Δυσερμήνευτοι πρωταγωνιστές

Έχω την αίσθηση ότι προκειμένου να μιλήσει κανείς για την έκθεση «Daily Unsimplicity» του Δημήτρη Ανδρεάδη θα πρέπει να κάνει υποχρεωτικά ένα flashback στην προηγούμενη δουλειά του, προκειμένου να βρει τα κλειδιά που θα αποκωδικοποιήσουν την τωρινή. Οι δύο πρώτες ατομικές εκθέσεις του Ανδρεάδη, λοιπόν, θα μπορούσε να πει κανείς ότι περιείχαν προσωπογραφίες. Όχι τα κλασικά δομημένα πορτραίτα, όμως έργα στα οποία το πρόσωπο και η ανθρώπινη φιγούρα πρωταγωνιστούσε.

Στην πρώτη έκθεση του με τίτλο «Keep A Light on» ζωγράφισε πρόσωπα σε μεγάλη διάσταση πάνω σε τεράστια κομμάτια χαρτονιού, τα οποία συνδύασε με «συνθήματα» σαν αυτά που γράφονται στις προσόψεις των κτιρίων δημιουργώντας ένα ιδιαίτερο γκράφιτι, ένα μωσαϊκό προσωπικών ιστοριών, που όμως τοποθετημένες όλες μαζί έμοιαζαν με snapshot της κοινωνίας μας, σαν ένα τυχαίο αλλά ταυτόχρονα χαρακτηριστικό ενσταντανέ του κοινωνικού γίγνεσθαι. Τα συνθήματα ήταν ζοφερά και τα πρόσωπα έμοιαζαν να πλέουν αναπόδραστα μέσα σε μια συνθήκη εξουθενωτική. Στη δεύτερη έκθεσή του οι φιγούρες και τα πρόσωπα τοποθετούνται από τον Δημήτρη Ανδρεάδη σε μαύρο background, γίνονται γκροτέσκα και καρτουνίστικα κάποιες φορές, glam rock κάποιες άλλες, και ο καλλιτέχνης κάνει βουτιές σε λεπτομέρειες διαμελισμένων, θαρρείς, σωμάτων και παραμορφωμένων προσώπων σαν άλλος Francis Bacon, αλλά και σε σώματα διάστικτα από τεράστια floral τατουάζ, που μοιάζουν να ξεπήδησαν από σελίδες ενός fanzine ή του περιοδικού Rolling Stone. Σε αυτή τη δουλειά υπάρχουν και αρκετές αυτοπροσωπογραφίες, οι οποίες σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα έργα αλλά και την πρώτη έκθεση, κάνουν -νομίζω- σαφές ότι το θέμα της δουλειάς του Δημήτρη Ανδρεάδη είναι το άλγος της ψυχής, η οποία ταλαιπωρείται τόσο από τα συσσωρευόμενα μικρά και καθημερινά όσο κι από τα αναπάντητα ερωτήματα για την ύπαρξη. Το κύριο μέλημα της δουλειάς του είναι η εξωτερίκευση και η αποτύπωση αυτού του πόνου τόσο ως προσωπικού όσο και ως κοινωνικού χαρακτηριστικού.

Μέσα από αυτό το πρίσμα προσπάθησα να πλησιάσω και τα έργα της τρίτης ατομικής του έκθεσης με τίτλο «Daily Unsimplicity», τα οποία όμως είναι τόσο προσωπικά που γίνονται δυσερμήνευτα. Πρόκειται και πάλι για μια σειρά έργων πολύ μεγάλων διαστάσεων όπου πάνω στο μαύρο -σχεδόν ανάγλυφο από την μπογιά βαφής πλοίων- φόντο έχει ζωγραφίσει -σαν για να τους φιλοτεχνήσει το πορτραίτο και να τους αποδώσει μια ιδιαίτερη τιμή- διάφορα αντικείμενα, ζώα ή ανθρώπινα όργανα. Εκτός από τον κοινό τρόπο παρουσίασης όλων αυτών των αντικειμένων, δηλαδή πάνω στο μαύρο φόντο, δεν υπάρχει μεταξύ τους τίποτα άλλο κοινό. Όπως μάλιστα σε κάποια από τα έργα ο Ανδρεάδης γίνεται σχεδόν αφαιρετικός και θολώνει τα περιγράμματα, είναι πολύ δύσκολο ακόμα και να καταλάβεις τι ακριβώς αναπαριστάται. Έτσι, ένα κομμένο στα δύο μπαστούνι του μπέιζμπολ, δυο κεράσια, το κάτω μέρος ενός ποδιού γουρουνιού, ένα σμάρι ροζ φλαμίνγκος, ένα μόρφωμα που μπορεί και να θυμίζει κάποιο από τα εσωτερικά όργανα του ανθρώπου, μια φλεγόμενη κηλίδα που θα μπορούσε και να είναι ανατολή ηλίου, αλλά και τέσσερα αυγά μάτια (δηλαδή εγώ νομίζω ότι είναι αυγά μάτια), γίνονται πρωταγωνιστές καθένα στο πίνακά του. Ο μεταξύ τους διάλογος είναι σχεδόν αδύνατον να παρακολουθηθεί.

Με μπούσουλα τον τίτλο της έκθεσης, μπορεί να σκεφτεί κανείς ότι ο Δημήτρης Ανδρεάδης μιλά για το πώς οικεία πράγματα αλλά και καταστάσεις ξαφνικά μπορεί να φαίνονται ανοίκεια, για τα παιχνίδια που μας παίζει το μυαλό μας, για τα άλυτα μυστήρια της ύπαρξης. Παρ’ όλα αυτά, εγώ δεν είχα την αίσθηση ενός ενιαίου σώματος δουλειάς, η τάση μου ήταν να αντιμετωπίσω κάθε πίνακα ξεχωριστά. Και ενώ κάποιοι λόγω του αντικειμένου που αναπαριστούσαν έμοιαζαν να έχουν κάτι να πουν, κάποιοι άλλοι, όπως αυτός με τα κεράσια ή αυτοί με τα δυσανάγνωστα σχήματα, με άφησαν αδιάφορο. Φαντάζομαι όμως ότι σε κάποιον άλλο θεατή τα θέματα που θα τον τραβήξουν μπορεί να είναι άλλα, ανάλογα με τη δική του ψυχοσύνθεση. Νομίζω ότι το μόνο κοινό στοιχείο -αν και δυσδιάκριτο- ανάμεσα στα έργα, το οποίο μάλιστα μοιάζει να συνεχίζει κάπως και το διάλογο με τις προηγούμενες δουλειές του καλλιτέχνη, είναι ότι ο κόσμος μας δεν είναι μονοδιάστατος, ότι το μυαλό μας αλλά και η κοινωνία είναι πεδία πάλης και ανατροπών, και εμείς καλούμαστε να αποδείξουμε πόσο καλοί ακροβάτες είμαστε.

Έκθεση «Daily Unsimplicity» του Δημήτρη Ανδρεάδη, Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα, έως 13 Απριλίου 2013.