-396539.jpg)
Πολλά και σημαντικά έχει κάνει ο μόλις 29χρονος εικαστικός Βασίλης Μπαλάσκας. Στο ενεργητικό του έχει πολυποίκιλες σπουδές: ξεκίνησε με οικονομικά στο Αριστοτέλειο πανεπιστήμιο και έφτασε στο διδακτορικό στην κριτική γραφή για την τέχνη και το ντιζάιν στο Royal College of Art του Λονδίνου. Παράλληλα, έχει συμμετάσχει σε πάρα πολλές εκθέσεις προβεβλημένων ιδρυμάτων σε όλο τον κόσμο.
Η αλήθεια είναι ότι δε γνώριζα τη δουλειά του Μπαλάσκα μέχρι να επισκεφτώ την τρέχουσα έκθεσή του στην γκαλερί Kalfayan στην Αθήνα. Και θέλω να θεωρώ ότι ακόμα δεν τη γνωρίζω σε βάθος. Γιατί αν πρέπει να την κρίνω από τη συγκεκριμένη παρουσίαση, πραγματικά δεν καταλαβαίνω σε τι οφείλεται η διεθνής αναγνώριση. Η νέα insitu εγκατάστασή του, Architecture of Good and Evil, στην οποία διερευνά τα πολιτισμικά αίτια της σύγχρονης κοινωνικοοικονομικής κρίσης, είναι από τα πιο αδιάφορα και αδύναμα έργα τόσο μεγάλων διαστάσεων που έχω δει ποτέ. Συνολικά 172 αντίγραφα αρχιτεκτονικών σχεδίων από το βιβλίο του A. W. Lawrence «Greek Architecture» (1957), τα οποία εικονίζουν αρχαιοελληνικά μνημεία, έχουν τοποθετηθεί σε πανομοιότυπες μαύρες κορνίζες και έχουν κρεμαστεί περιμετρικά της αίθουσας, έτσι ώστε να κυκλώνουν έναν ανάποδα στημένο ιωνικό κίονα-αντίγραφο. Πάνω στον κίονα βρίσκεται ένας ψεύτικος «εξωτικός» φίκος από αυτούς που προσφέρουν στις επισκέψεις στα νοσοκομεία, ενώ πάνω από το σύστημα κίονας-φίκος κρέμεται ένας αναμμένος γλόμπος… Α, ναι, ξέχασα να πω ότι ο καλλιτέχνης μαρκάρει με μπλε χρώμα κάποια σημεία των αντιγράφων των αρχιτεκτονικών σχεδίων. Και αυτή η φιλοσοφημένη και άκρως ποιητική πράξη μας μιλά για την πολυσημία των συμβόλων και για το ρόλο που διαδραματίζει στη διαμόρφωση της εθνικής πολιτισμικής συνείδησης η μονοσήμαντη πολλές φορές αντιμετώπισή τους… Προφανώς και είναι θέματα που απασχολούν κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο, ιδιαίτερα σήμερα που ο νεοφασισμός αυξάνει τη δύναμή του και στην Ελλάδα. Ωστόσο, κατά την άποψή μου, στα εικαστικά κάθε ιδέα πρέπει να φορά το μανδύα της αισθητικής, να γίνεται κατανοητή, αλλά να μην είναι προφανής, να αποδίδεται μέσα από ετερόκλητα στοιχεία, αλλά το τελικό αμάλγαμα να είναι ενδιαφέρον στο μάτι, τα αντικείμενα ευτελούς αξίας να μεταμορφώνονται και να αποκτούν την αίγλη που μπορεί να τους προσδώσει η τέχνη, να μην είναι… μονοσήμαντα.
Αλλά και η θέαση του βίντεο Parthenon Rising, έργο με το οποίο ο καλλιτέχνης επελέγη φέτος ως υποψήφιος για το διεθνές βραβείο ALICE και απέσπασε την τιμητική διάκριση People’s Voice Award, δε μου άφησε καλύτερη επίγευση. Η Ακρόπολη στο ρόλο του φωτομοντέλου ‒ στην αρχή φωτίζεται σποραδικά από φλας άφαντων φωτογράφων, μέχρι που στο τέλος μετατρέπεται σε strobe light από τις αναρίθμητες ριπές των φλας που δέχεται. Προφανείς οι συνειρμοί για τη λειτουργία των συμβόλων, δεν μπορείς παρά να σκεφτείς το γεγονός ότι μεγάλο ποσοστό Ελλήνων δεν έχουν καν επισκεφθεί τη «Σταρ», αλλά αυτό δεν τους αποτρέπει από το να αισθάνονται καθαρόαιμοι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων. Θα προτιμούσα να έχω δει το βίντεο σε μια ειδική αίθουσα με λιγότερο φωτισμό και όχι σε μόνιτορ με την εικόνα απροστάτευτη από τα φώτα της γκαλερί και το εξωτερικό φως.
Γενικά, είναι μια αδύναμη έκθεση, που δεν προσθέτει στη φήμη που αρχίζει να αποκτά ο καλλιτέχνης και η οποία θα μπορούσε να δικαιολογηθεί από έργα όπως το ÉCANOMIE από την έκθεση Le Temps Spectaculaire στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης το 2011, μια εγκατάσταση με λεπτότερη ειρωνεία και πιο ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική και μίξη υλικών.
Η έκθεση του Βασίλη Μπαλάσκα, Parthenon Rising, φιλοξενείται στην γκαλερί Kalfayan στην οδό Χάρητος 11, στην Αθήνα, μέχρι τις 10 Νοεμβρίου 2012.
