-462852.jpg)
Το Between the Seas είναι ένα ετήσιο φεστιβάλ στη Nέα Yόρκη, με στόχο να παρουσιάσει την καλλιτεχνική δημιουργία των χωρών της Μεσογείου αλλά και να αναδείξει καλλιτέχνες της Μεσογείου που ζουν στην Αμερική. Το φεστιβάλ ιδρύθηκε το 2010 και πραγματοποιήθηκε πρώτη φορά το 2011. Η Ακτίνα Σταθάκη, καλλιτεχνική διευθύντρια του BtS, απόφοιτος του Εθνικού Θεάτρου και κάτοχος διδακτορικού σε θεατρικές σπουδές από το πανεπιστήμιο του Τορόντο, μας εξηγεί -μεταξύ άλλων- πώς και γιατί επέλεξε το μονοπάτι της φεστιβαλικής δημιουργίας.
«Κατά τη διάρκεια των διδακτορικών μου σπουδών, ασχολήθηκα πολύ με τη σχέση μεταξύ καλλιτεχνικής δημιουργίας και ταυτότητας – πολιτικής, πολιτιστικής, εθνικής, οικονομικής. Η δημιουργία ενός οργανισμού που προσπαθεί μέσω της τέχνης να δώσει έκφραση σε ένα ευρύτερο όραμα για τη Μεσόγειο προέκυψε σχεδόν αυτονόητα. Το Between the Seas είναι το μοναδικό φεστιβάλ στην Αμερική με αυτόν το στόχο όχι μόνο επειδή μας ενδιαφέρει η κατανόηση της Μεσογείου ως ένας ενιαίος πολυπολιτισμικός χώρος, αλλά και επειδή θέλουμε να δημιουργήσουμε μια σταθερή γέφυρα ανταλλαγής ιδεών και καλλιτεχνικών έργων μεταξύ Αμερικής και Μεσογείου. Σε αντίθεση με την Ευρώπη, όπου η ιδέα της Μεσογείου ως πολιτισμικής, ακόμα και οικονομικής ενότητας, κερδίζει όλο και μεγαλύτερο έδαφος, στην Αμερική η προσέγγιση της Μεσογείου ως ένας γεωγραφικός χώρος με μακραίωνη ιστορία ανταλλαγών, ικανός να επηρεάσει τους κατοίκους της και σήμερα, είναι περιορισμένη. Για παράδειγμα, είναι ελάχιστοι οι οργανισμοί που μελετούν και προωθούν την περιοχή. Aυτό έχει αντίκτυπο και στους καλλιτέχνες της Μεσογείου που ζουν στην Αμερική, καθώς απουσιάζουν οι κατάλληλοι φορείς που θα τους αναγνωρίσουν ως μέρος μιας ευρύτερης πολιτισμικής κοινότητας. Στόχος μας, λοιπόν, είναι το Between the Seas να λειτουργήσει ακριβώς ως μια τέτοια πλατφόρμα.
Στο πλευρό μου έχω δύο πολύτιμους συνεργάτες που έχουν συμβάλει καταλυτικά στο στήσιμο του BtS από την πρώτη στιγμή. Πρόκειται για τον Marco Alfieri, ο οποίος ζει στην Ιταλία και ειδικεύεται σε προγράμματα που προωθούν τις σχέσεις Ευρώπης-Μεσογείου και έχει βοηθήσει πολύ στο να συνεργαστούμε με σημαντικούς οργανισμούς στη Μεσόγειο, όπως το Anna Lindh Foundation, και τον Jérôme Siméon, ο οποίος ζει στη Nέα Yόρκη, είναι βοηθός παραγωγής και παρέχει τεχνική υποστήριξη.
Κάθε χρόνο διαλέγουμε περίπου 10 καλλιτέχνες. Μέχρι στιγμής έχουμε παρουσιάσει καλλιτέχνες από την Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα, το Μαρόκο, την Αίγυπτο, το Λίβανο, το Ισραήλ, την Τουρκία, την Αλβανία, την Αμερική, την Αλγερία και τον Καναδά. Τα κριτήρια είναι η καλλιτεχνική αρτιότητα και η σχετικότητα με τη Μεσόγειο. Ενδιαφερόμαστε είτε για καλλιτέχνες της Μεσογείου ανά τον κόσμο, η δουλειά των οποίων έχει επηρεαστεί από την κουλτούρα τους και παρουσιάζει νέες αισθητικές που αναπτύσσονται αυτή τη στιγμή στις χώρες τους είτε για μη-Μεσογειακούς καλλιτέχνες, οι οποίοι εκδηλώνουν ενδιαφέρον για την περιοχή, τις τρέχουσες πολιτικές συνθήκες, την ιστορία και τα έργα της. Προσπαθούμε να περιλαμβάνουμε νέους καλλιτέχνες που έχουν αρχίσει να αφήνουν το στίγμα τους στις χώρες τους, καθώς και δουλειές που προτείνουν ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις σε θέματα ταυτότητας και ιστορίας. Τέλος, σημαντικό ρόλο στην επιλογή παίζει το να υπάρχει μια κατά το δυνατόν ίση συμμετοχή από τις διάφορες χώρες και μια ισορροπία μεταξύ στιλ και ειδών.
