Kατάμεστη η αίθουσα στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης κάθε Δευτέρα και Τρίτη. Ο Αντώνης και η Γεωργία, ένα ζευγάρι ηλικιωμένων που έχουν περάσει μια ολόκληρη ζωή μαζί, η κοινή τους πορεία, και η νέα, επώδυνη και σπαρακτική κατάσταση με την οποία θα βρεθούν αντιμέτωποι είναι οι πρωταγωνιστές του νέου θεατρικού έργου της Ελένης Ευθυμίου με τίτλο Αγάπη.
Ο ρόλος της μνήμης για την ανθρώπινη ταυτότητα και υπόσταση, η αορατότητα των ανθρώπων της τρίτης ηλικίας, η έννοια της φροντίδας, της κατανόησης και τα όρια της αγάπης γίνονται τα κινητήρια ζητήματα για τη δημιουργία μιας παράστασης που αποπειράται να μιλήσει για όσα συχνά δεν μοιραζόμαστε ή δεν τολμούμε καν να αρθρώσουμε.
Με αφορμή την προσωπική της ιστορία με τη γιαγιά και τον παππού της, η Ελένη Ευθυμίου προσθέτει μυθοπλαστικά στοιχεία και μας παραδίδει μια τρυφερή και συγκινητική ιστορία. Το έργο ρίχνει φως στη ζωή ενός ζευγαριού αντιμέτωπου με την κατάσταση της άνοιας, αντανακλώντας τις δυσκολίες αυτής της νέας συνθήκης που απροετοίμαστοι βιώνουν. Πώς στέκεται ο ένας δίπλα στον άλλον, πώς προχωρούν χέρι-χέρι σε αυτό το σκοτεινό μονοπάτι δίχως επιστροφή; Ποια τα όρια και οι αντοχές της αγάπης, όταν ο εαυτός βουλιάζει και χάνεται; Μπορεί η αγάπη να είναι ο νικητής ή κατακεραυνώνεται και τραυματίζεται αφήνοντας πίσω τον πόνο, την οργή και τη θλίψη να θριαμβεύουν;
«Θέματα οικουμενικά με ενδιαφέρουν και εμένα προσωπικά. Πάντα με γοήτευαν οι αθέατες ιστορίες, τα ζητήματα πίσω από τις κλειστές πόρτες. Συχνά αποφεύγουμε να κοιτάξουμε στα μάτια την τρίτη ηλικία, και ο θάνατος είναι ένα ζήτημα που μας απωθεί. Ήθελα εδώ και χρόνια να μιλήσω για τον θάνατο, για το γήρας και παρά το γεγονός πως δεν νιώθω ότι πλησιάζω σε αυτή την ηλικία, έχω την ανάγκη να το παρατηρήσω και να μιλήσω για το πώς νιώθω για αυτό».
Έμπνευση θα σταθεί η ταινία του Μίχαελ Χάνεκε Amour, το 2012 που θα πυροδοτήσει την επινόηση του κειμένου στο νέο έργο της Ελένης Ευθυμίου με τον τίτλο του σε άμεση συνομιλία με αυτόν της ταινίας: Αγάπη.
Είναι η πρώτη φορά που συνεργάζεται με το Θέατρο Τέχνης και τον Γιώργο Λυκιαρδόπουλο:
«Είναι μεγάλη η χαρά και η τιμή που νιώθω για αυτή τη συνεργασία μέσα από την οποία μου δίνεται η ευκαιρία να ανεβάσω ένα έργο σε αυτό τον ιστορικό χώρο. Ένα χώρο με ατμόσφαιρα που ταιριάζει στους πρωταγωνιστές του έργου μου, δύο ανθρώπους που έχουν πια μεγαλώσει. Πόσο μάλλον όταν αυτοί οι δύο ηθοποιοί που τους υποδύονται, ο Παντελής Παπαδόπουλος και η Μαριέττα Σγουρδαίου έχουν υπάρξει “παιδιά” του Κάρολου Κουν».
Το έργο βασίζεται σε νέο κείμενο απόρροια κοινής συνεργασίας της Ελένης Ευθυμίου με τη Σοφία Ευτυχιάδου, μια προσπάθεια που επιβεβαιώνει την ανάγκη γραφής νέων κειμένων, χωρίς αυτό να υποβιβάζει την απαίτηση για κλασικά ανεβάσματα: «Όλα τα έχουμε ανάγκη, τόσο τα νέα κείμενα όσο και τα κλασικά. Υπάρχει ανάγκη ανανέωσης και για νέους τρόπους αφήγησης και σίγουρα η σύγχρονη ελληνική δραματουργία, αν και όχι πλούσια, προσπαθεί να αφήσει το αποτύπωμά της, καταδεικνύοντας ότι είναι στον δρόμο της δημιουργίας».
