Οι εικαστικές διαδρομές του Διχασμένου Ιππότη

Οι περιπέτειες του Διχασμένου Ιππότη, του ήρωα του Ίταλο Καλβίνο, γίνονται πηγή έμπνευσης για τον Χρήστο Αθανασιάδη. Μέσα από την οικειοποίηση στοιχείων από τη λογοτεχνία και τη χρήση πινάκων αναγεννησιακών καλλιτεχνών, ο Αθανασιάδης φλερτάρει με τον υπερρεαλισμό, κυρίως ως προς τη -χωρίς αυτοματισμό είναι η αλήθεια- διερεύνηση του ασυνείδητου.

Ανέκαθεν οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούσαν και ενσωμάτωναν στα δικά τους έργα τη δουλειά άλλων προγενέστερων ή και σύγχρονών τους καλλιτεχνών. Αυτό συνέβαινε όχι μόνο στα εικαστικά, αλλά και σε όλες τις μορφές της τέχνης. Δύο παραδείγματα: ο πίνακας Las Meninas του Diego Velázquez σε σύγκριση με τις Las Meninas του Πικάσο και το κείμενο των Παραθεριστών του Γκόρκι σε σχέση με τα έργα του Τσέχοφ. Όπως άλλωστε έχει πει ο Πικάσο: «Good artists copy; great artists steal», δηλαδή οι εξαιρετικοί καλλιτέχνες καταφέρνουν να ανασκευάσουν τα στοιχεία που τους συγκίνησαν στη δουλειά άλλων καλλιτεχνών, να τα ενσωματώσουν, αφού πρώτα τα αποδομήσουν και τα μετουσιώσουν σε κάτι δικό τους και σε κάτι καινούργιο. Δύσκολη υπόθεση.Ο Χρήστος Αθανασιάδης πάντα φλέρταρε με αυτή τη διαδικασία. Μέχρι τώρα δανειζόταν σκηνές από κινηματογραφικές ταινίες, όπως το Ψυχώ και ο Καουμπόης του Μεσονυχτίου, για να δημιουργήσει εικαστικά κολάζ, να ξαναδιηγηθεί την ιστορία με το δικό του τρόπο. Σε ορισμένα έργα πάλι έχει δανειστεί γνωστές εικόνες πρωτευουσών, οι οποίες μέσα από μουντές μονοχρωματικές επιστρώσεις μεταμορφώνονται σε μέρη παράξενα, μυστηριώδη, ακόμα και αφιλόξενα.

Όμως, στη νέα δουλειά του δανείζεται στοιχεία από αναγεννησιακούς πίνακες του Vittore Carpaccio και του Giovanni Bellini, αλλά επίσης εμπνέεται από ένα βιβλίο και χρησιμοποιεί τον πρωταγωνιστή του, τον Διχασμένο Ιππότη, από το ομώνυμο διήγημα του Ίταλο Καλβίνο. Ο Αθανασιάδης περιδιαβαίνει τους αιώνες και τις εποχές όχι μόνο μέσα από τη δική του ματιά, αλλά και με όχημα την πένα του διάσημου συγγραφέα και το χρωστήρα των διάσημων ζωγράφων.

Φυσικά, η πάλη του κακού με το καλό, τα δύο μισά που ενυπάρχουν στην ανθρώπινη φύση για τα οποία μιλά το διήγημα, δεν είναι μια καινούργια ιστορία. Αποτελεί την καρδιά θρησκειών όπως ο βουδισμός πριν καν εμφανιστεί ο χριστιανισμός. Αυτό που έχει σημασία είναι το πώς ο Χρήστος Αθανασιάδης ανασυνθέτει όλα αυτά τα στοιχεία, για να δημιουργήσει μια δική του εικονοποιία. Μια εικονοποιία η οποία δημιουργεί ένα ενδιαφέρον μίγμα κλασικής ζωγραφικής και υπερρεαλισμού. Ο Άγιος Γεώργιος του Carpaccio γίνεται ένας ανώνυμος καβαλάρης, μια μαύρη ανώνυμη φιγούρα, ο δράκος χάνει την υπόστασή του, καθώς σχεδόν γίνεται κομμάτι ενός τοπίου αποδομένου κυβιστικά, όπου οι φόρμες και οι φιγούρες μπλέκονται σε σχηματισμούς που αναιρούν κάθε φυσικότητα, τεμαχίζονται και ανασχηματίζονται από δρεπάνια σαν αυτό που δημιούργησε τα δύο αντίπαλα μισά του Διχασμένου Ιππότη. Η θάλασσα, η παραλία είναι κι αυτές μια μαχαιριά, οι νεκροκεφαλές θυμίζουν για κάποιο περίεργο λόγο αρχαϊκές κεφαλές, τα φυτά δεν καταλαβαίνει κανείς αν είναι στολίδι ή σύμβολα του κάτω κόσμου. Όπως διακηρύσσουν οι σουρεαλιστές: «Δεν έχουμε καμία σχέση με τη λογοτεχνία, αλλά μπορούμε θαυμάσια να τη χρησιμοποιήσουμε, αν χρειαστεί, όπως όλος ο κόσμος».

Παρότι τα έργα του Αθανασιάδη μοιάζουν απόλυτα δομημένα, φαίνεται ότι ο καλλιτέχνης καταδύεται σε έναν πολύ προσωπικό κόσμο με μια διάθεση ψυχαναλυτικής ενδοσκόπησης, η οποία συγκαλύπτεται από το μανδύα της αναγεννησιακής μαστοριάς.

Η έκθεση Ο Διχοτομημένος Ιππότης του Χρήστου Αθανασιάδη φιλοξενείται στην γκαλερί a.antonopoulou.art έως τις 8/12/2012.