-556732.jpg)
Το πρωί ήλιος, το βράδυ μείον. Παγωτό και σαλέπι. Εικόνες από την Αθήνα, τον Σταυρό του Νότου, τους Αντίποδες, τα Μάταλα. Ένα viewmaster για μεγάλα παιδιά. Εσύ σε πόση ώρα κάνεις το Λιμάνι-Αριστοτέλους;
Με τούτα και με κείνα, δηλαδή με κάποιες εκπληκτικές ατομικές πρωτοβουλίες και με κάμποσες –μάλλον μπακαλίστικης λογικής- πολιτικές και νομοθετικές κινήσεις, η Θεσσαλονίκη, εκτός από πόλη του έρωτος και του καλού φαγητού, έγινε και η πόλη του κινηματογράφου: Φεστιβάλ, Μουσείο, Πανεπιστημιακό Τμήμα. Πράγμα κάπως οξύμωρο βέβαια για μια πόλη που μετράει στα δάχτυλα τους κινηματογράφους με λιγότερες από δύο αίθουσες και που δεν ευτυχεί να βλέπει παρά ένα μικρό ποσοστό των ταινιών που προβάλλονται στην Αθήνα.
Παρ’όλα αυτά, το σινεμά εδώ το αγαπούν πολύ, και το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ περισσότερο από τα άλλα «κινηματογραφικά παιδιά» της πόλης. Ίσως γιατί πρόκειται για grassroots διοργάνωση· μπορεί δηλαδή να αποτελεί προϊόν σύλληψης, κυοφορίας και τοκετού ενός ατόμου, του ευφάνταστου -με θετικό πρόσημο- διευθυντή του, κ. Δημήτρη Εϊπίδη, όμως είναι οι χιλιάδες των θεατών που του έκαναν baby-sitting όλα αυτά τα χρόνια, μακριά από τηλεοπτικούς φακούς, κοσμικές εμφανίσεις και ξαφνικές πολιτικές αγάπες.
Και εξακολουθούν να το αγαπούν, ακόμη κι αν τα πράγματα ήταν κάπως πιο υποτονικά φέτος αυτές τις πρώτες ημέρες, ακόμη και αν ο καιρός αποφάσισε να μασκαρευτεί «βαρύς χειμώνας», ακόμη κι αν οι Αθηναίοι μάς κατηγορούν ότι αφήσαμε τα Ντοκιμαντέρ και τρέξαμε για Κούλουμα (τουναντίον, στήσαμε σουρεάλ εορταστικό μπουφέ κάτω από τη στέγη του Μουσείου Κινηματογράφου –λόγω βροχής- με παραδοσιακά εδέσματα και άσματα). Κι αν αυτά δεν αρκούν, τι σας λέει το θέαμα εκατοντάδων θεατών κουκουλωμένων με πανωφόρια, κασκόλ και γάντια τις δύο πρώτες ημέρες στις αίθουσες της Αποθήκης Δ λόγω έλλειψης θέρμανσης; (Αδιαμαρτύρητα παρακαλώ.)
Δεν ξέρω αν η εμπειρία ενός Φεστιβάλ μπορεί να μεταφερθεί με λέξεις (όπως δεν αποτυπώνεται με λέξεις η γεύση ενός πιάτου), παρ’όλα αυτά ιδού δυο-τρία πράγματα που πρέπει να ξέρετε γι’αυτό.
Τελετή Έναρξης
Αργοπορημένη και σύντομη, είχε στο μενού μουσική, χορό αλλά και «θέατρο σκιών» (και μια πρώτη σειρά γεμάτη πολιτικούς και αξιωματούχους, περισσότερους από κάθε άλλη χρονιά, θαρρώ). Οι Θεσσαλονικείς He-Jazz Collective έκαναν τη μουσική εισαγωγή και ακολούθησε σύντομη ομιλία του συγκινημένου «μπαμπά» κ. Εϊπίδη, που ανέδειξε τη δυσκολία του να μιλάς για το σινεμά, και μάλιστα με λίγες λέξεις, και την ομορφιά του να βάζεις ένα στόχο, να τον πετυχαίνεις, και μετά, πιστός σ’ αυτόν να συνεχίζεις, «σε πείσμα των δυσκολιών». Το «θέατρο σκιών» επιμελήθηκε στη συνέχεια η κ. Ζωή Καζαζάκη, Γενική Διευθύντρια Σύγχρονου Πολιτισμού του ΥΠΑΙΘΠΑ που μετέφερε χαιρετισμό του Αναπληρωτή Υπουργού κ. Τζαβάρα, προσθέτοντας και μερικές δικές της κοινοτοπίες. Για να είμαι ειλικρινής, δεν πολυπρόσεχα, με έχασε νωρίς (κάπου εκεί με τα «πολυσήμαντα κοινωνικά φαινόμενα» και τους «μακρινούς άλλους» και τον «διαπολιτισμικό διάλογο»), δε σταμάτησα όμως να γελάω με τα σχόλια του διπλανού μου –γλυκύτατου- παλιού κριτικού κινηματογράφου (τα οποία μακάρι να μπορούσα να μεταφέρω).
