Ο Αντώνης Κουτρουμπής στο ελculture.gr

Ο Αντώνης Κουτρουμπής ασχολείται με το σωματικό θέατρο από τη δεκαετία του ’90. Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας Πλεύσις, ως σκηνοθέτης μιας θεατρικής ομάδας που από τη σύστασή της, το 1996 κινείται στο χώρο της μιμικής τέχνης (θέατρο της σιωπής). Πολλές παραγωγές τους έχουν συμμετάσχει σε διεθνή φεστιβάλ και έχουν αποσπάσει τιμητικές διακρίσεις. Με αφορμή τη νέα θεατρική παραγωγή της ομάδας με τίτλο “Το τέλος και η αρχή”, όπου εκτελεί πάλι χρέη σκηνοθέτη, μίλησε στο ελculture.gr  για το σωματικό θέατρο και το κατά πόσο η τέχνη υποβοηθά -ειδικά το σύγχρονο- άνθρωπο να διευρύνει τους ορίζοντες του και να σκεφτεί πιο καθαρά.

ελc: Η παράσταση είναι βασισμένη στα έργα του Σάμιουελ Μπέκετ Περιμένοντας τον Γκοντό, το Τέλος του Παιχνιδιού  και Ευτυχισμένες μέρες. Γιατί διαλέξατε τον Μπέκετ και κατά πόσο αυτή η απόφασή σας σχετίζεται με την περίεργη περίοδο που διανύουμε;
Α.Κ.: Η επιλογή του Μπέκετ δεν ήταν καθόλου τυχαία. Για την ακρίβεια, ήρθε να πλαισιώσει τον προβληματισμό που γεννά η περίοδος που διανύουμε – μια περίοδος που όλα ξεχειλίζουν από τη λέξη κρίση. Γιατί ο Μπέκετ είναι ένας δραματουργός που πραγματεύεται αυτό ακριβώς το ζήτημα: την ανθρώπινη κρίση. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για έναν δημιουργό που αποτιμά την έννοια του τέλους. Κι αν η (όποια) κρίση είναι συνυφασμένη με την αναγκαιότητα μιας αλλαγής και συνεπώς του τέλους μιας εποχής, τότε σίγουρα τα έργα του έχουν τη δύναμη να περιγράψουν την εποχή που διανύουμε. Όταν το 1957 παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το Περιμένοντας το Γκοντό, το κοινό και οι κριτικοί το αντιμετώπισαν με αμηχανία. Στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, ο Ιρλανδός δραματουργός έπιασε έναν παλμό, που, όμως, τότε χτυπούσε υπόκωφα. Τώρα, μισό αιώνα αργότερα, ο παλμός αυτός δεν είναι πια υπόκωφος, αλλά χτυπά δυνατά και καθαρά. Κι αυτό είναι κάτι που καθιστά τον Μπέκετ πιο επίκαιρο και πιο τραγικό από ποτέ. Ωστόσο, η παρούσα ιστορική συνθήκη, ξεδιαλύνει και την παρηγοριά που εμπεριέχεται στα έργα του Μπέκετ: το άλλο πρόσωπο (στα έργα του κανείς ποτέ δεν είναι μόνος, πάντοτε υπάρχει και ο “άλλος”, εκείνος που συμπάσχει και συμπορεύεται). Στην παράσταση της ομάδας Πλεύσις αυτή η σωτήρια δικλείδα ασφαλείας έρχεται στο προσκήνιο και η σκηνοθετική ανάγνωση, εντοπίζοντας τον παλμό και τους άξονες των έργων του Μπέκετ, επικεντρώνεται στο πώς μπορεί η συνύπαρξη, όσο αφόρητη και ελλιπής κι αν είναι σε στιγμές, να μετατρέψει το τέλος σε αρχή.

ελc: “το τέλος και η αρχή” λοιπόν. Θα μπορούσαμε να πούμε πως αυτό το έργο είναι μια βιογραφία; Μια αφήγηση που εν προκειμένω όμως αφορά τη ζωή του καθενός μας και αποτελεί αφορμή για πιο ενδοσκοπική ματιά στον τρόπο που έχουμε επιλέξει να ζούμε;
Α.Κ.: Είναι ένας συλλογισμός. Με άλλα λόγια θα έλεγα ότι είναι ένα παράξενο παιχνίδι μεταξύ των εννοιών της αρχής και του τέλους. Τι είναι αυτό που προηγείται, τι έπεται, που κρύβεται ή αν θέλετε που γεννιέται η αρχή και το τέλος.