Μέσα σε ένα σπίτι, ανοικτό σε όλα τα βλέμματα, κρεβατοκάμαρα, σαλόνι, τραπεζαρία, και κουζίνα σε ένα ενιαίο σκηνικό, όπου όλα συμβαίνουν σε μια πραγματική συνθήκη, οι θεατές έχουμε στη διάθεσή μας χρόνο να κάνουμε άφοβα τις δικές μας προσωπικές σκέψεις, να περιεργαστούμε με φροντίδα τα δικά μας συναισθήματα, να νιώσουμε.
«Αν και πρόκειται για μια παράσταση με ζητήματα που μας λυπούν, αισθάνομαι να υπάρχει ένα είδος κάθαρσης. Αν και δεν υπάρχει καμία πρόθεση καθοδήγησης ή διδακτικότητας, θα ήθελα ο θεατής που βλέπει την παράσταση, εκτός του να σκεφτεί τα δικά του θέματα, να σκεφτεί τελικά την ομορφιά της βιωμένης ζωής. Να σκεφτεί ότι η αγάπη, η συνύπαρξη, η ιστορία μιας σχέσης έχει μεγαλύτερη αξία από το ίδιο το τέλος της.
Πόσο δύσκολο είναι να μεταφέρει κανείς κάτι προσωπικό, να του δώσει μια καλλιτεχνική μορφή και να το μετουσιώσει σε κάτι οικουμενικό, κάτι που να τους αφορά όλους; Εδώ δεν υπάρχει καμία συνταγή επιτυχίας», όπως θα μου πει η Ελένη Ευθυμίου.
«Δεν είμαστε μοναδικότητες, αλλά είμαστε άτομα ενταγμένα σε ένα κοινωνικό, οικουμενικό σύνολο. Αν λοιπόν το θέμα που προσπαθείς να μοιραστείς με το κοινό αφορά πραγματικά όλη την καλλιτεχνική ομάδα τότε σίγουρα θα αγγίξει το κοινό».
Βλέπω στη σκηνή τον Παντελή Παπαδόπουλο και τη Μαριέττα Σγουρδαίου να προετοιμάζονται για την αποψινή τους παράσταση και μια νοσταλγική εικόνα περνάει σαν ένα φλάσμπακ στο μυαλό μου. Τη δική μου γιαγιά και τον δικό μου παππού στο σπίτι τους τα μεσημέρια να με περιμένουν να επιστρέψω από το σχολείο. Και εκείνο το ξύλινο παλιό ραδιόφωνο συντονισμένο στο Τρίτο πρόγραμμα. Πόσο τυχεροί αλήθεια όσοι προλάβαμε να γνωρίσουμε τα δύο αυτά πρόσωπα στη ζωή μας.
«Νιώθω πολύ τυχερή που έζησα και με τους τέσσερίς τους, δύο παππούδες και δύο γιαγιάδες. Τους έχασα σε μεγάλη ηλικία, στο Πανεπιστήμιο ήμουν πια και κατάφερα να έχω μια συνειδητή σχέση με την απώλεια. Θεωρώ γενικά πολύτιμη την εμπειρία ενός παιδιού να μεγαλώνει σε ένα κοινωνικό πλαίσιο με πολλούς ρόλους και ανθρώπους γύρω τους. Και ειδικά οι παππούδες και οι γιαγιάδες έχουν μια σημαντική συμβολή στη ζωή, έχουν μια πολύτιμη σχέση με το παρελθόν, μαζί τους έχουμε μια πιο ήρεμη σχέση».
Η Ελένη Ευθυμίου είναι ένας άνθρωπος με οξυμένα κοινωνικά αντανακλαστικά που σε ενεργοποιούν καλλιτεχνικά, συγγραφικά και σκηνοθετικά. Την επόμενη σεζόν έχει αναλάβει το σημαντικό έργο της «Πειραματική Σκηνή Νέων Δημιουργών» του Εθνικού Θεάτρου, βρισκόμενη αυτή τη στιγμή στο στάδιο αξιολόγησης και διαλογής των έργων που έχουν στείλει οι νέοι δημιουργοί και του προγραμματισμού:
«Υπάρχουν πολύ ενδιαφέρουσες προτάσεις, κάτι που κάνει το στάδιο αυτό της διαλογής πολύ δύσκολο. Τώρα βρίσκομαι από την πλευρά εκείνων που επιλέγουν άλλους – συνήθως είμαι στην άλλη όχθη έχοντας αγωνία για τη δική μου επιλογή από άλλους. Έτσι ενώ από τη μία μπορώ να αντιληφθώ τους περιορισμούς που υπάρχουν από την άλλη, αναγνωρίζω τις πολλαπλές δυνατότητες ενός τέτοιου προγράμματος κάτι που με χαροποιεί ιδιαίτερα».
Με την Ομάδα εν δυνάμει θα βρίσκεται τις επόμενες ημέρες στη Θεσσαλονίκη για να ολοκληρώσει τις πρόβες της νέας θεατρικής παράστασης «Υπνοβάτες» που πρόκειται να κάνει πρεμιέρα τον Μάιο. Μια παράσταση για τον θάνατο, τον ύπνο και τα όνειρα που ακόμα βρίσκεται στο στάδιο δημιουργίας.
Ιnfo παράστασης:
