Ο πιανίστας και συνθέτης Χρίστος Παπαγεωργίου τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζει -με ιδιαίτερη επιτυχία- την πρόκληση του να φέρει την κλασική μουσική κοντά στον κόσμο. Χρησιμοποιώντας τη μεταδοτικότητά του και το πάθος του για τα μουσικά ύφη, μας παρουσιάζει μέσα από τις εκπομπές του στο τρίτο πρόγραμμα (ΕΤ1 και ΕΡΑ3) “Αναζητώντας την Κυρία Με τη Στρυχνίνη”, μικρά, απλά και απολύτως κατανοητά σε όλους μουσικολογικά μαθήματα. Με παραδείγματα από γνωστές μελωδίες κλασικών συνθετών ή κινηματογραφικών soundtrack, μας μεταφέρει στον κόσμο του συνθέτη, στη σκέψη πίσω από κάθε μουσική φράση. Το ίδιο επιχειρεί και με το τελευταίο του έργο, «Στιλιστικές Παραλλαγές πάνω σε ένα τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη», όπου επεξεργάζεται το τραγούδι “Στο περιγιάλι το κρυφό” σε όλα τα μουσικά στυλ.
ελc: Μιλήστε μας για το τελευταίο σας έργο «Στιλιστικές Παραλλαγές πάνω σε ένα τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη». Πώς προέκυψε αυτό το μουσικό έργο;
Χ.Π.: Αφορμή ήταν το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών που το 2009 μου πρότεινε να κάνω οτιδήποτε ήθελα, ένα one man show, οπότε αποφάσισα να κάνω αυτό που με αντιπροσωπεύει και το παρουσίασα πρώτη φορά το 2010. Πιστεύω ότι από κάποιο σημείο κι έπειτα πρέπει ο άνθρωπος να βάζει τη σφραγίδα του.
ελc: Γιατί επιλέξατε να δομήσετε το έργο σας σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη;
Χ.Π.: Για δύο λόγους. Πρώτον γιατί απευθύνομαι σε Έλληνες και δεύτερον γιατί πρόκειται για ένα πολύ απλό και γνωστό τραγούδι, που ο απλός ακροατής να μπορεί να καταλάβει αυτό που κάνω. Είναι ένα τραγούδι που θα μπορούσε να το έχει γράψει οποιοσδήποτε συνθέτης στην ιστορία, λόγω του ότι βασίζεται σε πολύ απλές μουσικές σχέσεις. Παρόμοιες σκέψεις μπορεί να βρει κανείς και στον Μπετόβεν και στον Σούμπερτ και αυτή είναι η ομορφιά του. Ο κάθε συνθέτης ανάλογα με την προσωπικότητά του παίρνει το ίδιο απλό υλικό και το μεταμορφώνει όπως θέλει αυτός κι έτσι βλέπεις πιο είναι το στυλ της εποχής και η νοοτροπία του συνθέτη.
ελc: Υποστηρίζετε λοιπόν ότι η μουσική στην ουσία είναι μία;
Χ.Π.: Ναι, είναι μία, με την έννοια ότι έχει βαθιά την ίδια νοοτροπία, τα ίδια χαρακτηριστικά.
ελc: Αναφέρεστε στη Δυτική μουσική;
Χ.Π.: Όχι, αναφέρομαι σε όλα. Γιατί έχει έναν προβληματισμό κοινωνικής διάστασης, αρχίζεις και αναρωτιέσαι αν αυτό το προεκτείνεις σε όλα τι θα γίνει. Οι βασικές ανάγκες του ανθρώπου είναι ίδιες και αν αυτές μεταφερθούν στη μουσική είναι ακριβώς οι ίδιες. Ένα τραγούδι θέλουμε όλοι μας.
ελc: Μιλάμε όμως για την τονική μουσική, γιατί στην ατονική δεν ξέρω κατά πόσο το ζητούμενο είναι ένα τραγούδι.
Χ.Π.: Πολύ σωστά. Εκεί λοιπόν που καταλήγω με το έργο μου είναι πως η ατονική μουσική είναι βαθιά τονική. Όταν καταρρίπτεις τους νόμους την κοινωνίας, έχεις σαν σημείο αναφοράς την κοινωνία. Το γεγονός ότι εγώ καταργώ τις τονικές σχέσεις προϋποθέτει την τονικότητα. Και αυτός που το κάνει, βαθιά μέσα του έχει τραγούδι.
ελc: Φθάνετε σε τέτοια σημεία στο έργο σας;
Χ.Π.: Ναι, έχω καλύψει όλες τις περιπτώσεις.
ελc: Ο σκοπός του έργου σας είναι κυρίως εκπαιδευτικός;
Χ.Π.: Με το έργο αυτό θέλω να εξηγήσω τη μουσική, να τη φέρω κοντά στον κόσμο, κατά το πρότυπο του Bernstein. Βαθιά μέσα μας δεν είμαστε υποχρεωμένοι να είμαστε ειδικοί σε αυτή τη μουσική. Μόνο όταν καταλάβεις πόση απόκλιση από την απλή μελωδία του Θεοδωράκη έχουν οι μεγάλοι συνθέτες όπως ο Μπαχ, ο Μπετόβεν, ο Σοπέν, καταλαβαίνεις τι κάνει ο καθένας τους. Aυτό ήταν το στοίχημα που ήθελα να κερδίσω. Το δεύτερο είναι ότι με ενδιέφερε να κρατήσω το κοινό μου, να ευχαριστηθεί τη μουσική. Εγώ καλώ το κοινό σε ένα πάρτι όπου είναι συγκεντρωμένοι γύρω από το πιάνο όλοι οι μεγάλοι συνθέτες κι ο καθένας παίζει στους υπόλοιπους την ίδια βασική μελωδία του Μίκη με τον δικό του τρόπο, σαν ένα μουσικό παιχνίδι.
ελc: Για τις ανάγκες του έργου σας συνεργαστήκατε με το Τμήμα Μουσικής Έρευνας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Πώς προέκυψε αυτό;
Χ.Π.: Στο συγκεκριμένο έργο παρουσιάζω το παρελθόν, το παρόν με δικές μου παραλλαγές και έχω και ηλεκτρονική μουσική. Για το κομμάτι αυτό συνεργάστηκα με εξαιρετικούς συναδέλφους από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο που γράφουν ηλεκτρονική μουσική, στους οποίους ζήτησα να κάνουν τις παραλλαγές του μέλλοντος. Το μέλλον είναι οι μνήμες μας και τα όνειρά μας. Έτσι παίρνουν τον ήχο του πιάνου, τον επεξεργάζονται και βγαίνει ένας φουτουριστικός ήχος.
ελc: Ετοιμάζετε κάποιο άλλο έργο αυτή την περίοδο;
Γ Χ.Π.: Γράφω το μιούζικαλ Ωνάσης – Κάλλας, το πρώτο μιούζικαλ που ανεβαίνει στην ιστορία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής , σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα.
ελc: Στην βαθιά οικονομική κρίση που περνάμε, ο προϋπολογισμός για τις τέχνες έχει μειωθεί στο ελάχιστο, ποιο είναι το σχόλιό σας σχετικά με αυτό;
Χ.Π.: Το πρώτο πράγμα που βάλλεται όταν υπάρχει οικονομική κρίση είναι η τέχνη. Επί της ουσίας όμως πιστεύω ότι επειδή την τέχνη δεν την κάνεις για τα χρήματα, αυτό είναι και το ρίσκο που παίρνεις. Αν αγαπάς αυτό που κάνεις αργά ή γρήγορα θα αποζημιωθείς και το τελευταίο πράγμα που έρχεται βέβαια είναι τα χρήματα. Ένας άνθρωπος που έχει καλλιτεχνικές ανησυχίες οφείλει να είναι αληθινός με τον εαυτό του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δουλεύει πολλές φορές χωρίς χρήματα. Πιστεύω ότι ειδικά στις περιόδους κρίσης η τέχνη ανθίζει. Αυτή τη στιγμή είμαστε στο στάδιο που πρέπει να καταπιούμε το χάπι της αμισθίας. Αργά ή γρήγορα θα καταλήξουν να κάνουν τέχνη αυτοί που πραγματικά την αγαπούν και θα τα καταφέρουν ό,τι και να γίνει. Αυτοί και θα επιπλεύσουν και θα αποζημιωθούν. Η τέχνη που γίνεται για αυτό το λόγο έχει απήχηση στον άλλον, δεν είναι δήθεν. Αυτό το έργο πιστεύω ότι μπορεί να το έχει ανάγκη ο κόσμος και γι’ αυτό το έκανα. Η λειτουργική τέχνη θα μείνει, γιατί απευθύνεται με ειλικρίνεια στον απέναντί της.
Ο Χρίστος Παπαγεωργίου παρουσιάζει στο Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη το νέο του έργο με τίτλο «Στιλιστικές Παραλλαγές πάνω σε ένα τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη», την Πέμπτη 13 Οκτωβρίου 2011 και ώρα 20:30. Περισσότερες πληροφορίες δείτε εδώ.
