έχεις ένα κλικ, μια έγκριση ματαιοδοξίας για να συνεχίσεις. Χωρίς αυτό πολλοί μπαίνουν σε μια προσωπική αμφισβήτηση: Μήπως δεν αξίζω, κάτι δεν κάνω σωστά, κλπ. Έτσι λειτουργούν τα φεστιβάλ, με βραβεία και διακρίσεις. Αλλά υπάρχει και μια αξία πραγμάτων πέρα από βραβεία και γκλαμουριές. Μια διαχρονική αξία που θα καθορίσουν οι επόμενες γενιές. Αν η ταινία σου είναι καλή, θα στέκει, διαφορετικά θα ξεχαστεί.

ελc: Θα ήθελες να κάνεις μια μεγάλου μήκους ταινία;
Γ.Φ.: Το σκέφτομαι, ναι, η φιλοδοξία είναι πάντα αυτή. Η ταινία αυτή πχ είναι δική μου παραγωγή, μου πήρε 2-3 χρόνια και κόστισε αρκετά σε χρήματα και κόπο,  γιατί είχε κι εξωτερικά γυρίσματα, μετακινήσεις, κλπ. Όταν όμως μια ταινία μικρού μήκους κρατάει τόσο, τότε αξίζει τον κόπο να δώσεις τον κόπο και την ενέργειά σου σε κάτι που αξίζει και που μπορείς να εκφραστείς. Έχει άλλο εκτόπισμα και αντιμετώπιση η μεγάλου μήκους. Ο πολύς ο κόσμος δεν ξέρει καν τι και γιατί είναι οι μικρού μήκους. Το μέγεθος όμως έχει τελικά μια αξία στη συνείδησή μας.

ελc: Σπούδασες με έξοδά σου, έκανες τις ταινίες με έξοδά σου επίσης. Τι σκέφτεσαι για τις επιχορηγήσεις στον κινηματογράφο;
Γ.Φ.: Αν το κράτος θεωρεί σημαντικό τον πολιτισμό, πρέπει να πράξει αναλόγως. Απαιτείς από το κράτος αυτό που έχει υποχρέωση απέναντι σε προτεραιότητες που περιλαμβάνει η ρητορική του, στις οποίες ανήκει και ο πολιτισμός. Γίνονται πάντως πράγματα, αλλά δεν τα μαθαίνουμε, λείπει η προβολή και η προώθηση. Είναι θέμα παιδείας. Ο κόσμος βλέπει, κινείται από το οπτικοακουστικό κομμάτι, όμως στο σχολείο δεν υπάρχει τέτοια κατεύθυνση. Το μάθημα των καλλιτεχνικών είναι διεκπεραιωτικό, το έχουμε κι αυτό γιατί έτσι πρέπει. Εμείς όμως πρέπει να απαιτήσουμε τα του Καίσαρος τω  Καίσαρι. Μη μένουμε όμως και σε αέναη γκρίνια, να ρίχνουμε την ευθύνη στην έλλειψη παραγωγής. Να το κάνουμε εμείς, όχι υποκαθιστώντας το κράτος, αλλά σαν χρέος απέναντι σε εμάς τους ίδιους. Δες πχ την κίνηση των κινηματογραφιστών στην ομίχλη. Ήθελαν τα λεφτά να φύγουν από τα κρατικά βραβεία και να πάνε στην παραγωγή Τελικά η Πολιτεία εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία και τα έκοψε όλα. Από κει και πέρα, ιδίως σε τέτοιους δύσκολους καιρούς είναι θέμα επιλογής. Ακούγεται ίσως οξύμωρο το να κάνεις σινεμά την ώρα που το πλοίο βυθίζεται, αλλά και στον Τιτανικό κάποιος έπρεπε να παίζει στην ορχήστρα. Θα πας με το πλοίο κι όποιος αντέξει.