ελc: Το θέμα τους έργου  καταπιάνεται με την προσπάθειά μας να ανακαλύψουμε το νόημα της ζωής, την αγωνία να μη προσπεράσουμε κάτι σημαντικό, αλλά τελικά, μέσα στην υπερβολική μας προσπάθεια και την καθημερινή μάχη  χάνουμε τα ουσιώδη, αυτά για τα οποία αξίζει να παλέψει κανείς. Πόσες ομοιότητες βρίσκετε με τη σημερινή κατάσταση στη χώρα μας; Πως τοποθετείστε ως καλλιτέχνης αλλά και ως πολίτης αυτής της χώρας απέναντι σε αυτά που ζούμε καθημερινά;
Α.Κ.: Ως πολίτης κουβαλώ μία ιδιαίτερη ανησυχία για τη μικρή καθημερινή πραγματικότητα η οποία εκδηλώνεται μέσα από μία ανάγκη για φροντίδα στους οικείους μου και μία όσο το δυνατόν πιο ισορροπημένη διευθέτηση των σχέσεων μου με τους ανθρώπους που έρχομαι σε επαφή. Εκεί αισθάνομαι ότι μπορώ να επέμβω και να καθορίσω και δεν ευθύνονται πια μόνο οι άλλοι για ό,τι μου συμβαίνει. Ως καλλιτέχνης αυτό που με ενδιέφερε πάντα και βεβαίως δεν έχει μετατοπιστεί τώρα, ήταν μία συνδιαλλαγή με το θεατή διαμέσου εικόνων, αισθήσεων που κουβαλούν υπαινιγμούς, θίγουν ζητήματα δεν καθορίζουν, δεν καταγγέλλουν, δεν ορίζουν αλήθειες. Για μένα η τέχνη δεν είναι αναγκαία για να μας πει ποια είναι η αλήθεια, αλλά για να σκεφτούμε για την αλήθεια.

ελc: Μιλήστε μας λίγο για το σωματικό θέατρο.
Α.Κ.: Νομίζω ότι μπορώ να σας μιλήσω με ακρίβεια για τη γλώσσα που χρησιμοποιεί η Πλεύσις στα θεάματά της. Η ομάδα Πλεύσις, από την ίδρυσή της, συνθέτει τα παραστατικά τοπία της με κεντρικό άξονα τη δραματουργία της κίνησης. Πρόκειται για μια επιλογή, που οδηγεί σε μια  ποιητική αφήγηση της εκάστοτε θεματολογίας. Αναπτύσσει μια ιδιότυπη γλώσσα θεάματος η οποία προκύπτει μέσα από το συνδυασμό θεάτρου, σύγχρονου χορού και μιμικής. Οι παραστάσεις στηρίζονται στη σωματική εκφραστικότητα των ερμηνευτών, στον πολυμορφικό σκηνικό χώρο που κατά περίσταση διαμορφώνεται, στο θέατρο αντικειμένων ως βασικό ερευνητικό πεδίο που αναπτύχθηκε μέσα από τις παραγωγές της ομάδας.

ελc: Τον περασμένο Αύγουστο, ύστερα από πρόσκληση του διεθνούς Φεστιβάλ  Mimos που διεξάγεται στη Γαλλία (από το 1983) η ομάδα Πλεύσις παρουσίασε  δύο παραγωγές της στο επίσημο τμήμα της 29ης διοργάνωσης, ενθουσιάζοντας κοινό και κριτικούς. Μάλιστα, μια από αυτές, η «Μπλε Γραμμή» θα συμμετάσχει στο επερχόμενο INTERNATIONAL CROSSROADS FESTIVAL στο Βέλγιο. Μιλήστε μας για αυτή την εμπειρία αλλά και για τα μελλοντικά σχέδια της ομάδας σας.
Α.Κ.: Ήταν μία εξαιρετική εμπειρία και αναγνώριση για το σύνολο της δουλειάς της Πλεύσις, μιας και το Φεστιβάλ Mimos είναι ένα απόλυτα εξειδικευμένο φεστιβάλ, το σημαντικότερο στη Γαλλία στο χώρο της μιμικής, με διεθνή απήχηση και για τη συγκεκριμένη διοργάνωση με συμμετοχή θιάσων από 16 διαφορετικές χώρες. Η Πλεύσις όπως αναφέρατε συμμετείχε με δύο διαφορετικού ύφους παραστάσεις το «Prêt a porter» – μία παράσταση πασαρέλα κοστουμιών και χαρακτήρων εμπνευσμένων απ’ αυτά για όλες τις ηλικίες-  και τη «Μπλε γραμμή» μία παράσταση εμπνευσμένη από το λογοτεχνικό σύμπαν του Χ.Λ.Μπόρχες οι οποίες απέσπασαν εξαιρετικές κριτικές και μεγάλη αποδοχή από το κοινό του φεστιβάλ. Ως συνέχεια αυτής της πορείας έχει προκύψει η μετάκληση μας στο International Crossroads festival for visual theatre in 21th century στην Αμβέρσα το Μάρτιο του 2012 με τη Μπλε γραμμή και ελπίζουμε σε συνέχεια της ευρωπαϊκής πορείας των παραστάσεων μας.

Διαβάστε περισσότερα για την παράσταση Το τέλος και η αρχή που παρουσιάζεται στο θέατρο Φούρνος μέχρι τις 8 Απριλίου 2012.