Έτσι, αν και θεωρητικά δεν το δικαιούμαι, θέλω να κάνω κι εγώ δύο σχόλια: α) εντάξει, δεν περιμέναμε τίποτα ουσιαστικό, αλλά πότε θα καταλάβουν όλοι αυτοί οι πολιτικοί και διοικούντες ότι δε μας ενδιαφέρει πόσο πολύ αγαπάνε το ντοκιμαντέρ και ότι το κοινό ενός τέτοιου Φεστιβάλ δεν έχει, στη μεγάλη πλειοψηφία του, ανάγκη από οντολογικούς προσδιορισμούς του ντοκιμαντέρ; Και β) οκ, κρίση και όλα αυτά, αλλά ο κινηματογράφος στην Ελλάδα είναι βάσει νόμου αυτοχρηματοδοτούμενος. Δηλαδή τον πληρώνουμε όλοι εμείς καταβάλλοντας κάθε φορά που αγοράζουμε εισιτήριο κινηματογράφου φόρο, τα έσοδα του οποίου πρέπει να χρησιμοποιούνται στο σύνολό τους αποκλειστικά για την ενίσχυση του κινηματογράφου. Τα εισιτήρια των κινηματογράφων στην Ελλάδα μειώθηκαν κατά 6,5% το 2011 (σε σχέση με το 2010), άρα κάπως ανάλογη θα έπρεπε να είναι και η μείωση των κονδυλίων για τον κινηματογράφο, σωστά κ.κ. Υπουργοί;
Ακολούθησε κουλ τοποθέτηση του κ. Γιάννη Μπουτάρη και προβολή του ντοκιμαντέρ «Πρώτη θέση» της Μπες Κάργκμαν με θέμα το επαγγελματικό μπαλέτο, που κινηματογραφικά δεν είχε πολλά να πει, αλλά μάς έκανε την απαραίτητη ένεση χολιγουντιανής ψυχολογικής στήριξης: να επιθυμείς και να προσπαθείς, και αυτό που θέλεις θα έρθει.
«Θεσσαλονίκη 101»
Από το πρωί του Σαββάτου και μέχρι τη λήξη του Φεστιβάλ. το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης φιλοξενεί έκθεση φωτογραφίας με ένα μικρό σώμα φωτογραφιών από 14, ερασιτέχνες κυρίως, νέους φωτογράφους της πόλης που αποτυπώνουν αστικά – αρχιτεκτονικά και ανθρώπινα- μνημεία της.
Ταινίες
Δυσκολεύομαι να περιγράψω τη γεύση. Φταίει μάλλον και που οι «τοπικές κουζίνες» είναι πολλές και μπλέκονται τα αρώματα, έτσι γρήγορα που μπαινοβγαίνουμε στις αίθουσες. Το αφιέρωμα στον Πατρίσιο Γκουσμάν ξεχωρίζει, αλλά νομίζω, έχοντας ήδη δοκιμάσει η ίδια από όλα τα κομμάτια (βλέπε τμήματα) της Φεστιβαλικής πίτας, ότι η ταινία – χρυσό φλουρί δε βρέθηκε ακόμη.
Τα προσεχώς
Σημειώνω το «Νοσταλγώντας το φως» του σπουδαίου Πατρίσιο Γκουσμάν (ο οποίος λόγω προβλήματος υγείας δεν μπόρεσε να βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη, αλλά μας κάνει εισαγωγές στις ταινίες του μέσω βιντεοσκοπημένων μηνυμάτων, Coursera σου λέω το Φεστιβάλ φέτος!), το «Ένα βήμα μπροστά» του Δημήτρη Αθυρίδη με πρωταγωνιστή τον δήμαρχο Μπουτάρη, την Ανοιχτή Συζήτηση «Από τη Μάχη της Χιλής στην Ευρώπη της κρίσης», την ημερίδα «Πρόσβαση στη ζωή» για τα γενόσημα φάρμακα και τα πολυαναμενόμενα εγκαίνια της κινηματογραφικής βιβλιοθήκης.
Είναι νωρίς ακόμη, να αφήσουμε τις λέξεις και να πιάσουμε τα «κουτάλια»;
*Για όσους δε φτάνουν να απλώσουν το κουτάλι τους από εκεί που βρίσκονται, το «Live Streaming Project – Ντοκιμαντέρ σε Ταυτόχρονη Μετάδοση» ταξιδεύει σε πραγματικό χρόνο τις προβολές που πραγματοποιούνται στο Ολύμπιον στη ζώνη των 20.30 σε Κέρκυρα, Μυτιλήνη, Πάτρα, Ξάνθη, Ρέθυμνο και Λευκωσία από χθες 18/3 έως και τις 22/3.