Από τις πιο ενδιαφέρουσες προκλήσεις που συναντάμε είναι το πώς να χειριστούμε το γεγονός ότι η Μεσόγειος έχει ένα παρόν και παρελθόν αιματηρών συγκρούσεων. Φέρνουμε στη σκηνή μαζί καλλιτέχνες, των οποίων οι χώρες είναι ή υπήρξαν σε πόλεμο. Εγείρονται συνεπώς θέματα που χρειάζονται λεπτούς χειρισμούς. Σκοπός μας είναι να ανοίξουμε ένα πεδίο διαλόγου ανάμεσα σε καλλιτέχνες και κοινό, να μιλήσουμε ανοιχτά για την ιστορία και τις συγκρούσεις, με στόχο να τις καταλάβουμε και να τις υπερβούμε. Αν με ρωτάτε αν έχει τη δυνατότητα αυτή η καλλιτεχνική συνάντηση να το επιτύχει αυτό, πιστεύω ότι μπορεί.
Η χρηματοδότηση είναι ένας ακόμη δύσκολος τομέας, ειδικά για ένα μικρό οργανισμό σαν το δικό μας, ο οποίος επικεντρώνεται σε μια καινούργια πολιτιστική κατηγορία. Ως αποτέλεσμα, πρέπει να πείσουμε για την ιδέα μας και να “δημιουργήσουμε” τους χρηματοδότες μας από την αρχή. Μέχρι στιγμής έχουμε κυρίως βασιστεί στο crowdfunding, το οποίο έχει εξαπλωθεί πολύ και στην Ευρώπη και στον αραβικό κόσμο. Το crowdfunding έχει πλεονεκτήματα, σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί να υποκαταστήσει την κρατική χρηματοδότηση και τις χορηγίες. Εμάς μας ενδιαφέρει να προσελκύσουμε και τα δύο αυτή τη στιγμή.
Στη Νέα Υόρκη δημιουργούνται διαρκώς φεστιβάλ, τα οποία φέρνουν στο προσκήνιο και νέους χώρους, πόλεις, ιδέες, αλλά και εναλλακτικούς τρόπους παραγωγής. Μου αρέσουν προγράμματα που φέρνουν και διεθνείς καλλιτέχνες εκτός από Αμερικάνους, γι’αυτό και ξεχωρίζω το Coil που γίνεται το καλοκαίρι, και το Under the Radar που γίνεται κάθε Ιανουάριο. Γενικά, η Νέα Υόρκη είναι μια πόλη εξαιρετικά δύσκολη για να προσελκύσεις κόσμο. Πιστεύω όμως ότι έχουμε αρχίσει να δημιουργούμε το δικό μας κοινό που έρχεται είτε γιατί το ενδιαφέρει ο Μεσογειακός πολιτισμός και έχει ανακαλύψει νέους καλλιτέχνες μέσω του BtS είτε γιατί του αρέσει ο νεανικός και αυθόρμητος χαρακτήρας του φεστιβάλ. Επίσης, θεωρώ πολύ σημαντική την ανταπόκριση των ίδιων των καλλιτεχνών, τόσο αυτών που ζουν εδώ και θεωρούσαν ότι τους έλειπε μια τέτοια πλατφόρμα, όσο και αυτών που ζουν στη Μεσόγειο και επιζητούν ευκαιρίες να δείξουν τη δουλειά τους στην Αμερική.
Νομίζω ότι ένα φεστιβάλ πρέπει να ευνοεί τον πειραματισμό, να δοκιμάζονται καινούργιοι καλλιτέχνες, καινούργιες ιδέες αλλά και καινούργιοι επιμελητές/καλλιτεχνικοί διευθυντές. Ένας χώρος δηλαδή καλλιτεχνικής αρτιότητας, έρευνας, αλλά και ρίσκου ταυτόχρονα. Επίσης, θεωρώ ότι ένα φεστιβάλ είναι ένας χώρος όπου αναβιώνει η αίσθηση της κοινότητας: μια ομάδα ανθρώπων με κοινές αναζητήσεις, σε ένα συμπυκνωμένο χώρο και χρόνο και με μια εορταστική διάθεση. Όταν χάνεται αυτό το αίσθημα, νομίζω χάνεται κι ένα σημαντικό μέρος της κοινωνικής αξίας ενός φεστιβάλ.
Προς το παρόν, όλη μας η δράση επικεντρώνεται στη μια αυτή εβδομάδα του BtS. Σύντομα όμως θέλουμε να αρχίσουμε να έχουμε μια παρουσία κατά τη διάρκεια της χρονιάς με θεατρικές αναγνώσεις, residencies, συνεργασίες με χώρες της Μεσογείου και καινούργιες παραγωγές. Θέλουμε, δηλαδή, το BtS εκτός από φεστιβάλ να δρα και ως παραγωγός καινούργιων έργων και προγραμμάτων. Σε 5 χρονια από τώρα θα ήθελα να έχει μεγαλώσει η ομάδα των συνεργατών και να έχουμε την οικονομική δυνατότητα να κάνουμε commission τουλάχιστον μία καινούργια δουλειά το χρόνο από Μεσογειακούς καλλιτέχνες. Τέλος, θα ήθελα να συνεργαστώ με περισσότερες χώρες τις Μεσογείου, οργανισμούς, πανεπιστήμια για τη συνδιοργανώση εκδηλώσεων και τη σταθερή ανταλλαγή καλλιτεχνών.»
* Το επόμενο Between the Seas Festival θα πραγματοποιηθεί από τις 22 έως τις 28 Ιουλίου 2013. Η προθεσμία για υποβολές προτάσεων λήγει στις 14 Ιανουαρίου. Για περαιτέρω πληροφορίες, μπορείτε να διαβάστε το συνοδευτικό pdf ή να στείλετε email στο [email protected]. Μπορείτε επίσης να ακολουθήσετε το BtS στο Facebook και στο Τwitter.
